Barreras vivas (vetiver) en curvas a nivel
(Гондурас)
Тодорхойлолт
Las barreras vivas son hileras de plantas perennes, por ejemplo vetiver (Vetiveria zizanioides) o izote (Yucca sp.), de crecimiento denso y raíces profundas, que se siembran en curvas de nivel para controlar la erosión y conservar el agua. La planta se puede usar como medicina o forraje (vetiver) o alimento (flor de izote).
El departamento de Olancho se caracteriza por el bosque lluvioso en la Cordillera Central y la Sierra de Agalta que alcanza alturas promedias de 1,500 m. A pesar de contar con extensas áreas protegidas, la frontera agrícola (agricultura y ganadería) avanza, propulsado a mayor escala por terratenientes y en menor escala por campesinos. El cambio de uso de suelo va acompañado con quemas que contribuyen de manera adicional a la degradación de los suelos. El departamento de Olancho se ve afectado de manera regular por tormentas tropicales y huracanes provenientes del Atlántico. Esta combinación de acontecimientos naturales frecuentes e intensos, los niveles de susceptibilidad y el uso inadecuado de los recursos naturales conduce regularmente a grandes daños materiales e incluso a la pérdida de vidas humanas.
Las barreras vivas en curvas a nivel se implementan en laderas propensas a erosión e inestabilidad. El vetiver demostró ser una planta muy adecuada para el propósito de estabilización de laderas. Es un pasto perenne, muy adaptable y tolera una amplia variedad de condiciones en el sitio. Si bien crece en suelos degradados y en condiciones tanto húmedas como secas, el vetiver requiere de sol y no tolera la sombra. Las raíces del vetiver pueden llegar a crecer hasta profundidades mayores de 3 metros y forman un denso tapiz.
El vetiver se coloca en hileras densas en curvas a nivel. Protege el talud del escurrimiento superficial del agua de lluvia al reducir su velocidad, facilita la infiltración e impide la socavación de la tierra, y sirve como filtro captando los sedimentos. El buen manejo de la barrera viva tiene como resultado la formación paulatina de terrazas. Frecuentemente se combina con otras tecnologías de bioingeniería como las fajinas de drenaje o el terrazamiento. Para más información sobre el establecimiento de las barreras de vetiver, véase el dibujo técnico. Si se establece las barreras en verano hay que regar cada tres días, en invierno la planta puede crecer sola. Las zonas en medio de las hileras se pueden usar como área de producción debido a la acumulación de nutrientes. Las barreras se tienen que podar cada 2 meses a 50 cm para mejorar el vigor. Los espacios vacíos en la barrera hay que rellenar y se tiene que hacer un control de maleza. Los retoños sirven como material de siembra para nuevas barreras.
Como alternativa al vetiver se puede usar izote o piña (Ananas comosus). El izote puede ser plantado densamente o a una distancia hasta 30 cm. Dependiendo de la pendiente, se puede reforzar con medidas adicionales como la colocación de material vegetativo detrás de los palos de izote. La piña se planta a una distancia de 30-50 centímetros. No tiene raíces profundas pero crece densamente. Muchas veces es elegida para las hileras más cercanas a la vivienda o escuela, ya que el vetiver puede atraer roedores o serpientes.
En este estudio de caso, las barreras vivas de vetiver en curvas a nivel han sido implementadas mediante el proyecto “Resiliencia” de la Cruz Roja Hondureña/Suiza. Este proyecto pretende brindar un aporte sostenible para fortalecer la resiliencia en las regiones rurales de Olancho vinculando la reducción del riesgo de desastres (DRR) y la promoción de salud en todos los niveles (hogar, comunidad, municipio). Las obras de bioingeniería se implementan en sitios críticos en base a los estudios de riesgo.
