ការអនុវត្តដំណាំវិលជុំដើម្បីលើកកម្ពស់បន្លែសុវត្ថិភាព
(ប្រទេសកម្ពុជា)
បន្លែសុវត្ថិភាព
ការពណ៌នា
ដំណាំវិលជុំ គឺជាបច្ចេកទេសមួយនៅក្នុងវិធានការចម្រុះការពារដំណាំ (IPM) ដើម្បីរួមចំណែកបង្កើនផលិតផល ដោយប្រើប្រាស់ក្នុងកម្រិតស្តង់ដារមួយ និងកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ជីគីមី និងថ្នាំពុលកសិកម្ម។
ដំណាំវិលជុំ គឺជារបៀបអនុវត្តការងារដាំដុះដោយឆ្លាស់ប្រភេទមុខដំណាំខុសៗគ្នាលើផ្ទៃដីដដែលតែមួយ តាមរដូវដាំដុះបន្តបន្ទាប់គ្នា។ ផលប្រយោជន៍ដែលទទួលបានពីការអនុវត្តនេះ គឺសារធាតុចិញ្ចឹម និងអាសូតនឹងផ្តល់ដល់ដីដាំដុះ តាមការប្រើប្រាស់ជីស្រស់ ដែលធ្វើបែបនេះ គឺដូចទៅនឹងប្រពៃណីដែលធ្លាប់មាន ក្នុងការដំណាំផ្សេងៗឆ្លាស់ជាមួយនឹងធញ្ញជាតិ។ ការដាំដំណាំវិលជុំអាចកាត់បន្ថយការកកើតជំងឺ និងសត្វល្អិតដែលតែងតែកើតមានឡើងនៅពេលដែលបន្តដាំដំណាំដដែលៗក្នុងរយៈពេលយូរ ហើយដំណាំវិលជុំក៏អាចធ្វើឱ្យកាន់តែប្រសើរនូវរចនាសម្ព័ន្ធ និងជីជាតិដីដោយការស្រូបយកជីជាតិដីខុសៗគ្នា និងប្រព័ន្ធឫសដែលអាចចាក់ចូលទៅក្នុងជម្រៅដីខុសៗគ្នាផងដែរ (Cotheren J., 2014)។ ថ្វីត្បិតតែនៅប្រទេសកម្ពុជាមានច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងថ្នាំកសិកម្ម និងជីកសិកម្មក៏ពិតមែន តែកសិករមួយចំនួននៅតែប្រើប្រាស់ថ្នាំ និងជីកសិកម្មមិនទាន់សមស្របនៅឡើយ ដូច្នេះការដាំដំណាំបង្វិល គឺជាបច្ចេកទេសមួយដែលជួយកសិករក្នុងការបង្កើនទិន្នផល និងកាត់បន្ថយសត្វល្អិតបំផ្លាញដំណាំ រក្សា និងបង្កើនជីជាតិដីតាមវិធានការក្សេត្រសាស្ត្រ និងជីវសាស្ត្រ។
លោកស្រី ឯក ចន្ធូរបានជ្រើសរើសការដាំបន្លែជាលក្ខណៈវិលជុំពេញមួយឆ្នាំ រួមផ្សំជាមួយការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ ជីគីមី និងថ្នាំពុលកសិកម្មព្រោះវាអាចជួយកាត់បន្ថយចំណាយ។ គុណប្រយោជន៍សំខាន់មួយទៀតគឺគាត់បាន ចុះកិច្ចសន្យាលក់បន្លែឱ្យក្រុមហ៊ុនរ៉ីមិច (REMIC ភាពជាសហគ្រិន និងការដាក់បញ្ចូលទីផ្សារ ជនបទនៅកម្ពុជា) ដោយសារតែគាត់ជាសមាជិកក្នុងក្រុមផលិតបន្លែសុវត្ថិភាព។ បន្ថែមលើនេះទៅទៀតគាត់អាចលក់បន្លែដែលសល់ ទៅឱ្យឈ្មួញផ្សេងទៀតបន្ទាប់ពីបំពេញកិច្ចសន្យាលក់ឱ្យ ក្រុមហ៊ុនរ៉ីមិច គ្រប់ចំនួន។ ការជ្រើសរើសការដាំដុះបន្លែវិលជុំនេះអាចរក្សា និងបង្កើនជីជាតិដីដោយគ្រាន់តែបន្ថែមជីសរីរាង្គ និងជីពាក់កណ្តាលសរីរាង្គជំនួសឱ្យការប្រើប្រាស់ជីគីមី។ ដោយឡែកការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលកសិកម្មក៏ត្រូវបានកាត់បន្ថយដោយការឆ្លាស់មុខដំណាំជាប្រចាំផងដែរ។
ក្នុងករណីសិក្សានេះដំណាំវិលជុំរួមមានសណ្ដែកកួរ ននោង ត្រឡាច ល្ពៅ និងត្រសក់ជាដើម។ ការអនុវត្តបែបនេះ គឺដើម្បីរក្សាបានតុល្យភាពជីជាតិដី ដោយជៀសវាងដំណាំដដែលនឹងស្រូបយកជីជាតិដដែលៗជាហេតុនាំឱ្យដីរេចរឹល ជីជាតិ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតការដាំដុះដំណាំវិលជុំក៏រួមចំណែកកាត់បន្ថយការកើតឡើងនូវជំងឺ និងការកើនឡើងនៃសត្វល្អិត ចង្រៃ ដោយមុខដំណាំដដែលៗនឹងជាក្លាយជាជម្រកសម្រាប់ភ្នាក់ងារចម្លងជំងឺដែលរស់នៅក្នុងដី។ ក្នុងការដាំដុះជាក់ស្តែង កសិករម្នាក់ៗត្រូវដាំដំណាំចំនួន ២ ឬ ៣ ប្រភេទ នៅក្នុងពេលតែមួយ ហើយត្រូវបង្វិលដាំដំណាំផ្សេងវិញក្នុងរដូវកាលបន្ទាប់។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក៏នៅតែមានការសម្របសម្រួលពី ក្រុមហ៊ុនរ៉ីមិច លើការជ្រើសរើសមុខដំណាំ ដើម្បីឱ្យកសិករម្នាក់ៗដាំដំណាំចម្រុះឆ្លាស់គ្នាតាមវេន សម្រាប់បំពេញតម្រូវការទីផ្សារ។
