ដំណាំសណ្តែកកួរ និងននោងដោយដាំបង្វិល (លោក សុខ ភាក់)

ការអនុវត្តដំណាំវិលជុំដើម្បីលើកកម្ពស់បន្លែសុវត្ថិភាព (Cambodia)

បន្លែសុវត្ថិភាព

Description

ដំណាំវិលជុំ គឺជាបច្ចេកទេសមួយនៅក្នុងវិធានការចម្រុះការពារដំណាំ (IPM) ដើម្បីរួមចំណែកបង្កើនផលិតផល ដោយប្រើប្រាស់ក្នុងកម្រិតស្តង់ដារមួយ និងកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ជីគីមី និងថ្នាំពុលកសិកម្ម។

ដំណាំវិលជុំ គឺជារបៀបអនុវត្តការងារដាំដុះដោយឆ្លាស់ប្រភេទមុខដំណាំខុសៗគ្នាលើផ្ទៃដីដដែលតែមួយ តាមរដូវដាំដុះបន្តបន្ទាប់គ្នា។ ផលប្រយោជន៍ដែលទទួលបានពីការអនុវត្តនេះ គឺសារធាតុចិញ្ចឹម និងអាសូតនឹងផ្តល់ដល់ដីដាំដុះ តាមការប្រើប្រាស់ជីស្រស់ ដែលធ្វើបែបនេះ គឺដូចទៅនឹងប្រពៃណីដែលធ្លាប់មាន ក្នុងការដំណាំផ្សេងៗឆ្លាស់ជាមួយនឹងធញ្ញជាតិ។ ការដាំដំណាំវិលជុំអាចកាត់បន្ថយការកកើតជំងឺ និងសត្វល្អិតដែលតែងតែកើតមានឡើងនៅពេលដែលបន្តដាំដំណាំដដែលៗក្នុងរយៈពេលយូរ ហើយដំណាំវិលជុំក៏អាចធ្វើឱ្យកាន់តែប្រសើរនូវរចនាសម្ព័ន្ធ និងជីជាតិដីដោយការស្រូបយកជីជាតិដីខុសៗគ្នា និងប្រព័ន្ធឫសដែលអាចចាក់ចូលទៅក្នុងជម្រៅដីខុសៗគ្នាផងដែរ (Cotheren J., 2014)។ ថ្វីត្បិតតែនៅប្រទេសកម្ពុជាមានច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងថ្នាំកសិកម្ម និងជីកសិកម្មក៏ពិតមែន តែកសិករមួយចំនួននៅតែប្រើប្រាស់ថ្នាំ និងជីកសិកម្មមិនទាន់សមស្របនៅឡើយ ដូច្នេះការដាំដំណាំបង្វិល គឺជាបច្ចេកទេសមួយដែលជួយកសិករក្នុងការបង្កើនទិន្នផល និងកាត់បន្ថយសត្វល្អិតបំផ្លាញដំណាំ រក្សា និងបង្កើនជីជាតិដីតាមវិធានការក្សេត្រសាស្ត្រ និងជីវសាស្ត្រ។

លោកស្រី ឯក ចន្ធូរបានជ្រើសរើសការដាំបន្លែជាលក្ខណៈវិលជុំពេញមួយឆ្នាំ រួមផ្សំជាមួយការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ ជីគីមី និងថ្នាំពុលកសិកម្មព្រោះវាអាចជួយកាត់បន្ថយចំណាយ។ គុណប្រយោជន៍សំខាន់មួយទៀតគឺគាត់បាន ចុះកិច្ចសន្យាលក់បន្លែឱ្យក្រុមហ៊ុនរ៉ីមិច (REMIC ភាពជាសហគ្រិន និងការដាក់បញ្ចូលទីផ្សារ ជនបទនៅកម្ពុជា) ដោយសារតែគាត់ជាសមាជិកក្នុងក្រុមផលិតបន្លែសុវត្ថិភាព។ បន្ថែមលើនេះទៅទៀតគាត់អាចលក់បន្លែដែលសល់ ទៅឱ្យឈ្មួញផ្សេងទៀតបន្ទាប់ពីបំពេញកិច្ចសន្យាលក់ឱ្យ ក្រុមហ៊ុនរ៉ីមិច គ្រប់ចំនួន។ ការជ្រើសរើសការដាំដុះបន្លែវិលជុំនេះអាចរក្សា និងបង្កើនជីជាតិដីដោយគ្រាន់តែបន្ថែមជីសរីរាង្គ និងជីពាក់កណ្តាលសរីរាង្គជំនួសឱ្យការប្រើប្រាស់ជីគីមី។ ដោយឡែកការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលកសិកម្មក៏ត្រូវបានកាត់បន្ថយដោយការឆ្លាស់មុខដំណាំជាប្រចាំផងដែរ។