Байршил
Байршил: Municipio de Dulce Nombre de Culmí, comunidad Nueva Esperanza, Departamento de Olancho, Гондурас
Дүн шинжилгээнд хамрагдсан технологи нэвтрүүлсэн газрын тоо: 2-10 байршилд
Сонгосон байршлуудын газарзүйн холболт
Технологийн тархалт: газар дээр жигд тархсан (approx. < 0.1 км2 (10 га))
Тусгай хамгаалалттай газар нутагт?:
Хэрэгжилтийн огноо: 2012
Нутагшууллын төрөл
-
Газар ашиглагчдын санаачилгаар
-
Уламжлалт системийн хэсэг (> 50 жил)
-
Туршилт/судалгааны үр дүн
-
Гадны төсөл/хөтөлбөрийн дэмжлэгтэйгээр
Combinación de vetiver e izote (reforzado con bambú) para barreras vivas (Helen Gambon, Cruz Roja Suiza)
Barreras vivas de vetiver combinado con terrazas para proteger y estabilizar una ladera detrás de una casa (Helen Gambon, Cruz Roja Suiza)
Үндсэн зорилго
-
үйлдвэрлэлийг сайжруулах
-
газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх
-
экосистемийг хамгаалах
-
сав газрыг хамгаалах (усны эх/ голын адаг) - бусад технологитой хослуулах
-
биологийн төрөл зүйлийг хамгаалах / сайжруулах
-
гамшгийн эрсдлийг бууруулах
-
уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим байдал болон түүний нөлөөлөлд дасан зохицох
-
уур амьсгалын өөрчлөлт, түүний үр нөлөөг багасгах
-
үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох
-
нийгэмд үзүүлэх үр нөлөөг бий болгох
Газар ашиглалт
Нэг газр нутгийн хэмжээнд хэрэгжих холимог газар ашиглалт: Тийм - ХАА-н ойжуулалт
-
Тариалангийн талбай
- Нэг наст үр тариа: үр тариа - эрдэнэ шиш, үндэст/булцуут ургамал– кассава, vetiver
- Олон наст (модлог биш) үр тариа: ханборгоцой
- Мод, сөөг тарих
Усан хангамж
-
Байгалийн усалгаатай
-
Байгалийн/усалгаатай арга хосолсон
-
бүрэн усалгаатай
Газрын доройтолтой холбоотой зорилго
-
газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх
-
Газрын доройтлыг бууруулах
-
Хүчтэй доройтсон газрыг нөхөн сэргээх/ сайжруулах
-
газрын доройтолд дасан зохицох
-
холбогдолгүй
Доройтолын төрөл
-
хөрс усаар эвдрэх - Wt: Хөрсний гадаргын угаагдал, Wm: Хөрсний нуралт, шилжилт
ГТМ арга хэмжээ
-
Ургамлын арга хэмжээ - V2: Өвс ба олон наст өвслөг ургамал
Техникийн зураг
Техникийн үзүүлэлтүүд
El vetiver se coloca en hileras densas en curvas a nivel. La distancia entre las curvas depende de la pendiente y del tipo de suelo. Protegen el talud del escurrimiento superficial del agua de lluvia al reducir su velocidad, facilita la infiltración e impide la socavación de la tierra, y sirve como filtro captando los sedimentos. El buen manejo de la barrera viva tiene como resultado la formación paulatina de terrazas. Frecuentemente se combina con otras tecnologías.
Para su implementación primero hay que definir las curvas a nivel con la herramienta conocida como el nivel A (tres palos amarrados en forma de una A y un nivel de agua en el palo horizontal). Se excava una zanja a lo largo de la curva de nivel de 10 cm de profundidad. La distancia entre las curvas varía entre 1 y 3 metros, dependiendo de la pendiente. Cada 5 a 15 cm se plantan los retoños de 10-15 cm de alto con raíz fina y luego se tapa con tierra la zanja. Si se establece las barreras en verano hay que regar cada tres días, en invierno la planta puede crecer sola. Las zonas en medio de las hileras se pueden usar como área de producción debido a la acumulación de nutrientes.
