Different components of a cistern (majen/majel): the impluvium (collection area), the decantation basin, the main reservoir, and the outlet. (Ouessar M. (Medenine, Tunisia))

Cistern (ប្រទេសទុយនីស៊ី)

Majen / Majel / fasquia (Ar)

ការពណ៌នា

Cisterns are reservoirs used for storing rainfall and runoff water for multiple purposes: drinking, animal watering and supplemental irrigation.

Cisterns were traditionally used to provide drinking water. In the cistern system, runoff water is collected and stored in stone-faced underground cisterns, of various sizes, called majel (private reservoirs) and fesquia (communal reservoirs). Basically, a cistern is a hole dug in the ground and lined with a gypsum or concrete coating, in order to avoid vertical and lateral infiltration. Each unit consists of three main parts: the impluvium, the sediment settlement basin, and the storage reservoir. The impluvium is a sloping piece of land delimited by a diversion channel (hammala).

Purpose of the Technology: It is estimated that a tank with a capacity of 35 m3 can meet the annual water needs of a family and its livestock (Ennabli, 1993).

Establishment / maintenance activities and inputs: In flat areas, where it is possible also to exploit floods via a diversion dyke, one also finds artificially paved runoff areas. A small basin before the entrance of the cistern allows the sedimentation of runoff loads. This improves the stored water quality and reduces maintenance costs. Big cisterns have, in addition to the storage compartment, a pumping reservoir from which water is drawn (Ouessar, 2007).

Natural / human environment: Small private and communal cisterns (5 to 200 m3) and big cisterns (up to 70,000 m3), mainly built during the Roman and Arab-Muslim eras, can be found throughout the water-deficient zone south of the 400-mm isohyet .

ទីតាំង

ទីតាំង: Medenine nord, Medenine, ប្រទេសទុយនីស៊ី

ចំនួនទីកន្លែងបច្ចេកទេស ដែលវិភាគ:

ចំណុចយោងភូមិសាស្ត្រនៃទីតាំងជ្រើសរើស
  • 10.778, 33.351

ការសាយភាយនៃបច្ចេកទេស: ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយត្រឹមតំបន់មួយ (approx. 10-100 គម2)

តើស្ថិតក្នុងតំបន់ការពារអចិន្ត្រៃយ៍?:

កាលបរិច្ឆេទនៃការអនុវត្ត: ច្រើនជាង 50 ឆ្នាំមុន (ប្រពៃណី)

ប្រភេទនៃការណែនាំឱ្យអនុវត្តន៍៖

ចំណាត់ថ្នាក់នៃបច្ចេកទេស

គោលបំណងចម្បងៗ
  • ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវផលិតកម្ម
  • កាត់បន្ថយ, បង្ការ, ស្តារឡើងវិញនូវការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
  • អភិរក្សប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី
  • ការពារតំបន់ទីជម្រាល/តំបន់ខ្សែទឹកខាងក្រោមបញ្ចូលជាមួយបច្ចេកទេសផ្សេងទៀត
  • អភិរក្ស/ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងជីវចម្រុះ
  • កាត់បន្ថយហានិភ័យនៃគ្រោះមហន្តរាយ
  • បន្ស៊ាំទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ/គ្រោះមហន្តរាយ និងផលប៉ះពាល់របស់វា
  • កាត់បន្ថយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងផលប៉ះពាល់របស់វា
  • បង្កើតផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច
  • បង្កើតផលប្រយោជន៍សង្គម
ការប្រើប្រាស់ដី
ដីប្រើប្រាស់ចម្រុះនៅលើដីតែមួយ បាទ/ចា៎ - កសិរុក្ខកម្ម

  • ដីដាំដំណាំចំនួនសារដែលដាំដំណាំក្នុងមួយឆ្នាំ: 1
  • ដីសម្រាប់ចិញ្ចឹមសត្វ
  • ផ្សេងៗ -

