Zanjas en forma espina de pescado que van a ser rellenadas con fajinas y luego cubiertos con tierra (Helen Gambon, Cruz Roja Suiza)

Fajinas de drenaje (Гондурас)

Тодорхойлолт

Las fajinas de drenaje se utilizan para drenar el agua excesiva de la parte alta de un área que afecta la parte baja o la vivienda. Contribuye a evitar deslizamientos y la formación de cárcavas.

El Departamento de Olancho se caracteriza por el boque lluvioso en la Cordillera Central y la Sierra de Agalta que alcanza alturas promedias de 1,500 m. A pesar de que este esté en su mayor parte protegido como reserva natural o parque natural, tiene lugar una talla amplia para tener espacio para la ganadería y una gestión forestal intensiva industrial, pero también de parte de los pequeños campesinos, lo que fomenta las quemas incontroladas de bosques, la degradación de los suelos y la erosión. El Departamento de Olancho se ve afectado regularmente por tormentas tropicales y huracanes provenientes del Atlántico. Esta combinación de acontecimientos naturales fuertes, la exposición topográfica y un uso dañino de los recursos naturales conduce regularmente a grandes daños materiales e incluso a fallecimientos.
Las fajinas de drenaje se utilizan para drenar el agua excesiva de la parte alta de un área que afecta la parte baja o la vivienda. Se aplica en sitios donde por condiciones topográficas se generan contrapendientes. Contribuye a evitar deslizamientos y la formación de cárcavas.
El sistema consiste en excavar zanjas en forma de espina de pescado con brazos que conectan a una zanja principal. Generalmente se construyen de abajo hacia arriba y los ángulos laterales varían entre 20º y 45º. Las zanjas se llenan con fajinas vivas de maralfalfa (Pennisetum sp), King Grass (Pennisetum sp) o caña de azúcar (Saccharum officinarum), se fijan con estacas de fácil regeneración (por ejemplo de Madriado – Gliricidia sepium) y se empaca suelo alrededor de ellas. Debido a que el ganado puede dañar a la fajinas, se debe cercar el área. Para evitar pérdidas en la producción, se siembra un pasto (maralfalfa o King Grass) encima de las fajinas que puede ser cortado tres veces al año y sirve como forraje.
La tecnología puede ser combinada con otras tecnologías de bioingeniería, como por ejemplo las barreras vivas de Vetiver (Vetiveria zizanioides).
En este estudio de caso, las fajinas de drenaje han sido implementadas mediante el proyecto “Resiliencia” de la Cruz Roja Hondureña/Suiza. Este proyecto pretende brindar un aporte sostenible para fortalecer la resiliencia en las regiones rurales de Olancho vinculando la reducción del riesgo de desastres (DRR) y la promoción de salud en todos los niveles (hogar, comunidad, municipio). Las obras de bioingeniería se implementan en las zonas identificadas como vulnerables por los análisis de riesgos actualizados. Los beneficiarios son altamente vulnerables y expuestos a desastres.

Байршил

Байршил: Municipio Dulce Nombre de Culmí , Communidad Río Blanco, Departamento de Olancho, Гондурас

Дүн шинжилгээнд хамрагдсан технологи нэвтрүүлсэн газрын тоо: нэг байршилд

Сонгосон байршлуудын газарзүйн холболт
  • -85.58228, 15.16825

Технологийн тархалт: газар дээр жигд тархсан (approx. < 0.1 км2 (10 га))

Тусгай хамгаалалттай газар нутагт?:

Хэрэгжилтийн огноо: 2007

Нутагшууллын төрөл
Despues de su implementación, las fajinas de drenaje ya no son visibles. En este caso están cubiertos con pasto Maralfalfa que sirve como forraje para el ganado. (Helen Gambon, Cruz Roja Suiza)
Despues de su implementación, las fajinas de drenaje ya no son visibles. En este caso están cubiertos con pasto Maralfalfa que sirve como forraje para el ganado. (Christina Aebischer, Cruz Roja Suiza)

Технологийн ангилал

Үндсэн зорилго
  • үйлдвэрлэлийг сайжруулах
  • газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх
  • экосистемийг хамгаалах
  • сав газрыг хамгаалах (усны эх/ голын адаг) - бусад технологитой хослуулах
  • биологийн төрөл зүйлийг хамгаалах / сайжруулах
  • гамшгийн эрсдлийг бууруулах
  • уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим байдал болон түүний нөлөөлөлд дасан зохицох
  • уур амьсгалын өөрчлөлт, түүний үр нөлөөг багасгах
  • үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох
  • нийгэмд үзүүлэх үр нөлөөг бий болгох
Газар ашиглалт

