1.2 ព័ត៌មានលម្អិតពីបុគ្គលសំខាន់ៗ និងស្ថាប័នដែលចូលរួមក្នុងការវាយតម្លៃ និងចងក្រងឯកសារនៃបច្ចេកទេស

1.3 លក្ខខណ្ឌទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈ វ៉ូខេត

អ្នកចងក្រង និង(បុគ្គលសំខាន់ៗ)យល់ព្រមទទួលយកនូវលក្ខខណ្ឌនានាទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈវ៉ូខេត:

បាទ/ចា៎

1.4 សេចក្តីប្រកាសស្តីពីចីរភាពនៃការពណ៌នាពីបច្ចេកទេស

តើបច្ចេកទេសដែលបានពណ៌នានេះមានបញ្ហាដែលផ្តោតលើការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី, បើដូច្នេះវាមិនអាចត្រូវបានប្រកាសថាជាបច្ចេកទេសនៃការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយចីរភាពទេ?

ទេ

2.1 ការពណ៌នាដោយសង្ខេបពីបច្ចេកទេស

និយមន័យបច្ចេកទេស:

Home gardens, containing tree, shrub, herbs, vine, tuber layers as well as poultry, produce food for household consumption as well as an additional income.

2.2 ការពណ៌នាលម្អិតពីបច្ចេកទេស

ការពណ៌នា:

Home gardens are a traditional setting in Cambodia, where they appear around nearly each house. All the seven layers of production occur, with a tree canopy, lower trees, shrubs, herbs, a soil cover, roots and tubers as well as a climbing layer, but not all layers can be found in each garden. The overlapping production allows a high productivity on a small area, and the trees/canopy provide a comfortable microclimate for both humans and livestock. The products of the home gardens are consumed by the family, surplus is given to neighbours or sold, and provide an additional income. One or more of the crops are produced in bigger amounts to serve as a cash crop. It can be coconuts close to the city, mangoes that are processed, sugarcane or vegetables like winged beans for the market, bamboo for handicrafts or constructions. Poultry is free ranging in the home gardens, thus when short annual plants like water spinach are planted they are protected with bamboo or net fences. The poultry, mostly chicken, but as well ducks, Muscovy ducks, and others, forages in the waste and eats bugs and worms.

The home gardens are planted to produce food, to provide additional income source and assure a comfortable microclimate. Medicinal plants, as well as plants for handicrafts like bamboo, are grown in the home gardens. Due to a lack of labour availability on the farms, the gardens are only poorly maintained. Some NGOs try to implement the production of more annual crops in the home gardens, but fail due to this constraint and the fact that leafy vegetables are collected from the wild during the wet season.

When a new house is built, canopy trees like coconuts or sugar palms are planted, sometimes following a square pattern, with other trees in between. In other gardens, no pattern can be found, as trees are planted more randomly, or left growing on their own. The seedlings growing in and around trash piles are transplanted to more suitable places, sometimes seedlings from grafted varieties are bought from the market.
Mainly annual crops, like yam, are fertilized with cow manure or compost before the sowing. Due to a lack of irrigation water, most farmers only grow annuals during the wet season. During the dry season, the vegetables are bought from other provinces or countries.

The analysed area is flat (slope < 2%), tropic (dry and wet season), and the soils are mostly sandy or loamy. The soils on the fields contain little organic matter (low soil fertility, acidification, small amount of cattle, area has been deforested a long time ago) and the groundwater table is rather high (2 m below soil level during the dry season, on the surface during the wet season).
Due to climate change, the rainfalls are more erratic, temperatures rise and droughts are more recurrent. Rice is the predominant crop grown in the area, since it serves as staple food (mix subsistence and commercial activities). Rice is often grown in monocultures and harvested once a year. Once the rice is harvested (dry season), some farmer release cattle to the paddy fields to eat the straw and weeds.

As an addition to rice, most land users grow vegetable and fruits in home gardens (subsistence) and complement their income by producing handicrafts or through off-farm income / remittances from family members working in other places. Gathering of wild food (plants, animals, and mushrooms) is also of importance for the diet. The increasing migration rate (the young generation leaves the villages to work in the cities, garment industry or abroad) results in a decrease of available labour force in the area that has detrimental effects on the agricultural activities. Furthermore, the civil war in the 1970s (Khmer Rouge) led to the loss of agricultural knowledge that different NGOs try to re-establish.

