This is an outdated, inactive version of this case. Go to the current version.
Technologies
Inactive

ការដាំបន្លែក្នុងផ្ទះសំណាញ់ដើម្បីទប់ទល់នឹងសត្វល្អិតបំផ្លាញ [Cambodia]

ផ្ទះសំណាញ់

technologies_3138 - Cambodia

Completeness: 92%

1. General information

1.2 Contact details of resource persons and institutions involved in the assessment and documentation of the Technology

Key resource person(s)

មន្ត្រីការិយាល័យផ្សព្វផ្សាយកសិកម្មនៅការិយាល័យកសិកម្មស្រុកថ្មគោល:

តារាភូសា ស៊ីវ

(+855) 12 501 462

មិនមានអ៊ីម៉ែល

ការិយាល័យកសិកម្ម ស្រុកថ្មគោល

ភូមិកសិកម្ម ឃុំតាពូង ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង

Cambodia

ប្រធានការិយាល័យកសិកម្មស្រុកសង្កែ:
មន្ត្រីក្សេត្រសាស្ត្រនៅការិយាល័យកសិកម្ម ស្រុកបវេល:

ឡាម ម៉ូត

(+855) 89 375 5006

មិនមានអ៊ីម៉ែល

ការិយាល័យកសិកម្ម ស្រុកបវេល

ភូមិទំនប់ទឹក ឃុំបវេល ស្រុកបវេល ខេត្តបាត់ដំបង

Cambodia

land user:

សារុន សេង

(+855) 85 482 277

មិនមានអ៊ីម៉ែល

កសិករ

ភូមិតាសី ឃុំតាម៉ឺន ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង

Cambodia

បុគ្គលិកក្នុងគម្រោងជំរុញបន្លែសុវត្ថិភាពដើម្បីផលិតបន្លែសុវត្ថិភាពនៅកម្ពុជា:

និន ដាវុធ

(+855) 98 864 393

davuthnin@yahoo.com

ផ្នែកស្រាវជ្រាវ និងផ្សព្វផ្សាយ នៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកម្ម

ភូមិចំការឫស្សី ឃុំព្រែកព្រះស្តេច ស្រុកបាត់ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង

Cambodia

ប្រធានក្រុមបន្លែសុវត្ថិភាព នៅភូមិតាសី :

នុន ណុប

(+855) 89 661 099

មិនមានអ៊ីម៉ែល

ផ្នែកស្រាវជ្រាវ និងផ្សព្វផ្សាយ នៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកម្ម

ភូមិតាសី ឃុំតាម៉ឺន ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង

Cambodia

Name of project which facilitated the documentation/ evaluation of the Technology (if relevant)
Scaling-up SLM practices by smallholder farmers (IFAD)
Name of the institution(s) which facilitated the documentation/ evaluation of the Technology (if relevant)
Royal University of Agriculture (RUA) - Cambodia

1.3 Conditions regarding the use of data documented through WOCAT

When were the data compiled (in the field)?

03/07/2017

The compiler and key resource person(s) accept the conditions regarding the use of data documented through WOCAT:

Ja

1.4 Declaration on sustainability of the described Technology

Is the Technology described here problematic with regard to land degradation, so that it cannot be declared a sustainable land management technology?

Nee

2. Description of the SLM Technology

2.1 Short description of the Technology

Definition of the Technology:

ផ្ទះសំណាញ់ គឺជាសំណង់បិទជិតមួយដែលធ្វើឡើងពីសំណាញ់ក្រឡាល្អិត (ដូចស្បៃមុង) ដើម្បី​ទប់ទល់​សត្វល្អិត​បំផ្លាញ​ដំណាំ​ និង​ការពារ​ការខូចខាត​ដំណាំ​ដោយ​សារ​ទឹកភ្លៀង​ ខ្យល់​ និង​កម្តៅ​ថ្ងៃ​​ប្រកប​​​ដោយ​ប្រសិទ្ធ​ភាព​។

2.2 Detailed description of the Technology

Description:

ការដាំបន្លែនាពេលបច្ចុប្បន្ន ការប្រឈមនឹងសត្វល្អិតបំផ្លាញ គឺជាបញ្ហាប្រឈមទីមួយ ក្រៅពី​នោះ​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាស​ធាតុ​ ក៏​ជា​ឧប​សគ្គ​រា​រាំង​ដល់​ការ​ដាំ​ដុះ​ផង​ដែរ​ ដូច​ជា​ភ្លៀង​ខុស​ រដូវ​កាល​ ខ្យល់​ខ្លាំង​ ថ្ងៃ​ក្តៅ​ខ្លាំង​ជា​ដើម​។​ ដើម្បី​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​ទាំង​នេះ​កសិករ​បាន​ធ្វើ​ការ​សាក​ល្បង​ដាំ​បន្លែ​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ​សំណាញ់​ដើម្បី​ទប់ទល់​ទៅនឹង​សត្វល្អិត​ និង​ឥទ្ធិពល​ពីការប្រែប្រួល​អាកាស​ធាតុ​ជាពិសេស​គឺអាច​ដាំដុះ​បាន​ពេញ​មួយ​ឆ្នាំ។​

