1.2 ຂໍ້ມູນ ການຕິດຕໍ່ພົວພັນ ຂອງບຸກຄົນທີ່ສໍາຄັນ ແລະ ສະຖາບັນ ທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມ ໃນການປະເມີນເອກກະສານ ເຕັກໂນໂລຢີ

ຊື່ໂຄງການ ທີ່ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ໃນການສ້າງເອກກະສານ/ປະເມີນ ເຕັກໂນໂລຢີ (ຖ້າກ່ຽວຂ້ອງ)

Pilot Program for Climate Resilience, Tajikistan (WB / PPCR)

ຊື່ສະຖາບັນ (ຫຼາຍສະຖາບັນ) ທີ່ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ໃນການສ້າງເອກກະສານ / ປະເມີນ ເຕັກໂນໂລຢີ (ຖ້າກ່ຽວຂ້ອງ)

Kyrgyzstan Mountain Societies Development Support Programme, Aga Khan Development Network (MSDSP KG) - ກີກັດຕັນ

ຊື່ສະຖາບັນ (ຫຼາຍສະຖາບັນ) ທີ່ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ໃນການສ້າງເອກກະສານ / ປະເມີນ ເຕັກໂນໂລຢີ (ຖ້າກ່ຽວຂ້ອງ)

CDE Centre for Development and Environment (CDE Centre for Development and Environment) - ສະວິດເຊີແລນ

1.3 ເງື່ອນໄຂ ກ່ຽວກັບ ການນໍາໃຊ້ຂໍ້ມູນເອກະສານ ທີ່ສ້າງຂື້ນ ໂດຍຜ່ານ ອົງການພາບລວມຂອງໂລກ ທາງດ້ານແນວທາງ ແລະ ເຕັກໂນໂລຢີ ຂອງການອານຸລັກ ທໍາມະຊາດ (WOCAT)

ຜູ້ປ້ອນຂໍ້ມູນ ແລະ ບຸກຄົນສຳຄັນ ທີ່ໃຫ້ຂໍ້ມູນ (ຫຼາຍ) ຍິນຍອມ ຕາມເງື່ອນໄຂ ໃນການນຳໃຊ້ຂໍ້ມູນ ເພື່ອສ້າງເປັນເອກກະສານຂອງ WOCAT:

ແມ່ນ

2.1 ຄໍາອະທິບາຍສັ້ນຂອງ ເຕັກໂນໂລຢີ

ການກຳໜົດຄວາມໝາຍ ຂອງເຕັກໂນໂລຢີ:

Tree nurseries are established to test and identify varieties of tree species that are tolerant to climate change in the region.

2.2 ການອະທິບາຍ ລາຍລະອຽດ ຂອງເຕັກໂນໂລຢີ

ການພັນລະນາ:

In 1995-96 the first tree nursery was established in the Vanj valley with support from the Mountain Societies Development Support Programme (MSDSP) of the Aga Khan Foundation. During Soviet times there were no tree nurseries in this region and seedlings had to be brought in from outside. Only the Pamir Biological Institute (PBI) was able to obtain seedlings for research purposes. A nursery of about 0.1 ha was established by one farmer on his own land. Tree species grown in the nursery include apple, peach, apricot, walnut, cherry and pear.

Purpose of the Technology: The main goal of the project was to make varieties of tree species adapted to different climatic conditions in GBAO locally available. The seedlings are used for other MSDSP projects, such as orchards for soil stabilisation, and are also purchased by private land users for their own land. In addition, the land user was taught how to establish a business by selling seedlings to other land users. There is a strong need for quality tree seedlings in the whole region and even people from as far away as Ishkhashim (7 hour journey by car) travel to Vanj valley to purchase seedlings from this nursery. The economic benefit for the land user is very high as during one year he can make more than 18,000 TJS (4000 USD) of profit from selling seedlings while the investments in fertilisers are comparably small.