2.3 ​រូបភាពនៃបច្ចេកទេស

2.5 ប្រទេស/តំបន់/ទីតាំងកន្លែង ដែលបច្ចេកទេសត្រូវបានអនុវត្ត និងបានគ្រប់ដណ្តប់ដោយការវាយតម្លៃនេះ

2.6 កាលបរិច្ឆេទនៃការអនុវត្ត

ប្រសិនបើមិនច្បាស់ឆ្នាំ សូមបញ្ជាក់កាលបរិច្ឆេទដែលប្រហាក់ប្រហែល:

• ច្រើនជាង 50 ឆ្នាំមុន (ប្រពៃណី)

2.7 ការណែនាំពីបច្ចេកទេស

សូមបញ្ជាក់តើបច្ចេកទេសត្រូវបានណែនាំឱ្យអនុវត្តដោយរបៀបណា:

• ជាផ្នែកនៃប្រព័ន្ធប្រពៃណី (> 50 ឆ្នាំ)

មតិយោបល់ (ប្រភេទនៃគម្រោង ។ល។):

There have always been home gardens. There is a lot of research carried out, with species and varieties spreading among farmers. Some NGOs also try to implement the production of more annual vegetables in the home gardens, but they are abandoned as soon as the NGOs leave.

3.1 គោលបំណងចម្បង (១​ ឬច្រើន)​ នៃបច្ចេកទេសនេះ

• ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវផលិតកម្ម
• បង្កើតផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច

3.2 ប្រភេទដីប្រើប្រាស់មួយប្រភេទ (ច្រើនប្រភេទ) ដែលបានអនុវត្តបច្ចេកទេស

ដីប្រើប្រាស់ចម្រុះនៅលើដីតែមួយ:

បាទ/ចា៎

បញ្ជាក់ពីប្រភេទដីច្រើនប្រភេទ (ដីដាំដំណាំ/ដីចិញ្ចឹមសត្វ/ដីព្រៃឈើ):

• កសិរុក្ខកម្ម

មតិយោបល់:

Major land use problems (compiler’s opinion): Overgrazing, low soil fertility, sandy soils, monocultures, soil left bare after ploughing, wind and dust storms, climate change.
Major land use problems (land users’ perception): Lack of water in the dry season, low soil fertility.
Type of cropping system and major crops comments: Cash and food crops depend highly on personal preferences.

3.4 ការផ្គត់ផ្គង់ទឹក

ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកនៅកន្លែងអនុវត្តបច្ចេកទេស:

• ទឹកភ្លៀង និងប្រព័ន្ធស្រោចស្រព

3.5 ក្រុម SLM ដែលបច្ចេកទេសស្ថិតនៅក្នុង

• កសិរុក្ខកម្ម
• ការចិញ្ចឹមឃ្មុំ, វារីវប្បកម្ម, ការចិញ្ចឹមបសុបក្សី, ទន្សាយ, ដង្កូវនាង ។ល។
• គេហសួន

3.6 វិធានការ SLM ដែលបញ្ចូលនូវបច្ចេកទេស

មតិយោបល់:

Type of vegetative measures: scattered / dispersed

3.7 កំណត់ប្រភេទនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដីសំខាន់ៗដែលបច្ចេកទេសនេះបានដោះស្រាយ

មតិយោបល់:

Main causes of degradation: soil management (Soil left bare after ploughing), crop management (annual, perennial, tree/shrub) (Monocultures of annual crops (rice))
Secondary causes of degradation: overgrazing (Uncontrolled grazing on fallow fields), change in temperature (More hot days, climate change), wind storms / dust storms (Human induced dust storms, wind storms due to climate change.), droughts (Climate change), labour availability (High migration rates), education, access to knowledge and support services (Agricultural knowledge lost during the Khmer Rouge Regime.), war and conflicts (Agricultural knowledge lost during the Khmer Rouge Regime.)

3.8 ការពារ កាត់បន្ថយ ឬស្តារឡើងវិញនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី

បញ្ជាក់ពីគោលដៅរបស់បច្ចេកទេស ដែលផ្តោតទៅការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី:

• ការការពារការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
• ការកាត់បន្ថយការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី

4.1 គំនូសបច្ចេកទេសនៃបច្ចេកទេសនេះ

4.2 ព័ត៌មានទូទៅដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការគណនាធាតុចូល និងថ្លៃដើម

4.3 សកម្មភាពបង្កើត

	សកម្មភាព	រយៈពេល​ (រដូវកាល)
1.	Planting of the selected trees and other plants.	Whole year