ក្នុងករណីសិក្សានេះដំណាំវិលជុំរួមមានសណ្ដែកកួរ ននោង ត្រឡាច ល្ពៅ និងត្រសក់ជាដើម។ ការអនុវត្តបែបនេះ គឺដើម្បីរក្សាបានតុល្យភាពជីជាតិដី ដោយជៀសវាងដំណាំដដែលនឹងស្រូបយកជីជាតិដដែលៗជាហេតុនាំឱ្យដីរេចរឹល ជីជាតិ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតការដាំដុះដំណាំវិលជុំក៏រួមចំណែកកាត់បន្ថយការកើតឡើងនូវជំងឺ និងការកើនឡើងនៃសត្វល្អិត ចង្រៃ ដោយមុខដំណាំដដែលៗនឹងជាក្លាយជាជម្រកសម្រាប់ភ្នាក់ងារចម្លងជំងឺដែលរស់នៅក្នុងដី។ ក្នុងការដាំដុះជាក់ស្តែង កសិករម្នាក់ៗត្រូវដាំដំណាំចំនួន ២ ឬ ៣ ប្រភេទ នៅក្នុងពេលតែមួយ ហើយត្រូវបង្វិលដាំដំណាំផ្សេងវិញក្នុងរដូវកាលបន្ទាប់។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក៏នៅតែមានការសម្របសម្រួលពី ក្រុមហ៊ុនរ៉ីមិច លើការជ្រើសរើសមុខដំណាំ ដើម្បីឱ្យកសិករម្នាក់ៗដាំដំណាំចម្រុះឆ្លាស់គ្នាតាមវេន សម្រាប់បំពេញតម្រូវការទីផ្សារ។

កសិកររូបនេះបានឱ្យដឹងថា មុនពេលអនុវត្តការដាំដំណាំវិលជុំ គាត់និយមដាំដំណាំតែមួយមុខ ឬពីរមុខដដែលៗរាល់រដូវកាល ព្រោះដំណាំនោះជាប្រភេទដំណាំដែលមានទីផ្សារហើយបានថ្លៃខ្ពស់ទៀតផង តែដើម្បីរក្សាបានទិន្នផល និងការពារការបំផ្លាញពីសត្វល្អិត គាត់ចាំបាច់ត្រូវប្រើជីគីមី និងថ្នាំកសិកម្មក្នុងបរិមាណច្រើន តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តីប្រសិទ្ធភាពនៃជី និងថ្នាំគឺមានប្រសិទ្ធភាពតែក្នុងមួយរយៈពេលខ្លីតែប៉ុណ្ណោះ ជាហេតុធ្វើឱ្យមានការចំណាយកាន់តែច្រើនឡើងៗ។ ក្រោយពីទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលពីអង្គភាពជំនាញគឺ អង្គការអេកូ (ECHO អង្គការហៃទីទាក់ទងនឹងវិស័យអប់រំ) ក្រុមហ៊ុនភាពរ៉ីមិច និងមន្ទីរកសិកម្មខេត្ត បានធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរពីការដាំដំណាំតែមួយមុខមកដាំជាលក្ខណៈវិលជុំ និងផ្លាស់ប្តូរពីជីគីមីមកជាជីសរីរាង្គ និងពាក់កណ្តាលសរីរាង្គ ហើយជាពិសេសការប្រើថ្នាំកសិកម្មក៏បានកាត់បន្ថយតាមកម្រិតកំណត់ផងដែរ។ ការអនុវត្តបែបនេះធ្វើឱ្យគុណភាពដីកើនឡើងជាលំដាប់ ជំងឺ និងសត្វល្អិតបំផ្លាញដំណាំក៏ថយចុះ កាត់បន្ថយចំណាយ បង្កើនចំណូល ហើយការពារសុខភាពអ្នកផលិត និងអ្នកប្រើប្រាស់បានទៀតផង។