  • Бэлчээрийн газар
    • Хадлан буюу бэлчээрт ашиглагдахгүй талбай
Усан хангамж
  • Байгалийн усалгаатай
  • Байгалийн/усалгаатай арга хосолсон
  • бүрэн усалгаатай

Газрын доройтолтой холбоотой зорилго
  • газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх
  • Газрын доройтлыг бууруулах
  • Хүчтэй доройтсон газрыг нөхөн сэргээх/ сайжруулах
  • газрын доройтолд дасан зохицох
  • холбогдолгүй
Доройтолын төрөл
  • хөрс усаар эвдрэх - Wm: Хөрсний нуралт, шилжилт, Wo: Усны элэгдлийн дам нөлөө
ГТМ бүлэг
  • Усны урсац зохицуулах болон салаалах
ГТМ арга хэмжээ
  • Ургамлын арга хэмжээ - V2: Өвс ба олон наст өвслөг ургамал
  • Барилга байгууламжийн арга хэмжээ - S3: Шаталсан суваг, шуудуу, голдирол
  • Менежментийн арга хэмжээ - М2: Ашиглалтын менежмент/эрчимийг өөрчлөх

Техникийн зураг

Техникийн үзүүлэлтүүд
El sistema consiste en excavar zanjas en forma de espina de pescado con brazos que conectan a una zanja principal. Generalmente se construyen de abajo hacia arriba y los ángulos laterales varían entre 20º y 45º. Las zanjas se llenan con rollos formados de tallos de material vegetativo de alta capacidad regenerativa como Maralfalfa (Pennisetum sp), King Grass (Pennisetum sp) o caña de azúcar (Saccharum officinarum), que luego se fijan con estacas de árboles de fácil regeneración (por ejemplo de Madriado – Gliricidia sepium) que se estacan como anclajes al suelo alrededor de ellas. Debido a que el ganado puede dañar los retoños del material una vez que comience a regenerar, se debe cercar el área. Para evitar pérdidas en la producción de alimentos para el ganado, se puede utilizar las podas del mismo material utilizado para las fajinas (ya que son pastos de alto valor nutritivo) como zacate de corte y sembrar el resto de la parcela para generar una mayor biomasa.

En este estudio de caso, las fajinas de drenaje han sido implementadas mediante el proyecto “Resiliencia” de la Cruz Roja Hondureña/Suiza. Este proyecto pretende brindar un aporte sostenible para fortalecer la resiliencia en las regiones rurales de Olancho vinculando la reducción del riesgo de desastres (DRR) y la promoción de salud en todos los niveles (hogar, comunidad, municipio). Las obras de bioingeniería se implementan en sitios críticos en base a estudios de riesgo. Los beneficiarios son altamente vulnerables y expuestos a desastres.
Una vez terminadas las fajinas de drenaje, en conjunto con barreras vivas de Vetiver, protegerán a una escuela ante la amenaza de deslizamiento.
Author: Helen Gambon, Cruz Roja Suiza

