Посевы атриплекса (Мукимов Т.)

Выращивание пустынных засухоустойчивых культур на богаре для повышения кормопроизводства и предотвращения эрозии (Узбекстан)

Выращивание пустынных засухоустойчивых культур на богаре для повышения кормопроизводства и предотвращения эрозии

Тодорхойлолт

Выращивание пустынных кормовых растений в богарных условиях обеспечивает адаптацию к засухе, создает кормовые запасы для животноводства и предотвращает развитие водной эрозии

Для населения, проживающего в богарной зоне, животноводство является основным источником жизнеобеспечения и благополучия, доля которого в семейном бюджете составляет 80-95%. Поэтому, создание прочной кормовой базы, способной обеспечить развитие животноводства и решить проблему сохранения биоразнообразия при удовлетворении жизненных потребностей населения, является основной задачей. Урожайность богарных пастбищ в Узбекистане находится в большой зависимости от погодных условий и резко меняется по годам и сезонам (от 1,5-2,0 до 5 ц/га). Не рациональное использование пастбищ, слабое применение мероприятий по восстановлению деградированных участков, а также ряд других факторов обусловили значительное увеличение антропогенной нагрузки на пастбища, что способствовало их деградации. Выращивание пустынных кормовых растений на богаре, таких как изен (Kochia prostrata), чогон (Halothamus subaphylla), терескен (Ceratoides Ewersmanniana), атриплекс (Atriplex undulata) и др., максимально приспособленных к почвенной и воздушной засухе, позволит создать дополнительные кормовые запасы, снизить нагрузку на пастбища и обеспечить сбалансированное питание животных. В первый год вегетации урожайность пустынных растений составляет 1,5- 1,6 ц/га сухой массы, во второй год - 2,2-3,5 ц/га сухой кормовой массы и около 0,4 ц/га семян; в третий год 8-12 ц/га сухой массы и 1,0-1,2 ц/га семян. При правильном использовании семенных посевов и пастбищных агрофитоценозов данные растительные сообщества способны само восстанавливаться в течение 20-35 лет.
Мероприятия и вклады на введение/содержание:Для расширения технологии на богаре необходимо создавать питомники первичного семеноводства, чтобы обеспечить семенами землепользователей. Технология выращивания пустынных растений включает вспашку на глубину 20-22 см, боронование, малование и сев с заделкой семян боронованием. Посев проводят в декабре – феврале нормой высева 12-15 кг/га, глубина заделки семян - 0,5-2 см. Уборку семян проводят в октябре-ноябре. Семена очищают, сушат и хранят при влажности не более 12%. При правильном способе хранения семена не теряют всхожесть в течение 6-9 месяцев после уборки. Для создания питомников первичного семеноводства на богаре требует порядка 700 000-850 000 сум/га (в пределах 100 долл.США/га).
Природная/социальная среда: Особенностью богарных условий на территории применения технологии является низкая обеспеченность осадками и подверженность почв водной и ветровой эрозии. Для повышения продуктивности богары в настоящее время расширяются площади под засухоустойчивыми видами культур, такими, как софлор. Поиск альтернативных решений и поддержка местного сообщества, основное занятие которого богарное земледелие и скотоводство, имеет первостепенное значение для повышения уровня жизни и благосостояния. Создание посевов из многолетних пустынных кормовых растений для кормопроизводства обеспечивает поддержку скотоводов и земледельцев. Технология предоставляет экологические выгоды, содействует смягчению воздействия изменения климата путем секвестрации СО2 в биомассе растений и почве (до 480 кг/га) и способствует общему оздоровлению окружающей среды.

Байршил

Байршил: г. Камаши, Камашинский район, Кашкадарьинская область, Узбекстан

Дүн шинжилгээнд хамрагдсан технологи нэвтрүүлсэн газрын тоо: нэг байршилд

Сонгосон байршлуудын газарзүйн холболт
  • 66.52501, 38.78091

Технологийн тархалт: тодорхой газар хэрэгжсэн/ жижиг талбайд төвлөрсөн

Тусгай хамгаалалттай газар нутагт?:

Хэрэгжилтийн огноо: 2015; <10 жилийн өмнө (саяхны)

Нутагшууллын төрөл
Куст изеня на 2 год вегетации (Т. Мукимов)
Сбор семян атриплекса 2 года вегетации (Т. Мукимов)

