A Kudu (antelope) in a game ranch (W.N. Mphinyane (Gaborone Botswana))

Game Ranching (Ботсван)

Thuo ya diphologolo (Wildlife Ranching)

Тодорхойлолт

To conserve/sustain rangeland through controlled grazing of wildlife enterprise

This is a community project that proposesto farm wildlife in a ranch. The community will seek the land through the Land-board authorities. Department of wildlife (which is incharge of wildlife) will be consulted on animal species to ranch or to bring in. The main inputs will include fencing the ranch, water provision and labour to run the enterprise (a to be incurred by the community). The proposal has to be approved by the Department of Wildlife and National Parks who are incharge of all wildlife in the country. This will be done after the Rang Ecologists have surveyed the vegetation of the area; its suitability for game ranching. The purpose of this technology is to utilize some of the the available resources in the area so as to reduce poverty among the community members through returns gained from the enterprise and to conserve rangeland because wildlife species are more efficient users of semi - arid ecosystems. The community will seek land for game ranching from the land-board. Fencing is a pre-requisit in game faming for the purpose of rangeland conservation through controlled grazing. Water provision is also anecessity of which whould be well distributed within the ranch. Local wildlife species will be used to stock the ranch and if necessary some may be brought in from elsewhere. All the expenses will be the responsibility of the community. Day to day work in the ranch will be done by the community while technical advise will be provided by relevant expertise. Thetechnical knowledge from the community is very limited or low, professional advice would be needed time and again. The SLM technology is located on the fringes of the Makgadikgadi Salt Panswhich are prone to salty water, dusty locations because of bare ground and very fine soils. The community is of rural type where livilihoods are subsistence farming. The community is oriented more to livestock farming than to crop farming. Rangeland degradation is evident in the regionbecause of overstocking. Rainfall in the area is unpredictable and erratic with a mean of 450 - 500 mm per annum

Байршил

Байршил: Central District, Boteti, Ботсван

Дүн шинжилгээнд хамрагдсан технологи нэвтрүүлсэн газрын тоо:

Сонгосон байршлуудын газарзүйн холболт
  • 24.8, -21.2

Технологийн тархалт: газар дээр жигд тархсан (10.0 km²)

Тусгай хамгаалалттай газар нутагт?:

Хэрэгжилтийн огноо: >50 жилийн өмнө (уламжлалт)

Нутагшууллын төрөл

Технологийн ангилал

Үндсэн зорилго
  • үйлдвэрлэлийг сайжруулах
  • газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх
  • экосистемийг хамгаалах
  • сав газрыг хамгаалах (усны эх/ голын адаг) - бусад технологитой хослуулах
  • биологийн төрөл зүйлийг хамгаалах / сайжруулах
  • гамшгийн эрсдлийг бууруулах
  • уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим байдал болон түүний нөлөөлөлд дасан зохицох
  • уур амьсгалын өөрчлөлт, түүний үр нөлөөг багасгах
  • үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох
  • нийгэмд үзүүлэх үр нөлөөг бий болгох
Газар ашиглалт
Нэг газр нутгийн хэмжээнд хэрэгжих холимог газар ашиглалт: Тийм - Агро-бэлчээр (тарилан-мал аж ахуйн хослуулсан тогтолцоог хамруулан ойлгоно)

  • Тариалангийн талбай
    • Нэг наст үр тариа: үр тариа - эрдэнэ шиш, үр тариа - жирийн сорго, буурцагт ургамал - шош, хүнсний ногоо - гуа, хулуу, ногоон хулуу
    Жилд ургамал ургах улирлын тоо: 1
  • Бэлчээрийн газар
    • Хагас нүүдлийн бэлчээрийн аж ахуй
    • Ранч
Усан хангамж
  • Байгалийн усалгаатай
  • Байгалийн/усалгаатай арга хосолсон
  • бүрэн усалгаатай

Газрын доройтолтой холбоотой зорилго
  • газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх
  • Газрын доройтлыг бууруулах
  • Хүчтэй доройтсон газрыг нөхөн сэргээх/ сайжруулах
  • газрын доройтолд дасан зохицох
  • холбогдолгүй
Доройтолын төрөл
  • хөрс усаар эвдрэх - Wt: Хөрсний гадаргын угаагдал
  • хөрс салхиар эвдрэх - Et: Хөрсний гадаргын зөөгдөл
ГТМ бүлэг
  • Газар нутаг чөлөөлөх (ашиглалтыг зогсоох, нөхөн сэргээх)
ГТМ арга хэмжээ
  • Ургамлын арга хэмжээ - V1: Мод ба бут, сөөг, V2: Өвс ба олон наст өвслөг ургамал, V3: Ургамлан нөмрөгийг хөндөх
  • Менежментийн арга хэмжээ - М1: Газар ашиглалтын хэлбэрийг өөрчлөх, М2: Ашиглалтын менежмент/эрчимийг өөрчлөх