ការ​​ធ្វើ​​ផ្ទះ​​សំណាញ់​​នេះ​ គឺ​​កសិករ​​មាន​​គោល​​បំណង​​ទប់​ទល់​​សត្វល្អិតបំផ្លាញ​បន្លែ​​​ដោយ​​មិន​​ប្រើប្រាស់​​ថ្នាំពុល​​គីមី​​ ហើយ​​វាមាន​​ប្រសិទ្ធភាព​​ខ្ពស់​​ក្នុង​​ការ​​កាត់​បន្ថយ​​ការ​​បំផ្លាញ​​ពី​សត្វល្អិត​​ចង្រៃ​​ទៅ​​លើ​​ដំណាំ​​បាន​ពី​ ៨០​ ​ទៅ ​​១០០​%​ ​(Stilers, 2011)​​។ ​​កសិករ​​ក៏បាន​​សង្កេត​​ឃើញ​​ដែរថា​​ ការ​​ដាំដំ​ណាំ​​ក្នុង​ផ្ទះ​សំណាញ់​​គឺ​​ពុំ​​មាន​​ការ​​បំផ្លាញ​​ពី​​សត្វល្អិត​​គួរ​​ឱ្យ​​កត់​​សម្គាល់​​នោះ​​ទេ​​។​ ដំបូល​សំណាញ់​​បាន​​ជួយ​​ការពារ​​ដំណាំ​​បន្លែ​​ពី​​ទឹក​​ភ្លៀង​​ ដែល​​ធ្លាក់​​មក​ប៉ះ​​ដំណាំ​​​ដោយ​​ផ្ទាល់​​ដែល​​អាច​​ធ្វើ​ឱ្យ​​ខូចខាត​​ ស្លឹក​​ បាក់ធាង​ ​ឬច្រោះ​​ខ្ទាត​​ដីលើ​​ស្លឹក​​ដំណាំ​​ ដោយ​​បន្ថយ​​ល្បឿន​​ទឹកភ្លៀង​​ ហើយ​​បំបែក​​ជា​​តំណក់​តូច​ៗ​ ​ដែល​​នេះ​​ជា​​ចំណុច​​សំខាន់​​អាច​​បង្ក​​លក្ខណៈ ​​ដល់​​ការ​​ដាំ​បន្លែ​​នៅ​រដូវភ្លៀង​បាន​ទៀត​ផង​ (ធម្មតា​កសិករ​ដាំ​បន្លែ​បាន​តែ​ក្នុង​រដូវ​ប្រាំង)​។​

ការ​ធ្វើ​ផ្ទះ​សំណាញ់​នេះ​កសិករ​អាច​ធ្វើ​តាម​ទំហំ ​និង​កម្ពស់ ​ខុសៗ​គ្នា​ រីឯ​សម្ភារៈ​សាងសង់​ក៏ខុសៗ​គ្នា​ទៅ​តាម​ធនធាន​ដែល​កសិករ​មាន។​ មុន​ពេល​ធ្វើ​ផ្ទះ​សំណាញ់​ត្រូវ​រៀបចំ​ដី​ឱ្យ​ស្អាត​រួច​វាស់​វែង​កំណត់​ទីតាំង​សសរ​ (ជា​ទូទៅ​ផ្ទះ​សំណាញ់​មាន​រាងជា​ចតុ​កោណ​កែង​ ហើយ​ចន្លោះ​ពី​សសរ​មួយ​ទៅ​សសរ​មួយ​ទៀត​ជា​មធ្យម​គឺ​មាន​ចម្ងាយ​បួន​ម៉ែត្រ​) ​រួច​ជីក​រណ្តៅ​ទំហំ ​០.៤០​ ម៉ែត្រ​ x ​០.៤០​ ម៉ែត្រ​ជម្រៅ ​១ ​ម៉ែត្រ​ តាម​គ្រប់​ទីតាំង​សសរ​ បន្ទាប់​មក​ដាំ​សសរ​ រួច​ចាក់​បេតុង​កម្រាស់​ ៦០​ ​សង់ទីម៉ែត្រ​ ដើម្បី​ទប់​សសរ​ឱ្យ​បាន​រឹង​មាំ​ (សសរ​ជើង​រៀង​មាន​កម្ពស់​ ៣​ ម៉ែត្រ​ និង​សសរ​កន្លោង​មាន​កម្ពស់​ ៤ ​ម៉ែត្រ)​។​ ក្រោយ​រួច​រាល់​តួ​រោង​ហើយ​គេ​ចាប់​ផ្ដើម​រាយ​ខ្សែ​នី​ឡុង​សម្រាប់​ទ្រ​ស្បៃ​ និង​ចាប់​ផ្ដើម​ប្រក់​ស្បៃ​ (ជាយ​ស្បៃ​ត្រូវ​ក្នុង​ដី​ជម្រៅ​ ២៥​ សង់​ទីម៉ែត្រ)​។ ចំពោះ​ការ​ធ្វើ​ដំបូល​វិញ​គឺ​អាច​មាន​ពីរ​បែប​ ដំបូល​រាង​ទេរ​ សង្ខាង​ ឬរាង​កោង​ គេ​មិន​សូវ​ធ្វើ​ដំបូល​រាប​ស្មើ​ទេ​ ពី​ព្រោះ​ដំបូល​រាប​ស្មើ​ពេល​មាន​ភ្លៀង​ខ្លាំង​អាច​ដក់ទឹក​ដោយ​អន្លើៗ​ ដែល​ជា​មូលហេតុ​នាំ​ឱ្យ​ទឹក​ហូរ​ធ្លាក់​ចុះ​ខ្លាំង​ និង​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​ដំណាំ​បន្លែ។​