ដោយកសិករកាន់តែមានជំនាញ ហើយការដាំដំណាំវិលជុំក៏មាននិរន្តរភាពទៀតនោះ ធ្វើឱ្យពួកគាត់អាចមាន លទ្ធភាពកាន់តែល្អប្រសើរក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារ។ ជាក់ស្តែងភាពជោគជ័យនៃការអនុវត្តក្នុងតំបន់នេះ គឺដោយសារមានការសម្របសម្រួលពីក្រុមហ៊ុនរ៉ីមិច ក្នុងការធ្វើផែនការផលិតកម្ម និងចុះកិច្ចសន្យា ដើម្បីធានាឱ្យមានផលិតផលបន្លែចម្រុះគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការផ្គត់ផ្គង់ដល់ទីផ្សារ។ លើសពីនេះទៀតដោយមានការចូលរួមសហការត្រួតពិនិត្យលើការប្រើប្រាស់ជីគីមី និងថ្នាំពុលកសិកម្ម ពីអង្គការអេកូ ធ្វើឱ្យអតិថិជនកាន់តែមានទំនុកចិត្តខ្ពស់ ដោយធានាថាបន្លែដែលបានផ្គត់ផ្គង់ទៅកាន់ទីផ្សារគឺពិតជាបន្លែសុវត្ថិភាព ដែលនេះជាអាចឱកាសឱ្យកសិករលក់ផលិតផលរបស់ខ្លួនក្នុងតម្លៃមួយខ្ពស់ជាងបន្លែធម្មតា ។

Location

Location: ភូមិខ្យាងត្បូង ឃុំស្វាយ ស្រុកសាមគ្គីមានជ័យ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង, Cambodia

No. of Technology sites analysed: single site

Geo-reference of selected sites
  • 104.71007, 11.81843

Spread of the Technology: evenly spread over an area (0.002 km²)

In a permanently protected area?:

Date of implementation: 2016

Type of introduction
ដំណាំននោង (លោក សុក ភាក់)
ដំណាំសណ្តែកកួរ (លោក សុក ភាក់)

Classification of the Technology

Main purpose
  • improve production
  • reduce, prevent, restore land degradation
  • conserve ecosystem
  • protect a watershed/ downstream areas – in combination with other Technologies
  • preserve/ improve biodiversity
  • reduce risk of disasters
  • adapt to climate change/ extremes and its impacts
  • mitigate climate change and its impacts
  • create beneficial economic impact
  • create beneficial social impact
Land use

  • Cropland
    • Annual cropping: vegetables - melon, pumpkin, squash or gourd, legumes and pulses - beans, ត្រសក់និងលីដា។. Cropping system: Vegetables - wheat/barley/oat/upland rice
    Number of growing seasons per year: 2
    Is crop rotation practiced? Ja

Water supply
  • rainfed
  • mixed rainfed-irrigated
  • full irrigation

Purpose related to land degradation
  • prevent land degradation
  • reduce land degradation
  • restore/ rehabilitate severely degraded land
  • adapt to land degradation
  • not applicable
Degradation addressed
  • chemical soil deterioration - Cn: fertility decline and reduced organic matter content (not caused by erosion)
  • physical soil deterioration - Pc: compaction, Pu: loss of bio-productive function due to other activities
  • biological degradation - Bq: quantity/ biomass decline, Bp: increase of pests/ diseases, loss of predators
SLM group
  • rotational systems (crop rotation, fallows, shifting cultivation)
  • integrated soil fertility management
  • integrated pest and disease management (incl. organic agriculture)
SLM measures
  • agronomic measures - A1: Vegetation/ soil cover, A2: Organic matter/ soil fertility

Technical drawing

Technical specifications
កសិករអនុវត្តបច្ចេកទេសនេះលើផ្ទៃដីសរុបដែលមានទំហំ ៥០ x ៤០ ម៉ែត្រ។ ផ្ទៃដីនេះចែកជាប្លុកដែលមានដាំសណ្ដែកកួរមានទំហំ ៥០ x ១៧ ម៉ែត្រមាន ៨ រង ដែលមានចន្លោះរង ១ ម៉ែត្រ។ រងនីមួយៗមាន ២ជួរដំណាំដែលមានចន្លោះ ០,៦ ម៉ែត្រ និងចន្លោះគុម្ព ១ ម៉ែត្រ។ នៅពេលដាំកសិករមិនលើករងទេដោយគ្រាន់តែជីករណ្តៅទំហំ ១៥ x ១៥ សង់ទីម៉ែត្រ និងជម្រៅ ១៥ សង់ទីម៉ែត្រ ហើយដាំដោយកប់គ្រាប់ក្នុងជម្រៅប្រហែល ៣ សង់ទីម៉ែត្រ។ ផ្ទៃដីដាំននោងមានទំហំបណ្តោយ ៥០ x ២៣ ម៉ែត្រ មាន ៩ រង ដែលមានចន្លោះគុម្ព ១,២ ម៉ែត្រ។ រីឯចន្លោះរងដំណាំ គឺ ២ ម៉ែត្រ ហើយជីករណ្តៅ និងការដាំដូចគ្នានឹងការដាំសណ្តែកកួរដែរ។
Author: លោក ឃួន សុផល