Техникийн зураг

Техникийн үзүүлэлтүүд

Бий болгох ба арчилах: үйл ажиллагаа, материал ба зардал

Материал, зардлын тооцоо
  • Тооцоолсон зардлууд:
  • Зардал тооцоход ашигласан валют: Pula
  • Валютын ханш (ам.дол): 1 ам.дол = 7.0 Pula
  • Нэг өдрийн ажилчны хөдөлмөр хөлсний дундаж: 8.00
Зардалд нөлөөлөх хамгийн чухал хүчин зүйлс
Labour and Fencing material affected the cost of the ranch
Хэрэгжүүлж эхлэхэд шаардлагатай үйл ажиллагаа
  1. Fencing Material (Хугацаа / давтамж: 1)
  2. Construction of Fences (Хугацаа / давтамж: 1)
  3. Borehole drilling (water source) (Хугацаа / давтамж: 1)
  4. Handling facilities (Хугацаа / давтамж: 1)
Бий болгоход шаардагдах материал ба зардал
Зардлын нэр, төрөл Хэмжих нэгж Тоо хэмжээ Нэгжийн үнэ (Pula) Зардал бүрийн нийт өртөг (Pula) Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт
Labour 1.0 4.29 4.29
Барилгын материал
Fencing material 1.0 3883.0 3883.0
Бусад
Borehole 1.0 12.36 12.36
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг 3'899.65
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг, ам.доллар 557.09
Арчилгаа, урсгал үйл ажиллагаа
  1. Labour looking after the ranch (Хугацаа / давтамж: Permanently based at ranch)
  2. Engine fuel (Хугацаа / давтамж: 2,000 litres per year)
  3. Borehole maintenance (Хугацаа / давтамж: once per year)
  4. Fence Maintenance (Хугацаа / давтамж: once in 10 years)
Арчилгаа, урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах материал ба зардал
Зардлын нэр, төрөл Хэмжих нэгж Тоо хэмжээ Нэгжийн үнэ (Pula) Зардал бүрийн нийт өртөг (Pula) Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт
Labour 1.0 2.51 2.51
Барилгын материал
Fencing material 1.0 158.0 158.0
Бусад
Borehole 1.0 0.54 0.54
Технологийн арчилгаа/урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах нийт үнэ өртөг 161.05
Технологи арчилах ба урсгал ажлын нийт үнэ өртөг, ам.доллар 23.01

Байгалийн нөхцөл

Жилийн дундаж хур тундас
  • < 250 мм
  • 251-500 мм
  • 501-750 мм
  • 751-1,000 мм
  • 1,001-1,500 мм
  • 1,501-2,000 мм
  • 2,001-3,000 мм
  • 3,001-4,000 мм
  • > 4,000 мм
Агро-уур амьсгалын бүс
  • чийглэг
  • чийглэг
  • хагас хуурай
  • хуурай
Уур амьсгалын үзүүлэлтүүд
Жилийн нийлбэр хур тундас мм: 450.0
Seasonal summer rains
Thermal climate class: subtropics. Wet and dry season - subtropical. Open tree savannah (length of growing period = 75 - 179 days)
Налуу
  • хавтгай (0-2 %)
  • бага зэрэг налуу (3-5 %)
  • дунд зэрэг налуу (6-10 % )
  • хэвгий (11-15 %)
  • налуу (16-30 %)
  • их налуу (31-60 % )
  • эгц налуу (>60 %)
Гадаргын хэлбэр
  • тэгш өндөрлөг / тал
  • нуруу
  • уулын энгэр
  • дов толгод
  • бэл
  • хөндий
Далайн түвшнөөс дээшхи өндөр
  • 0-100 д.т.д. м.
  • 101-500 д.т.д. м.
  • 501-1,000 д.т.д м.
  • 1,001-1,500 д.т.д м.
  • 1,501-2,000 д.т.д м.
  • 2,001-2,500 д.т.д. м.
  • 2,501-3,000 д.т.д. м.
  • 3,001-4,000 д.т.д м.
  • > 4,000 д.т.д. м.
Технологийг нэвтрүүлсэн
  • гүдгэр нөхцөл
  • хотгор нөхцөл
  • хамааралгүй
Хөрсний зузаан
  • маш нимгэн (0-20 см)
  • нимгэн (21-50 см)
  • дунд зэрэг зузаан (51-80 см)
  • зузаан (81-120 cм)
  • маш зузаан (>120 cм)
Хөрсний бүтэц (өнгөн хөрс)
  • бүдүүн/ хөнгөн (элсэрхэг)
  • дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
  • нарийн /хүнд (шаварлаг)
Хөрсний бүтэц (гадаргаас доош > 20 см)
  • бүдүүн/ хөнгөн (элсэрхэг)
  • дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
  • нарийн /хүнд (шаварлаг)
Өнгөн хөрсний ялзмагийн хэмжээ
  • их (>3 %)
  • дунд (1-3 % )
  • бага (<1 % )
Гүний усны түвшин
  • гадаргаас
  • < 5 м
  • 5-50 м
  • > 50 м
Гадаргын усны хүртээмж
  • хангалттай
  • сайн
  • дунд зэрэг
  • хангалтгүй/ байхгүй
Усны чанар (боловсруулаагүй)
  • сайн чанарын ундны ус
  • муу чанарын ундны ус (цэвэршүүлэх шаардлагатай)
  • зөвхөн газар тариалангийн зориулалтаар ашиглах (усалгаа)
  • ашиглах боломжгүй
Усны чанар гэж:
Усны давсжилтын түвшинийг орчны асуудал гэж тооцдог уу?
  • Тийм
  • Үгүй