Технологийн ангилал

Үндсэн зорилго
  • үйлдвэрлэлийг сайжруулах
  • газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх
  • экосистемийг хамгаалах
  • сав газрыг хамгаалах (усны эх/ голын адаг) - бусад технологитой хослуулах
  • биологийн төрөл зүйлийг хамгаалах / сайжруулах
  • гамшгийн эрсдлийг бууруулах
  • уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим байдал болон түүний нөлөөлөлд дасан зохицох
  • уур амьсгалын өөрчлөлт, түүний үр нөлөөг багасгах
  • үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох
  • нийгэмд үзүүлэх үр нөлөөг бий болгох
  • Создание базы кормопроизводства и гарантированных кормовых запасов для домашнего скота с целью повышения продуктивности скота и снижения нагрузки на пастбища
Газар ашиглалт

  • Бэлчээрийн газар
    • Хагас нүүдлийн бэлчээрийн аж ахуй
Усан хангамж
  • Байгалийн усалгаатай
  • Байгалийн/усалгаатай арга хосолсон
  • бүрэн усалгаатай

Газрын доройтолтой холбоотой зорилго
  • газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх
  • Газрын доройтлыг бууруулах
  • Хүчтэй доройтсон газрыг нөхөн сэргээх/ сайжруулах
  • газрын доройтолд дасан зохицох
  • холбогдолгүй
Доройтолын төрөл
  • хөрс усаар эвдрэх - Wt: Хөрсний гадаргын угаагдал
  • хөрс салхиар эвдрэх - Et: Хөрсний гадаргын зөөгдөл
  • биологийн доройтол - Bc: Ургамлан нөмрөг багасах
ГТМ бүлэг
  • Тариалан-мал аж ахуйн нэгдсэн менежмент
  • хөрс/ ургамлын бүрхэвч сайжруулах
ГТМ арга хэмжээ
  • Агрономийн арга хэмжээ - А1: Ургамал/ хөрсөн бүрхэвч
  • Ургамлын арга хэмжээ - V2: Өвс ба олон наст өвслөг ургамал
  • Менежментийн арга хэмжээ - М1: Газар ашиглалтын хэлбэрийг өөрчлөх

Техникийн зураг

Техникийн үзүүлэлтүүд
Посев пустынных засухоустойчивых растений на участке выполняется полосами шириной 5 м с чередованием различных видов. сев проводят нормой 12-15 кг/га, заделка семян осуществляется боронованием или малованием на глубину 0,5-2 см. Такая схема сева обеспечивает биологическое разнообразие и оптимальную плотность растительного покрова.
Author: T. Mukimov

Бий болгох ба арчилах: үйл ажиллагаа, материал ба зардал

Материал, зардлын тооцоо
  • Тооцоолсон зардлууд: Технологийн нэгж тус бүр (хэмжээ ба талбайн нэгж: 1 гектар)
  • Зардал тооцоход ашигласан валют: Ам.доллар
  • Валютын ханш (ам.дол): 1 ам.дол = 4150.0
  • Нэг өдрийн ажилчны хөдөлмөр хөлсний дундаж: 4, 75 долл. США
Зардалд нөлөөлөх хамгийн чухал хүчин зүйлс
Наибольшие затраты в первый год реализации технологии относятся к закупке семян и огораживанию участка от потравли скотом
Хэрэгжүүлж эхлэхэд шаардлагатай үйл ажиллагаа
  1. Планировка, вспашка, малование, боронование (Хугацаа / давтамж: Зима- весна)
  2. Посев (Хугацаа / давтамж: Декабрь-февраль)
  3. Уход за посевами (Хугацаа / давтамж: Апрель-май)
  4. Укосы (Хугацаа / давтамж: Май-октябрь)
  5. Охрана участка (Хугацаа / давтамж: в течении вегетации)
Бий болгоход шаардагдах материал ба зардал (per 1 гектар)
Зардлын нэр, төрөл Хэмжих нэгж Тоо хэмжээ Нэгжийн үнэ (Ам.доллар) Зардал бүрийн нийт өртөг (Ам.доллар) Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт
Труд рабочего по посадке долл. США/га 1.0 60.0 60.0
Тоног төхөөрөмж
Использование механизации при севе долл. США/га 1.0 21.0 21.0
таримал материал
Семена пустынных растений долл. США/га 1.0 40.0 40.0
Барилгын материал
Огораживание участка долл. США/га 1.0 200.0 200.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг 321.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг, ам.доллар 0.08
Арчилгаа, урсгал үйл ажиллагаа
  1. Уход за посевами (Хугацаа / давтамж: вегетация)
  2. Укосы (Хугацаа / давтамж: 2- раза в период цветения и плодоношения)
  3. Охрана участка (Хугацаа / давтамж: в течение вегетации)
Арчилгаа, урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах материал ба зардал (per 1 гектар)
Зардлын нэр, төрөл Хэмжих нэгж Тоо хэмжээ Нэгжийн үнэ (Ам.доллар) Зардал бүрийн нийт өртөг (Ам.доллар) Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт
Труд рабочего по уходу за посевами долл. США/га 1.0 60.0 60.0 100.0
таримал материал
Укосы долл. США/га 1.0 40.0 40.0 100.0
Технологийн арчилгаа/урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах нийт үнэ өртөг 100.0
Технологи арчилах ба урсгал ажлын нийт үнэ өртөг, ам.доллар 0.02