Бий болгох ба арчилах: үйл ажиллагаа, материал ба зардал

Материал, зардлын тооцоо
  • Тооцоолсон зардлууд: Технологийн нэгж тус бүр (нэгж: Un sistema de fajina de drenaje volume, length: 40m x 40m)
  • Зардал тооцоход ашигласан валют: Lempiras
  • Валютын ханш (ам.дол): 1 ам.дол = 21.0 Lempiras
  • Нэг өдрийн ажилчны хөдөлмөр хөлсний дундаж: 150 Lempiras
Зардалд нөлөөлөх хамгийн чухал хүчин зүйлс
Adquisición y transporte del material vegetativo que no era disponible localmente
Хэрэгжүүлж эхлэхэд шаардлагатай үйл ажиллагаа
  1. Limpiar el terreno (Хугацаа / давтамж: invierno)
  2. Preparar postes y transportar al terreno (Хугацаа / давтамж: invierno)
  3. Poner los postes y alambrar (Хугацаа / давтамж: invierno)
  4. Preparar material vegetativo (king grass o maralfalfa) y amarrar en manojos (Хугацаа / давтамж: invierno)
  5. Excavar zanjas de 50 cm (centro) y 30 cm (ramas) de profundo (Хугацаа / давтамж: invierno)
  6. Poner los manojos a las zanjas e fijar con estacas (Хугацаа / давтамж: invierno)
  7. Cubrir con tierra (Хугацаа / давтамж: invierno)
  8. Sembrar cubierta vegetativa (Хугацаа / давтамж: invierno)
Бий болгоход шаардагдах материал ба зардал (per Un sistema de fajina de drenaje)
Зардлын нэр, төрөл Хэмжих нэгж Тоо хэмжээ Нэгжийн үнэ (Lempiras) Зардал бүрийн нийт өртөг (Lempiras) Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт
Mano de obra calificada persona-día 1.0 500.0 500.0
Mano de obra no calificada persona-día 18.0 150.0 2700.0 30.0
Тоног төхөөрөмж
pala, piocha, guantes, machete piezas 3.0 2.0 6.0 100.0
Cordón libras 5.0 25.0 125.0 100.0
таримал материал
maralfalfa, king grass, caña de azucar, o bambú libras 200.0 2.0 400.0
Madriado para estacas piezas 60.0 3.0 180.0 100.0
Барилгын материал
postes poste 100.0 25.0 2500.0 100.0
alambre de púa rollo 1.0 450.0 450.0
Бусад
Transportate para plantas viaje 1.0 500.0 500.0 100.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг 7'361.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг, ам.доллар 350.52
Арчилгаа, урсгал үйл ажиллагаа
  1. Cortar el pasto con machete (Хугацаа / давтамж: Cada cuatro meses)
  2. Vigilar el cerco (Хугацаа / давтамж: Continuamente)
Арчилгаа, урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах материал ба зардал (per Un sistema de fajina de drenaje)
Зардлын нэр, төрөл Хэмжих нэгж Тоо хэмжээ Нэгжийн үнэ (Lempiras) Зардал бүрийн нийт өртөг (Lempiras) Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт
Mano de obra no calificada persona-días 6.0 150.0 900.0 100.0
Технологийн арчилгаа/урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах нийт үнэ өртөг 900.0
Технологи арчилах ба урсгал ажлын нийт үнэ өртөг, ам.доллар 42.86

Байгалийн нөхцөл

Жилийн дундаж хур тундас
  • < 250 мм
  • 251-500 мм
  • 501-750 мм
  • 751-1,000 мм
  • 1,001-1,500 мм
  • 1,501-2,000 мм
  • 2,001-3,000 мм
  • 3,001-4,000 мм
  • > 4,000 мм
Агро-уур амьсгалын бүс
  • чийглэг
  • чийглэг
  • хагас хуурай
  • хуурай
Уур амьсгалын үзүүлэлтүүд
Жилийн нийлбэр хур тундас мм: 1400.0
Temporada seca de enero a junio, temporada de lluvias entre junio y octubre, con una canícula en agosto.
Налуу
  • хавтгай (0-2 %)
  • бага зэрэг налуу (3-5 %)
  • дунд зэрэг налуу (6-10 % )
  • хэвгий (11-15 %)
  • налуу (16-30 %)
  • их налуу (31-60 % )
  • эгц налуу (>60 %)
Гадаргын хэлбэр
  • тэгш өндөрлөг / тал
  • нуруу
  • уулын энгэр
  • дов толгод
  • бэл
  • хөндий
Далайн түвшнөөс дээшхи өндөр
  • 0-100 д.т.д. м.
  • 101-500 д.т.д. м.
  • 501-1,000 д.т.д м.
  • 1,001-1,500 д.т.д м.
  • 1,501-2,000 д.т.д м.
  • 2,001-2,500 д.т.д. м.
  • 2,501-3,000 д.т.д. м.
  • 3,001-4,000 д.т.д м.
  • > 4,000 д.т.д. м.
Технологийг нэвтрүүлсэн
  • гүдгэр нөхцөл
  • хотгор нөхцөл
  • хамааралгүй
Хөрсний зузаан
  • маш нимгэн (0-20 см)
  • нимгэн (21-50 см)
  • дунд зэрэг зузаан (51-80 см)
  • зузаан (81-120 cм)
  • маш зузаан (>120 cм)
Хөрсний бүтэц (өнгөн хөрс)
  • бүдүүн/ хөнгөн (элсэрхэг)
  • дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
  • нарийн /хүнд (шаварлаг)
Хөрсний бүтэц (гадаргаас доош > 20 см)
  • бүдүүн/ хөнгөн (элсэрхэг)
  • дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
  • нарийн /хүнд (шаварлаг)
Өнгөн хөрсний ялзмагийн хэмжээ
  • их (>3 %)
  • дунд (1-3 % )
  • бага (<1 % )
Гүний усны түвшин
  • гадаргаас
  • < 5 м
  • 5-50 м
  • > 50 м
Гадаргын усны хүртээмж
  • хангалттай
  • сайн
  • дунд зэрэг
  • хангалтгүй/ байхгүй
Усны чанар (боловсруулаагүй)
  • сайн чанарын ундны ус
  • муу чанарын ундны ус (цэвэршүүлэх шаардлагатай)
  • зөвхөн газар тариалангийн зориулалтаар ашиглах (усалгаа)
  • ашиглах боломжгүй
Усны чанар гэж:
Усны давсжилтын түвшинийг орчны асуудал гэж тооцдог уу?
  • Тийм
  • Үгүй