Үерийн давтамж
  • Тийм
  • Үгүй
Зүйлийн олон янз байдал
  • Их
  • дунд зэрэг
  • Бага
Амьдрах орчны олон янз байдал
  • Их
  • дунд зэрэг
  • Бага

Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тодорхойлолт

Зах зээлийн чиг хандлага
  • амь зуух арга хэлбэрийн (өөрийгөө хангах)
  • холимог (амьжиргаа ба худалдаанд)
  • худалдаа наймааны/ зах зээлийн
Орлогын бусад эх үүсвэр
  • Нийт орлогын 10 %-иас доош
  • Нийт орлогын 10-50 %
  • Нийт орлогын 50 %-иас дээш
Чинээлэг байдлын түвшин
  • нэн ядуу
  • ядуу
  • дундаж
  • чинээлэг
  • маш чинээлэг
Механикжуулалтын түвшин
  • гар ажил
  • ердийн хөсөг
  • механикжсан / мотортой
Суурин эсвэл нүүдлийн
  • Суурьшмал
  • Хагас-нүүдэлийн
  • Нүүдэлийн
Хувь хүн эсвэл бүлгүүд
  • Хувь хүн / өрх
  • бүлэг / олон нийтийн
  • хоршоо
  • ажилтан (компани, засгийн газар)
Хүйс
  • эмэгтэй
  • эрэгтэй
Нас
  • хүүхэд
  • залуус
  • дунд нас
  • ахимаг нас
Өрхийн зориулалтаар ашиглах газрын талбай
  • < 0.5 га
  • 0.5-1 га
  • 1-2 га
  • 2-5 га
  • 5-15 га
  • 15-50 га
  • 50-100 га
  • 100-500 га
  • 500-1,000 га
  • 1,000-10,000 га
  • > 10,000 га
Хэмжээ
  • бага-хэмжээний
  • дунд-хэмжээний
  • том-хэмжээний
Газар өмчлөл
  • төрийн
  • компани
  • нэгдлийн/ тосгон
  • бүлэг
  • хувь хүн, өмчийн гэрчилгээгүй
  • хувь хүн, өмчийн гэрчилгээтэй
Газар ашиглах эрх
  • нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
  • нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
  • түрээсийн хэлбэрээр
  • хувь хүн
Ус ашиглах эрх
  • нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
  • нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
  • түрээсийн хэлбэрээр
  • хувь хүн
Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж
эрүүл мэнд

ядуу
x
сайн
боловсрол

ядуу
x
сайн
техник зөвлөгөө

ядуу
x
сайн
хөдөлмөр эрхлэлт (жишээ нь, ХАА-аас өөр)

ядуу
x
сайн
зах зээл

ядуу
x
сайн
зам тээвэр

ядуу
x
сайн
усан хангамж ба ариутгал

ядуу
x
сайн
санхүүгийн үйлчилгээ

ядуу
x
сайн

Нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө
Үр тарианы ургац
буурсан
x
нэмэгдсэн