Байгалийн нөхцөл

Жилийн дундаж хур тундас
  • < 250 мм
  • 251-500 мм
  • 501-750 мм
  • 751-1,000 мм
  • 1,001-1,500 мм
  • 1,501-2,000 мм
  • 2,001-3,000 мм
  • 3,001-4,000 мм
  • > 4,000 мм
Агро-уур амьсгалын бүс
  • чийглэг
  • чийглэг
  • хагас хуурай
  • хуурай
Уур амьсгалын үзүүлэлтүүд
Жилийн нийлбэр хур тундас мм: 120.0
сумма осадков, 90% осадков приходится на октябрь-май
Цаг уурын станцын нэр: Камаши
Продолжительность вегетационного периода естественной растительности составляет 90-100 дней
Налуу
  • хавтгай (0-2 %)
  • бага зэрэг налуу (3-5 %)
  • дунд зэрэг налуу (6-10 % )
  • хэвгий (11-15 %)
  • налуу (16-30 %)
  • их налуу (31-60 % )
  • эгц налуу (>60 %)
Гадаргын хэлбэр
  • тэгш өндөрлөг / тал
  • нуруу
  • уулын энгэр
  • дов толгод
  • бэл
  • хөндий
Далайн түвшнөөс дээшхи өндөр
  • 0-100 д.т.д. м.
  • 101-500 д.т.д. м.
  • 501-1,000 д.т.д м.
  • 1,001-1,500 д.т.д м.
  • 1,501-2,000 д.т.д м.
  • 2,001-2,500 д.т.д. м.
  • 2,501-3,000 д.т.д. м.
  • 3,001-4,000 д.т.д м.
  • > 4,000 д.т.д. м.
Технологийг нэвтрүүлсэн
  • гүдгэр нөхцөл
  • хотгор нөхцөл
  • хамааралгүй
Хөрсний зузаан
  • маш нимгэн (0-20 см)
  • нимгэн (21-50 см)
  • дунд зэрэг зузаан (51-80 см)
  • зузаан (81-120 cм)
  • маш зузаан (>120 cм)
Хөрсний бүтэц (өнгөн хөрс)
  • бүдүүн/ хөнгөн (элсэрхэг)
  • дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
  • нарийн /хүнд (шаварлаг)
Хөрсний бүтэц (гадаргаас доош > 20 см)
  • бүдүүн/ хөнгөн (элсэрхэг)
  • дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
  • нарийн /хүнд (шаварлаг)
Өнгөн хөрсний ялзмагийн хэмжээ
  • их (>3 %)
  • дунд (1-3 % )
  • бага (<1 % )
Гүний усны түвшин
  • гадаргаас
  • < 5 м
  • 5-50 м
  • > 50 м
Гадаргын усны хүртээмж
  • хангалттай
  • сайн
  • дунд зэрэг
  • хангалтгүй/ байхгүй
Усны чанар (боловсруулаагүй)
  • сайн чанарын ундны ус
  • муу чанарын ундны ус (цэвэршүүлэх шаардлагатай)
  • зөвхөн газар тариалангийн зориулалтаар ашиглах (усалгаа)
  • ашиглах боломжгүй
Усны чанар гэж:
Усны давсжилтын түвшинийг орчны асуудал гэж тооцдог уу?
  • Тийм
  • Үгүй