Establishment / maintenance activities and inputs: The steps necessary for the establishment of a tree nursery are the following: (1) a suitable plot of flat land is chosen by the farmer, (2) the plot is fenced with dead branches to protect it from roaming animals, (3) in March, the farmer prepares several wooden boxes filled with humid soil in which he distributes 10 kg of seeds of different tree species and varieties. Those boxes have to be irrigated for a month while the seeds are germinating, (4) in April, the nursery plot is ploughed along the contour using animal traction and 1 ton of organic manure, 20 kg of phosphor and 2.5 kg of nitrogen is mixed with the soil, (5) seedlings are planted linearly along the contour with small irrigation ditches running parallel to the planting lines. These ditches were automatically established through the ploughing process, (6) two more times during the first season another 3 kg of nitrogen are applied. In the second year the grafting process is started and in the third year the farmer starts selling the seedlings. The farmer therefore splits up the nursery plot in three parts so that he can always have newly planted seedlings at the same time with second-year seedlings for grafting and third-year seedlings for selling

Natural / human environment: The technology was adopted by two other farmers from the village who had successfully applied to MSDSP for financial support for seeds and fertilisers. Many other farmers from neighbouring villages are interested. The bridge that is currently being built to allow for more trade between Afghanistan and Tajikistan might open further market opportunities for the land user. Furthermore this type of experience is being widely replicated in other districts and supported by MSDSP.

2.3 ຮູບພາບຂອງເຕັກໂນໂລຢີ

2.5 ປະເທດ / ເຂດ / ສະຖານທີ່ບ່ອນທີ່ ເຕັກໂນໂລຢີ ໄດ້ຮັບການນໍາໃຊ້ ແລະ ທີ່ຖືກປົກຄຸມດ້ວຍການປະເມີນຜົນ

2.6 ວັນທີໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ

ຖ້າຫາກວ່າ ບໍ່ຮູ້ຈັກ ປີທີ່ຊັດເຈນ ແມ່ນໃຫ້ປະມານ ວັນທີເອົາ:

• 10-50 ປີ ຜ່ານມາ

2.7 ການນໍາສະເໜີ ເຕັກໂນໂລຢີ

ໃຫ້ລະບຸ ເຕັກໂນໂລຢີ ໄດ້ຖືກຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຄືແນວໃດ?

• ໂດຍຜ່ານໂຄງການ / ການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກພາຍນອກ

ຄວາມຄິດເຫັນ (ປະເພດ ໂຄງການ ແລະ ອື່ນໆ):

1995, through MSDP project

3.1 ຈຸດປະສົງຫຼັກ (ຫຼາຍ) ຂອງເຕັກໂນໂລຢີ

• ປັບຕົວຕໍ່ກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ / ທີ່ຮ້າຍແຮງ ແລະ ຜົນກະທົບ

3.2 ປະເພດການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ໃນປະຈຸບັນ() ທີ່ເຕັກໂນໂລຢີ ໄດ້ຖືກນໍາໃຊ້

ຄວາມຄິດເຫັນ:

Major land use problems (land users’ perception): reduction of vegetation cover, erosion of slope areas, decline of soil fertility,

Future (final) land use (after implementation of SLM Technology): Cropland: Ct: Tree and shrub cropping

3.3 ການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ມີການປ່ຽນແປງຍ້ອນການຈັດຕັ້ງທົດລອງເຕັກໂນໂລຢີ ແມ່ນບໍ່?