ការផ្គត់ផ្គង់ទឹក
  • ទឹកភ្លៀង
  • ទឹកភ្លៀង និងប្រព័ន្ធស្រោចស្រព
  • ប្រព័ន្ធស្រោចស្រពទាំងស្រុង

គោលបំណងទាក់ទងនឹងការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
  • ការការពារការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
  • ការកាត់បន្ថយការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
  • ការជួសជុល/ ស្តារឡើងវិញនៃឱនភាពដីធ្ងន់ធ្ងរ
  • ការបន្ស៊ាំទៅនឹងការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
  • ដែលមិនអាចអនុវត្តបាន
ប្រភេទនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដីដែលបានដោះស្រាយ
  • ការបាត់បង់ទឹក - Ha: ការថយចុះសំណើមដី
ក្រុម SLM
  • ការស្តុកទុកទឹក
វិធានការ SLM
  • វិធានការរចនាស័ម្ពន្ធ - S11: ផ្សេងៗ

គំនូរបច្ចេកទេស

លក្ខណៈបច្ចេកទេស
Components of the cistern system.

south east Tunisia

Date: January 2009

Technical knowledge required for field staff / advisors: low

Technical knowledge required for land users: low

Main technical functions: water harvesting / increase water supply

Structural measure: Reservoir
Depth of ditches/pits/dams (m): 4-10
Width of ditches/pits/dams (m): 2-4

Construction material (stone): Stone

Construction material (concrete): coating

For water harvesting: the ratio between the area where the harvested water is applied and the total area from which water is collected is: 1:4
Author: Ouessar M., Medenine, tunisia

ការបង្កើតនិងការថែទាំ៖​ សកម្មភាព ធាតុចូល និងថ្លៃដើម

ការគណនាធាតុចូល​ និងថ្លៃដើម
  • ថ្លៃដើមត្រូវបានគណនា៖
  • រូបិយប័ណ្ណសម្រាប់ការគណនាថ្លៃដើម៖ TND
  • អត្រាប្តូរប្រាក់ (ទៅជាដុល្លារអាមេរិក)៖ 1 USD = 1.3 TND
  • ថ្លៃឈ្នួលជាមធ្យមក្នុង ១ ថ្ងៃ៖ 10.00
កត្តាសំខាន់បំផុតដែលមានឥទ្ធិពលលើថ្លៃដើម
មិនមាន
សកម្មភាពបង្កើតបច្ចេកទេស
  1. Pit digging (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: None)
  2. Coating (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: None)
ធាតុចូល និងថ្លៃដើមសម្រាប់ការបង្កើតបច្ចេកទេស
បញ្ជាក់ពីធាតុចូល ឯកតា បរិមាណ ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា (TND) ថ្លៃធាតុចូលសរុប (TND) % នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម
Labour ha 1,0 250,0 250,0
សម្ភារៈសាងសង់
ha 1,0 150,0 150,0
ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេស 400.0
ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេសគិតជាដុល្លារ 307.69
សកម្មភាពថែទាំ
  1. Desilting (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: Yearly)
  2. Repairs (ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់: Each 3-5 years)
ធាតុចូលនិងថ្លៃដើមសម្រាប់ការថែទាំ
បញ្ជាក់ពីធាតុចូល ឯកតា បរិមាណ ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា (TND) ថ្លៃធាតុចូលសរុប (TND) % នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម
Labour ha 1,0 80,0 80,0
សម្ភារៈសាងសង់
ha 1,0 50,0 50,0
ថ្លៃដើមសរុបសម្រាប់ការថែទាំដំណាំតាមបច្ចេកទេស 130.0
ថ្លៃដើមសរុបសម្រាប់ការថែទាំដំណាំតាមបច្ចេកទេសគិតជាដុល្លារ 100.0