Establishment and maintenance: activities, inputs and costs

Calculation of inputs and costs
  • Costs are calculated: per Technology area (size and area unit: ៤០ x ៥០ ម = ២០០ ម៉ែត្រការ៉េ)
  • Currency used for cost calculation: រៀល
  • Exchange rate (to USD): 1 USD = 4000.0 រៀល
  • Average wage cost of hired labour per day: 20000 រៀល
Most important factors affecting the costs
តម្លៃរបស់គោយន្ត
Establishment activities
  1. ភ្ជួរដីហាល (Timing/ frequency: ខែមេសា)
  2. កាប់រណ្ដៅ (Timing/ frequency: ខែមេសា)
  3. ដាក់ជីសរីរាង្គ និងលាមកគោ (Timing/ frequency: ខែមេសា)
  4. ដាំគ្រាប់ (Timing/ frequency: ខែមេសា)
  5. ទិញម៉ាស៊ីនបូមទឹក (Timing/ frequency: ខែមេសា)
Establishment inputs and costs (per ៤០ x ៥០ ម = ២០០ ម៉ែត្រការ៉េ)
Specify input Unit Quantity Costs per Unit (រៀល) Total costs per input (រៀល) % of costs borne by land users
Labour
ភ្ជួរដីហាល នាក់/ថ្ងៃ 1.0 20000.0 20000.0 100.0
ដាក់ជីសរីរាង្គ និងលាមកគោ នាក់/ថ្ងៃ 1.0 20000.0 20000.0 100.0
កាប់រណ្ដៅ និងដាំ នាក់/ថ្ងៃ 5.0 20000.0 100000.0 100.0
Equipment
ម៉ាស៊ីនបូមទឹក គ្រឿង 1.0 1200000.0 1200000.0 100.0
គោយន្ត គ្រឿង 1.0 6000000.0 6000000.0 100.0
Plant material
គ្រាប់សណ្ដែកកួរ កញ្ចប់ 4.0 8000.0 32000.0 100.0
គ្រាប់ននោង កញ្ចប់ 5.0 7000.0 35000.0 100.0
Fertilizers and biocides
ជីសរីរាង្គ បាវ 1.0 130000.0 130000.0 100.0
ជីពាក់កណ្ដាលសរីរាង្គ បាវ 1.0 130000.0 130000.0 100.0
Construction material
ចបកាប់ ចប 2.0 9000.0 18000.0 100.0
បង្គី បង្គី 2.0 6000.0 12000.0 100.0
ជ្រលុង ដើម 1000.0 250.0 250000.0 100.0
Total costs for establishment of the Technology 7'947'000.0
Total costs for establishment of the Technology in USD 1'986.75
Maintenance activities
  1. ស្រោចទឹក (Timing/ frequency: រាល់ថ្ងៃនៅខែប្រាំង 1សប្ដាហ៍ម្ដង/វស្សា)
  2. ធ្វើស្មៅ (Timing/ frequency: 1សប្ដាហ៍ម្ដង)
  3. ដាក់ជ្រលុងសណ្តែកកួរ (Timing/ frequency: ដាំណាំអាយុ 14-15ថ្ងៃ)
  4. បាញ់ថ្នាំការពារសត្វល្អិត (Timing/ frequency: ចាប់ពីអាយុ20ថ្ងៃឡើងបាញ់រាល់ 7-10ថ្ងៃម្ដង)
  5. កាត់មែកតូចៗ (Timing/ frequency: ដាំណាំអាយុ 20-25ថ្ងៃ)
Maintenance inputs and costs (per ៤០ x ៥០ ម = ២០០ ម៉ែត្រការ៉េ)
Specify input Unit Quantity Costs per Unit (រៀល) Total costs per input (រៀល) % of costs borne by land users
Labour
ស្រោចទឹក និងធ្វើស្មៅ នាក់/ថ្ងៃ 14.0 20000.0 280000.0 100.0
ដាក់ជ្រលុង នាក់/ថ្ងៃ 3.0 20000.0 60000.0 100.0
បាញ់ថាំ្នការពារ នាក់/ថ្ងៃ 6.0 20000.0 120000.0 100.0
កាត់មែកតូចៗ នាក់/ថ្ងៃ 1.5 20000.0 30000.0 100.0
Total costs for maintenance of the Technology 490'000.0
Total costs for maintenance of the Technology in USD 122.5