កសិកររូបនេះបានឱ្យដឹងថា មុនពេលអនុវត្តការដាំដំណាំវិលជុំ គាត់និយមដាំដំណាំតែមួយមុខ ឬពីរមុខដដែលៗរាល់រដូវកាល ព្រោះដំណាំនោះជាប្រភេទដំណាំដែលមានទីផ្សារហើយបានថ្លៃខ្ពស់ទៀតផង តែដើម្បីរក្សាបានទិន្នផល និងការពារការបំផ្លាញពីសត្វល្អិត គាត់ចាំបាច់ត្រូវប្រើជីគីមី និងថ្នាំកសិកម្មក្នុងបរិមាណច្រើន តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តីប្រសិទ្ធភាពនៃជី និងថ្នាំគឺមានប្រសិទ្ធភាពតែក្នុងមួយរយៈពេលខ្លីតែប៉ុណ្ណោះ ជាហេតុធ្វើឱ្យមានការចំណាយកាន់តែច្រើនឡើងៗ។ ក្រោយពីទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលពីអង្គភាពជំនាញគឺ អង្គការអេកូ (ECHO អង្គការហៃទីទាក់ទងនឹងវិស័យអប់រំ) ក្រុមហ៊ុនភាពរ៉ីមិច និងមន្ទីរកសិកម្មខេត្ត បានធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរពីការដាំដំណាំតែមួយមុខមកដាំជាលក្ខណៈវិលជុំ និងផ្លាស់ប្តូរពីជីគីមីមកជាជីសរីរាង្គ និងពាក់កណ្តាលសរីរាង្គ ហើយជាពិសេសការប្រើថ្នាំកសិកម្មក៏បានកាត់បន្ថយតាមកម្រិតកំណត់ផងដែរ។ ការអនុវត្តបែបនេះធ្វើឱ្យគុណភាពដីកើនឡើងជាលំដាប់ ជំងឺ និងសត្វល្អិតបំផ្លាញដំណាំក៏ថយចុះ កាត់បន្ថយចំណាយ បង្កើនចំណូល ហើយការពារសុខភាពអ្នកផលិត និងអ្នកប្រើប្រាស់បានទៀតផង។
ដោយកសិករកាន់តែមានជំនាញ ហើយការដាំដំណាំវិលជុំក៏មាននិរន្តរភាពទៀតនោះ ធ្វើឱ្យពួកគាត់អាចមាន លទ្ធភាពកាន់តែល្អប្រសើរក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារ។ ជាក់ស្តែងភាពជោគជ័យនៃការអនុវត្តក្នុងតំបន់នេះ គឺដោយសារមានការសម្របសម្រួលពីក្រុមហ៊ុនរ៉ីមិច ក្នុងការធ្វើផែនការផលិតកម្ម និងចុះកិច្ចសន្យា ដើម្បីធានាឱ្យមានផលិតផលបន្លែចម្រុះគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការផ្គត់ផ្គង់ដល់ទីផ្សារ។ លើសពីនេះទៀតដោយមានការចូលរួមសហការត្រួតពិនិត្យលើការប្រើប្រាស់ជីគីមី និងថ្នាំពុលកសិកម្ម ពីអង្គការអេកូ ធ្វើឱ្យអតិថិជនកាន់តែមានទំនុកចិត្តខ្ពស់ ដោយធានាថាបន្លែដែលបានផ្គត់ផ្គង់ទៅកាន់ទីផ្សារគឺពិតជាបន្លែសុវត្ថិភាព ដែលនេះជាអាចឱកាសឱ្យកសិករលក់ផលិតផលរបស់ខ្លួនក្នុងតម្លៃមួយខ្ពស់ជាងបន្លែធម្មតា ។
ទីតាំង
ទីតាំង: ភូមិខ្យាងត្បូង ឃុំស្វាយ ស្រុកសាមគ្គីមានជ័យ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង, ប្រទេសកម្ពុជា
ចំនួនទីកន្លែងបច្ចេកទេស ដែលវិភាគ: មួយកន្លែង
ចំណុចយោងភូមិសាស្ត្រនៃទីតាំងជ្រើសរើស
ការសាយភាយនៃបច្ចេកទេស: ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយត្រឹមតំបន់មួយ (0.002 km²)
តើស្ថិតក្នុងតំបន់ការពារអចិន្ត្រៃយ៍?:
កាលបរិច្ឆេទនៃការអនុវត្ត: 2016
ប្រភេទនៃការណែនាំឱ្យអនុវត្តន៍៖
-
តាមរយៈការបង្កើតថ្មីរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី
-
ជាផ្នែកនៃប្រព័ន្ធប្រពៃណី (> 50 ឆ្នាំ)
-
ពេលកំពុងពិសោធន៍
-
តាមរយៈគម្រោង / អន្តរាគមន៍ពីខាងក្រៅ
ដំណាំននោង (លោក សុក ភាក់)
ដំណាំសណ្តែកកួរ (លោក សុក ភាក់)
គោលបំណងចម្បងៗ
-
ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវផលិតកម្ម
-
កាត់បន្ថយ, បង្ការ, ស្តារឡើងវិញនូវការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
-
អភិរក្សប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី
-
ការពារតំបន់ទីជម្រាល/តំបន់ខ្សែទឹកខាងក្រោមបញ្ចូលជាមួយបច្ចេកទេសផ្សេងទៀត
-
អភិរក្ស/ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងជីវចម្រុះ
-
កាត់បន្ថយហានិភ័យនៃគ្រោះមហន្តរាយ
-
បន្ស៊ាំទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ/គ្រោះមហន្តរាយ និងផលប៉ះពាល់របស់វា
-