បរិស្ថានធម្មជាតិ

បរិមាណទឹកភ្លៀងជាមធ្យមប្រចាំឆ្នាំ
  • < 250 មម
  • 251-500 មម
  • 501-750 មម
  • 751-1,000 មម
  • 1,001-1,500 មម
  • 1,501-2,000 មម
  • 2,001-3,000 មម
  • 3,001-4,000 មម
  • > 4,000 មម
តំបន់កសិអាកាសធាតុ
  • សើម
  • មានភ្លៀងមធ្យម
  • មានភ្លៀងតិចតួច
  • ស្ងួត
លក្ខណៈសម្គាល់នៃអាកាសធាតុ
Thermal climate class: subtropics
ជម្រាល
  • រាបស្មើ (0-2%)
  • ជម្រាលតិចតួច (3-5%)
  • មធ្យម (6-10%)
  • ជម្រាលខ្ពស់បន្តិច (11-15%)
  • ទីទួល (16-30%)
  • ទីទួលចោត (31-60%)
  • ទីទួលចោតខ្លាំង (>60%)
ទម្រង់ដី
  • ខ្ពង់រាប
  • កំពូលភ្នំ
  • ជម្រាលភ្នំ
  • ជម្រាលទួល
  • ជម្រាលជើងភ្នំ
  • បាតជ្រលងភ្នំ
រយៈកម្ពស់ធៀបនឹងនីវ៉ូទឹកសមុទ្រ
  • 0-100 ម​
  • 101-500 ម
  • 501-1,000 ម
  • 1,001-1,500 ម
  • 1,501-2,000 ម
  • 2,001-2,500 ម
  • 2,501-3,000 ម
  • 3,001-4,000 ម
  • > 4,000 ម
បច្ចេកទេសត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុង
  • សណ្ឋានដីប៉ោង
  • សណ្ឋានដីផត
  • មិនពាក់ព័ន្ធទាំងអស់
ជម្រៅដី
  • រាក់ខ្លាំង (0-20 សម)
  • រាក់ (21-50 សម)
  • មធ្យម (51-80 សម)
  • ជ្រៅ (81-120 សម)
  • ជ្រៅខ្លាំង (> 120 សម)
វាយនៈភាពដី (ដីស្រទាប់ខាងលើ)
  • គ្រើម/ មានពន្លឺ (ខ្សាច់)
  • មធ្យម (ល្បាយ, ល្បាប់)
  • ម៉ត់/ ធ្ងន់ (ឥដ្ឋ)
វាយនភាពដី (>​ 20 សម ក្រោមស្រទាប់លើ)
  • គ្រើម/ មានពន្លឺ (ខ្សាច់)
  • មធ្យម (ល្បាយ, ល្បាប់)
  • ម៉ត់/ ធ្ងន់ (ឥដ្ឋ)
កម្រិតសារធាតុសរីរាង្គក្នុងដី​​ស្រទាប់លើ
  • ខ្ពស់ (>3%)
  • មធ្យម (1-3%)
  • ទាប (<1%)
ដង្ហើមទឹកក្នុងដី
  • ផ្ទៃខាងលើ
  • < 5 ម
  • 5-50 ម
  • > 50 ម
ភាពអាចរកបាននៃទឹកលើដី
  • លើស
  • ល្អ
  • កម្រិតមធ្យម
  • មិនមាន/ គ្មាន
គុណភាពទឹក (មិនបានធ្វើប្រព្រឹត្តិកម្ម)
  • ទឹកពិសារដែលមានគុណភាពល្អ
  • ទឹកពិសារដែលគ្មានគុណភាព (តម្រូវឱ្យមានការសំអាត)
  • ទឹកសម្រាប់តែការធ្វើកសិកម្ម (ស្រោចស្រព)
  • ទឹកមិនអាចប្រើប្រាស់បាន
គុណភាពទឹក គឺផ្តោតទៅលើ៖
តើមានបញ្ហាទឹកប្រៃហូរចូល​​ដែរឬទេ?
  • បាទ/ចា៎
  • ទេ