Natural environment

Average annual rainfall
  • < 250 mm
  • 251-500 mm
  • 501-750 mm
  • 751-1,000 mm
  • 1,001-1,500 mm
  • 1,501-2,000 mm
  • 2,001-3,000 mm
  • 3,001-4,000 mm
  • > 4,000 mm
Agro-climatic zone
  • humid
  • sub-humid
  • semi-arid
  • arid
Specifications on climate
Average annual rainfall in mm: 1209.0
បរិមាណទឹកភ្លៀងប្រចាំឆ្នាំ ២០១៥ មានចំនួន ១២០៩ មម ឆ្នាំ ២០១៤ មានចំនួន ១៤២០.៧៤ មម និងឆ្នាំ ២០១៣ មានចំនួន ១៣៦៧.៥ មម។
Name of the meteorological station: ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម (២០១៥)
Slope
  • flat (0-2%)
  • gentle (3-5%)
  • moderate (6-10%)
  • rolling (11-15%)
  • hilly (16-30%)
  • steep (31-60%)
  • very steep (>60%)
Landforms
  • plateau/plains
  • ridges
  • mountain slopes
  • hill slopes
  • footslopes
  • valley floors
Altitude
  • 0-100 m a.s.l.
  • 101-500 m a.s.l.
  • 501-1,000 m a.s.l.
  • 1,001-1,500 m a.s.l.
  • 1,501-2,000 m a.s.l.
  • 2,001-2,500 m a.s.l.
  • 2,501-3,000 m a.s.l.
  • 3,001-4,000 m a.s.l.
  • > 4,000 m a.s.l.
Technology is applied in
  • convex situations
  • concave situations
  • not relevant
Soil depth
  • very shallow (0-20 cm)
  • shallow (21-50 cm)
  • moderately deep (51-80 cm)
  • deep (81-120 cm)
  • very deep (> 120 cm)
Soil texture (topsoil)
  • coarse/ light (sandy)
  • medium (loamy, silty)
  • fine/ heavy (clay)
Soil texture (> 20 cm below surface)
  • coarse/ light (sandy)
  • medium (loamy, silty)
  • fine/ heavy (clay)
Topsoil organic matter content
  • high (>3%)
  • medium (1-3%)
  • low (<1%)
Groundwater table
  • on surface
  • < 5 m
  • 5-50 m
  • > 50 m
Availability of surface water
  • excess
  • good
  • medium
  • poor/ none
Water quality (untreated)
  • good drinking water
  • poor drinking water (treatment required)
  • for agricultural use only (irrigation)
  • unusable
Water quality refers to:
Is salinity a problem?
  • Ja
  • Nee

Occurrence of flooding
  • Ja
  • Nee
Species diversity
  • high
  • medium
  • low
Habitat diversity
  • high
  • medium
  • low

Characteristics of land users applying the Technology

Market orientation
  • subsistence (self-supply)
  • mixed (subsistence/ commercial)
  • commercial/ market
Off-farm income
  • less than 10% of all income
  • 10-50% of all income
  • > 50% of all income
Relative level of wealth
  • very poor
  • poor
  • average
  • rich
  • very rich
Level of mechanization
  • manual work
  • animal traction
  • mechanized/ motorized
Sedentary or nomadic
  • Sedentary
  • Semi-nomadic
  • Nomadic
Individuals or groups
  • individual/ household
  • groups/ community
  • cooperative
  • employee (company, government)
Gender
  • women
  • men
Age
  • children
  • youth
  • middle-aged
  • elderly
Area used per household
  • < 0.5 ha
  • 0.5-1 ha
  • 1-2 ha
  • 2-5 ha
  • 5-15 ha
  • 15-50 ha
  • 50-100 ha
  • 100-500 ha
  • 500-1,000 ha
  • 1,000-10,000 ha
  • > 10,000 ha
Scale
  • small-scale
  • medium-scale
  • large-scale
Land ownership
  • state
  • company
  • communal/ village
  • group
  • individual, not titled
  • individual, titled
Land use rights
  • open access (unorganized)
  • communal (organized)
  • leased
  • individual
Water use rights
  • open access (unorganized)
  • communal (organized)
  • leased
  • individual
Access to services and infrastructure
health