កាត់បន្ថយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងផលប៉ះពាល់របស់វា
-
បង្កើតផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច
-
បង្កើតផលប្រយោជន៍សង្គម
ការប្រើប្រាស់ដី
-
ដីដាំដំណាំ
- ដំណាំប្រចាំឆ្នាំ: បន្លែ - ត្រសក់ផ្អែម ល្ពៅ ពពួកបន្លែទ្រើង, ពពួកសណ្តែក - សណ្តែកបារាំង, ត្រសក់និងលីដា។. Cropping system: ដំណាំបន្លែ - ស្រូវសាលី/barley/oat/ស្រូវតំបន់ខ្ពង់រាប
ចំនួនសារដែលដាំដំណាំក្នុងមួយឆ្នាំ: 2
តើជាការអនុវត្តន៍ដំណាំវិលជុំ? បាទ/ចា៎
ការផ្គត់ផ្គង់ទឹក
-
ទឹកភ្លៀង
-
ទឹកភ្លៀង និងប្រព័ន្ធស្រោចស្រព
-
ប្រព័ន្ធស្រោចស្រពទាំងស្រុង
គោលបំណងទាក់ទងនឹងការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
-
ការការពារការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
-
ការកាត់បន្ថយការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
-
ការជួសជុល/ ស្តារឡើងវិញនៃឱនភាពដីធ្ងន់ធ្ងរ
-
ការបន្ស៊ាំទៅនឹងការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
-
ដែលមិនអាចអនុវត្តបាន
ប្រភេទនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដីដែលបានដោះស្រាយ
-
ការធ្លាក់ចុះសារធាតុគីមីក្នុងដី - Cn: ការថយចុះជីជាតិ និងកាត់បន្ថយបរិមាណសារធាតុសរីរាង្គ (មិនកើតឡើងដោយការហូរច្រោះទេ)
-
ការបាត់បង់រូបសាស្ត្រនៃដី - Pc: ការហាប់ណែន , Pu: បាត់បង់នូវផលិតភាពជីវៈដោយសារសកម្មភាពផ្សេងៗ
-
ការធ្លាក់ចុះជីវសាស្ត្រនៃដី - Bq: ការថយចុះនូវជីវម៉ាស/ បរិមាណ, Bp: ការកើនឡើងនូវសត្វល្អិត ឬជំងឺ បាត់បង់នូវសត្វមានប្រយោជន៍
ក្រុម SLM
-
ប្រព័ន្ធដំណាំបង្វិល (ការដាំដំណាំវិលជុំ ការទុកដីចោលដើម្បីបង្កើនជីជាតិ កសិកម្មពនេចរ)
-
ការគ្រប់គ្រងជីជាតិដីតាមបែបចម្រុះ
-
បញ្ចូលការគ្រប់គ្រងសត្វល្អិត និងជំងឺតាមបែបចម្រុះ (រួមទាំង កសិកម្មសរីរាង្គ)
វិធានការ SLM
-
វិធានការក្សេត្រសាស្ត្រ - A1: ដំណាំ/គម្របដី, A2: សារធាតុសរីរាង្គ/ជីជាតិដី
គំនូរបច្ចេកទេស
លក្ខណៈបច្ចេកទេស
កសិករអនុវត្តបច្ចេកទេសនេះលើផ្ទៃដីសរុបដែលមានទំហំ ៥០ x ៤០ ម៉ែត្រ។ ផ្ទៃដីនេះចែកជាប្លុកដែលមានដាំសណ្ដែកកួរមានទំហំ ៥០ x ១៧ ម៉ែត្រមាន ៨ រង ដែលមានចន្លោះរង ១ ម៉ែត្រ។ រងនីមួយៗមាន ២ជួរដំណាំដែលមានចន្លោះ ០,៦ ម៉ែត្រ និងចន្លោះគុម្ព ១ ម៉ែត្រ។ នៅពេលដាំកសិករមិនលើករងទេដោយគ្រាន់តែជីករណ្តៅទំហំ ១៥ x ១៥ សង់ទីម៉ែត្រ និងជម្រៅ ១៥ សង់ទីម៉ែត្រ ហើយដាំដោយកប់គ្រាប់ក្នុងជម្រៅប្រហែល ៣ សង់ទីម៉ែត្រ។ ផ្ទៃដីដាំននោងមានទំហំបណ្តោយ ៥០ x ២៣ ម៉ែត្រ មាន ៩ រង ដែលមានចន្លោះគុម្ព ១,២ ម៉ែត្រ។ រីឯចន្លោះរងដំណាំ គឺ ២ ម៉ែត្រ ហើយជីករណ្តៅ និងការដាំដូចគ្នានឹងការដាំសណ្តែកកួរដែរ។
Author: លោក ឃួន សុផល
ការបង្កើតនិងការថែទាំ៖ សកម្មភាព ធាតុចូល និងថ្លៃដើម
ការគណនាធាតុចូល និងថ្លៃដើម
- ថ្លៃដើមត្រូវបានគណនា៖ ក្នុងតំបន់អនុវត្តបច្ចេកទេស (ទំហំ និងឯកត្តាផ្ទៃដី៖ ៤០ x ៥០ ម = ២០០ ម៉ែត្រការ៉េ)
- រូបិយប័ណ្ណសម្រាប់ការគណនាថ្លៃដើម៖ រៀល
- អត្រាប្តូរប្រាក់ (ទៅជាដុល្លារអាមេរិក)៖ 1 USD = 4000.0 រៀល
- ថ្លៃឈ្នួលជាមធ្យមក្នុង ១ ថ្ងៃ៖ 20000 រៀល
កត្តាសំខាន់បំផុតដែលមានឥទ្ធិពលលើថ្លៃដើម
តម្លៃរបស់គោយន្ត
សកម្មភាពបង្កើតបច្ចេកទេស
-
ភ្ជួរដីហាល (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: ខែមេសា)
-
កាប់រណ្ដៅ (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: ខែមេសា)
-
ដាក់ជីសរីរាង្គ និងលាមកគោ (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: ខែមេសា)