ការកើតឡើងនៃទឹកជំនន់
  • បាទ/ចា៎
  • ទេ
ភាពសំបូរបែបនៃប្រភេទសត្វ
  • ខ្ពស់
  • កម្រិតមធ្យម
  • ទាប
ភាពសំបូរបែបនៃជម្រកធម្មជាតិ
  • ខ្ពស់
  • កម្រិតមធ្យម
  • ទាប

ចរិតលក្ខណៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដីដែលប្រើបច្ចេកទេស SLM

ទីផ្សារ
  • សម្រាប់ហូបក្នុងគ្រួសារ (ផ្គត់ផ្គង់ខ្លួនឯង)
  • ពាក់កណ្តាលពាណិជ្ជកម្ម (ផ្គត់ផ្គង់ខ្លួនឯង/ ពាណិជ្ជកម្ម)
  • ពាណិជ្ជកម្ម/ ទីផ្សារ
ចំណូលក្រៅកសិដ្ឋាន
  • តិចជាង 10% នៃចំណូល
  • 10-50% នៃចំណូល
  • ច្រើនជាង 50% នៃចំណូល
កម្រិតជីវភាព
  • មិនល្អខ្លាំង
  • មិនល្អ
  • មធ្យម
  • មាន
  • មានខ្លាំង
កម្រិតនៃការប្រើគ្រឿងយន្ត
  • ប្រើកម្លាំងពលកម្ម
  • ប្រើកម្លាំងសត្វ
  • គ្រឿងយន្ត/ ម៉ាស៊ីន
នៅមួយកន្លែង ឬពនេចរ
  • នៅមួយកន្លែង
  • ពាក់កណ្តាលពនេចរ
  • ពនេចរ
បុគ្គល ឬក្រុម
  • ធ្វើខ្លួនឯង/ គ្រួសារ
  • ជាក្រុម/ សហគមន៍
  • សហករ
  • មានបុគ្គលិក (ក្រុមហ៊ុន, រដ្ឋ)
យេនឌ័រ
  • ស្ត្រី
  • បុរស
អាយុ
  • កុមារ
  • យុវវ័យ
  • វ័យកណ្តាល
  • មនុស្សចាស់
ផ្ទៃដីប្រើប្រាស់ក្នុងមួយគ្រួសារ
  • < 0.5 ហិកតា
  • 0.5-1 ហិកតា
  • 1-2 ហិកតា
  • 2-5 ហិកតា
  • 5-15 ហិកតា
  • 15-50 ហិកតា
  • 50-100 ហិកតា
  • 100-500 ហិកតា
  • 500-1,000 ហិកតា
  • 1,000-10,000 ហិកតា
  • > 10,000 ហិកតា
មាត្រដ្ឋាន
  • ខ្នាតតូច
  • ខ្នាតមធ្យម
  • ខ្នាតធំ
ភាពជាម្ចាស់ដីធ្លី
  • រដ្ឋ
  • ក្រុមហ៊ុន
  • ភូមិ
  • ក្រុម
  • ឯកជន មិនមានកម្មសិទ្ធ
  • ឯកជន មានកម្មសិទ្ធ
សិទ្ធិប្រើប្រាស់ដី
  • អាស្រ័យផលសេរី (មិនមានការកំណត់)
  • ជាក្រុម (មានដែនកំណត់)
  • កិច្ចសន្យាជួល
  • ឯកជន
សិទ្ធិប្រើប្រាស់ទឹក
  • អាស្រ័យផលសេរី (មិនមានការកំណត់)
  • ជាក្រុម (មានដែនកំណត់)
  • កិច្ចសន្យាជួល
  • ឯកជន
ប្រើប្រាស់សេវាកម្ម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ
សុខភាព