3.4 ການສະໜອງນ້ຳ

ການສະໜອງນໍ້າ ໃນພື້ນທີ່ ທີ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ:

• ນໍາໃຊ້ ນໍ້າຊົນລະປະທານ ພຽງຢ່າງດຽວ

ຄວາມຄິດເຫັນ:

Future (final) land use (after implementation of SLM Technology): Cropland: Ct: Tree and shrub cropping

3.5 ການນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຢີ ທີ່ຢູ່ໃນກຸ່ມການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ

• ການປັບປຸງແນວພັນພືດ / ແນວພັນສັດ

3.6 ມາດຕະການ ການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ ປະກອບດ້ວຍ ເຕັກໂນໂລຢີ

ຄວາມຄິດເຫັນ:

Main measures: vegetative measures

Secondary measures: management measures

Type of vegetative measures: aligned: -linear

3.7 ປະເພດດິນເຊື່ອມໂຊມ ຫຼັກທີ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ

ຄວາມຄິດເຫັນ:

Main type of degradation addressed: Wg: gully erosion / gullying, Bc: reduction of vegetation cover, Bh: loss of habitats

Main causes of degradation: soil management, deforestation / removal of natural vegetation (incl. forest fires), overgrazing

Secondary causes of degradation: change in temperature, change of seasonal rainfall, Heavy / extreme rainfall (intensity/amounts), wind storms / dust storms, floods, droughts, other natural causes (avalanches, volcanic eruptions, mud flows, highly susceptible natural resources, extreme topography, etc.) specify (avalanches, mud flows), population pressure, poverty / wealth, education, access to knowledge and support services

3.8 ການປ້ອງກັນ, ການຫຼຸດຜ່ອນ, ຫຼືການຟື້ນຟູຂອງການເຊື່ອມໂຊມຂອງດິນ

ໃຫ້ລະບຸ ເປົ້າໝາຍ ເຕັກໂນໂລຢີ ທີ່ພົວພັນ ກັບຄວາມເຊື່ອມໂຊມຂອງດິນ:

• ປ້ອງກັນການເຊື່ອມໂຊມຂອງດິນ

4.1 ເຕັກນິກ ໃນການແຕ້ມແຜນວາດ ເຕັກໂນໂລຢີ

4.2 ຂໍ້ມູນທົ່ວໄປກ່ຽວກັບການຄິດໄລ່ປັດໃຈຂາເຂົ້າໃນການຜະລິດ ແລະ ມູນຄ່າອື່ນໆ

ສະກຸນເງິນອື່ນໆ / ປະເທດອື່ນໆ (ລະບຸ):

Somoni

ຖ້າກ່ຽວຂ້ອງ, ໃຫ້ລະບຸອັດຕາແລກປ່ຽນຈາກ USD ເປັນສະກຸນເງິນທ້ອງຖິ່ນ (ເຊັ່ນ: 1 USD = 79.9 Brazilian Real): 1 USD =:

4.5

4.3 ການສ້າງຕັ້ງກິດຈະກໍາ

	ກິດຈະກໍາ	Timing (season)
1.	Select a place with enough water and good soil fertility on flat land for establishment of nursery
2.	Fencing with dead branches
3.	Ploughing and distribution of fertilisers	March-April
4.	Plant seeds in box with humid soil and irrigate	March
5.	After one month transfer seedlings to planting lines	March-April

4.4 ຕົ້ນທຶນ ແລະ ປັດໄຈຂາເຂົ້າທີ່ຈໍາເປັນໃນຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ

	ລະບຸ ປັດໃຈ ນໍາເຂົ້າ ໃນການຜະລີດ	ຫົວໜ່ວຍ	ປະລິມານ	ຕົ້ນທຶນ ຕໍ່ຫົວໜ່ວຍ	ຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ຂອງປັດໃຈຂາເຂົ້າ ໃນການຜະລິດ	% ຂອງຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ທີ່ຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ໃຊ້ຈ່າຍເອງ
ແຮງງານ	Fencing with dead branches	Persons/day	80.0	20.0	1600.0	100.0
ແຮງງານ	Ploughing and distribution of fertilisers	Persons/day	1.0	50.0	50.0	100.0
ແຮງງານ	Plant seeds in box with humid soil and irrigate	Persons/day	1.0	20.0	20.0	100.0
ແຮງງານ	Transfer seedlings to planting lines	Persons/day	28.0	20.0	560.0	100.0
ວັດສະດຸໃນການປູກ	Seeds	kg	10.0	5.0	50.0	100.0
ຝຸ່ນ ແລະ ຢາຊີວະພາບ	Fertilizer	kg	30.0	3.0	90.0
ຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ເຕັກໂນໂລຢີ					2370.0
ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍທັງໝົດ ສຳລັບການສ້າງຕັ້ງເຕັກໂນໂລຢີ ເປັນສະກຸນເງີນໂດລາ					526.67