Үерийн давтамж
  • Тийм
  • Үгүй
Зүйлийн олон янз байдал
  • Их
  • дунд зэрэг
  • Бага
Амьдрах орчны олон янз байдал
  • Их
  • дунд зэрэг
  • Бага

Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тодорхойлолт

Зах зээлийн чиг хандлага
  • амь зуух арга хэлбэрийн (өөрийгөө хангах)
  • холимог (амьжиргаа ба худалдаанд)
  • худалдаа наймааны/ зах зээлийн
Орлогын бусад эх үүсвэр
  • Нийт орлогын 10 %-иас доош
  • Нийт орлогын 10-50 %
  • Нийт орлогын 50 %-иас дээш
Чинээлэг байдлын түвшин
  • нэн ядуу
  • ядуу
  • дундаж
  • чинээлэг
  • маш чинээлэг
Механикжуулалтын түвшин
  • гар ажил
  • ердийн хөсөг
  • механикжсан / мотортой
Суурин эсвэл нүүдлийн
  • Суурьшмал
  • Хагас-нүүдэлийн
  • Нүүдэлийн
Хувь хүн эсвэл бүлгүүд
  • Хувь хүн / өрх
  • бүлэг / олон нийтийн
  • хоршоо
  • ажилтан (компани, засгийн газар)
Хүйс
  • эмэгтэй
  • эрэгтэй
Нас
  • хүүхэд
  • залуус
  • дунд нас
  • ахимаг нас
Өрхийн зориулалтаар ашиглах газрын талбай
  • < 0.5 га
  • 0.5-1 га
  • 1-2 га
  • 2-5 га
  • 5-15 га
  • 15-50 га
  • 50-100 га
  • 100-500 га
  • 500-1,000 га
  • 1,000-10,000 га
  • > 10,000 га
Хэмжээ
  • бага-хэмжээний
  • дунд-хэмжээний
  • том-хэмжээний
Газар өмчлөл
  • төрийн
  • компани
  • нэгдлийн/ тосгон
  • бүлэг
  • хувь хүн, өмчийн гэрчилгээгүй
  • хувь хүн, өмчийн гэрчилгээтэй
Газар ашиглах эрх
  • нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
  • нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
  • түрээсийн хэлбэрээр
  • хувь хүн
Ус ашиглах эрх
  • нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
  • нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
  • түрээсийн хэлбэрээр
  • хувь хүн
Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж
эрүүл мэнд

ядуу
x
сайн
боловсрол

ядуу
x
сайн
техник зөвлөгөө

ядуу
x
сайн
хөдөлмөр эрхлэлт (жишээ нь, ХАА-аас өөр)

ядуу
x
сайн
зах зээл

ядуу
x
сайн
эрчим хүчний хангамж

ядуу
x
сайн
зам тээвэр

ядуу
x
сайн
усан хангамж ба ариутгал

ядуу
x
сайн
санхүүгийн үйлчилгээ

ядуу
x
сайн

Нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө
тэжээл үйлдвэрлэл
буурсан
x
нэмэгдсэн

ГТМ хэрэгжихээс өмнөх тоо хэмжээ: Cantidad antes de MST
ГТМ хэрэгжиснээс хойшхи тоо хэмжээ: Amount after SLM
Aumento de 100%

малын бүтээмж
буурсан
x
нэмэгдсэн

ГТМ хэрэгжихээс өмнөх тоо хэмжээ: Cantidad antes de MST
ГТМ хэрэгжиснээс хойшхи тоо хэмжээ: None
El usuario de tierra no tenía que reducir el número de ganado debido a la implementación de la tecnología, y tampoco pudo aumentar.