ការ​ដាំ​ដុះ​ គឺ​កសិករ​បាន​ដាំ​ដុះ​តាម​បែប​ធម្មតា​ដែល​កសិករ​ទូទៅ​បាន​អនុវត្ត​ដែរ​ ខុស​គ្នា​ត្រង់​តែ​ជា​ការ​ដាំ​ក្នុង​ផ្ទះ​សំណាញ់​ដោយ​ប្រើ​ជី​គីមី​តិចតួច​ និង​មិន​ប្រើ​ថ្នាំ​ពុល​គីមី​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​។ ​កសិករ​បាន​ដាំ​ស្ពៃតឿ​ និង​ស្ពៃ​ក្រញ៉ាញ់​ ហើយ​កសិករអនុវត្ត​បច្ចេកទេស​នេះ​ក្នុង​ផ្ទះ​សំណាញ់​ដែល​មាន​ទំហំ​ ៣១៦.២៥​ ម៉ែត្រ​ការ៉េ​ នៅ​ក្នុង​ភូមិតាសី​ ឃុំតាម៉ឺន​ ស្រុកថ្មគោល​ ខេត្ត​បាត់ដំបង​។​ ដី​ដែល​កសិករ​ធ្វើ​ជា​ផ្ទះ​សំណាញ់​សម្រាប់​ដាំ​បន្លែ​នេះ ​ពីមុន​មក​ជាដី​ស្រែ​ តែ​ក្រោយ​មក​កសិករ​គិត​ថា​បើ​ធ្វើ​ស្រែ​គឺ​បាន​តែ​មួយ​សារ​ទេ​ តែ​បើ​ដាំ​បន្លែ​អាច​ដាំ​បាន​ច្រើន​សារ​ និង​ទទួល​បាន​ប្រាក់​ចំណូល​ច្រើន​ជាង​មុន​ គាត់​ក៏​សម្រេច​ចិត្ត​ចាក់​ដី​លុប​ស្រែ​ដោយ​ជីក​ស្រះ​ធំ​មួយ​ (​៣៥​ ម៉ែត្រ​ ​x​៣៥​ ​ម៉ែត្រ​) ​សម្រាប់​ស្តុក​ទឹក​។ ​ដំបូង​ឡើយ​ ដី​លើក​ថ្មី​ជាដី​គ្មាន​ជី​ជាតិ​តែ​កសិករ​បាន​ប្រើ​ប្រាស់​ជី​កំប៉ុស្តិ៍​ដើម្បី​កែ​ប្រែ​គុណ​ភាព​ដី ​ការ​កែលម្អ​នេះ​ប្រើ​រយៈពេល​ពេញ​មួយ​ឆ្នាំ​ទើប​ដី​ចាប់​ផ្តើម​មាន​ជី​ជាតិ​។​ ​កសិករ​បាន​ផលិត​ជី​កំប៉ុស្តិ៍​គោក​ និង​កំប៉ុស្តិ៍​ទឹក​ដែល​ធ្វើ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ ​និង​ជី​សរីរាង្គ​ ​(ទិញ​ពីខាង​ក្រៅ)​ សម្រាប់​ដាំ​ដំណាំ​។ ​ជី​កំប៉ុស្តិ៍​ទឹក​ផ្សំ​ពី​ស្ករ​ត្នោត​ ១​​ ​គីឡូក្រាម​ ​ម្នាស់​ ​៥ ​គីឡូក្រាម​ និង​ទឹក​ដូង​ ​២​ លីត្រ​ ​(Saing​koma​ & ​Sokha​, ​2009​)​។​ ​វា​ជួយ​ធ្វើ​ឱ្យ​ដីធូរ​ សម្បូរ​​ទៅដោយ​ជី​ជាតិ​ និង​មាន​ពពួក​សត្វ​មាន​ប្រយោជន៍​ច្រើន​ព្រម​ទាំង​ធ្វើ​ឱ្យ​ដំណាំ​លូតលាស់​ល្អ​។​

បើ​ប្រៀប​ធៀប​ពី​ការ​ចំណាយ​ទៅ​លើ​ការ​សាង​សង់​ និង​ចំណូល​ដែល​ទទួល​បាន​ពីការ​លក់​បន្លែ​ គឺ​នៅមិនទាន់​ទទួល​បាន​ចំណេញ​នៅឡើយ​ទេ ​សម្រាប់ការ​ប្រមូល​ផល​លើកទី ​១ ​រហូត​ដល់​លើក​ទី ​៣ ​តែអាច​ ចំណេញ​ ឬ​ក៏​រួច​ខ្លួន​នៅ​ពេល​ប្រមូល​ផល​លើក​ទី៤​។ ​ចំណូល​ជាក់​ស្តែង​ក្នុង​ការ​ដាំ​ ​ស្ពៃតឿ​ ​និង​ស្ពៃ​ក្រញ៉ាញ់​ទទួល​បាន​ទិន្នផល​ ​៥៣០​ ​គីឡូក្រាម​ក្នុង​មួយ​សារ​ ​ហើយ​អាច​លក់​បាន​សរុប​ប្រមាណ​ជា​ ១,៥៩០,០០០​រៀល​ដែល​ជា​តម្លៃ​មិនទាន់​ដក​ថ្លៃ​ដើម​នៅឡើយ​។​ ​ផ្ទះ​សំណាញ់​អាច​ប្រើប្រាស់​បាន​រយៈពេល​ ១០​ ទៅ ​១៣​ ឆ្នាំ​ ​ដោយ​គ្រាន់​តែប្តូរ​ស្បៃនី​ឡុង​ចេញ​ប៉ុណ្ណោះ​នៅ​ពេល​វាខូច​។​

សរុប​មក​ប្រសិន​បើ​ទុក​ដី​នេះ​ជាដី​ស្រែ​​​ ​គឺអាច​ទទួល​ទិន្ន​ផល​ស្រូវ​ប្រមាណ​ជា ​១០០​ ​គីឡូក្រាម​ប៉ុណ្ណោះ​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ ​បើ​តម្លៃ​លក់​ស្រូវ​បាន​ ​៨០០​ រៀល​ក្នុង​មួយ​គីឡូក្រាម​ គឺ​ទទួល​បាន​ចំណូល​តែ ​៨០,០០០​រៀល​ តែ​ប៉ុណ្ណោះ​។​ ​តែ​ប្រសិន​បើ​ធ្វើ​ជា​ផ្ទះ​សំណាញ់​ដាំ​ដំណាំ​វិញ​ កសិករ​អាច​ដាំ​បាន​ចំនួន​ពី ​៦ ​ទៅ ​៧ ​សារ ​ក្នុង​មួយ​សារ​ទទួល​បាន​ទិន្នផល ​៥៣០​ គីឡូក្រាម​ ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ទទួល​បាន​ទិន្នផល​ ៣,១៨០​ គីឡូក្រាម​ បើ​លក់​ក្នុង​មួយ​គីឡូក្រាម​ ៣,០០០​ រៀល​ គឺបាន​ទទួល​ចំណូល​រហូត​ដល់ ​៩,៥៤០,០០០​រៀល​ ច្រើន​ជាង​ចំណូល​ពី​ការ​លក់​ស្រូវ​រាប់​រយ​ដង។​ លើស​ពីនេះ​ គឺការ​ទទួល​បាន​បន្លែ​សុវត្ថិភាព​ រួមចំណែក​កាត់​បន្ថយ​ ការ បំពុល​រិស្ថាន​ និង​បន្ស៊ាំ​នឹង​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​ទៀត​ផង​។​

2.3 Photos of the Technology

2.4 Videos of the Technology

Comments, short description:

មិនមាន

Name of videographer:

មិនមាន

2.5 Country/ region/ locations where the Technology has been applied and which are covered by this assessment

Country:

Cambodia

Region/ State/ Province:

ភូមិតាសី ឃុំតាម៉ឺន ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង

Further specification of location:

ចម្ការនៅក្រោយភូមិ

2.6 Date of implementation

Indicate year of implementation:

2017

2.7 Introduction of the Technology

Specify how the Technology was introduced:
  • through projects/ external interventions
Comments (type of project, etc.):

គម្រោងជំរុញបន្លែសុវត្ថិភាពដើម្បីផលិតបន្លែសុវត្ថិភាពនៅកម្ពុជា អនុវត្តដោយផ្នែកស្រាវជ្រាវ និងផ្សព្វផ្សាយ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកម្ម ផ្តល់មូលនិធិដោយ USAID ។

3. Classification of the SLM Technology

3.1 Main purpose(s) of the Technology

  • improve production
  • reduce, prevent, restore land degradation
  • protect a watershed/ downstream areas – in combination with other Technologies
  • preserve/ improve biodiversity
  • adapt to climate change/ extremes and its impacts
  • create beneficial economic impact
  • ធ្វើឱ្យសុខភាពអ្នកប្រើប្រាស់ប្រសើរឡើង

3.2 Current land use type(s) where the Technology is applied

Cropland

Cropland

  • Annual cropping
  • ដំណាំអាយុកាលខ្លី
Main crops (cash and food crops):

ស្ពៃតឿ ស្ពៃក្រញាញ់ ស្ពៃចង្កឹះ បន្លែប្រភេទស្ពៃផ្សេងទៀត ដាំវិលជុំពេញមួយឆ្នាំ។

If land use has changed due to the implementation of the Technology, indicate land use before implementation of the Technology:

កាលពីមុនជាដីស្រែ ហើយទើបតែចាក់ដីបានមួយឆ្នាំកាលពីឆ្នាំមុនដើម្បីដាំបន្លែ(២០១៧)។

3.3 Further information about land use

Water supply for the land on which the Technology is applied:
  • mixed rainfed-irrigated
Comments:

មានស្រះទឹកសម្រាប់ស្រោចស្រពនៅពេលរាំងស្ងួត និងខែប្រាំង

Number of growing seasons per year:
  • 3
Specify:

ក្នុងមួយឆ្នាំអាចដាំបានពី ៦ ទៅ ៧ ដង

Livestock density (if relevant):

គ្មានចិញ្ចឹមសត្វទេ

3.4 SLM group to which the Technology belongs

  • rotational systems (crop rotation, fallows, shifting cultivation)
  • improved ground/ vegetation cover
  • integrated pest and disease management (incl. organic agriculture)

3.5 Spread of the Technology

Specify the spread of the Technology:
  • evenly spread over an area
If the Technology is evenly spread over an area, indicate approximate area covered:
  • < 0.1 km2 (10 ha)

3.6 SLM measures comprising the Technology

agronomic measures

agronomic measures

  • A1: Vegetation/ soil cover
  • A2: Organic matter/ soil fertility
structural measures

structural measures

  • S7: Water harvesting/ supply/ irrigation equipment
  • S9: Shelters for plants and animals

3.7 Main types of land degradation addressed by the Technology

soil erosion by water

soil erosion by water

  • Wt: loss of topsoil/ surface erosion
chemical soil deterioration

chemical soil deterioration

  • Cp: soil pollution
biological degradation

biological degradation

  • Bl: loss of soil life
  • Bp: increase of pests/ diseases, loss of predators
water degradation

water degradation

  • Ha: aridification

3.8 Prevention, reduction, or restoration of land degradation

Specify the goal of the Technology with regard to land degradation:
  • prevent land degradation

4. Technical specifications, implementation activities, inputs, and costs

4.1 Technical drawing of the Technology

Author:

លោក ឃួន សុផល និងកញ្ញា ឡាយ ណារី

Date:

03/07/2017

4.2 Technical specifications/ explanations of technical drawing

​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​រោងផ្ទះសំណាញ់មាន​​​បណ្ដោយ​​ ​២៧.៥០​​ ម៉ែត្រ​​ ទទឹង​​ ១១.៥០​​​ ​ម៉ែត្រ​​ ​កម្ពស់​​​​​​​ ៣​​​​​​​ ​​​ម៉ែត្រ​​​ ​ចន្លោះ​​​​​ប្រវែង​​​​​​បង្គោល​​​​​​​រោង​​​​​​មួយ​​​​​​ទៅ​​​​​​​បង្គោល​​​​​​​រោង​​​​​​​មួយ​​​​​​ទៀត ​​​​​គឺ​​​​​ ​​៤.៥០​​​​​​​ ម៉ែត្រ​​ ​​និង​​​​​​មាន​​​​​​ចំនួន​​​​​បង្គោល​​​​​សរុប​​​ ​​១៨​ ​​​ដើម​​​​។​​ ​​នៅ​​​​​ក្នុង​​​​​រោង​​​​​ដំណាំ​​​​​មាន​​ ​​៦​​ ​រង​​​​ ហើយ​​​​​ក្នុង​​​​មួយ​​​​រង​​​​មាន​​​​​ទុយោ​​​​​ស្រោច​​ស្រព​​​​​ដោយ​​​​​​បន្សា​ច​​​​​​ចំនួន​ ​​​៩ ​​​​ដើម​​​។​ បច្ចុប្បន្ន​​គាត់​​មាន​​ដាំ​​ដំណាំ​​ពីរ​​មុខ គឺ​​ដំណាំ​​ស្ពៃតឿ និង​​ស្ពៃ​ក្រញាញ់ ​​​ដែល​​​​​​ចន្លោះ​​​​​​រង​​​​​​មួយ​​​​​​ទៅ​​​​​​រង​​​​​​មួយ​​​​​​ទៀត​​​​​​​មាន​​​​ប្រវែង​​​ ​៤៥​ ​​​សង់​​​ទី​ម៉ែត្រ​​​​។​​​​

4.3 General information regarding the calculation of inputs and costs

Specify how costs and inputs were calculated:
  • per Technology area
Indicate size and area unit:

៣១៦.២៥​ ម៉ែត្រការ៉េ

other/ national currency (specify):

រៀល

Indicate exchange rate from USD to local currency (if relevant): 1 USD =:

4000.0

Indicate average wage cost of hired labour per day:

28000

4.4 Establishment activities

Activity Type of measure Timing
1. រៀបចំដី Agronomic ខែមិថុនា
2. ធ្វើសសររោងសម្រាប់សង់ផ្ទះសំណាញ់ Structural ខែមិថុនា
3. ធ្វើដំបូលរោងនិង ប្រក់សំណាញ់ព័ន្ធជុំវិញរោង Structural ខែមិថុនា
4. ភ្ជួរដីម្ដងទៀត Agronomic ខែមិថុនា
5. លើករង និងរៀបទុយោបន្សាចទឹក Structural ខែមិថុនា
6. ស្រោចទឹក និងដាំ Agronomic ខែកក្កដា

4.5 Costs and inputs needed for establishment

Specify input Unit Quantity Costs per Unit Total costs per input % of costs borne by land users
Labour រៀបចំដីភ្ជួរ នាក់-ថ្ងៃ 1.0 28000.0 28000.0 100.0
Labour ចាក់គ្រឹះ និងតំឡើងផ្ទះសំណាញ់ នាក់-ថ្ងៃ 1.0 28000.0 28000.0 100.0
Equipment ម៉ាស៊ីនជ្រុំដី គ្រឿង 1.0 3000000.0 3000000.0 100.0
Equipment ម៉ាស៊ីបូមទឹក គ្រឿង 1.0 420000.0 420000.0 100.0
Equipment ទុយោ ដើម 8.0 20000.0 160000.0 100.0
Plant material គ្រាប់ស្ពៃតឿ កំប៉ុង 1.0 7000.0 7000.0 100.0
Plant material គ្រាប់ស្ពៃក្រញាញ់ កំប៉ុង 1.0 4500.0 4500.0 100.0
Fertilizers and biocides លាមកគោ បេ 10.0 10000.0 100000.0 100.0
Construction material ឈើវែង ដើម 28.0 8000.0 224000.0 100.0
Construction material បង្គោលកម្ពស់ ៣ ម៉ែត្រ ដើម 16.0 25000.0 400000.0 100.0
Construction material បង្គោលកម្ពស់ ៤ ម៉ែត្រ ដើម 7.0 35000.0 245000.0 100.0
Construction material ស្បៃនីឡុង ដុំ 2.0 1200000.0 2400000.0
Construction material ស៊ីម៉ងត៍ បាវ 2.0 20000.0 40000.0 100.0
Construction material ខ្សាច់ គីប 0.5 30000.0 15000.0 100.0
Construction material ថ្ម គីប 0.5 30000.0 15000.0 100.0
Construction material ដែកគោលទំហំ ១២ ស.ម កញ្ចប់ 2.0 5000.0 10000.0 100.0
Other ដែកគោលទំហំ ១០​ ស.ម កញ្ចប់ 2.0 5000.0 10000.0 100.0
Other ប៉ែល ផ្លែ 1.0 12000.0 12000.0 100.0
Other រនាស់គាស្រូវ ផ្លែ 1.0 35000.0 35000.0 100.0
Other ទុយោបន្សាចទឹក ឈុត 1.0 450000.0 450000.0 100.0
Other ខ្សែនីឡុងតាន់ គីឡូក្រាម 5.0 13000.0 65000.0 100.0
Other ខ្សែនីឡុងខ្មៅ គីឡូក្រាម 4.0 5000.0 20000.0 100.0
Total costs for establishment of the Technology 7688500.0
If land user bore less than 100% of costs, indicate who covered the remaining costs:

ស្បៃនីឡុង គឺគម្រោងជំរុញបន្លែសុវត្ថិភាពដើម្បីផលិតបន្លែសុវត្ថិភាពនៅកម្ពុជា ជាអ្នកទិញឱ្យ។

4.6 Maintenance/ recurrent activities

Activity Type of measure Timing/ frequency
1. ការស្រោចទឹក Agronomic រាល់ថ្ងៃ
2. ការបាញ់ជីបំប៉ន Agronomic ១ អាទិត្យម្តង
3. ការដកស្មៅ និងកូនស្ពៃ Agronomic ចន្លោះពេលដាក់គ្រប់រយៈពេល ១៥ ថ្ងៃធ្វើម្តងទៀត

4.7 Costs and inputs needed for maintenance/ recurrent activities (per year)

Specify input Unit Quantity Costs per Unit Total costs per input % of costs borne by land users
Labour ដកស្មៅ និងកូនស្ពៃ នាក់-ថ្ងៃ 1.25 28000.0 35000.0 100.0
Labour បាញ់ជីបំប៉ន (ធ្វើដោយខ្លួនឯង) នាក់-ថ្ងៃ 6.0 28000.0 168000.0 100.0
Equipment ធុងបាញ់ថ្នាំសម្រាប់បាញ់ជីបំប៉ន គ្រឿង 1.0 60000.0 60000.0 100.0
Plant material ជី (អិន ប៉េ កា) គីឡូក្រាម 6.0 2000.0 12000.0 100.0
Plant material ជី( អា ដេ ប៉េ) គីឡូក្រាម 1.0 2500.0 2500.0 100.0
Other ប្រេងសម្រាប់បូមទឹកស្រោច ១ វដ្ដដំណាំ លីត្រ 6.0 3200.0 19200.0 100.0
Total costs for maintenance of the Technology 296700.0

4.8 Most important factors affecting the costs

Describe the most determinate factors affecting the costs:

ស្បៃនីឡុង និងបង្គោល

5. Natural and human environment

5.1 Climate

Annual rainfall
  • < 250 mm
  • 251-500 mm
  • 501-750 mm
  • 751-1,000 mm
  • 1,001-1,500 mm
  • 1,501-2,000 mm
  • 2,001-3,000 mm
  • 3,001-4,000 mm
  • > 4,000 mm
Specify average annual rainfall (if known), in mm:

1102.02

Specifications/ comments on rainfall:

បរិមាណទឹកភ្លៀងប្រចាំឆ្នាំ ២០១៥ មានចំនួន ១១០២.០២ មម ឆ្នាំ ២០១៤ មានចំនួន ៨៧៨.១៣ មម និងឆ្នាំ ២០១៣ មានចំនួន ១៣៩៣មម។

Indicate the name of the reference meteorological station considered:

