Vallas de retención tipo "V" con izote (Yucca sp.)
(Гондурас)
Тодорхойлолт
Las vallas de retención de tipo "V" se utilizan para estabilizar cárcavas y la retención de sedimentos donde hay escorrentías pluviales superficiales. Consiste en la plantación de izote en forma de una "V" dentro de la cárcava.
El departamento de Olancho se caracteriza por el bosque lluvioso en la Cordillera Central y la Sierra de Agalta que alcanza alturas promedias de 1,500 m. A pesar de contar con extensas áreas protegidas, la frontera agrícola (agricultura y ganadería) avanza, propulsado a mayor escala por terratenientes y en menor escala por campesinos. El cambio de uso de suelo va acompañado con quemas que a falta de medidas preventivas evolucionan a grandes incendios forestales que contribuyen de manera adicional a la degradación y la erosión de los suelos. El departamento de Olancho se ve afectado de manera regular por tormentas tropicales y huracanes provenientes del Atlántico. Esta combinación de acontecimientos naturales frecuentes e intensos, los niveles de susceptibilidad y el uso inadecuado de los recursos naturales conduce regularmente a grandes daños materiales e incluso a la pérdida de vidas humanas.
La erosión intensa generada por la escorrentía en suelos desprotegidos en la temporada lluviosa produce cárcavas, las cuales aumentan progresivamente su tamaño, lo que potencia la amenaza de deslizamientos y reduce el área de producción. Las vallas de retención tipo "V" con izote (Yucca sp.) están diseñadas para controlar desde el inicio o cabecera reduciendo la erosión.
El prendón o estaca de izote presenta una alta capacidad de regeneración natural. Plantado en la forma “V” en la cárcava, formando una valla de retención que reduce la velocidad de la escorrentía, facilitando la infiltración del agua, reteniendo sedimentos y estabilizando la ladera mediante amarre de sus fuertes raíces.
Se excavan zanjas en forma de una “V” que transversan la cárcava. Los prendones de izote se cortan en trozos y se plantan en la zanja verticalmente y lo más pegado posible, y luego se rellena la zanja con tierra. Con el tiempo, la valla de retención se va llenando con sedimentos, la velocidad del agua se reduce, y se acumulan nutrientes. De esta manera, las cárcavas profundas con el tiempo pueden cambiar a una secuencia de terrazas estrechas y fértiles donde se puede cultivar.
Sin embargo, las vallas de retención deben considerarse parte de un plan integrado de manejo y protección de cuencas y, por lo tanto, deben ser apoyadas por otras medidas de MST/RRD en las laderas laterales, tales como barreras vivas a nivel.
Para que el izote no forme ramas y afecte a los cultivos asociados, las vallas de retención tienen que ser podadas una vez al año. La parte superior de acumulación tiene que ser limpiada de material no deseado una vez al mes en invierno.
En este estudio de caso, las vallas de retención tipo “V” han sido implementadas mediante el proyecto “Resiliencia” de la Cruz Roja Hondureña/Suiza. Este proyecto pretende brindar un aporte sostenible para fortalecer la resiliencia en las regiones rurales de Olancho vinculando la reducción del riesgo de desastres (DRR) y la promoción de salud en todos los niveles (hogar, comunidad, municipio). Las obras de bioingeniería se implementan en sitios críticos en base a los estudios de riesgo. Los beneficiarios son altamente vulnerables y expuestos a desastres.