poor
good
education

poor
good
technical assistance

poor
good
employment (e.g. off-farm)

poor
good
markets

poor
good
energy

poor
good
roads and transport

poor
good
drinking water and sanitation

poor
good
financial services

poor
good

Impacts

Socio-economic impacts
Crop production
decreased
increased


ផលិតកម្មដំណាំកើនឡើងដោយសារការដាំដំណាំវិលជុំ
ហើយនឹងប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គ និងពាក់កណ្តាលសរីរាង្គ។

crop quality
decreased
increased


គុណភាពដំណាំល្អជាងមុនដោយសារតែការផ្លាស់ប្តូរពីការ
ប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលហួសកម្រិតមកប្រើជីសរីរាង្គវិញ។

risk of production failure
increased
decreased


មានដាំដំណាំច្រើនជាងមួយមុខដូចនេះបានជួយកាត់បន្ថយភាពបរាជ័យ

land management
hindered
simplified


ប្ដូរប្រភេទដំណាំ និងទីតាំង

expenses on agricultural inputs
increased
decreased


ការប្រើប្រាស់ជីគីមី គឺចំណាយច្រើនព្រោះវាមានតម្លៃថ្លៃជាងជីសរីរាង្គ។

farm income
decreased
increased


តាមរយៈការកាត់បន្ថយថ្លៃដើមនៃការប្រើប្រាស់ជីគីមី និងមានដាំដំណាំច្រើនជាងមួយមុខ។

Socio-cultural impacts
food security/ self-sufficiency
reduced
improved


ទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ និងមានទីផ្សារល្អដោយសារគាត់បានចូលជាក្រុមដាំបន្លែ
សុវត្ថិភាព

health situation
worsened
improved


ស្ថានភាពសុខភាពប្រសើរជាងមុនបន្ទាប់ពីប្រើប្រាស់
ជីសរីរាង្គនិងពាក់កណ្តាលសរីរាង្គជំនួសការប្រើប្រាស់ជីគីមីច្រើន
ហួសកម្រិតមក។

SLM/ land degradation knowledge
reduced
improved


ទទួលបានការបណ្ដុះបណ្តាលពីក្រុមហ៊ុនភាពជាសហគ្រិន និងការដាក់បញ្ចូលទីផ្សារជនបទនៅកម្ពុជា (REMIC) អង្គការហៃទីទាក់ទងនឹងវិស័យអប់រំ (ECHO) និងខាងមន្ទីរកសិកម្មខេត្តជាដើម។

Ecological impacts
water quality
decreased
increased


កាត់បន្ថយការប្រើជី និងថ្នាំគីមី

soil cover
reduced
improved


ដាំដំណាំជាប្រចាំមិនទុកដីទំនេរដែលបណ្តាលឱ្យមានការ
ហូរច្រោះក៏ដូចជារក្សាសំណើមដី។

soil crusting/ sealing
increased
reduced


នៅពេលមានដំណាំវិលជុំជាប្រចាំជួយកាត់បន្ថយរំហួត និងជួយកាត់បន្ថយដីប្រេះ

soil compaction
increased
reduced


ការប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គ និងពាក់កណ្តាលសរីរាង្គជួយការពារដីពីការហាប់ដែល ល្អសម្រាប់ឫសដំណាំ។

nutrient cycling/ recharge
decreased
increased


ពេលដែលមានការផ្លាស់ប្តូរប្រភេទដំណាំធ្វើឱ្យវដ្តសារធាតុ
ចិញ្ចឹមប្រសើរឡើង

invasive alien species
increased
reduced


ពពួកដង្កូវហ្វូង ចៃស និងអណ្តើកមាសត្រូវបានកាត់បន្ថយដោយអនុវត្តដំណាំវិលជុំ

beneficial species (predators, earthworms, pollinators)
decreased
increased


ក្រោយពីប្តូរពីការប្រើប្រាស់ជី និងថ្នាំគីមីមកប្រើជីសរីរាង្គ និងពាក់កណ្តាលសរីរាង្គធ្វើឱ្យពពួកសត្វមានប្រយោជន៍កើនឡើង។

pest/ disease control
decreased
increased


ការគ្រប់គ្រងកត្តាចង្រៃបានកើនឡើងដោយកាត់បន្ថយ
ការបំផ្លាញ ពីចៃស និងដង្កូវហ្វូងបានប្រសើរជាងមុនតាមរយៈការផ្លាស់ប្តូរ ប្រភេទដំណាំ