ក្រសួងធនធានទឹក និងឧត្ដុនិយម (២០១៥)

Agro-climatic zone
  • sub-humid

មានរដូវ ២ គឺរដូវប្រាំង និងរដូវវស្សា (មានកូនរដូវប្រាំងនៅក្នុងរដូវវស្សាកើតនៅខែ៧ ឬខែ៨)

5.2 Topography

Slopes on average:
  • flat (0-2%)
  • gentle (3-5%)
  • moderate (6-10%)
  • rolling (11-15%)
  • hilly (16-30%)
  • steep (31-60%)
  • very steep (>60%)
Landforms:
  • plateau/plains
  • ridges
  • mountain slopes
  • hill slopes
  • footslopes
  • valley floors
Altitudinal zone:
  • 0-100 m a.s.l.
  • 101-500 m a.s.l.
  • 501-1,000 m a.s.l.
  • 1,001-1,500 m a.s.l.
  • 1,501-2,000 m a.s.l.
  • 2,001-2,500 m a.s.l.
  • 2,501-3,000 m a.s.l.
  • 3,001-4,000 m a.s.l.
  • > 4,000 m a.s.l.
Indicate if the Technology is specifically applied in:
  • not relevant

5.3 Soils

Soil depth on average:
  • very shallow (0-20 cm)
  • shallow (21-50 cm)
  • moderately deep (51-80 cm)
  • deep (81-120 cm)
  • very deep (> 120 cm)
Soil texture (topsoil):
  • fine/ heavy (clay)
Soil texture (> 20 cm below surface):
  • medium (loamy, silty)
Topsoil organic matter:
  • low (<1%)
If available, attach full soil description or specify the available information, e.g. soil type, soil PH/ acidity, Cation Exchange Capacity, nitrogen, salinity etc.

ដីមាន pH = 6.2

5.4 Water availability and quality

Ground water table:

5-50 m

Availability of surface water:

good

Water quality (untreated):

good drinking water

Is water salinity a problem?

Nee

Is flooding of the area occurring?

Nee

5.5 Biodiversity

Species diversity:
  • low
Habitat diversity:
  • low

5.6 Characteristics of land users applying the Technology

Sedentary or nomadic:
  • Sedentary
Market orientation of production system:
  • commercial/ market
Off-farm income:
  • less than 10% of all income
Relative level of wealth:
  • average
Individuals or groups:
  • individual/ household
Level of mechanization:
  • manual work
  • mechanized/ motorized
Gender:
  • men
Age of land users:
  • middle-aged
Indicate other relevant characteristics of the land users:

កសិករអាយុ ៤៥ ឆ្នាំ

5.7 Average area of land owned or leased by land users applying the Technology

  • < 0.5 ha
  • 0.5-1 ha
  • 1-2 ha
  • 2-5 ha
  • 5-15 ha
  • 15-50 ha
  • 50-100 ha
  • 100-500 ha
  • 500-1,000 ha
  • 1,000-10,000 ha
  • > 10,000 ha
Is this considered small-, medium- or large-scale (referring to local context)?
  • medium-scale
Comments:

ដីស្រែ ២ ហិកតា ដីដាំបន្លែ ០,៣២ ហិកតា

5.8 Land ownership, land use rights, and water use rights

Land ownership:
  • individual, titled
Land use rights:
  • individual
Water use rights:
  • individual

5.9 Access to services and infrastructure

health:
  • poor
  • moderate
  • good
education:
  • poor
  • moderate
  • good
technical assistance:
  • poor
  • moderate
  • good
employment (e.g. off-farm):
  • poor
  • moderate
  • good
markets:
  • poor
  • moderate
  • good
energy:
  • poor
  • moderate
  • good
roads and transport:
  • poor
  • moderate
  • good
drinking water and sanitation:
  • poor
  • moderate
  • good
financial services:
  • poor
  • moderate
  • good

6. Impacts and concluding statements

6.1 On-site impacts the Technology has shown

Socio-economic impacts

Production

crop production

decreased
increased
Comments/ specify:

កាលពីមុនដាំតែស្រូវ ប៉ុន្តែឥឡូវដាំដំណាំច្រើនមុខដូចជា ស្ពៃតឿ ស្ពៃក្រញាញ់ ស្ពៃចង្កឹះ។

crop quality

decreased
increased
Comments/ specify:

មិន​ប្រើ​ប្រាស់​ថ្នាំ​ពុល​កសិកម្ម​ទេ​ ​ប៉ុន្តែ​គាត់​បាន​ធ្វើ​ការ​ការ​ពារ​ដំណាំ​បាន​យ៉ាង​ល្អ​ពី​សត្វ​ល្អិត​តាម​រយៈ​ប្រើ​ផ្ទះ​សំណាញ់​ ​ម្យ៉ាង​វិញ​ទៀត​គាត់​ប្រើ​ប្រាស់​​ជី​កំប៉ុស្តិ៍​​ដែល​​ធ្វើ​ឱ្យ​​ដី​​សម្បូរ​ជី​ជាតិ​ ​និង​​ដំណាំ​​លូត​លាស់​ល្អ​។​

risk of production failure

increased
decreased
Comments/ specify:

ដំណាំ​មិនមានសត្វល្អិតបំផ្លាញ និងខូចខាតដោយសារ​ភ្លៀង។​

product diversity

decreased
increased
Comments/ specify:

ឥឡូវ​កសិករ​អាច​ដាំ​ដំណាំ​បាន​ច្រើន​មុខ​ ​និងដាំបាន ៦ ទៅ ៧​ដង​ក្នុង​មួយឆ្នាំ

land management

hindered
simplified
Comments/ specify:

ការដាំ​ដំណាំ​ប្រភេទ​ផ្សេងៗគ្នា និង​វិល​ជុំ​បាន​ស្រូប​យក​ជី​ជាតិ​ពី​ក្នុង​ដី​ខុសៗ​គ្នា។​ ការប្រើប្រាស់​ជីកំប៉ុស្តិ៍ និងលាមកគោ​ធ្វើឱ្យ​ដីមាន​ជី​ជាតិ​កាន់​តែ​ប្រសើរ​ឡើង។ ម្យ៉ាង​វិញ​ទៀត​ការ​ដាំ​ដំណាំ​ក្នុង​ផ្ទះ​សំណាញ់​អាច​ទប់​ទល់​នឹង​សត្វល្អិត​ចង្រៃ​ដែល​ជា​ផ្នែក​មួយ​ធ្វើ​ឱ្យ​មិន​មាន​ការ​ប្រើប្រាស់​ថ្នាំ​ពុល​កសិកម្ម​តទៅ​ទៀត​បាន។​