Байршил
Байршил: Municipio de Dulce Nombre de Culmí, comunidad La Felicidad, Departamento de Olancho, Гондурас
Дүн шинжилгээнд хамрагдсан технологи нэвтрүүлсэн газрын тоо: 2-10 байршилд
Сонгосон байршлуудын газарзүйн холболт
-
-85.33945, 15.27796
-
-85.36529, 15.14976
-
-85.62209, 15.25313
Технологийн тархалт: тодорхой газар хэрэгжсэн/ жижиг талбайд төвлөрсөн
Тусгай хамгаалалттай газар нутагт?:
Хэрэгжилтийн огноо: 2016
Нутагшууллын төрөл
-
Газар ашиглагчдын санаачилгаар
-
Уламжлалт системийн хэсэг (> 50 жил)
-
Туршилт/судалгааны үр дүн
-
Гадны төсөл/хөтөлбөрийн дэмжлэгтэйгээр
Vallas de retención tipo "V" con izote (Helen Gambon, Cruz Roja Suiza)
Vista de la parte superior de la valla de retención tipo "V" - acumulación de material orgánico y plantación de un árbol frutal (Helen Gambon, Cruz Roja Suiza)
Үндсэн зорилго
-
үйлдвэрлэлийг сайжруулах
-
газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх
-
экосистемийг хамгаалах
-
сав газрыг хамгаалах (усны эх/ голын адаг) - бусад технологитой хослуулах
-
биологийн төрөл зүйлийг хамгаалах / сайжруулах
-
гамшгийн эрсдлийг бууруулах
-
уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим байдал болон түүний нөлөөлөлд дасан зохицох
-
уур амьсгалын өөрчлөлт, түүний үр нөлөөг багасгах
-
үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох
-
нийгэмд үзүүлэх үр нөлөөг бий болгох
Газар ашиглалт
-
Тариалангийн талбай
- Нэг наст үр тариа: үндэст/булцуут ургамал– кассава
- Олон наст (модлог биш) үр тариа: банан/плантан/абака
Усан хангамж
-
Байгалийн усалгаатай
-
Байгалийн/усалгаатай арга хосолсон
-
бүрэн усалгаатай
Газрын доройтолтой холбоотой зорилго
-
газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх
-
Газрын доройтлыг бууруулах
-
Хүчтэй доройтсон газрыг нөхөн сэргээх/ сайжруулах
-
газрын доройтолд дасан зохицох
-
холбогдолгүй
Доройтолын төрөл
-
хөрс усаар эвдрэх - Wg: Гуу жалгын элэгдэл
ГТМ арга хэмжээ
-
Барилга байгууламжийн арга хэмжээ - S6: Хашаа, саад, явган хашлага, хашаа
Техникийн зураг
Техникийн үзүүлэлтүүд
El prendón o estaca de izote presenta una alta capacidad de regeneración natural. Plantado en la forma “V” en la cárcava, formando una valla de retención que reduce la velocidad de la escorrentía, facilitando la infiltración del agua, reteniendo sedimentos y estabilizando la ladera mediante amarre de sus fuertes raíces.
Se excavan zanjas con una profundidad de 30-50 cm en forma de una “V” que transversa la cárcava. Los prendones de izote se cortan en trozos de 5-10 cm de espesor y una longitud de 1.5 metros en promedio, dependiendo de la profundidad de la cárcava. Los palos se plantan en la zanja verticalmente y lo más pegado posible, y luego se rellena la zanja con tierra. La longitud de la valla depende del ancho de la cárcava, en su promedio se calculan unos 3 metros (1.5 metros en cada lado). El espacio entre las vallas varía entre 2 y 6 metros, dependiendo de la pendiente.
Author: Helen Gambon, Cruz Roja Suiza
Бий болгох ба арчилах: үйл ажиллагаа, материал ба зардал
Материал, зардлын тооцоо
- Тооцоолсон зардлууд: Технологийн нэгж тус бүр (нэгж: sistema de 3-4 vallas de retención)
- Зардал тооцоход ашигласан валют: Lempiras
- Валютын ханш (ам.дол): 1 ам.дол = 23.0 Lempiras
- Нэг өдрийн ажилчны хөдөлмөр хөлсний дундаж: 150 Lempiras
Зардалд нөлөөлөх хамгийн чухал хүчин зүйлс
Transportar el material vegetativo anteriormente no disponible en el área.