үр тарианы чанар
буурсан
x
нэмэгдсэн

тэжээл үйлдвэрлэл
буурсан
x
нэмэгдсэн

тэжээлийн чанар
буурсан
x
нэмэгдсэн

малын бүтээмж
буурсан
x
нэмэгдсэн

модлогийн бүтээмж
буурсан
x
нэмэгдсэн

ойн чанар
буурсан
x
нэмэгдсэн

ойн дагалт баялгийн бүтээмж
буурсан
x
нэмэгдсэн

бүтээмж буурах эрсдэл
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

бүтээгдэхүүний олон янз хэлбэр
буурсан
x
нэмэгдсэн

бүтээмжит талбай (ашиглалт/тарилт хийгдэх талбай)
буурсан
x
нэмэгдсэн

газрын менежмент
саад учирсан
x
хялбаршсан

эрчим хүч үйлдвэрлэл (усны, био г.м.)
буурсан
x
нэмэгдсэн

ундны усны хүрэлцээ
буурсан
x
нэмэгдсэн

ундны усны чанар
буурсан
x
нэмэгдсэн

мал услах усны хүрэлцээ
буурсан
x
нэмэгдсэн

мал услах усны чанар
буурсан
x
нэмэгдсэн

тариалангийн усалгааны усны хүртээмж
буурсан
x
нэмэгдсэн

тариалангийн усалгааны усны чанар
буурсан
x
нэмэгдсэн

тариалангийн усалгааны усны хэрэгцээ
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

ХАА-н зардал
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

тухайн аж ахуйн орлого
буурсан
x
нэмэгдсэн

орлогын олон янз эх үүсвэр
буурсан
x
нэмэгдсэн

эдийн засгийн ялгаат байдал
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

ажлын хэмжээ
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

Нийгэм-соёлын үр нөлөө
хүнсний аюулгүй байдал/ өөрийн хэрэгцээг хангах
буурсан
x
сайжирсан

эрүүл мэндийн байдал
муудсан
x
сайжирсан

газар ашиглалт / усны эрх
муудсан
x
сайжирсан

соёлын боломжууд (жишээ нь, шүтлэгийн, гоозүйн, бусад)
буурсан
x
сайжирсан

амралт, рекреацийн боломжууд
буурсан
x
сайжирсан

олон нийтийн институц
суларсан
x
бэхжсэн

үндэсний институц
суларсан
x
бэхжсэн

ГТМ/ газрын доройтлын мэдлэг
буурсан
x
сайжирсан

маргааныг шийдвэрлэх
муудсан
x
сайжирсан


Increased economic inequity

нийгэм, эдийн засгийн эмзэг бүлгүүдийн нөхцөл байдал (жендер, нас, төлөв, яс үндэс г.м.)
муудсан
x
сайжирсан

Improved livelihoods and human well-being
decreased
x
increased


Technology not yet applied in Boteti

Экологийн үр нөлөө
усны хэмжээ
буурсан
x
нэмэгдсэн

усны чанар
буурсан
x
нэмэгдсэн

ус хуримтлуулах (урсац, борооны ус, цас г.м.)
буурсан
x
сайжирсан

гадаргын урсац
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

усны урсац
буурсан
x
сайжирсан

гүний усны түвшин / уст давхарга
буурсан
x
урсац нэмэгдсэн

ууршилт
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

хөрсний чийг
буурсан
x
нэмэгдсэн

хөрс алдагдах
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

хөрс хуримтлагдах
буурсан
x
нэмэгдсэн

хөрс хагарах/ хагсах
Нэмэгдсэн
x
багассан

хөрс нягтрах
Нэмэгдсэн
x
багассан

шимт бодисын эргэлт/ сэргэлт
буурсан
x
нэмэгдсэн

давсжилт
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

хөрсний органик нэгдэл/ хөрсөнд агуулагдах карбон
буурсан
x
нэмэгдсэн

хүчиллэг байдал
Нэмэгдсэн
x
багассан

ургамалан нөмрөг
буурсан
x
нэмэгдсэн

газрын дээрхи / доорхи карбон
буурсан
x
нэмэгдсэн

ургамлын төрөл, зүйл
буурсан
x
нэмэгдсэн

түрэмгий, харь зүйл
Нэмэгдсэн
x
багассан

амьтны төрөл, зүйл
буурсан
x
нэмэгдсэн

ашигт төрөл, зүйл (махчин, шимт хорхой, тоос хүртээгчид)
буурсан
x
нэмэгдсэн

амьдрах орчны олон янз байдал
буурсан
x
нэмэгдсэн

хортон шавж/өвчний хяналт
буурсан
x
нэмэгдсэн

нүүрстөрөгч ба хүлэмжийн хийн ялгаруулалт
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

Зэргэлдээ талбайд илрэх нөлөө
усны хүртээмж (гүний, гадаргын, булаг шандын)
буурсан
x
нэмэгдсэн