Water availability and quality

irrigation water availability

decreased
increased
Comments/ specify:

ស្រះទឹកមានទឹកគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ស្រោចស្រព។

demand for irrigation water

increased
decreased
Comments/ specify:

ប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបន្សាចសម្រាប់ស្រោចស្រពដំណាំ។

Income and costs

expenses on agricultural inputs

increased
decreased
Comments/ specify:

ចំណាយទុនច្រើនទៅលើការសាងសង់​ផ្ទះសំណាញ់ក្នុង​ដំណាក់​កាល​នៃ​ការ​បង្កើត​ដំបូង។​

farm income

decreased
increased
Comments/ specify:

មិនចំណាយលុយទៅលើការទិញថ្នាំពុលកសិកម្ម និងអាច​ដាំបានច្រើនសារនៅ​ក្នុងមួយឆ្នាំ។

workload

increased
decreased
Comments/ specify:

ពុំ​ចំណាយ​កម្លាំង​ពលកម្ម​ក្នុង​ស្រោច​ទឹក​ដូច​ពី​មុន។​

Socio-cultural impacts

food security/ self-sufficiency

reduced
improved
Comments/ specify:

ដាំដំណាំបានច្រើនមុខ និងច្រើនដង ហើយ​ជា​សារៈសំខាន់​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​សន្តិសុខស្បៀង​ ​និង​ការ​ផ្គត់​ផ្គង់​នៅ​ក្នុង​គ្រួសារ​មាន​ភាព​ប្រសើរ​ឡើង។​

health situation

worsened
improved
Comments/ specify:

ដោយ​សារ​តែ​កសិករ​មិន​ប្រើប្រាស់​ថ្នាំ​ពុល​កសិកម្ម​ ​ដូច​នេះ​បន្លែ​ដែល​ទទួល​បាន​គឺ​មាន​សុវត្ថិភាព​ធានា​ដល់​អ្នក​បរិភោគ។​

community institutions

weakened
strengthened
Comments/ specify:

មានចងក្រងសមាគមន៍ដើម្បីដាំបន្លែធម្មជាតិ និងមាន​ការ​ចែក​រំលែក​បទពិសោធន៍គ្នាទៅវិញទៅមក។

national institutions

weakened
strengthened
Comments/ specify:

មានការចុះមកបណ្តុះបណ្តាលពីមន្ត្រីថ្នាក់មន្ទីរ និង​គម្រោង​ផ្សេងៗដូចជា គម្រោង​ជំរុញបន្លែសុវត្ថិភាព​ដើម្បីផលិតបន្លែសុវត្ថិភាព​នៅ​កម្ពុជា។

SLM/ land degradation knowledge

reduced
improved
Comments/ specify:

ការប្រើប្រាស់ផ្ទះសំណាញ់ក្នុង​ការ​ដាំបន្លែដើម្បីទប់​ទល់​នឹង​សត្វល្អិតបំផ្លាញដល់ដំណាំ និងការផលិតជីកំប៉ុស្តិ៍គោក និងកំប៉ុស្តិ៍ទឹក។

Ecological impacts

Water cycle/ runoff

harvesting/ collection of water

reduced
improved
Comments/ specify:

គាត់​ជីក​​ស្រះ​នៅ​ក្បែរ​ផ្ទះ​សំណាញ់​​សម្រាប់​​ស្រោច​​ស្រព​បន្លែ​​នៅ​​ពេល​​រាំង​ស្ងួត​ ​និង​​នៅ​​ខែ​​ប្រាំង។​

evaporation

increased
decreased
Comments/ specify:

មានដំណាំជួយជាគម្រប និងផ្ទះសំណាញ់ជួយ​កាត់​បន្ថយ​កម្តៅ និង​រំហួត។

Soil

soil moisture

decreased
increased
Comments/ specify:

មានដំណាំជួយជាគម្របដីដែលអាចជួយ​​ថែរក្សា​សំណើម​ដី​ និងផ្ទះ​សំណាញ់​ជួយ​ការ​ពារ​រំហួត​បាន​ល្អ។​

soil loss

increased
decreased
Comments/ specify:

ដី​មាន​ដំណាំ​ជា​គម្រប​ ​ក៏​ដូច​ជា​ផ្ទះ​សំណាញ់​ការ​ពារ​កុំ​ឱ្យ​មាន​ការ​​ហូរ​ច្រោះ​ដី។​

soil compaction

increased
reduced
Comments/ specify:

ការប្រើប្រាស់ជីកំប៉ុស្តិ៍ជួយឱ្យដីធូរ សម្បូរទៅដោយ​ជន្លេន និងព​ពួក​អតិសុខុមប្រាណ​មួយ​ចំនួន​ដែល​ជួយ​មិន​ឱ្យ​ដី​ហាប់​ណែន។​

soil organic matter/ below ground C

decreased
increased
Comments/ specify:

ដីសម្បូរទៅដោយជីជាតិ ដោយសារប្រើប្រាស់​ជីកំប៉ុស្តិ៍។

Biodiversity: vegetation, animals

invasive alien species

increased
reduced
Comments/ specify:

មិនមានការបំផ្លាញបន្លែ​ពីសត្វល្អិតដូចកាលពីមុនទៀតទេ។

beneficial species

decreased
increased
Comments/ specify:

មានសត្វជន្លេន និងសត្វមានប្រយោជន៍ជាច្រើន។

pest/ disease control

decreased
increased
Comments/ specify:

ផ្ទះសំណាញ់កាត់បន្ថយការបំផ្លាញដំណាំពីសត្វល្អិត​យ៉ាង​មាន​ប្រសិទ្ធភាព។

6.3 Exposure and sensitivity of the Technology to gradual climate change and climate-related extremes/ disasters (as perceived by land users)

Gradual climate change

Gradual climate change
Season Type of climatic change/ extreme How does the Technology cope with it?
annual temperature increase well
seasonal temperature wet/ rainy season increase well
annual rainfall increase well