4.4 ថ្លៃដើម និងធាតុចូលដែលត្រូវការសម្រាប់ការបង្កើតបច្ចេកទេស

	បញ្ជាក់ពីធាតុចូល	ឯកតា	បរិមាណ	ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា	ថ្លៃធាតុចូលសរុប	% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម	Labour		1,0	10,0	10,0	100,0
សម្ភារៈ	Tools		1,0	20,0	20,0	100,0
សម្ភារៈដាំដុះ	seeds		1,0	5,0	5,0	100,0
សម្ភារៈដាំដុះ	seedlings		1,0	45,0	45,0	100,0
ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេស					80,0
ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេសគិតជាដុល្លារ					80,0

4.5 សកម្មភាពថែទាំ

	សកម្មភាព	ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់
1.	Harvesting	Depends on the size of the garden and the crops.
2.	Planting and fertilizing	Depends on the farmers' preference for a given crop

4.6 កំណត់ថ្លៃដើមសម្រាប់ការថែទាំ/ សកម្មភាពរបស់បច្ចេកទេស (ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ)

	បញ្ជាក់ពីធាតុចូល	ឯកតា	បរិមាណ	ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា	ថ្លៃធាតុចូលសរុប	% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម	labour		1,0	60,0	60,0	100,0
សម្ភារៈដាំដុះ	seeds		1,0	3,0	3,0	100,0
ថ្លៃដើមសរុបសម្រាប់ការថែទាំដំណាំតាមបច្ចេកទេស					63,0
ថ្លៃដើមសរុបសម្រាប់ការថែទាំដំណាំតាមបច្ចេកទេសគិតជាដុល្លារ					63,0

មតិយោបល់:

Machinery/ tools: Depending on the planted crops a knife, hatchet, spate and hoe.
The costs were calculated for 2014 for an “average” home garden that is newly established on a cleared land. It is not based on one case study, but on discussions with many farmers.

4.7 កត្តាសំខាន់បំផុតដែលមានឥទ្ធិពលដល់ការចំណាយ

ពណ៌នាពីកត្តាប៉ះពាល់ចម្បងៗទៅលើថ្លៃដើម:

The labour is the most expensive in the home gardens. This is problematic as the labour availability is decreasing due to high migration rates.

5.1 អាកាសធាតុ

5.2 សណ្ឋានដី

5.3 ដី

បើអាចសូមភ្ជាប់ការពណ៌នាពីដីឱ្យបានច្បាស់ ឬព័ត៌មានដែលអាចទទួលបាន ឧ. ប្រភេទដី, pH ដី/ ជាតិអាស៊ីត, សមត្ថភាពផ្លាស់ប្តូរកាចុង, វត្តមាននីត្រូសែន, ភាពប្រៃ ។ល។:

Home gardens are used in the whole of Kampong Chhnang Province, even in urban areas.

5.4 ទឹកដែលអាចទាញមកប្រើប្រាស់បាន និងគុណភាពទឹក

មតិយោបល់ និងលក្ខណៈពិសេសផ្សេងៗទៀតលើគុណភាព និងបរិមាណទឹក​ :

Ground water table: during dry season
Availability of surface water: during dry season
Water quality: People use it for drinking after filtering or boiling.

5.5 ជីវៈចម្រុះ

មតិយោបល់ និងលក្ខណៈពិសេសផ្សេងទៀតលើជីវចម្រុះ:

Only degraded forests are in the area

5.6 លក្ខណៈនៃអ្នកប្រើប្រាស់ដីដែលអនុវត្តបច្ចេកទេស

សូមបញ្ជាក់ពីលក្ខណៈពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតអំពីអ្នកប្រើប្រាស់ដី:

Land users applying the Technology are mainly common / average land users
Population density: 10-50 persons/km2
Annual population growth: 0.5% - 1%
Off-farm income specification: Handicraft, remittances and factory work
Different crops are used as cash crops.

5.7 ទំហំផ្ទៃដីជាមធ្យមនៃដីប្រើប្រាស់ដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី ក្នុងការអនុវត្ត​បច្ចេកទេស

5.8 ភាពជាម្ចាស់ដី កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ដី និងកម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក

ភាពជាម្ចាស់ដី:

• ភូមិ
• ឯកជន មិនមានកម្មសិទ្ធ

កម្មសិទ្ធិប្រើប្រាស់ដី:

• ជាក្រុម (មានដែនកំណត់)
• ឯកជន

កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក:

• អាស្រ័យផលសេរី (មិនមានការកំណត់)

មតិយោបល់:

Land users have a title that is not recognized by the state

5.9 ការប្រើប្រាស់សេវាកម្ម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ

6.1 ផលប៉ះពាល់ក្នុងបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

ផលប៉ះពាល់លើសេដ្ឋកិច្ចសង្គម

ផលិតផល

ទឹកដែលអាចទាញមកប្រើប្រាស់បាន និងគុណភាពទឹក

ចំណូល និងថ្លៃដើម

ផលប៉ះពាល់ទៅលើវប្បធម៌សង្គម

ផលប៉ះពាល់ទៅលើអេកូឡូស៊ី

វដ្តទឹក/លំហូរ

ដី

ជីវចម្រុះ៖ ដំណាំ, សត្វ

ការកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃគ្រោះមហន្តរាយ និងគ្រោះអាកាសធាតុ