ຄວາມຄິດເຫັນ:

Duration of establishment phase: 36 month(s)

4.5 ບໍາລຸງຮັກສາ / ແຜນຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ກິດຈະກໍາ

	ກິດຈະກໍາ	ໄລຍະເວລາ / ຄວາມຖີ່
1.	Weeding	during first year
2.	Apply nitrogen fertiliser twice more during the growing season	during the growing season
3.	Grafting	second year
4.	None	None
5.	None

4.6 ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ ແລະ ປັດໄຈນໍາເຂົ້າທີ່ຈໍາເປັນສໍາລັບການບໍາລຸງຮັກສາກິດຈະກໍາ / ແຜນປະຕິບັດ (ຕໍ່ປີ)

	ລະບຸ ປັດໃຈ ນໍາເຂົ້າ ໃນການຜະລີດ	ຫົວໜ່ວຍ	ປະລິມານ	ຕົ້ນທຶນ ຕໍ່ຫົວໜ່ວຍ	ຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ຂອງປັດໃຈຂາເຂົ້າ ໃນການຜະລິດ	% ຂອງຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ທີ່ຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ໃຊ້ຈ່າຍເອງ
ແຮງງານ	Apply nitrogen fertiliser	Persons/day	1.0	20.0	20.0	100.0
ແຮງງານ	Weeding	Persons/day	28.0	20.0	560.0	100.0
ແຮງງານ	Grafting	Persons/day	28.0	20.0	560.0	100.0
ຝຸ່ນ ແລະ ຢາຊີວະພາບ	Fertilizer	kg	6.0	3.0	18.0
ຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ທີ່ໃຊ້ໃນການບໍາລຸງຮັກສາ ເຕັກໂນໂລຢີ					1158.0
ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍທັງໝົດ ສຳລັບການບົວລະບັດຮກສາເຕັກໂນໂລຢີ ເປັນສະກຸນເງີນໂດລາ					257.33

ຄວາມຄິດເຫັນ:

The costs were calculated for a nursery of 0.1 ha.

4.7 ປັດໄຈ ທີ່ສໍາຄັນ ທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບ ຕໍ່ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ

ໃຫ້ອະທິບາຍ ປັດໃຈ ທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບ ຕໍ່ຕົ້ນທຶນ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ:

The most determinate factors affecting the costs are for labour, although in the documented example, labour was provided voluntarily by the family of the land user. Costs for labour are estimates for a situation in which labour had to be paid in Tajikistan.

5.1 ອາກາດ

5.2 ພູມິປະເທດ

ຄຳເຫັນ ແລະ ຂໍ້ມູນສະເພາະ ເພີ່ມເຕີມ ກ່ຽວກັບ ພູມີປະເທດ:

Altitudinal zone: 1800 m a.s.l.

5.3 ດິນ

ຖ້າເປັນໄປໄດ້ ແມ່ນໃຫ້ຕິດຄັດ ການພັນລະນາດິນ ຫຼື ຂໍ້ມູນສະເພາະຂອງດິນ, ຕົວຢ່າງ, ຄຸນລັກສະນະ ປະເພດຂອງດິນ, ຄ່າຄວາມເປັນກົດ / ເປັນດ່າງຂອງດິນ, ສານອາຫານ,​ ດິນເຄັມ ແລະ ອື່ນໆ.