Climate-related extremes (disasters)

Climatological disasters
How does the Technology cope with it?
drought very well
Biological disasters
How does the Technology cope with it?
epidemic diseases very well
insect/ worm infestation very well

6.4 Cost-benefit analysis

How do the benefits compare with the establishment costs (from land users’ perspective)?
Short-term returns:

slightly positive

Long-term returns:

very positive

How do the benefits compare with the maintenance/ recurrent costs (from land users' perspective)?
Short-term returns:

positive

Long-term returns:

positive

6.5 Adoption of the Technology

  • 1-10%
If available, quantify (no. of households and/ or area covered):

6 គ្រួសារ

Of all those who have adopted the Technology, how many have did so spontaneously, i.e. without receiving any material incentives/ payments?
  • 90-100%

6.6 Adaptation

Has the Technology been modified recently to adapt to changing conditions?

Nee

6.7 Strengths/ advantages/ opportunities of the Technology

Strengths/ advantages/ opportunities in the land user’s view
មិនប្រើថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត។
អាច​ដាំបន្លែ​បាន​ច្រើន​មុខ​ ​ហើយ​អាច​ដាំ​បាន​ស្ទើរ​ពេញ​មួយ​ឆ្នាំ។​
ទទួលបានបន្លែមានសុវត្ថិភាព។
បង្កើនប្រាក់ចំណូល។
Strengths/ advantages/ opportunities in the compiler’s or other key resource person’s view
បន្ស៊ាំ​ទៅ​នឹង​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​ដោយ​អាច​រក្សា​សំណើម​ដី​បាន​ល្អ តម្រូវ​ការ​ទឹក​តិច ដូច្នេះ​ជួយ​សន្សំ​សំចៃ​ទឹក និង​ការពារ​បន្លែ​ពី​ការ​ខូចខាត​ដោយ​សារទឹកភ្លៀង។
មិន​ប្រើប្រាស់​ថ្នាំ​ពុល​គីមី ហើយ​ប្រើ​ជី​គីមី​តិចតួច ដូច្នេះ​ជួយ​កាត់​បន្ថយ​​ការ​ចំណាយ​ទៅ​លើ​ជី ហើយ​បច្ចេក​ទេស​នេះងាយស្រួលគ្រប់គ្រង ថែរក្សា និងត្រួតពិនិត្យ។
ទទួលបានបន្លែមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់​អ្នក​បរិភោគ។​

6.8 Weaknesses/ disadvantages/ risks of the Technology and ways of overcoming them

Weaknesses/ disadvantages/ risks in the land user’s view How can they be overcome?
ក្ដៅហើយហប់ខ្យល់ ដាក់កង្ហារ
ពិបាកចេញចូលនៅក្នុងផ្ទះសំណាញ់។ ធ្វើទ្វារឱ្យបានត្រឹមត្រូវ
ប្រើទុនច្រើនសម្រាប់សាងសង់ផ្ទះសំណាញ់នេះ។ ធ្វើតាមធនធានដែលមានដូចជាបង្គោលឬស្សី ឈើ​វែង​តូចៗ​ដែល​អាច​រក​បាន​ពី​ក្នុង​ព្រៃ។​
Weaknesses/ disadvantages/ risks in the compiler’s or other key resource person’s view How can they be overcome?
ត្រូវចំណាយច្រើនក្នុងការធ្វើផ្ទះសំណាញ់។ អាច​រក​ដៃ​គូ​សហការណ៍ ឬ​អង្គការជាដើម។​ កសិករ​ក៏​អាច​ធ្វើ​ផ្ទះ​សំណាញ់​ដោយ​ប្រើប្រាស់​ធនធាន​ដែល​អាច​រក​បាន​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ផង​ដែរ​ដូច​ជា​ ​បង្គោល​ឬស្សី​ ​ឬឈើ​វែង​តូចៗ។​
នៅខាងក្នុងផ្ទះសំណាញ់ហប់ខ្យល់។ ត្រូវដាក់កង្វារ។

7. References and links

7.1 Methods/ sources of information

  • field visits, field surveys

១ កន្លែង

  • interviews with land users

១ នាក់

  • interviews with SLM specialists/ experts

៥ នាក់

7.2 References to available publications

Title, author, year, ISBN:

Saingkoma.Y & Sokha. P (2009). kit of book: Technical principles and practical experience.CEDAC. In Khmer

Available from where? Costs?

The Cambodian Center for Study and Development in Agriculture

7.3 Links to relevant information which is available online

Title/ description:

RUA.(2016).Nethouse helps a vegetable producer stop using chemical pesticide. Agro-ecology learning alliance in South East asia.Retrieve from 23/01/2018

URL:

http://ali-sea.org/item/nethouse-helps-a-vegetable-producer-stop-using-chemical-pesticide/

Title/ description:

Talekar.N.S., F.C. Su., and M.Y.(2003).How to Grow Safer Leafy Vegetables in Nethouses and Net Tunnels. Asian vegetable research & development center. retrieved from 23/01/2018

URL:

https://www.google.com.kh/search?q=How+to+Grow+Safer+Leafy+Vegetables+in+Nethouses+and+Net+Tunnels&oq=How+to+Grow+Safer+Leafy+Vegetables+in+Nethouses+and+Net+Tunnels&aqs=chrome..69i57.1116j0j4&sourceid=chrome&ie=UTF-8

Title/ description:

Jain Irrigation Systems Ltd. small ideas, big revolution. (2009).Net Houses. retrieved from 23/01/2018

URL:

http://www.jains.com/Protected%20Cultivation/net%20houses.htm

Title/ description:

XStivers. L. (2011). Net House Vegetable Production: Pest Management Successes and challenges. Journal of the NACAA 4(1). retrieved from 08/01/2018

URL:

https://www.nacaa.com/journal/index.php?jid=87

Title/ description:

Dr. A. (2018). Net house vegetable production: Pest management successes and challenges. Entomology Series Timely Information Agriculture & Natural Resources. retrieved from 23/01/2018

URL:

www.aces.edu/timelyinfo/entomology/2010/December/Dec_2010.pdf

Links and modules

Expand all Collapse all

Modules