Хэрэгжүүлж эхлэхэд шаардлагатай үйл ажиллагаа
-
Traer y preparar palos de izote (longitud dependiendo de la profundidad de la cárcava) (Хугацаа / давтамж: cualquier momento del año)
-
Definir la distancia entre las vallas y las curvas de nivel (Хугацаа / давтамж: None)
-
Excavar pequeñas zanjas en forma "v" en el fondo de la cárcava (Хугацаа / давтамж: None)
-
Plantar los palos de izote verticalmente y apegado en las zanjas (Хугацаа / давтамж: None)
-
Rellenar con tierra (Хугацаа / давтамж: None)
Бий болгоход шаардагдах материал ба зардал (per sistema de 3-4 vallas de retención)
| Зардлын нэр, төрөл |
Хэмжих нэгж |
Тоо хэмжээ |
Нэгжийн үнэ (Lempiras) |
Зардал бүрийн нийт өртөг (Lempiras) |
Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн % |
|
Хөдөлмөр эрхлэлт
|
| Mano de obra calificada |
persona-mediodía |
1.0 |
200.0 |
200.0 |
|
| Mano de obra no calificada |
persona-día |
12.0 |
150.0 |
1800.0 |
|
|
Тоног төхөөрөмж
|
| Excavadora manual |
pieza |
1.0 |
180.0 |
180.0 |
|
|
таримал материал
|
| Izote |
unidad |
75.0 |
3.0 |
225.0 |
|
|
Бусад
|
| Transporte de plantas |
viaje |
1.0 |
500.0 |
500.0 |
|
| Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг |
2'905.0 |
|
| Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг, ам.доллар |
126.3 |
|
Арчилгаа, урсгал үйл ажиллагаа
-
Podar los palos de izote para que no formen ramas (Хугацаа / давтамж: una vez al año)
-
limpieza alrededor de la valla (Хугацаа / давтамж: invierno: una vez al mes)
Арчилгаа, урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах материал ба зардал (per sistema de 3-4 vallas de retención)
| Зардлын нэр, төрөл |
Хэмжих нэгж |
Тоо хэмжээ |
Нэгжийн үнэ (Lempiras) |
Зардал бүрийн нийт өртөг (Lempiras) |
Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн % |
|
Хөдөлмөр эрхлэлт
|
| Mano de obra no calificada |
persona-mediodía |
1.0 |
150.0 |
150.0 |
100.0 |
|
Тоног төхөөрөмж
|
| Machete |
pieza |
1.0 |
15.0 |
15.0 |
100.0 |
| Excavadora manual |
pieza |
1.0 |
180.0 |
180.0 |
|
| Технологийн арчилгаа/урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах нийт үнэ өртөг |
345.0 |
|
| Технологи арчилах ба урсгал ажлын нийт үнэ өртөг, ам.доллар |
15.0 |
|
Байгалийн нөхцөл
Жилийн дундаж хур тундас
-
< 250 мм
-
251-500 мм
-
501-750 мм
-
751-1,000 мм
-
1,001-1,500 мм
-
1,501-2,000 мм
-
2,001-3,000 мм
-
3,001-4,000 мм
-
> 4,000 мм
Агро-уур амьсгалын бүс
-
чийглэг
-
чийглэг
-
хагас хуурай
-
хуурай
Уур амьсгалын үзүүлэлтүүд
Жилийн нийлбэр хур тундас мм: 1400.0
Temporada seca de enero a junio, temporada de lluvias entre junio y octubre, con una canícula en agosto.
Налуу
-
хавтгай (0-2 %)
-
бага зэрэг налуу (3-5 %)
-
дунд зэрэг налуу (6-10 % )
-
хэвгий (11-15 %)
-
налуу (16-30 %)
-
их налуу (31-60 % )
-
эгц налуу (>60 %)
Гадаргын хэлбэр
-
тэгш өндөрлөг / тал
-
нуруу
-
уулын энгэр
-
дов толгод
-
бэл
-
хөндий
Далайн түвшнөөс дээшхи өндөр
-
0-100 д.т.д. м.
-
101-500 д.т.д. м.
-
501-1,000 д.т.д м.
-
1,001-1,500 д.т.д м.
-
1,501-2,000 д.т.д м.
-
2,001-2,500 д.т.д. м.
-
2,501-3,000 д.т.д. м.
-
3,001-4,000 д.т.д м.
-
> 4,000 д.т.д. м.