Үерийн давтамж
  • Тийм
  • Үгүй
Зүйлийн олон янз байдал
  • Их
  • дунд зэрэг
  • Бага
Амьдрах орчны олон янз байдал
  • Их
  • дунд зэрэг
  • Бага

Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тодорхойлолт

Зах зээлийн чиг хандлага
  • амь зуух арга хэлбэрийн (өөрийгөө хангах)
  • холимог (амьжиргаа ба худалдаанд)
  • худалдаа наймааны/ зах зээлийн
Орлогын бусад эх үүсвэр
  • Нийт орлогын 10 %-иас доош
  • Нийт орлогын 10-50 %
  • Нийт орлогын 50 %-иас дээш
Чинээлэг байдлын түвшин
  • нэн ядуу
  • ядуу
  • дундаж
  • чинээлэг
  • маш чинээлэг
Механикжуулалтын түвшин
  • гар ажил
  • ердийн хөсөг
  • механикжсан / мотортой
Суурин эсвэл нүүдлийн
  • Суурьшмал
  • Хагас-нүүдэлийн
  • Нүүдэлийн
Хувь хүн эсвэл бүлгүүд
  • Хувь хүн / өрх
  • бүлэг / олон нийтийн
  • хоршоо
  • ажилтан (компани, засгийн газар)
Хүйс
  • эмэгтэй
  • эрэгтэй
Нас
  • хүүхэд
  • залуус
  • дунд нас
  • ахимаг нас
Өрхийн зориулалтаар ашиглах газрын талбай
  • < 0.5 га
  • 0.5-1 га
  • 1-2 га
  • 2-5 га
  • 5-15 га
  • 15-50 га
  • 50-100 га
  • 100-500 га
  • 500-1,000 га
  • 1,000-10,000 га
  • > 10,000 га
Хэмжээ
  • бага-хэмжээний
  • дунд-хэмжээний
  • том-хэмжээний
Газар өмчлөл
  • төрийн
  • компани
  • нэгдлийн/ тосгон
  • бүлэг
  • хувь хүн, өмчийн гэрчилгээгүй
  • хувь хүн, өмчийн гэрчилгээтэй
Газар ашиглах эрх
  • нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
  • нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
  • түрээсийн хэлбэрээр
  • хувь хүн
Ус ашиглах эрх
  • нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
  • нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
  • түрээсийн хэлбэрээр
  • хувь хүн
  • Вода для питья в основном привозная из-за отсутствия поверхностных источников и глубокого залегания подземных вод. Оросительная вода отсутствует
Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж
эрүүл мэнд

ядуу
x
сайн
боловсрол

ядуу
x
сайн
техник зөвлөгөө

ядуу
x
сайн
хөдөлмөр эрхлэлт (жишээ нь, ХАА-аас өөр)

ядуу
x
сайн
зах зээл

ядуу
x
сайн
эрчим хүчний хангамж

ядуу
x
сайн
зам тээвэр

ядуу
x
сайн
усан хангамж ба ариутгал

ядуу
x
сайн
санхүүгийн үйлчилгээ

ядуу
x
сайн

Нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө
тэжээл үйлдвэрлэл
буурсан
x
нэмэгдсэн

тэжээлийн чанар
буурсан
x
нэмэгдсэн

ХАА-н зардал
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

тухайн аж ахуйн орлого
буурсан
x
нэмэгдсэн


2,5 млн. сум чистого дохода

ажлын хэмжээ
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

Нийгэм-соёлын үр нөлөө
Экологийн үр нөлөө
хөрс хуримтлагдах
буурсан
x
нэмэгдсэн

ургамалан нөмрөг
буурсан
x
нэмэгдсэн

газрын дээрхи / доорхи карбон
буурсан
x
нэмэгдсэн

ургамлын төрөл, зүйл
буурсан
x
нэмэгдсэн

гангийн нөлөө
Нэмэгдсэн
x
Буурсан

бичил уур амьсгал
муудсан
x
сайжирсан

Зэргэлдээ талбайд илрэх нөлөө
хүлэмжийн хийн нөлөө
Нэмэгдсэн
x
багассан

Өртөг ба ашгийн шинжилгээ

Бий болгох зардалтай харьцуулахад олсон ашиг
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
маш сөрөг
x
маш эерэг

Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
маш сөрөг
x
маш эерэг

Урсгал зардалтай харьцуулахад олсон ашиг
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
маш сөрөг
x
маш эерэг

Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал
маш сөрөг
x
маш эерэг

Краткосрочные положительные выгоды: Повышение урожайности и обеспечение полноценным гарантированным кормом скота в осенне-зимний период. Долгосрочные положительные выгоды: сохранение и повышение биоразнообразия , снижение нагрузки на пастбища

Уур амьсгалын өөрчлөлт

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт
жилийн дундаж температур Өсөлт

маш муу
x
маш сайн
улирлын температур Өсөлт

маш муу
x
маш сайн
Улирал: зун
жилийн дундаж хур тундас Бууралт

маш муу
x
маш сайн
улирлын хур тундас Бууралт

маш муу
x
маш сайн
Улирал: хавар
улирлын хур тундас Бууралт

маш муу
x
маш сайн
Улирал: зун
Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)
хэт халалт

маш муу
x
маш сайн
ган гачиг

маш муу
x
маш сайн
Уур амьсгалд хамаарах бусад үр дагавар
ургалтын хугацаа нэмэгдэх

маш муу
x
маш сайн

Нутагшуулах ба дасан зохицох

Тухайн нутаг дэвсгэрт Технологийг нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын хувь
  • жишээ/ туршилт
  • 1-10 %
  • 11-50%
  • > 50%
Технологийг нэвтрүүлсэн бүх хүмүүсийн хэд нь материаллаг урамшуулал авалгүйгээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ?
  • 0-10%
  • 11-50%
  • 51-90%
  • 91-100%
Технологи нь өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдалд дасан зохицохын тулд өөрчлөгдсөн үү?
  • Тийм
  • Үгүй
Ямар өөрчлөлтөнд эмзэг вэ?
  • уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим үзэгдэл
  • зах зээлийн өөрчлөлт
  • ажил хөдөлмөр эрхлэх боломж (ж.нь шилжих хөдөлгөөний улмаас)

Дүгнэлт, сургамж

Давуу тал: газар ашиглагчийн бодлоор
  • Получение дополнительного корма для скота
  • Дополнительный источник дохода
  • Низкий уровень вложений в технологию
Давуу тал: эмхэтгэгч эсвэл бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн бодлоор
  • Не требует специальных вложений во внедрение технологии
  • Быстрое получение доходов; с каждого гектара на третий год до 2,5 млн. сум чистого дохода, на 4 год до 3,5 млн. сум за счет реализации семян и использования сена
Сул тал/ дутагдал / эрсдэл: газар ашиглагчийн бодлоордаван туулах боломжууд
  • Отсутствие широкой информации о возможности применения технологии пропаганда
  • Отсутствие семенного материала пустынных трав
Сул тал/ дутагдал / эрсдэл: эмхэтгэгч эсвэл бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн бодлоордаван туулах боломжууд
  • В условиях богары низкая всхожесть семян пустынных трав (гарантированные всходы можно получать 1 раз в 3-4 года) Использование рекомендаций и новых технологий посева

Суурь мэдээлэлүүд

Эмхэтгэгч
  • Rustam Ibragimov
Хянан тохиолдуулагчид
Хянагч
  • Alexandra Gavilano
  • Elizaveta Soloveyva
  • Olga Andreeva
Баримтжуулсан огноо: 16 4-р сар 2018
Сүүлийн шинэчлэл: 21 1-р сар 2020
Мэдээлэл өгсөн хүн
WOCAT мэдээллийн сан дахь бүрэн тодорхойлолт
Холбогдох ГТМ мэдээлэл
Баримтжуулалтыг зохион байгуулсан
Байгууллага Төсөл
Гол сурвалж баримт сэлт
  • Мукимов Т. и др. Современное состояние предгорных пастбищ Фаришского района и участие местного населения в их использовании и восстановлении. 2013: Сборник научно-практической конференции. Ташкент
  • Хамзина Т.И. и др. ПРАКТИКИ И ТЕХНОЛОГИИ ДЛЯ УСТОЙЧИВОГО ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ОРОШАЕМЫХ И БОГАРНЫХ ЗЕМЕЛЬ, ПОДВЕРЖЕННЫХ ЗАСОЛЕНИЮ И ЗАСУХЕ 2017: Сборник научно-практической конференции. Ташкент
  • Mukimov T/ Uzbekistan -- Rangelands and Pasturelands: Problems and Prospects 2017: Adelaide, Australia, NOVA
This work is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareaAlike 4.0 International