ажлын хэмжээ
Нэмэгдсэн
x
Буурсан


Mantenimiento

Нийгэм-соёлын үр нөлөө
ГТМ/ газрын доройтлын мэдлэг
буурсан
x
сайжирсан

ГТМ хэрэгжихээс өмнөх тоо хэмжээ: Cantidad antes de MST
ГТМ хэрэгжиснээс хойшхи тоо хэмжээ: None

Экологийн үр нөлөө
гадаргын урсац
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

усны урсац
буурсан
x
сайжирсан

хөрс алдагдах
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

шимт бодисын эргэлт/ сэргэлт
буурсан
x
нэмэгдсэн

газрын дээрхи / доорхи карбон
буурсан
x
нэмэгдсэн

хөрсний гулсалт/ чулуун нуранги
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

циклон, бороо, шуурганы нөлөө
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

Зэргэлдээ талбайд илрэх нөлөө
хөрш зэргэлдээ газарт учирах хохирол
Нэмэгдсэн
x
багассан


Antes de la implementacion la velocidad del flujo de agua causo daños a la parcela debajo de la intervenida. Desde que se implementaron las fajinas de drenaje, el agua se infiltra mejor en la tierra, su velocidad es reducida, y escurre controladamente hacia el arroyo.

Өртөг ба ашгийн шинжилгээ

Бий болгох зардалтай харьцуулахад олсон ашиг
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
маш сөрөг
x
маш эерэг

Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
маш сөрөг
x
маш эерэг

Урсгал зардалтай харьцуулахад олсон ашиг
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
маш сөрөг
x
маш эерэг

Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
маш сөрөг
x
маш эерэг

Уур амьсгалын өөрчлөлт

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт
жилийн дундаж температур Өсөлт

маш муу
x
маш сайн
улирлын температур Өсөлт

маш муу
x
маш сайн
Улирал: зун
улирлын хур тундас Бууралт

маш муу
x
маш сайн
Улирал: зун
Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)
тропикийн шуурга

маш муу
x
маш сайн
халуун орны циклон

маш муу
x
маш сайн
хөрсний гулсалт

маш муу
x
маш сайн

Нутагшуулах ба дасан зохицох

Тухайн нутаг дэвсгэрт Технологийг нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын хувь
  • жишээ/ туршилт
  • 1-10 %
  • 11-50%
  • > 50%
Технологийг нэвтрүүлсэн бүх хүмүүсийн хэд нь материаллаг урамшуулал авалгүйгээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ?
  • 0-10%
  • 11-50%
  • 51-90%
  • 91-100%
Технологи нь өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдалд дасан зохицохын тулд өөрчлөгдсөн үү?
  • Тийм
  • Үгүй
Ямар өөрчлөлтөнд эмзэг вэ?
  • уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим үзэгдэл
  • зах зээлийн өөрчлөлт
  • ажил хөдөлмөр эрхлэх боломж (ж.нь шилжих хөдөлгөөний улмаас)

Дүгнэлт, сургамж

Давуу тал: газар ашиглагчийн бодлоор
  • Protección de la vivienda contra las aguas superficiales y deslizamientos
  • Producción de alimentos para el ganado
Давуу тал: эмхэтгэгч эсвэл бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн бодлоор
  • Evitar pérdida de suelo y formación de cárcavas
Сул тал/ дутагдал / эрсдэл: газар ашиглагчийн бодлоордаван туулах боломжууд
  • Si el ganado entra destruye las fajinas de drenaje Cercar el área y controlar la cerca
Сул тал/ дутагдал / эрсдэл: эмхэтгэгч эсвэл бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн бодлоордаван туулах боломжууд
  • Abandono por parte de los usuarios debido a la migración Si bien la migración es muy común en la región, normalmente una parte de la familia se queda y puede mantener la tecnología MST.

Суурь мэдээлэлүүд

Эмхэтгэгч
  • Helen Gambon
Хянан тохиолдуулагчид
  • Anton Jöhr
Хянагч
  • Johanna Jacobi
  • Alexandra Gavilano
Баримтжуулсан огноо: 24 11-р сар 2016
Сүүлийн шинэчлэл: 06 5-р сар 2019
Мэдээлэл өгсөн хүн
WOCAT мэдээллийн сан дахь бүрэн тодорхойлолт
Холбогдох ГТМ мэдээлэл
Баримтжуулалтыг зохион байгуулсан
Байгууллага Төсөл
Гол сурвалж баримт сэлт
  • Local responses to global challenges - community based disaster risk reduction. Experiences from Honduras. Case Study. Swiss Red Cross, May 2016: info@redcross.ch (gratis)
This work is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareaAlike 4.0 International