Технологийг нэвтрүүлсэн
-
гүдгэр нөхцөл
-
хотгор нөхцөл
-
хамааралгүй
Хөрсний зузаан
-
маш нимгэн (0-20 см)
-
нимгэн (21-50 см)
-
дунд зэрэг зузаан (51-80 см)
-
зузаан (81-120 cм)
-
маш зузаан (>120 cм)
Хөрсний бүтэц (өнгөн хөрс)
-
бүдүүн/ хөнгөн (элсэрхэг)
-
дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
-
нарийн /хүнд (шаварлаг)
Хөрсний бүтэц (гадаргаас доош > 20 см)
-
бүдүүн/ хөнгөн (элсэрхэг)
-
дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
-
нарийн /хүнд (шаварлаг)
Өнгөн хөрсний ялзмагийн хэмжээ
-
их (>3 %)
-
дунд (1-3 % )
-
бага (<1 % )
Гүний усны түвшин
-
гадаргаас
-
< 5 м
-
5-50 м
-
> 50 м
Гадаргын усны хүртээмж
-
хангалттай
-
сайн
-
дунд зэрэг
-
хангалтгүй/ байхгүй
Усны чанар (боловсруулаагүй)
-
сайн чанарын ундны ус
-
муу чанарын ундны ус (цэвэршүүлэх шаардлагатай)
-
зөвхөн газар тариалангийн зориулалтаар ашиглах (усалгаа)
-
ашиглах боломжгүй
Усны чанар гэж:
Усны давсжилтын түвшинийг орчны асуудал гэж тооцдог уу?
Үерийн давтамж
Амьдрах орчны олон янз байдал
Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тодорхойлолт
Зах зээлийн чиг хандлага
-
амь зуух арга хэлбэрийн (өөрийгөө хангах)
-
холимог (амьжиргаа ба худалдаанд)
-
худалдаа наймааны/ зах зээлийн
Орлогын бусад эх үүсвэр
-
Нийт орлогын 10 %-иас доош
-
Нийт орлогын 10-50 %
-
Нийт орлогын 50 %-иас дээш
Чинээлэг байдлын түвшин
-
нэн ядуу
-
ядуу
-
дундаж
-
чинээлэг
-
маш чинээлэг
Механикжуулалтын түвшин
-
гар ажил
-
ердийн хөсөг
-
механикжсан / мотортой
Суурин эсвэл нүүдлийн
-
Суурьшмал
-
Хагас-нүүдэлийн
-
Нүүдэлийн
Хувь хүн эсвэл бүлгүүд
-
Хувь хүн / өрх
-
бүлэг / олон нийтийн
-
хоршоо
-
ажилтан (компани, засгийн газар)
Нас
-
хүүхэд
-
залуус
-
дунд нас
-
ахимаг нас
Өрхийн зориулалтаар ашиглах газрын талбай
-
< 0.5 га
-
0.5-1 га
-
1-2 га
-
2-5 га
-
5-15 га
-
15-50 га
-
50-100 га
-
100-500 га
-
500-1,000 га
-
1,000-10,000 га
-
> 10,000 га
Хэмжээ
-
бага-хэмжээний
-
дунд-хэмжээний
-
том-хэмжээний
Газар өмчлөл
-
төрийн
-
компани
-
нэгдлийн/ тосгон
-
бүлэг
-
хувь хүн, өмчийн гэрчилгээгүй
-
хувь хүн, өмчийн гэрчилгээтэй
Газар ашиглах эрх
-
нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
-
нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
-
түрээсийн хэлбэрээр
-
хувь хүн
Ус ашиглах эрх
-
нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
-
нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
-
түрээсийн хэлбэрээр
-
хувь хүн
Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж
хөдөлмөр эрхлэлт (жишээ нь, ХАА-аас өөр)
Нөлөө
Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө
Үр тарианы ургац
La tecnología permite usar cultivos perennes como el plátano o la yuca en las tierras anteriormente baldías (cárcavas). Con el tiempo las vallas se rellenan con tierra, aumentando así el área de cultivo.