хуурай улиралд тогтвортой урсац (бага урсацыг мөн тооцоод)
буурсан
x
нэмэгдсэн

голын адагт үерлэх (тааламжгүй)
Нэмэгдсэн
x
багассан

голын адагт лаг шавар хуримтлагдах
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

газар доорхи ус/голын усны бохирдол
Нэмэгдсэн
x
багассан

буферлэх/шүүх чадавхи (хөрс, ургамал, ус намгархаг газар)
буурсан
x
сайжирсан

салхиар тээвэрлэгдэх хурдас
Нэмэгдсэн
x
багассан

Өртөг ба ашгийн шинжилгээ

Бий болгох зардалтай харьцуулахад олсон ашиг
Урсгал зардалтай харьцуулахад олсон ашиг
Project not yet started, but once established the project can run and maintain itself

Уур амьсгалын өөрчлөлт

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт
жилийн дундаж температур Өсөлт

маш муу
x
маш сайн
Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)
орон нутгийн аадар бороо

маш муу
x
маш сайн
орон нутгийн салхин шуурга

маш муу
x
маш сайн
ган гачиг

маш муу
x
маш сайн
усны үер (гол)

маш муу
x
маш сайн
Уур амьсгалд хамаарах бусад үр дагавар
цргалтын хугацаа багасах

маш муу
x
маш сайн

Нутагшуулах ба дасан зохицох

Тухайн нутаг дэвсгэрт Технологийг нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын хувь
  • жишээ/ туршилт
  • 1-10 %
  • 11-50%
  • > 50%
Технологийг нэвтрүүлсэн бүх хүмүүсийн хэд нь материаллаг урамшуулал авалгүйгээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ?
  • 0-10%
  • 11-50%
  • 51-90%
  • 91-100%
Технологи нь өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдалд дасан зохицохын тулд өөрчлөгдсөн үү?
  • Тийм
  • Үгүй
Ямар өөрчлөлтөнд эмзэг вэ?
  • уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим үзэгдэл
  • зах зээлийн өөрчлөлт
  • ажил хөдөлмөр эрхлэх боломж (ж.нь шилжих хөдөлгөөний улмаас)

Дүгнэлт, сургамж

Давуу тал: газар ашиглагчийн бодлоор
  • Need more land

    How can they be sustained / enhanced? Need a sponsor to establish the ranch
  • Need hands from the government
  • To stock more diverse animal species

    How can they be sustained / enhanced? Supplement animals with hay and fodder
Давуу тал: эмхэтгэгч эсвэл бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн бодлоор
  • Technology can enhence the livilihoods of the community

    How can they be sustained / enhanced? Addition of extra animal species to attract the tourists
  • Less management compared to livestock production

    How can they be sustained / enhanced? Good management
  • Wildlife is more adapted to the grazing conditions
  • Returns from the enterprise is faster

    How can they be sustained / enhanced? Good management and commitment
Сул тал/ дутагдал / эрсдэл: газар ашиглагчийн бодлоордаван туулах боломжууд
  • Secure land from land-board authorities Community project given preference
  • Wildlife and livestock competition/conflict for grazing areas Some mediation needed from authority - compromise
  • Predators
Сул тал/ дутагдал / эрсдэл: эмхэтгэгч эсвэл бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн бодлоордаван туулах боломжууд
  • Very expensive to extablish a game ranch Source for a sponsor
  • Productivity of the area is low (13 - 16 ha per livestock unit) More land needed to stock more animals
  • Poor plant diversity Land rehabilitation through use of correct stocking rate
  • Predator problem
  • Conflict between wildlife and livestock production

Суурь мэдээлэлүүд

Эмхэтгэгч
  • Wanda Mphinyane
Хянан тохиолдуулагчид
Хянагч
  • Fabian Ottiger
  • Alexandra Gavilano
Баримтжуулсан огноо: 17 11-р сар 2010
Сүүлийн шинэчлэл: 07 3-р сар 2019
Мэдээлэл өгсөн хүн
WOCAT мэдээллийн сан дахь бүрэн тодорхойлолт
Холбогдох ГТМ мэдээлэл
Баримтжуулалтыг зохион байгуулсан
Байгууллага Төсөл
Гол сурвалж баримт сэлт
  • Wire Fences: VanRooyen, JB Du Toit & Van Rooyen. 2001: Book available in Web
  • Overview of Game Ranching in Southern Africa: D. Grossman and PL Holden: Report
  • Upfront cost of Game ranching: Book available in Web
This work is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareaAlike 4.0 International