-
ដាំគ្រាប់ (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: ខែមេសា)
-
ទិញម៉ាស៊ីនបូមទឹក (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: ខែមេសា)
ធាតុចូល និងថ្លៃដើមសម្រាប់ការបង្កើតបច្ចេកទេស
| បញ្ជាក់ពីធាតុចូល |
ឯកតា |
បរិមាណ |
ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា (រៀល) |
ថ្លៃធាតុចូលសរុប (រៀល) |
% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី |
|
កម្លាំងពលកម្ម
|
| ភ្ជួរដីហាល |
នាក់/ថ្ងៃ |
1,0 |
20000,0 |
20000,0 |
100,0 |
| ដាក់ជីសរីរាង្គ និងលាមកគោ |
នាក់/ថ្ងៃ |
1,0 |
20000,0 |
20000,0 |
100,0 |
| កាប់រណ្ដៅ និងដាំ |
នាក់/ថ្ងៃ |
5,0 |
20000,0 |
100000,0 |
100,0 |
|
សម្ភារៈ
|
| ម៉ាស៊ីនបូមទឹក |
គ្រឿង |
1,0 |
1200000,0 |
1200000,0 |
100,0 |
| គោយន្ត |
គ្រឿង |
1,0 |
6000000,0 |
6000000,0 |
100,0 |
|
សម្ភារៈដាំដុះ
|
| គ្រាប់សណ្ដែកកួរ |
កញ្ចប់ |
4,0 |
8000,0 |
32000,0 |
100,0 |
| គ្រាប់ននោង |
កញ្ចប់ |
5,0 |
7000,0 |
35000,0 |
100,0 |
|
ជី និងសារធាតុពុល
|
| ជីសរីរាង្គ |
បាវ |
1,0 |
130000,0 |
130000,0 |
100,0 |
| ជីពាក់កណ្ដាលសរីរាង្គ |
បាវ |
1,0 |
130000,0 |
130000,0 |
100,0 |
|
សម្ភារៈសាងសង់
|
| ចបកាប់ |
ចប |
2,0 |
9000,0 |
18000,0 |
100,0 |
| បង្គី |
បង្គី |
2,0 |
6000,0 |
12000,0 |
100,0 |
| ជ្រលុង |
ដើម |
1000,0 |
250,0 |
250000,0 |
100,0 |
| ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេស |
7'947'000.0 |
|
| ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេសគិតជាដុល្លារ |
1'986.75 |
|
សកម្មភាពថែទាំ
-
ស្រោចទឹក (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: រាល់ថ្ងៃនៅខែប្រាំង 1សប្ដាហ៍ម្ដង/វស្សា)
-
ធ្វើស្មៅ (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: 1សប្ដាហ៍ម្ដង)
-
ដាក់ជ្រលុងសណ្តែកកួរ (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: ដាំណាំអាយុ 14-15ថ្ងៃ)
-
បាញ់ថ្នាំការពារសត្វល្អិត (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: ចាប់ពីអាយុ20ថ្ងៃឡើងបាញ់រាល់ 7-10ថ្ងៃម្ដង)
-
កាត់មែកតូចៗ (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: ដាំណាំអាយុ 20-25ថ្ងៃ)
ធាតុចូលនិងថ្លៃដើមសម្រាប់ការថែទាំ
| បញ្ជាក់ពីធាតុចូល |
ឯកតា |
បរិមាណ |
ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា (រៀល) |
ថ្លៃធាតុចូលសរុប (រៀល) |
% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី |
|
កម្លាំងពលកម្ម
|
| ស្រោចទឹក និងធ្វើស្មៅ |
នាក់/ថ្ងៃ |
14,0 |
20000,0 |
280000,0 |
100,0 |
| ដាក់ជ្រលុង |
នាក់/ថ្ងៃ |
3,0 |
20000,0 |
60000,0 |
100,0 |
| បាញ់ថាំ្នការពារ |
នាក់/ថ្ងៃ |
6,0 |
20000,0 |
120000,0 |
100,0 |
| កាត់មែកតូចៗ |
នាក់/ថ្ងៃ |
1,5 |
20000,0 |
30000,0 |
100,0 |
| ថ្លៃដើមសរុបសម្រាប់ការថែទាំដំណាំតាមបច្ចេកទេស |
490'000.0 |
|
| ថ្លៃដើមសរុបសម្រាប់ការថែទាំដំណាំតាមបច្ចេកទេសគិតជាដុល្លារ |
122.5 |
|
បរិស្ថានធម្មជាតិ
បរិមាណទឹកភ្លៀងជាមធ្យមប្រចាំឆ្នាំ
-
< 250 មម
-
251-500 មម
-
501-750 មម
-
751-1,000 មម
-
1,001-1,500 មម
-
1,501-2,000 មម
-
2,001-3,000 មម
-
3,001-4,000 មម
-
> 4,000 មម
តំបន់កសិអាកាសធាតុ
-
សើម
-
មានភ្លៀងមធ្យម
-
មានភ្លៀងតិចតួច
-
ស្ងួត
លក្ខណៈសម្គាល់នៃអាកាសធាតុ