бүтээгдэхүүний олон янз хэлбэр
ГТМ хэрэгжихээс өмнөх тоо хэмжээ: 0
ГТМ хэрэгжиснээс хойшхи тоо хэмжээ: 2
La ladera anteriormente no servía para el cultivo de productos
бүтээмжит талбай (ашиглалт/тарилт хийгдэх талбай)
орлогын олон янз эх үүсвэр
ажлын хэмжээ
La carga de trabajo incrementó un poco en la percepción del usuario de tierra, ya que anteriormente no hacía nada en la ladera, y ahora tiene que hacer el mantenimiento a las diferentes obras de bioingeniería (entre ellas las vallas de retención). Sin embargo, indicó que no lo ve como un factor negativo.
Нийгэм-соёлын үр нөлөө
хүнсний аюулгүй байдал/ өөрийн хэрэгцээг хангах
ГТМ/ газрын доройтлын мэдлэг
Los usuarios de tierra de la comunidad capacitan a propia iniciativa a miembros de otras comunidades sobre la implementación de la tecnología.
Экологийн үр нөлөө
шимт бодисын эргэлт/ сэргэлт
хөрсний гулсалт/ чулуун нуранги
Зэргэлдээ талбайд илрэх нөлөө
нийтийн/хувийн хэвшлийн дэд бүтцэд учрах хохирол
Өртөг ба ашгийн шинжилгээ
Бий болгох зардалтай харьцуулахад олсон ашиг
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
Урсгал зардалтай харьцуулахад олсон ашиг
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
Уур амьсгалын өөрчлөлт
Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт
жилийн дундаж температур Өсөлт
улирлын хур тундас Бууралт
Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)
Нутагшуулах ба дасан зохицох
Тухайн нутаг дэвсгэрт Технологийг нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын хувь
-
жишээ/ туршилт
-
1-10 %
-
11-50%
-
> 50%
Технологийг нэвтрүүлсэн бүх хүмүүсийн хэд нь материаллаг урамшуулал авалгүйгээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ?
-
0-10%
-
11-50%
-
51-90%
-
91-100%
Хамрагдсан өрх ба/эсвэл газар нутгийн хэмжээ
20 de 250 sitios críticos
Технологи нь өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдалд дасан зохицохын тулд өөрчлөгдсөн үү?
Ямар өөрчлөлтөнд эмзэг вэ?
-
уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим үзэгдэл
-
зах зээлийн өөрчлөлт
-
ажил хөдөлмөр эрхлэх боломж (ж.нь шилжих хөдөлгөөний улмаас)
Дүгнэлт, сургамж
Давуу тал: газар ашиглагчийн бодлоор
-
Seguridad de la vivienda
-
La mejor calidad del suelo por la retención de nutrientes hace crecer los cultivos más rapido.
Давуу тал: эмхэтгэгч эсвэл бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн бодлоор
-
La tecnología no requiere de una mayor inversion, tiene una larga duración de vida, reduce significativamente el flujo de agua superficial y por lo tanto la creación de cárcavas, y permite ampliar el área de cultivo con mayor retención de nutrientes.
Сул тал/ дутагдал / эрсдэл: газар ашиглагчийн бодлоордаван туулах боломжууд
-
Si no se poda, el izote se extiende y vence los cultivos productivos
Hacer mantenimiento contínuo
Сул тал/ дутагдал / эрсдэл: эмхэтгэгч эсвэл бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн бодлоордаван туулах боломжууд
Суурь мэдээлэлүүд
Хянагч
-
Johanna Jacobi
-
Alexandra Gavilano
Баримтжуулсан огноо: 24 11-р сар 2016
Сүүлийн шинэчлэл: 09 5-р сар 2019
Мэдээлэл өгсөн хүн
-
José Isais Guillén - Газар ашиглагч
-
Lisandro Morales - Газар ашиглагч
-
Carmen Paguada - ГТМ мэргэжилтэн
WOCAT мэдээллийн сан дахь бүрэн тодорхойлолт
Баримтжуулалтыг зохион байгуулсан
Байгууллага
- Swiss Red Cross (Swiss Red Cross) - Швейцар
Төсөл
- Book project: where people and their land are safer - A Compendium of Good Practices in Disaster Risk Reduction (DRR) (where people and their land are safer)