Off-site impacts

Cost-benefit analysis

Benefits compared with establishment costs
Short-term returns
very negative
very positive

Long-term returns
very negative
very positive

Benefits compared with maintenance costs
Short-term returns
very negative
very positive

Long-term returns
very negative
very positive

Climate change

Gradual climate change
annual rainfall increase

not well at all
very well
Answer: not known

Adoption and adaptation

Percentage of land users in the area who have adopted the Technology
  • single cases/ experimental
  • 1-10%
  • 11-50%
  • > 50%
Of all those who have adopted the Technology, how many have done so without receiving material incentives?
  • 0-10%
  • 11-50%
  • 51-90%
  • 91-100%
Number of households and/ or area covered
19 គ្រួសារ
Has the Technology been modified recently to adapt to changing conditions?
  • Ja
  • Nee
To which changing conditions?
  • climatic change/ extremes
  • changing markets
  • labour availability (e.g. due to migration)

Conclusions and lessons learnt

Strengths: land user's view
  • មានទីផ្សារល្អព្រោះមានផលិតផលជាប្រចាំ និងបានចូលជាក្រុមសហគមន៍កសិកម្មស្វាយមានជ័យ
    ស្រ្តីសាមគ្គីដោយដាំដំណាំវិលជុំពេញមួយឆ្នាំសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ជាទៀងទាត់។
  • កាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ជីគីមី ដោយប្រើជីសរីរាង្គ - ពាក់កណ្តាលសរីរាង្គ និងថ្នាំពុលកសិកម្មតាមកម្រិតកំណត់ តាមការណែនាំដោយមិនបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាន។
  • ដីមានតុល្យភាពសារធាតុចិញ្ចឹមដោយការមិនដាំដំណាំតែមួយមុខ
    ដដែលៗលើផ្ទៃដីតែមួយ
  • ទិញតែជី និងថ្នាំពុលកសិកម្មពីក្រុមហ៊ុនជីដែលមានការទទួលស្គាល់ពី
    អជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច។
Strengths: compiler’s or other key resource person’s view
  • ទីផ្សារមានស្ថេរភាពដោយក្រុមហ៊ុនភាពជាសហគ្រិន និងការដាក់បញ្ចូលទីផ្សារជនបទនៅកម្ពុជា (REMIC) ចូលរួមជាអ្នកជួយប្រមូលទិញ។
  • តំបន់នេះធ្លាប់ជាតំបន់ដែលកសិករប្រើប្រាស់ជីគីមី និងថ្នាំពុលកសិកម្មច្រើនលើសលប់ បានប្រែក្លាយជាតំបន់ដែលប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គ និងពាក់កណ្តាលសរីរាង្គពីក្រុមហ៊ុនដែលមានអាជ្ញាប័ណ្ណដោយឡែកការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលកសិកម្ម ត្រូវបានប្រើតាមកម្រិតកំណត់ ធានាសុវត្ថិភាពគ្មានផលប៉ះពាល់។
  • ទទួលបានបន្លែសុវត្ថិភាព ដោយមានការត្រួតពិនិត្យពីអង្គការ ECHO ទៅលើផលិតផលបន្លែ។
  • ការដាំដុះវិលជុំអាចជួយឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកសិករប្រសើរឡើងដោយអាចដាំដុះបានពេញមួយឆ្នាំ និងតម្រូវទៅតាមទីផ្សារផងដែរ។
  • កសិករបានយល់ច្បាស់ពីការគ្រប់គ្រងដីឱ្យមានចីរភាពតាមរយៈការ
    ដាំដុះវិលជុំ មិនប្រើប្រាស់ជីគីមីច្រើនលើសលប់ និងមិនប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលដែលមានកម្រិតជាតិពុលខ្លាំងប៉ះពាល់ដល់ ដី បរិស្ថាន និងមនុស្ស ឬសត្វ ដែលជាប្រភេទថ្នាំក្រសួងកសិកម្មបានធ្វើការហាមឃាត់មិនឱ្យ
    ប្រើប្រាស់។