បរិមាណទឹកភ្លៀងជាមធ្យមប្រចាំឆ្នាំគិតជា មម៖ 1209.0
បរិមាណទឹកភ្លៀងប្រចាំឆ្នាំ ២០១៥ មានចំនួន ១២០៩ មម ឆ្នាំ ២០១៤ មានចំនួន ១៤២០.៧៤ មម និងឆ្នាំ ២០១៣ មានចំនួន ១៣៦៧.៥ មម។
ស្ថានីយឧតុនិយម៖ ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម (២០១៥)
ជម្រាល
-
រាបស្មើ (0-2%)
-
ជម្រាលតិចតួច (3-5%)
-
មធ្យម (6-10%)
-
ជម្រាលខ្ពស់បន្តិច (11-15%)
-
ទីទួល (16-30%)
-
ទីទួលចោត (31-60%)
-
ទីទួលចោតខ្លាំង (>60%)
ទម្រង់ដី
-
ខ្ពង់រាប
-
កំពូលភ្នំ
-
ជម្រាលភ្នំ
-
ជម្រាលទួល
-
ជម្រាលជើងភ្នំ
-
បាតជ្រលងភ្នំ
រយៈកម្ពស់ធៀបនឹងនីវ៉ូទឹកសមុទ្រ
-
0-100 ម
-
101-500 ម
-
501-1,000 ម
-
1,001-1,500 ម
-
1,501-2,000 ម
-
2,001-2,500 ម
-
2,501-3,000 ម
-
3,001-4,000 ម
-
> 4,000 ម
បច្ចេកទេសត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុង
-
សណ្ឋានដីប៉ោង
-
សណ្ឋានដីផត
-
មិនពាក់ព័ន្ធទាំងអស់
ជម្រៅដី
-
រាក់ខ្លាំង (0-20 សម)
-
រាក់ (21-50 សម)
-
មធ្យម (51-80 សម)
-
ជ្រៅ (81-120 សម)
-
ជ្រៅខ្លាំង (> 120 សម)
វាយនៈភាពដី (ដីស្រទាប់ខាងលើ)
-
គ្រើម/ មានពន្លឺ (ខ្សាច់)
-
មធ្យម (ល្បាយ, ល្បាប់)
-
ម៉ត់/ ធ្ងន់ (ឥដ្ឋ)
វាយនភាពដី (> 20 សម ក្រោមស្រទាប់លើ)
-
គ្រើម/ មានពន្លឺ (ខ្សាច់)
-
មធ្យម (ល្បាយ, ល្បាប់)
-
ម៉ត់/ ធ្ងន់ (ឥដ្ឋ)
កម្រិតសារធាតុសរីរាង្គក្នុងដីស្រទាប់លើ
-
ខ្ពស់ (>3%)
-
មធ្យម (1-3%)
-
ទាប (<1%)
ដង្ហើមទឹកក្នុងដី
-
ផ្ទៃខាងលើ
-
< 5 ម
-
5-50 ម
-
> 50 ម
ភាពអាចរកបាននៃទឹកលើដី
-
លើស
-
ល្អ
-
កម្រិតមធ្យម
-
មិនមាន/ គ្មាន
គុណភាពទឹក (មិនបានធ្វើប្រព្រឹត្តិកម្ម)
-
ទឹកពិសារដែលមានគុណភាពល្អ
-
ទឹកពិសារដែលគ្មានគុណភាព (តម្រូវឱ្យមានការសំអាត)
-
ទឹកសម្រាប់តែការធ្វើកសិកម្ម (ស្រោចស្រព)
-
ទឹកមិនអាចប្រើប្រាស់បាន
គុណភាពទឹក គឺផ្តោតទៅលើ៖
តើមានបញ្ហាទឹកប្រៃហូរចូលដែរឬទេ?
ការកើតឡើងនៃទឹកជំនន់
ភាពសំបូរបែបនៃជម្រកធម្មជាតិ
ចរិតលក្ខណៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដីដែលប្រើបច្ចេកទេស SLM
ទីផ្សារ
-
សម្រាប់ហូបក្នុងគ្រួសារ (ផ្គត់ផ្គង់ខ្លួនឯង)
-
ពាក់កណ្តាលពាណិជ្ជកម្ម (ផ្គត់ផ្គង់ខ្លួនឯង/ ពាណិជ្ជកម្ម)
-
ពាណិជ្ជកម្ម/ ទីផ្សារ
ចំណូលក្រៅកសិដ្ឋាន
-
តិចជាង 10% នៃចំណូល
-
10-50% នៃចំណូល
-
ច្រើនជាង 50% នៃចំណូល
កម្រិតជីវភាព
-
មិនល្អខ្លាំង
-
មិនល្អ
-
មធ្យម
-
មាន
-
មានខ្លាំង
កម្រិតនៃការប្រើគ្រឿងយន្ត
-
ប្រើកម្លាំងពលកម្ម
-
ប្រើកម្លាំងសត្វ
-
គ្រឿងយន្ត/ ម៉ាស៊ីន
នៅមួយកន្លែង ឬពនេចរ
-
នៅមួយកន្លែង
-
ពាក់កណ្តាលពនេចរ
-
ពនេចរ
បុគ្គល ឬក្រុម
-
ធ្វើខ្លួនឯង/ គ្រួសារ
-
ជាក្រុម/ សហគមន៍
-
សហករ
-
មានបុគ្គលិក (ក្រុមហ៊ុន, រដ្ឋ)
អាយុ
-
កុមារ
-
យុវវ័យ
-
វ័យកណ្តាល
-
មនុស្សចាស់
ផ្ទៃដីប្រើប្រាស់ក្នុងមួយគ្រួសារ
-
< 0.5 ហិកតា
-
0.5-1 ហិកតា
-
1-2 ហិកតា
-
2-5 ហិកតា
-
5-15 ហិកតា
-
15-50 ហិកតា
-
50-100 ហិកតា
-
100-500 ហិកតា
-
500-1,000 ហិកតា
-
1,000-10,000 ហិកតា
-
> 10,000 ហិកតា
មាត្រដ្ឋាន
-
ខ្នាតតូច
-
ខ្នាតមធ្យម
-
ខ្នាតធំ
ភាពជាម្ចាស់ដីធ្លី
-
រដ្ឋ
-
ក្រុមហ៊ុន
-
ភូមិ
-
ក្រុម
-
ឯកជន មិនមានកម្មសិទ្ធ
-
ឯកជន មានកម្មសិទ្ធ
សិទ្ធិប្រើប្រាស់ដី
-
អាស្រ័យផលសេរី (មិនមានការកំណត់)
-
ជាក្រុម (មានដែនកំណត់)
-
កិច្ចសន្យាជួល
-
ឯកជន
សិទ្ធិប្រើប្រាស់ទឹក
-
អាស្រ័យផលសេរី (មិនមានការកំណត់)
-
ជាក្រុម (មានដែនកំណត់)
-
កិច្ចសន្យាជួល
-
ឯកជន
ប្រើប្រាស់សេវាកម្ម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ
ការងារ (ឧ. ការងារក្រៅកសិដ្ឋាន)
ផលប៉ះពាល់
ផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចសង្គម
ផលិតកម្មដំណាំ
ផលិតកម្មដំណាំកើនឡើងដោយសារការដាំដំណាំវិលជុំ
ហើយនឹងប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គ និងពាក់កណ្តាលសរីរាង្គ។
គុណភាពដំណាំ
គុណភាពដំណាំល្អជាងមុនដោយសារតែការផ្លាស់ប្តូរពីការ
ប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលហួសកម្រិតមកប្រើជីសរីរាង្គវិញ។
ហានិភ័យនៃភាពបរាជ័យរបស់ផលិតកម្ម
មានដាំដំណាំច្រើនជាងមួយមុខដូចនេះបានជួយកាត់បន្ថយភាពបរាជ័យ
ការគ្រប់គ្រងដី
ប្ដូរប្រភេទដំណាំ និងទីតាំង
ការចំណាយលើធាតុចូលកសិកម្ម
ការប្រើប្រាស់ជីគីមី គឺចំណាយច្រើនព្រោះវាមានតម្លៃថ្លៃជាងជីសរីរាង្គ។
ចំណូលក្នុងកសិដ្ឋាន
តាមរយៈការកាត់បន្ថយថ្លៃដើមនៃការប្រើប្រាស់ជីគីមី និងមានដាំដំណាំច្រើនជាងមួយមុខ។
ផលប៉ះពាល់វប្បធម៌សង្គម
សន្តិសុខស្បៀង/ ភាពគ្រប់គ្រាន់ខ្លួនឯង
ទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ និងមានទីផ្សារល្អដោយសារគាត់បានចូលជាក្រុមដាំបន្លែ
សុវត្ថិភាព
ស្ថានភាពសុខភាព
អាក្រក់ជាងមុន
ប្រសើរជាងមុន
ស្ថានភាពសុខភាពប្រសើរជាងមុនបន្ទាប់ពីប្រើប្រាស់
ជីសរីរាង្គនិងពាក់កណ្តាលសរីរាង្គជំនួសការប្រើប្រាស់ជីគីមីច្រើន
ហួសកម្រិតមក។
ចំណេះដឹង SLM / ការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
ទទួលបានការបណ្ដុះបណ្តាលពីក្រុមហ៊ុនភាពជាសហគ្រិន និងការដាក់បញ្ចូលទីផ្សារជនបទនៅកម្ពុជា (REMIC) អង្គការហៃទីទាក់ទងនឹងវិស័យអប់រំ (ECHO) និងខាងមន្ទីរកសិកម្មខេត្តជាដើម។
ផលប៉ះពាល់លើអេកូឡូស៊ី
គុណភាពទឹក
កាត់បន្ថយការប្រើជី និងថ្នាំគីមី
គម្របដី
ដាំដំណាំជាប្រចាំមិនទុកដីទំនេរដែលបណ្តាលឱ្យមានការ
ហូរច្រោះក៏ដូចជារក្សាសំណើមដី។
ដីប្រេះ
នៅពេលមានដំណាំវិលជុំជាប្រចាំជួយកាត់បន្ថយរំហួត និងជួយកាត់បន្ថយដីប្រេះ
ដីហាប់
ការប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គ និងពាក់កណ្តាលសរីរាង្គជួយការពារដីពីការហាប់ដែល ល្អសម្រាប់ឫសដំណាំ។
វដ្តនៃសារធាតុចិញ្ចឹម/ការទទួលបាន
ពេលដែលមានការផ្លាស់ប្តូរប្រភេទដំណាំធ្វើឱ្យវដ្តសារធាតុ
ចិញ្ចឹមប្រសើរឡើង
ប្រភេទរាតត្បាត
ពពួកដង្កូវហ្វូង ចៃស និងអណ្តើកមាសត្រូវបានកាត់បន្ថយដោយអនុវត្តដំណាំវិលជុំ
ប្រភេទមានប្រយោជន៍ (មំសាសី ជន្លេន ពពួកសត្វចម្លងលម្អង)
ក្រោយពីប្តូរពីការប្រើប្រាស់ជី និងថ្នាំគីមីមកប្រើជីសរីរាង្គ និងពាក់កណ្តាលសរីរាង្គធ្វើឱ្យពពួកសត្វមានប្រយោជន៍កើនឡើង។
ការគ្រប់គ្រងកត្តាចង្រៃ/ ជំងឺ
ការគ្រប់គ្រងកត្តាចង្រៃបានកើនឡើងដោយកាត់បន្ថយ
ការបំផ្លាញ ពីចៃស និងដង្កូវហ្វូងបានប្រសើរជាងមុនតាមរយៈការផ្លាស់ប្តូរ ប្រភេទដំណាំ
ការវិភាគថ្លៃដើម និងអត្ថប្រយោជន៍
អត្ថប្រយោជន៍បើប្រៀបធៀបនឹងថ្លៃដើមក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេស
រយៈពេលខ្លី
អវិជ្ជមានខ្លាំង
វិជ្ជមានខ្លាំង
រយៈពេលវែង
អវិជ្ជមានខ្លាំង
វិជ្ជមានខ្លាំង
អត្ថប្រយោជន៍បើប្រៀបធៀបនឹងថ្លៃដើមក្នុងការថែទាំបច្ចេកទេស
រយៈពេលខ្លី
អវិជ្ជមានខ្លាំង
វិជ្ជមានខ្លាំង
រយៈពេលវែង
អវិជ្ជមានខ្លាំង
វិជ្ជមានខ្លាំង
ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
បរិមាណទឹកភ្លៀងប្រចាំឆ្នាំ កើនឡើង
ការទទួលយក និងការបន្ស៊ាំ
ភាគរយនៃអ្នកប្រើប្រាស់ដីនៅតំបន់ដែលបានទទួលយកបច្ចេកទេស
-
តែមួយករណី /ពិសោធន៍
-
1-10%
-
11-50%
-
> 50%
ក្នុងចំណោមអ្នកទទួលយកបច្ចេកទេសនេះ តើមានប៉ុន្មានភាគរយដែលបានអនុវត្តន៍ដោយមិនបានទទួលការលើកទឹកចិត្តជាសម្ភារៈ?