6.2 ផលប៉ះពាល់ក្រៅបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

6.3 ភាពប្រឈម និងភាពរួសនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងគ្រោះអាកាសធាតុ/ គ្រោះមហន្តរាយ (ដែលដឹងដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី)

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

	រដូវកាល	កើនឡើង ឬថយចុះ	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
សីតុណ្ហភាពប្រចាំឆ្នាំ		កើនឡើង	ល្អ

គ្រោះអាកាសធាតុ (មហន្តរាយ) ​

គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
ព្យុះភ្លៀងតាមតំបន់	ល្អ
ព្យុះកំបុតត្បូងតាមតំបន់	មិនស្គាល់

គ្រោះមហន្តរាយអាកាសធាតុ

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
រាំងស្ងួត	ល្អ

គ្រោះមហន្តរាយទឹក

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
ទឹកជំនន់ទូទៅ (ទន្លេ)	មិនស្គាល់

ផលវិបាកដែលទាក់ទងនឹងបរិយាកាសផ្សេងៗទៀត

ផលវិបាកដែលទាក់ទងនឹងបរិយាកាសផ្សេងៗទៀត

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
កាត់បន្ថយពេលដាំដុះ	ល្អ

6.4 ការវិភាគថ្លៃដើម និងអត្ថប្រយោជន៍

តើផលចំណេញ និងថ្លៃដើមត្រូវបានប្រៀបធៀបគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច (ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី)?

តើផលចំណេញ និងការថែទាំ/ ជួសជុលត្រូវបានប្រៀបធៀបគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច (ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី)?

6.5 ការទទួលយកបច្ចេកទេស

• > 50%

ក្នុងចំណោមគ្រួសារទាំងអស់ដែលបានអនុវត្តបច្ចេកទេស តើមានប៉ុន្មាន​គ្រួសារ​ដែល​ចង់​ធ្វើ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង ដោយមិន​ទទួល​បាន​សម្ភារៈ​លើក​​ទឹកចិត្ត/​ប្រាក់ឧបត្ថម្ភ?​:

• 91-100%

មតិយោបល់:

Nearly every farm has at least a small patch of land with some fruits/trees/vegetables
100% of land user families have adopted the Technology without any external material support. As almost every farm has a small home garden the number of farmer families could not be specified. Nearly everybody already has a small home garden. Species and varieties are spontaneously spreading between farms

6.7 ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៃបច្ចេកទេស

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៅកន្លែងរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី
To produce fruits and vegetables for home consumption
Many types of fruits and vegetables can be produced on a small area of land, for home consumption and to sell the surplus
The home gardens are close to the houses, all the members of the family can help, and it is possible to look at the house at the same time

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាស​ ទស្សនៈរបស់បុគ្គលសំខាន់ៗ
Increased food security and health
Diversification of income sources
Improvement of the soil fertility where farmers use compost

6.8 ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យនៃបច្ចេកទេស និងវិធីសាស្ត្រដោះស្រាយ

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Lack of water for irrigation	Build household ponds
Insects are attracted to the crops, and spread when crops are grown together	Use integrated pest management
Prices sometimes drop for seasonal crops, like mangoes, and farmers cannot sell the crop	Process the fruits (e.g. drying) so they can be preserved

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកចងក្រងឬបុគ្គលសំខាន់ៗ	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Lack of good varieties and selection, lack of knowledge about grafting fruit trees	Organize seed exchange, organize grafting and seed saving trainings
Lack of knowledge about fertilization, not all farmers know about the benefits of compost or manure. Leaves are often burned in the home gardens	Provide composting and mulching training

7.1 វិធីសាស្ត្រ/ ប្រភពនៃព័ត៌មាន

7.2 ឯកសារយោងដែលបានចេញផ្សាយ

ចំណងជើង អ្នកនិពន្ធ ឆ្នាំ ISBN:

Kumar & Nair (Ed.). 2006. Tropical Homegardens. A time tested example of sustainable agroforestry. Dordrecht: Springer

មានប្រភពមកពីណា? ថ្លៃដើមប៉ុន្មាន?

http://library.uniteddiversity.coop/Permaculture/Agroforestry/Tropical_Homegardens-A_Time_Tested_Example_of_Sustainable_Agroforestry.pdf