Author: Helen Gambon, Cruz Roja Suiza
Бий болгох ба арчилах: үйл ажиллагаа, материал ба зардал
Материал, зардлын тооцоо
- Тооцоолсон зардлууд: Технологийн нэгж тус бүр (хэмжээ ба талбайн нэгж: 1250 metros lineales)
- Зардал тооцоход ашигласан валют: Lempiras
- Валютын ханш (ам.дол): 1 ам.дол = 23.0 Lempiras
- Нэг өдрийн ажилчны хөдөлмөр хөлсний дундаж: 150 Lempiras
Зардалд нөлөөлөх хамгийн чухал хүчин зүйлс
- Extensión del área
- Adquisición de las plantas usadas en la barrera viva si no está localmente disponible
Хэрэгжүүлж эхлэхэд шаардлагатай үйл ажиллагаа
-
Limpiar el terreno (Хугацаа / давтамж: None)
-
Traer las plantas utilizadas para las barreras (vetiver) al lugar (Хугацаа / давтамж: None)
-
Definición de las curvas de nivel mediante el marco "A" (Хугацаа / давтамж: None)
-
Aflojar el terreno con pala y piocha (Хугацаа / давтамж: None)
-
Sembrar trozos de vetiver, 2-3 juntos a 5 - 15 cm de distancia. (Хугацаа / давтамж: preferiblemente en invierno (lluvias))
Бий болгоход шаардагдах материал ба зардал (per 1250 metros lineales)
| Зардлын нэр, төрөл |
Хэмжих нэгж |
Тоо хэмжээ |
Нэгжийн үнэ (Lempiras) |
Зардал бүрийн нийт өртөг (Lempiras) |
Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн % |
|
Хөдөлмөр эрхлэлт
|
| Mano de obra calificada para la supervisión de los trabajos |
persona-día |
0.5 |
200.0 |
100.0 |
|
| Mano de obra no calificada |
persona-día |
24.0 |
150.0 |
3600.0 |
100.0 |
|
Тоног төхөөрөмж
|
| pala, piocha |
piezas |
12.0 |
2.0 |
24.0 |
100.0 |
| marco "A" |
pieza |
1.0 |
5.0 |
5.0 |
|
|
таримал материал
|
| Vetiver |
metro |
1250.0 |
5.0 |
6250.0 |
50.0 |
| Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг |
9'979.0 |
|
| Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг, ам.доллар |
433.87 |
|
Арчилгаа, урсгал үйл ажиллагаа
-
Control de maleza (Хугацаа / давтамж: None)
-
Relleno de espacios vaciós en la barrera (Хугацаа / давтамж: None)
-
Podar el vetiver a 50 cm para hacer la barrera más densa (Хугацаа / давтамж: cada dos meses)
Арчилгаа, урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах материал ба зардал (per 1250 metros lineales)
| Зардлын нэр, төрөл |
Хэмжих нэгж |
Тоо хэмжээ |
Нэгжийн үнэ (Lempiras) |
Зардал бүрийн нийт өртөг (Lempiras) |
Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн % |
|
Хөдөлмөр эрхлэлт
|
| Mano de obra no calificada |
persona-días |
20.0 |
150.0 |
3000.0 |
100.0 |
|
Тоног төхөөрөмж
|
| Tijera podadora |
pieza |
1.0 |
5.0 |
5.0 |
100.0 |
| Технологийн арчилгаа/урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах нийт үнэ өртөг |
3'005.0 |
|
| Технологи арчилах ба урсгал ажлын нийт үнэ өртөг, ам.доллар |
130.65 |
|
Байгалийн нөхцөл
Жилийн дундаж хур тундас
-
< 250 мм
-
251-500 мм
-
501-750 мм
-
751-1,000 мм
-
1,001-1,500 мм
-
1,501-2,000 мм
-
2,001-3,000 мм
-
3,001-4,000 мм
-
> 4,000 мм
Агро-уур амьсгалын бүс
-
чийглэг
-
чийглэг
-
хагас хуурай
-
хуурай
Уур амьсгалын үзүүлэлтүүд
Жилийн нийлбэр хур тундас мм: 1400.0
Temporada seca de enero a junio, temporada de lluvias entre junio y octubre, con una canícula en agosto.
Налуу
-
хавтгай (0-2 %)
-
бага зэрэг налуу (3-5 %)
-
дунд зэрэг налуу (6-10 % )
-
хэвгий (11-15 %)
-
налуу (16-30 %)
-
их налуу (31-60 % )
-
эгц налуу (>60 %)
Гадаргын хэлбэр
-
тэгш өндөрлөг / тал
-
нуруу
-
уулын энгэр
-
дов толгод
-
бэл
-
хөндий
Далайн түвшнөөс дээшхи өндөр
-
0-100 д.т.д. м.
-
101-500 д.т.д. м.
-
501-1,000 д.т.д м.
-
1,001-1,500 д.т.д м.
-
1,501-2,000 д.т.д м.
-
2,001-2,500 д.т.д. м.
-
2,501-3,000 д.т.д. м.
-
3,001-4,000 д.т.д м.
-
> 4,000 д.т.д. м.