Soil fertility is low

Soil drainage / infiltration is medium

Soil water storage capacity is medium

5.4 ມີນໍ້າ ແລະ ຄຸນນະພາບ

5.5 ຊີວະນາໆພັນ

5.6 ຄຸນລັກສະນະ ຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ທີ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຢີ

ໃຫ້ລະບຸ ຄຸນລັກສະນະ ຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ:

Land users applying the Technology are mainly common / average land users

Population density: 10-50 persons/km2

Annual population growth: 1% - 2%

Off-farm income specification: teacher

5.7 ເນື້ອທີ່ສະເລ່ຍຂອງດິນ ທີ່ຜູ້ນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ໃຊ້ເຮັດເຕັກໂນໂລຢີ

5.8 ເຈົ້າຂອງທີ່ດິນ, ສິດໃຊ້ທີ່ດິນ, ແລະ ສິດທິການນໍາໃຊ້ນໍ້າ

ເຈົ້າຂອງດິນ:

• ລັດ

ສິດທິ ໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ:

• ບຸກຄົນ

ສິດທິ ໃນການນໍາໃຊ້ນໍ້າ:

• ຊຸມຊົນ (ທີ່ມີການຈັດຕັ້ງ)

ຄວາມຄິດເຫັນ:

The land belongs to the state but the land user has a certificate.

5.9 ການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການ ແລະ ພື້ນຖານໂຄງລ່າງ

6.1 ການສະແດງຜົນກະທົບ ພາຍໃນພື້ນທີ່ ທີ່ໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ເຕັກໂນໂລຢີ

ຜົນກະທົບທາງເສດຖະກິດສັງຄົມ

ການຜະລິດ

ລາຍໄດ້ ແລະ ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ

ຜົນກະທົບດ້ານວັດທະນາທໍາສັງຄົມ

ຜົນກະທົບຕໍ່ລະບົບນິເວດ

ວົງຈອນນໍ້າ / ນໍ້າ

ດິນ

ຊີວະນານາພັນ: ສັດ, ພືດ

ການຫຼຸດຜ່ອນ ຄວາມສ່ຽງ ຈາກໄພພິບັດ ແລະ ອາກາດປ່ຽນແປງ

ຜົນກະທົບຕໍ່ລະບົບນິເວດອື່ນໆ

6.3 ການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວາມບອບບາງ ຂອງເຕັກໂນໂລຢິ ໃນການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ກ່ຽວຂ້ອງກັບອາກາດທີ່ມີການປ່ຽນແປງທີ່ຮຸນແຮງ / ໄພພິບັດທາງທໍາມະຊາດ (ຮັບຮູ້ໄດ້ໂດຍຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ)

ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ເທື່ອລະກ້າວ

ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ເທື່ອລະກ້າວ

	ລະດູການ	ເພີ່ມຂື້ນ ຫຼື ຫຼຸດລົງ	ການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ສາມາດ ຮັບມື ໄດ້ຄືແນວໃດ?
ອຸນຫະພູມປະຈໍາປີ		ເພີ່ມຂື້ນ	ດີ

ອາກາດ ທີ່ກ່ຽວພັນກັບຄວາມຮຸນແຮງ (ໄພພິບັດທາງທໍາມະຊາດ)

ໄພພິບັດທາງອຸຕຸນິຍົມ

	ການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ສາມາດ ຮັບມື ໄດ້ຄືແນວໃດ?
ພະຍຸຝົນ	ບໍ່​ດີ
ພາຍຸລົມທ້ອງຖິ່ນ	ບໍ່​ດີ

ໄພພິບັດທາງພູມອາກາດ

	ການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ສາມາດ ຮັບມື ໄດ້ຄືແນວໃດ?
ແຫ້ງແລ້ງ	ບໍ່​ດີ

ໄພພິບັດທາງອຸທົກກະສາກ

	ການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ສາມາດ ຮັບມື ໄດ້ຄືແນວໃດ?
ໂດຍທົ່ວໄປ (ແມ່ນໍ້າ) ນໍ້າຖ້ວມ	ບໍ່​ດີ

6.4 ການວິເຄາະຕົ້ນທຶນ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດ

ຈະເຮັດປະໂຫຍດເພື່ອປຽບທຽບກັບຄ່າໃຊ້ຈ່າຍກັບສິ່ງກໍ່ສ້າງ (ຈາກທັດສະນະຂອງຜູ້ນຳໃຊ້ທີ່ດິນ) ໄດ້ແນວໃດ?

ຈະໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດເມື່ອປຽບທຽບກັບ / ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນການບຳລຸງຮັກສາທີເ່ກີດຂື້ນອິກ (ຈາກທັດສະນະຄະຕິຂອງຜູ້ນຳໃຊ້ທີ່ດິນ) ໄດ້ແນວໃດ?

ຄວາມຄິດເຫັນ:

Increased income and benefit start after three years when seedlings can be sold.

6.5 ການປັບຕົວຮັບເອົາເຕັກໂນໂລຢີ

• ກໍລະນີດຽວ / ການທົດລອງ

ຖ້າຫາກວ່າມີ, ປະລິມານ (ຈໍານວນຂອງຄົວເຮືອນ / ເນື້ອທີ່ການຄຸ້ມຄອງ):

3 households

ທັງໝົດນັ້ນ ແມ່ນໃຜ ໄດ້ປັບຕົວເຂົ້າ ໃນການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ, ມີຈັກຄົນ ທີ່ສາມາດເຮັດເອງໄດ້, ຕົວຢ່າງ, ປາດສະຈາກ ການຊ່ວຍເຫຼືອ ທາງດ້ານອຸປະກອນ / ການຈ່າຍເປັນເງິນ?

• 0-10%

ຄວາມຄິດເຫັນ:

100% of land user families have adopted the Technology with external material support

There is a moderate trend towards spontaneous adoption of the Technology

Comments on adoption trend: people from other villages in the valley contacted MSDSP because they would like to adopt the technology (however, they would need financial or material support).

6.7 ຈຸດແຂງ / ຂໍ້ດີ / ໂອກາດ ໃນການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ

ຈຸດແຂງ / ຈຸດດີ / ໂອກາດ ຈາກທັດສະນະຂອງຜູ້ປ້ອນຂໍ້ມູນ ຫຼື ບຸກຄົນສຳຄັນ
The technology is very important to the whole of the GBAO region as nurseries were not available during Soviet times and all tree seedlings were brought from outside How can they be sustained / enhanced? Improved access for farmers of interesting tree varieties that they can reproduce in their nurseries
Creation of business opportunities. How can they be sustained / enhanced? Experience sharing between farmers from outside GBAO
Through the spreading of this technology there will be more seedlings available to all interested households How can they be sustained / enhanced? Establishment of farmer field schools to disseminate the positive experiences of this technology and to increase the number of nurseries
Varieties of trees that are adapted to local climate can be more easily obtained How can they be sustained / enhanced? Access to other new varieties should be improved

6.8 ຈຸດອ່ອນ / ຂໍ້ເສຍ / ຄວາມສ່ຽງ ໃນການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ແລະ ວິທີການແກ້ໄຂບັນຫາ

ຈຸດອ່ອນ/ຂໍ້ບົກຜ່ອງ/ຄວາມສ່ຽງ ຈາກທັດສະນະຂອງຜູ້ປ້ອນຂໍ້ມູນ ຫຼື ບຸກຄົນສຳຄັນ	ມີວິທີການແກ້ໄຂຄືແນວໃດ?
It is quite a complicated process that requires some expertise; the farmer needs to know about planting technologies, grafting and market opportunities etc.	Farmer to farmer dissemination of knowledge could be facilitated through the establishment of farmer field schools.

7.1 ວິທີການ / ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