-
0-10%
-
11-50%
-
51-90%
-
91-100%
ចំនួនខ្នងផ្ទះ និង/ឬតំបន់ដែលគ្របដណ្តប់
19 គ្រួសារ
តើថ្មីៗនេះ បច្ចេកទេសនេះត្រូវបានកែតម្រូវដើម្បីបន្ស៊ាំទៅនឹងស្ថានភាពប្រែប្រួលដែរឬទេ?
ចំពោះលក្ខខណ្ឌប្រែប្រួលណាមួយដែលត្រូវបានបន្ស៊ាំ?
-
ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ/គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ
-
បម្រែបម្រួលទីផ្សារ
-
កម្លាំងពលកម្មដែលអាចរកបាន (ចំណាកស្រុក)
សេក្តីសន្និដ្ឋាន និងមេរៀនបទពិសោធន៍
ភាពខ្លាំង: ទស្សនៈអ្នកប្រើប្រាស់ដី
-
មានទីផ្សារល្អព្រោះមានផលិតផលជាប្រចាំ និងបានចូលជាក្រុមសហគមន៍កសិកម្មស្វាយមានជ័យ
ស្រ្តីសាមគ្គីដោយដាំដំណាំវិលជុំពេញមួយឆ្នាំសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ជាទៀងទាត់។
-
កាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ជីគីមី ដោយប្រើជីសរីរាង្គ - ពាក់កណ្តាលសរីរាង្គ និងថ្នាំពុលកសិកម្មតាមកម្រិតកំណត់ តាមការណែនាំដោយមិនបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាន។
-
ដីមានតុល្យភាពសារធាតុចិញ្ចឹមដោយការមិនដាំដំណាំតែមួយមុខ
ដដែលៗលើផ្ទៃដីតែមួយ
-
ទិញតែជី និងថ្នាំពុលកសិកម្មពីក្រុមហ៊ុនជីដែលមានការទទួលស្គាល់ពី
អជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច។
ភាពខ្លាំង: ទស្សនៈរបស់អ្នកចងក្រង ឬបុគ្គលសំខាន់ផ្សេងទៀត
-
ទីផ្សារមានស្ថេរភាពដោយក្រុមហ៊ុនភាពជាសហគ្រិន និងការដាក់បញ្ចូលទីផ្សារជនបទនៅកម្ពុជា (REMIC) ចូលរួមជាអ្នកជួយប្រមូលទិញ។
-
តំបន់នេះធ្លាប់ជាតំបន់ដែលកសិករប្រើប្រាស់ជីគីមី និងថ្នាំពុលកសិកម្មច្រើនលើសលប់ បានប្រែក្លាយជាតំបន់ដែលប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គ និងពាក់កណ្តាលសរីរាង្គពីក្រុមហ៊ុនដែលមានអាជ្ញាប័ណ្ណដោយឡែកការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលកសិកម្ម ត្រូវបានប្រើតាមកម្រិតកំណត់ ធានាសុវត្ថិភាពគ្មានផលប៉ះពាល់។
-
ទទួលបានបន្លែសុវត្ថិភាព ដោយមានការត្រួតពិនិត្យពីអង្គការ ECHO ទៅលើផលិតផលបន្លែ។
-
ការដាំដុះវិលជុំអាចជួយឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកសិករប្រសើរឡើងដោយអាចដាំដុះបានពេញមួយឆ្នាំ និងតម្រូវទៅតាមទីផ្សារផងដែរ។
-
កសិករបានយល់ច្បាស់ពីការគ្រប់គ្រងដីឱ្យមានចីរភាពតាមរយៈការ
ដាំដុះវិលជុំ មិនប្រើប្រាស់ជីគីមីច្រើនលើសលប់ និងមិនប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលដែលមានកម្រិតជាតិពុលខ្លាំងប៉ះពាល់ដល់ ដី បរិស្ថាន និងមនុស្ស ឬសត្វ ដែលជាប្រភេទថ្នាំក្រសួងកសិកម្មបានធ្វើការហាមឃាត់មិនឱ្យ
ប្រើប្រាស់។
-
ក្រៅពីការប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គ និងជីគីមីពីក្រុមហ៊ុនមានអាជ្ញាប័ណ្ណ កសិករក៏បានប្រើប្រាស់ជីលាមកគោនៅក្នុងការដាំដុះដំណាំនេះផងដែរ។
ចំណុចខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ : ទស្សនៈអ្នកប្រើប្រាស់ដីវិធីដោះស្រាយ
-
មិនទាន់អាចបន្ស៊ាំនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅឡើយទេដូចជា៖ សីតុណ្ហភាពកើនឡើងខ្ពស់
មិនដឹង/ទុកតាមដំណើរ
-
ចំណេះដឹងនៅមានកម្រិតក្នុងការការពារពីការរីករាលដាលនៃសត្វល្អិត ព្រមទាំងការប្រើប្រាស់ជី និងថ្នាំពុលធម្មជាតិផ្សេងៗ។