Технологийг нэвтрүүлсэн
-
гүдгэр нөхцөл
-
хотгор нөхцөл
-
хамааралгүй
Хөрсний зузаан
-
маш нимгэн (0-20 см)
-
нимгэн (21-50 см)
-
дунд зэрэг зузаан (51-80 см)
-
зузаан (81-120 cм)
-
маш зузаан (>120 cм)
Хөрсний бүтэц (өнгөн хөрс)
-
бүдүүн/ хөнгөн (элсэрхэг)
-
дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
-
нарийн /хүнд (шаварлаг)
Хөрсний бүтэц (гадаргаас доош > 20 см)
-
бүдүүн/ хөнгөн (элсэрхэг)
-
дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
-
нарийн /хүнд (шаварлаг)
Өнгөн хөрсний ялзмагийн хэмжээ
-
их (>3 %)
-
дунд (1-3 % )
-
бага (<1 % )
Гүний усны түвшин
-
гадаргаас
-
< 5 м
-
5-50 м
-
> 50 м
Гадаргын усны хүртээмж
-
хангалттай
-
сайн
-
дунд зэрэг
-
хангалтгүй/ байхгүй
Усны чанар (боловсруулаагүй)
-
сайн чанарын ундны ус
-
муу чанарын ундны ус (цэвэршүүлэх шаардлагатай)
-
зөвхөн газар тариалангийн зориулалтаар ашиглах (усалгаа)
-
ашиглах боломжгүй
Усны чанар гэж:
Усны давсжилтын түвшинийг орчны асуудал гэж тооцдог уу?
Үерийн давтамж
Амьдрах орчны олон янз байдал
Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тодорхойлолт
Зах зээлийн чиг хандлага
-
амь зуух арга хэлбэрийн (өөрийгөө хангах)
-
холимог (амьжиргаа ба худалдаанд)
-
худалдаа наймааны/ зах зээлийн
Орлогын бусад эх үүсвэр
-
Нийт орлогын 10 %-иас доош
-
Нийт орлогын 10-50 %
-
Нийт орлогын 50 %-иас дээш
Чинээлэг байдлын түвшин
-
нэн ядуу
-
ядуу
-
дундаж
-
чинээлэг
-
маш чинээлэг
Механикжуулалтын түвшин
-
гар ажил
-
ердийн хөсөг
-
механикжсан / мотортой
Суурин эсвэл нүүдлийн
-
Суурьшмал
-
Хагас-нүүдэлийн
-
Нүүдэлийн
Хувь хүн эсвэл бүлгүүд
-
Хувь хүн / өрх
-
бүлэг / олон нийтийн
-
хоршоо
-
ажилтан (компани, засгийн газар)
Нас
-
хүүхэд
-
залуус
-
дунд нас
-
ахимаг нас
Өрхийн зориулалтаар ашиглах газрын талбай
-
< 0.5 га
-
0.5-1 га
-
1-2 га
-
2-5 га
-
5-15 га
-
15-50 га
-
50-100 га
-
100-500 га
-
500-1,000 га
-
1,000-10,000 га
-
> 10,000 га
Хэмжээ
-
бага-хэмжээний
-
дунд-хэмжээний
-
том-хэмжээний
Газар өмчлөл
-
төрийн
-
компани
-
нэгдлийн/ тосгон
-
бүлэг
-
хувь хүн, өмчийн гэрчилгээгүй
-
хувь хүн, өмчийн гэрчилгээтэй
Газар ашиглах эрх
-
нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
-
нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
-
түрээсийн хэлбэрээр
-
хувь хүн
Ус ашиглах эрх
-
нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
-
нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
-
түрээсийн хэлбэрээр
-
хувь хүн
Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж
хөдөлмөр эрхлэлт (жишээ нь, ХАА-аас өөр)
Нөлөө
Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө
бүтээгдэхүүний олон янз хэлбэр
En muchos casos se complementan con arboles frutales, maíz, y/o produccion de forraje
бүтээмжит талбай (ашиглалт/тарилт хийгдэх талбай)
Las barreras vivas permiten a los usuarios de tierra de aumentar el área productivo y poner en uso tierras anteriormente baldías.
Нийгэм-соёлын үр нөлөө
хүнсний аюулгүй байдал/ өөрийн хэрэгцээг хангах
эрүүл мэндийн байдал
Las casas están mejor protegidas contra la hmuedad, y la alimentación está más equilibrada.