  • ក្រៅពីការប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គ និងជីគីមីពីក្រុមហ៊ុនមានអាជ្ញាប័ណ្ណ កសិករក៏បានប្រើប្រាស់ជីលាមកគោនៅក្នុងការដាំដុះដំណាំនេះផងដែរ។
Weaknesses/ disadvantages/ risks: land user's viewhow to overcome
  • មិនទាន់អាចបន្ស៊ាំនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅឡើយទេដូចជា៖ សីតុណ្ហភាពកើនឡើងខ្ពស់ មិនដឹង/ទុកតាមដំណើរ
  • ចំណេះដឹងនៅមានកម្រិតក្នុងការការពារពីការរីករាលដាលនៃសត្វល្អិត ព្រមទាំងការប្រើប្រាស់ជី និងថ្នាំពុលធម្មជាតិផ្សេងៗ។ អាចទទួលបានបទពិសោធន៍បន្ថែមនៅពេលធ្វើការដាំដំណាំជា
    បន្តបន្ទាប់
Weaknesses/ disadvantages/ risks: compiler’s or other key resource person’s viewhow to overcome
  • នៅមិនទាន់មានបច្ចេកទេសទប់ទល់នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបាន ល្អទេ ដូចជាទឹកជំនន់ ភាពរាំងស្ងួត ឬការកើនឡើងកម្តៅជាដើម។ ត្រូវពិនិត្យពេលវេលាដាំដុះឱ្យបានល្អ និងត្រូវមានការណែនាំបន្ថែមពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដូចជា អង្គការ ECHO ដែលជាអ្នកត្រួតពិនិត្យ និងតាមដានគុណភាព ហើយក្រុមហ៊ុន REMIC ជាអ្នកទទួលទិញ។
  • កសិករនៅប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលកសិកម្មនៅពេលជួបប្រទះការបំផ្លាញពីសត្វល្អិត បណ្តុះបណ្តាលកសិករឱ្យដាំដុះចម្រុះដំណាំដោយមានដាំដំណាំប្រភេទការពារដូចជា ៖ប្រភេទ ជី និងស្លឹកគ្រៃជាដើម។ លើសពីនេះទៅទៀតបណ្តុះស្មារតីកសិករ និងបណ្តុះបណ្តាលឱ្យប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលធម្មជាតិជំនួសវិញ ឬអនុវត្តវិធានការចម្រុះការពារដំណាំ (IPM)។
  • កសិករប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គ និងពាក់កណ្តាលសរីរាង្ដដែលជាជីទិញពីក្រុមហ៊ុន ដែលជាការបង្កើនថ្លៃដើមផលិត ជម្រុញកសិករឱ្យចេះផលិតជីកំប៉ុស្តិ៍ទឹក ឬកំប៉ុស្តិ៍គោកដោយខ្លួនឯងដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់
    ជីទិញពីក្រុមហ៊ុន។
  • បន្លែដែលទទួលបាន គឺមានសុវត្ថិភាព ប៉ុន្តែមិនទាន់ក្លាយជាបន្លែសរីរាង្គនោះទេ ជម្រុញកសិករឱ្យដាំដុះបន្លែសរីរាង្គ
  • ការជ្រើសរើសប្រភេទដំណាំវិលជុំមិនទាន់សមស្របតាមបច្ចេកទេសទាំងស្រុងព្រោះតម្រូវតាមទីផ្សារជាង ឧទាហរណ៍ដូចជាការដាំដំណាំវិលជុំក្នុងគ្រួសារតែមួយ (ត្រសក់ ត្រឡាច ននោង ល្ពៅ គឺស្ថិតក្នុងគ្រួសារតែមួយ)។ ដាំដំណាំវិលជុំក្នុងអម្បូរខុសគ្នាដែលមិនធ្វើឱ្យជីជាតិដីថយចុះ។ បើអាចស្គាល់លក្ខណៈជីវសាស្រ្តនៃប្រភេទរុក្ខជាតិនីមួយៗជា
    ការកាន់តែប្រសើរ។

References

Compiler
  • Be Gechkim
Editors
  • Navin Chea
  • Sophea Tim
Reviewer
  • Nicole Harari
  • SO Than
  • Alexandra Gavilano
Date of documentation: Sept. 1, 2017
Last update: Sept. 2, 2019
Resource persons
Full description in the WOCAT database
Linked SLM data
Documentation was faciliated by
Institution Project
Key references
  • Navin C. (2018) A Safe Vegetable Growers Group in the Svaymeanchey Satrey Samaki Agricultural Cooperative.: https://qcat.wocat.net/en/wocat/approaches/view/approaches_3216/
Links to relevant information which is available online
This work is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareaAlike 4.0 International