អាចទទួលបានបទពិសោធន៍បន្ថែមនៅពេលធ្វើការដាំដំណាំជា
បន្តបន្ទាប់
ចំណុចខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ : ទស្សនៈរបស់អ្នកចងក្រង ឬបុគ្គលសំខាន់ផ្សេងទៀតវិធីដោះស្រាយ
-
នៅមិនទាន់មានបច្ចេកទេសទប់ទល់នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបាន ល្អទេ ដូចជាទឹកជំនន់ ភាពរាំងស្ងួត ឬការកើនឡើងកម្តៅជាដើម។
ត្រូវពិនិត្យពេលវេលាដាំដុះឱ្យបានល្អ និងត្រូវមានការណែនាំបន្ថែមពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដូចជា អង្គការ ECHO ដែលជាអ្នកត្រួតពិនិត្យ និងតាមដានគុណភាព ហើយក្រុមហ៊ុន REMIC ជាអ្នកទទួលទិញ។
-
កសិករនៅប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលកសិកម្មនៅពេលជួបប្រទះការបំផ្លាញពីសត្វល្អិត
បណ្តុះបណ្តាលកសិករឱ្យដាំដុះចម្រុះដំណាំដោយមានដាំដំណាំប្រភេទការពារដូចជា ៖ប្រភេទ ជី និងស្លឹកគ្រៃជាដើម។ លើសពីនេះទៅទៀតបណ្តុះស្មារតីកសិករ និងបណ្តុះបណ្តាលឱ្យប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលធម្មជាតិជំនួសវិញ ឬអនុវត្តវិធានការចម្រុះការពារដំណាំ (IPM)។
-
កសិករប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គ និងពាក់កណ្តាលសរីរាង្ដដែលជាជីទិញពីក្រុមហ៊ុន ដែលជាការបង្កើនថ្លៃដើមផលិត
ជម្រុញកសិករឱ្យចេះផលិតជីកំប៉ុស្តិ៍ទឹក ឬកំប៉ុស្តិ៍គោកដោយខ្លួនឯងដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់
ជីទិញពីក្រុមហ៊ុន។
-
បន្លែដែលទទួលបាន គឺមានសុវត្ថិភាព ប៉ុន្តែមិនទាន់ក្លាយជាបន្លែសរីរាង្គនោះទេ
ជម្រុញកសិករឱ្យដាំដុះបន្លែសរីរាង្គ
-
ការជ្រើសរើសប្រភេទដំណាំវិលជុំមិនទាន់សមស្របតាមបច្ចេកទេសទាំងស្រុងព្រោះតម្រូវតាមទីផ្សារជាង ឧទាហរណ៍ដូចជាការដាំដំណាំវិលជុំក្នុងគ្រួសារតែមួយ (ត្រសក់ ត្រឡាច ននោង ល្ពៅ គឺស្ថិតក្នុងគ្រួសារតែមួយ)។
ដាំដំណាំវិលជុំក្នុងអម្បូរខុសគ្នាដែលមិនធ្វើឱ្យជីជាតិដីថយចុះ។ បើអាចស្គាល់លក្ខណៈជីវសាស្រ្តនៃប្រភេទរុក្ខជាតិនីមួយៗជា
ការកាន់តែប្រសើរ។
ឯកសារយោង
អ្នកត្រួតពិនិត្យ
-
Nicole Harari
-
SO Than
-
Alexandra Gavilano
កាលបរិច្ឆេទនៃការអនុវត្ត: 1 ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ 2017
កែតម្រូវចុងក្រោយ: 2 ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ 2019
បុគ្គលសំខាន់ៗ
-
ឯក ចន្ធូ - អ្នកប្រើប្រាស់ដី
-
Sombo Khim - អនុប្រធានការិយាល័យផ្សព្វផ្សាយកសិកម្មនៅមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង
-
Se Keo - ប្រធានការិយាល័យកសិកម្មស្រុកទឹកផុស
-
ឈឹម ប៊ុនលៀង - អនុប្រធានផ្នែកក្សេត្រសាស្ត្រនៅការិយាល័យកសិកម្មស្រុករលៀប្អៀរ
ការពណ៌នាលម្អិតក្នុងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងទិន្នន័យរបស់វ៉ូខេត
ឯកសារនេះត្រូវបានសម្របសម្រួលដោយ
ស្ថាប័ន៖
- Royal University of Agriculture (RUA) - ប្រទេសកម្ពុជា
គម្រោង
- Scaling-up SLM practices by smallholder farmers (IFAD)
ឯកសារយោងសំខាន់ៗ
-
Navin C. (2018) A Safe Vegetable Growers Group in the Svaymeanchey Satrey Samaki Agricultural Cooperative.: https://qcat.wocat.net/en/wocat/approaches/view/approaches_3216/
ការភ្ជាប់ទៅកាន់ពត៌មានពាក់ព័ន្ធលើប្រព័ន្ធអនឡាញ