олон нийтийн институц
La tecnología se implementa a través de los Comités de Emergencia Local (CODEL), quienes han sido fortalecidos por el trabajo en conjunto y las capacitaciones recibidas.
ГТМ/ газрын доройтлын мэдлэг
Экологийн үр нөлөө
хөрсний гулсалт/ чулуун нуранги
циклон, бороо, шуурганы нөлөө
Зэргэлдээ талбайд илрэх нөлөө
нийтийн/хувийн хэвшлийн дэд бүтцэд учрах хохирол
Өртөг ба ашгийн шинжилгээ
Бий болгох зардалтай харьцуулахад олсон ашиг
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
Урсгал зардалтай харьцуулахад олсон ашиг
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
Уур амьсгалын өөрчлөлт
Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт
жилийн дундаж температур Өсөлт
улирлын хур тундас Бууралт
Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)
Нутагшуулах ба дасан зохицох
Тухайн нутаг дэвсгэрт Технологийг нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын хувь
-
жишээ/ туршилт
-
1-10 %
-
11-50%
-
> 50%
Технологийг нэвтрүүлсэн бүх хүмүүсийн хэд нь материаллаг урамшуулал авалгүйгээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ?
-
0-10%
-
11-50%
-
51-90%
-
91-100%
Хамрагдсан өрх ба/эсвэл газар нутгийн хэмжээ
230 sitios criticos
Технологи нь өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдалд дасан зохицохын тулд өөрчлөгдсөн үү?
Ямар өөрчлөлтөнд эмзэг вэ?
-
уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим үзэгдэл
-
зах зээлийн өөрчлөлт
-
ажил хөдөлмөр эрхлэх боломж (ж.нь шилжих хөдөлгөөний улмаас)
Дүгнэлт, сургамж
Давуу тал: газар ашиглагчийн бодлоор
-
Las barreras vivias son una medida efecitva para reducir la degradación del suelo por agua.
-
La infiltración del agua en el suelo está aumentado, lo que reduce el flujo de agua que afecta a los bienes (casas, escuelas) que se encuentran debajo de la ladera.
Давуу тал: эмхэтгэгч эсвэл бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн бодлоор
-
Multi-uso de las barreras vivas: estabilización de laderas, reducción de escurrimientos superficiales, reduce la perdida de fertilidad, diversificación de la alimentación o puede dar un aporte medicinal según la variedad utilizada.
-
Simple a implementar y mantener.
-
Bajo costo y material mínimo
Сул тал/ дутагдал / эрсдэл: газар ашиглагчийн бодлоордаван туулах боломжууд
-
Attración de roedores o serpientes por mayor cobertura vegetal de la ladera
Se puede enfrentar este miedo de los usuarios de tierra haciendo mantenimiento (mantener cortos los racimos del vetiver y limpiar los espacios en medio), y usando especies menos densas como la piña para las hileras más cercanas a la vivienda/escuela
Сул тал/ дутагдал / эрсдэл: эмхэтгэгч эсвэл бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн бодлоордаван туулах боломжууд
-
Disponibilidad local de plantines de vetiver (planta no local)
Una vez establecida en un sitio, se pueden sacar plantines de un sitio y así Hacer la reproducción en otros sitios
Суурь мэдээлэлүүд
Хянагч
-
Alexandra Gavilano
-
Johanna Jacobi
Баримтжуулсан огноо: 23 11-р сар 2016
Сүүлийн шинэчлэл: 04 9-р сар 2019
Мэдээлэл өгсөн хүн
-
Ever Pastrana Medina - Газар ашиглагч
-
Carmen Paguada - ГТМ мэргэжилтэн
-
Vicente Alonso Rivas - Газар ашиглагч
WOCAT мэдээллийн сан дахь бүрэн тодорхойлолт
Баримтжуулалтыг зохион байгуулсан
Байгууллага
- Swiss Red Cross (Swiss Red Cross) - Швейцар
Төсөл
- Book project: where people and their land are safer - A Compendium of Good Practices in Disaster Risk Reduction (DRR) (where people and their land are safer)
Гол сурвалж баримт сэлт
-
Manual de bioingeniería (a publicarse):
|
Холбогдох мэдээллийн интернет холбоос
|