មិនល្អ
ល្អ
ការអប់រំ

មិនល្អ
ល្អ
ជំនួយបច្ចេកទេស

មិនល្អ
ល្អ
ការងារ (ឧ. ការងារក្រៅកសិដ្ឋាន)

មិនល្អ
ល្អ
ទីផ្សារ

មិនល្អ
ល្អ
ថាមពល

មិនល្អ
ល្អ
ផ្លូវ និងការដឹកជញ្ជូន

មិនល្អ
ល្អ
ទឹកផឹក និងអនាម័យ

មិនល្អ
ល្អ
សេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុ

មិនល្អ
ល្អ

ផលប៉ះពាល់

ផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចសង្គម
ផលិតកម្មសត្វ
ថយចុះ
កើនឡើង

ទឹកបរិភោគដែលអាចទាញយកមកប្រើប្រាស់បាន
ថយចុះ
កើនឡើង

ផលប៉ះពាល់វប្បធម៌សង្គម
ចំណេះដឹង SLM / ការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
កាត់បន្ថយ
ប្រសើរជាងមុន

ការកាត់បន្ថយជម្លោះ
អាក្រក់ជាងមុន
ប្រសើរជាងមុន


negligible (0-5%)

Improved livelihoods and human well-being
decreased
increased

ផលប៉ះពាល់លើអេកូឡូស៊ី
បរិមាណទឹក
ថយចុះ
កើនឡើង

ការប្រមូលទឹក (លំហូរ ទឹកសន្សើម ព្រិល ។ល។)
កាត់បន្ថយ
ប្រសើរជាងមុន

គម្របដី
កាត់បន្ថយ
ប្រសើរជាងមុន

ការបាត់បង់ដី
កើនឡើង
ថយចុះ

ល្បឿនខ្យល់
កើនឡើង
ថយចុះ

ផលប៉ះពាល់ក្នុងបរិវេណ

ការវិភាគថ្លៃដើម និងអត្ថប្រយោជន៍

អត្ថប្រយោជន៍បើប្រៀបធៀបនឹងថ្លៃដើមក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេស
រយៈពេលខ្លី
អវិជ្ជមានខ្លាំង
វិជ្ជមានខ្លាំង

រយៈពេលវែង
អវិជ្ជមានខ្លាំង
វិជ្ជមានខ្លាំង

អត្ថប្រយោជន៍បើប្រៀបធៀបនឹងថ្លៃដើមក្នុងការថែទាំបច្ចេកទេស
រយៈពេលខ្លី
អវិជ្ជមានខ្លាំង
វិជ្ជមានខ្លាំង

រយៈពេលវែង
អវិជ្ជមានខ្លាំង
វិជ្ជមានខ្លាំង

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
សីតុណ្ហភាពប្រចាំឆ្នាំ កើនឡើង

មិនល្អ
ល្អណាស់
គ្រោះអាកាសធាតុ (មហន្តរាយ) ​
ព្យុះភ្លៀងតាមតំបន់

មិនល្អ
ល្អណាស់
ព្យុះកំបុតត្បូងតាមតំបន់

មិនល្អ
ល្អណាស់
រាំងស្ងួត

មិនល្អ
ល្អណាស់
ទឹកជំនន់ទូទៅ (ទន្លេ)

មិនល្អ
ល្អណាស់
ផលវិបាកដែលទាក់ទងនឹងបរិយាកាសផ្សេងៗទៀត
កាត់បន្ថយពេលដាំដុះ

មិនល្អ
ល្អណាស់

ការទទួលយក និងការបន្ស៊ាំ

ភាគរយនៃអ្នកប្រើប្រាស់ដីនៅតំបន់ដែលបានទទួលយកបច្ចេកទេស
  • តែមួយករណី /ពិសោធន៍
  • 1-10%
  • 11-50%
  • > 50%
ក្នុងចំណោមអ្នកទទួលយកបច្ចេកទេសនេះ តើមាន​ប៉ុន្មាន​ភាគរយ​ដែល​បាន​អនុវត្តន៍​ដោយ​មិន​បាន​ទទួលការលើក​ទឹកចិត្ត​ជាសម្ភារៈ?
  • 0-10%
  • 11-50%
  • 51-90%
  • 91-100%
តើថ្មីៗនេះ បច្ចេកទេសនេះត្រូវបានកែតម្រូវ​ដើម្បី​បន្ស៊ាំ​ទៅនឹង​ស្ថាន​ភាព​ប្រែប្រួល​ដែរ​ឬទេ?
  • បាទ/ចា៎
  • ទេ
ចំពោះលក្ខខណ្ឌប្រែប្រួលណាមួយដែលត្រូវបានបន្ស៊ាំ?
  • ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ/គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ
  • បម្រែបម្រួលទីផ្សារ
  • កម្លាំងពលកម្មដែលអាចរកបាន (ចំណាកស្រុក)

សេក្តីសន្និដ្ឋាន និងមេរៀនបទពិសោធន៍

ភាពខ្លាំង: ទស្សនៈអ្នកប្រើប្រាស់ដី
  • Availability of water for multiple purposes
ភាពខ្លាំង: ទស្សនៈរបស់អ្នកចងក្រង ឬបុគ្គលសំខាន់ផ្សេងទៀត
  • Increased availability of water especially in remote areas
ចំណុចខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ​ : ទស្សនៈអ្នកប្រើប្រាស់ដីវិធីដោះស្រាយ
ចំណុចខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ​ : ទស្សនៈរបស់អ្នកចងក្រង ឬបុគ្គលសំខាន់ផ្សេងទៀតវិធីដោះស្រាយ
  • Creation of degradation hot spots around animal watering points. Multiplication of watering points.

ឯកសារយោង

អ្នកចងក្រង
  • Mongi Ben Zaied
Editors
អ្នកត្រួតពិនិត្យ
  • Fabian Ottiger
  • Alexandra Gavilano
កាលបរិច្ឆេទនៃការអនុវត្ត: 3 ខែ មិនា ឆ្នាំ 2011
កែតម្រូវចុងក្រោយ: 21 ខែ សីហា ឆ្នាំ 2019
បុគ្គលសំខាន់ៗ
ការពណ៌នាលម្អិតក្នុងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងទិន្នន័យរបស់វ៉ូខេត
ទិន្នន័យ SLM ភ្ជាប់ជាមួយ
ឯកសារនេះត្រូវបានសម្របសម្រួលដោយ
ស្ថាប័ន៖ គម្រោង
ឯកសារយោងសំខាន់ៗ
  • Ben Mechlia, N., Ouessar, M. 2004. Water harvesting systems in Tunisia. In: Oweis, T., Hachum, A., Bruggeman, A. (eds). Indigenous water harvesting in West Asia and North Africa, , ICARDA, Aleppo, Syria, pp: 21-41.: IRA, ICARDA
  • Chahbani, B. 2004. Technical innovations to optimize water harvesting, conservation and use for a sustainable development of rainfed agriculture in arid zones. Options Méditerranéennes, 60: 73-78.: IRA, CIHEAM
  • El Amami, S. 1984. Les aménagements hydrauliques traditionnels en Tunisie. Centre de Recherche en Génie Rural (CRGR), Tunis, Tunisia. 69 pp.: IRA, CRGER
  • Ennabli, N. 1993. Les aménagements hydrauliques et hydro-agricoles en Tunisie. Imprimerie Officielle de la République Tunisienne, Tunis, 255 pp.: IRA, INAT
  • Ouessar M. 2007. Hydrological impacts of rainwater harvesting in wadi Oum Zessar watershed (Southern Tunisia). Ph.D. thesis, Faculty of Bioscience Engineering, Ghent University, Ghent, Belgium, 154 pp.: IRA
This work is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareaAlike 4.0 International