Technologies

Атаршсан газрыг сэргээж эргэлтэд оруулах хөрс хамгааллын газар тариалан [Mongolia]

Хөрс хамгааллын газар тариалан

technologies_6933 - Mongolia

Completeness: 92%

1. General information

1.2 Contact details of resource persons and institutions involved in the assessment and documentation of the Technology

Key resource person(s)

land user:

Батдэлэг Батнаран

Хэнтийн тариалан ХХК

Mongolia

Name of project which facilitated the documentation/ evaluation of the Technology (if relevant)
Decision Support for Mainstreaming and Scaling out Sustainable Land Management (GEF-FAO / DS-SLM)
Name of the institution(s) which facilitated the documentation/ evaluation of the Technology (if relevant)
Mongolian Academy of Sciences, Institute of Geography and Geoecology (IGG) - Mongolia

1.3 Conditions regarding the use of data documented through WOCAT

The compiler and key resource person(s) accept the conditions regarding the use of data documented through WOCAT:

Yes

1.4 Declaration on sustainability of the described Technology

Is the Technology described here problematic with regard to land degradation, so that it cannot be declared a sustainable land management technology?

No

Comments:

Энэхүү технологи нь атаршсан талбайг газар тариаланд эргүүлэн оруулж байгаа тул ГТМ технологи мөн болно.

1.5 Reference to Questionnaire(s) on SLM Approaches (documented using WOCAT)

2. Description of the SLM Technology

2.1 Short description of the Technology

Definition of the Technology:

Энэхүү технологи нь 1970-1980-аад оны үед өмнө нь газар тариалан, тэжээлийн үйлдвэрлэлд ашиглагдаж байгаад орхигдсон тариалангийн талбайг сэргээхэд чиглэсэн юм. Энэ газарт 2014 оноос газрын доройтлыг бууруулах, хөрсний үржил шимийг сайжруулах, газар тариалангийн үйл ажиллагааг сэргээх, тариалангийн газрын бүтээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор хамгааллын газар тариалангийн нэг арга болох холимог тариаланг эрхэлж байна.

2.2 Detailed description of the Technology

Description:

Хэнтий аймгийн Хэрлэн сумын газар нутагт байрших нийт 500 га талбайг анх үр тарианы чиглэлээр, дараа нь малын тэжээл тариалах зорилгоор ашиглаж байсан бөгөөд 1984 оноос хойш ашиглалгүй орхисон. Тус талбайг сэргээж эргэлтэд оруулах зорилгоор 2014 оноос хөрс хамгааллын холимог тариалангийн технологийг нэвтрүүлж эхэлсэн. Холимог тариалан нь өөр төрлийн таримлуудын харилцан зохицолдох чадварыг ашиглан холимог тариалалт хийх олон янзын агротехникийн туршлагуудыг багтаадаг. Энэ технологийн гол зорилго нь чийг дутмаг бүс нутагт үр тарианы ургацын хэмжээг тогтвортой байлгах, хөрсний гадаргыг хамгаалах, хөрсний ус чийгийг зохицуулах, микро- болон макро- шим тэжээлийн нөөцийг нэмэгдүүлэхэд оршино. Хэнтий аймгийн Хэрлэн суманд хэрэглэгдэж байгаа энэ технологиор олон янзын таримлуудын өөр хоорондын зохилдлогоог харгалзан янз бүрийн харьцаатай үрийн холимгийг тарьж хэрэгжүүлсэн. Өнөөдрийн байдлаар гич, вандуй, хошуу будаа, улаан буудай, хөх тариа, рапс зэрэг үр тариа, тосны ургамлуудыг холимог болон сэлгэн тариалалтаар тарьж ургуулж байна.
Хөрс хамгаалах хамгааллын газар тариалан нь хөрсний чанар, түүний гадны нөлөөг тэсвэрлэх чадварыг сайжруулах, хөрсний үржил шим болон бичил биетийн харьцааг зохицуулах, химийн гаралт хоруу чанар өндөртэй бодисын хэрэглээг бууруулах, бүтээмжийг нэмэгдүүлэх зэрэг давуу талуудыг бий болгодог. Холимог тариалангийн нэг чухал үйл ажиллагаа нь хөрсийг бага хөндөх зорилгоор хагалж боловсруулдаггүй, цантай үрлэгчээр тарилт хийдэг. Ургац хураалтын үед таримлын зөвхөн толгой хэсгийг хурааж аван үндэс болон ишийг хөрсөнд үлдээх ба энэ нь хөрсний органик бодисын агууламжид эерэг нөлөөтэй байдаг. Мөн навч, сүрэл зэрэг таримлын бусад хэсгийг хэрчиж талбайд цацсанаар хөрсний ууршилтыг бууруулах, хөрсийг нар болон салхины нөлөөнөөс хамгаалах боломжтой. Хөрсийг аль болох өндөр, шигүү бүрхүүл ургамлаар хучих, хөрсөн дээр таримлуудын үлдэгдлийг орхих эсвэл сэлгэн тариалалтад бүрхүүл ургамлыг оруулснаар бүс нутагт түгээмэл ажиглагдах салхины элэгдлийн сөрөг нөлөөг бууруулж чадах юм. Мөн түүнчлэн энэхүү технологи нь хөрсний чанар болон бичил орчин/бичил уур амьсгалыг сайжруулдаг.
Энэ технологийг хэрэгжүүлж эхлэхдээ газар ашиглагч нь атаршиж хаягдсан газрыг сайжруулах зорилготой төслийг орон нутгийн захиргаанд хүргүүлж, газар ашиглах эрхийг авсан бөгөөд зарим хэсгийг газрын дуудлага худалдаагаар худалдан авч түрээслэн ашиглаж байна. Газрыг тарилтад бэлтгэхдээ талбайн чулууг цэвэрлэж, хог ургамлыг устгах зорилгоор гербицид цацсан. Технологийг хэрэгжүүлэх явцад атаршсан газарт түгээмэл ургадаг хог ургамлын ургалт, тархалтыг зогсоох зорилгоор хоруу чанар багатай, хамгийн бага тунтай гербицидийн холимгийг ашигласан. Хожим нь холимог болон сэлгэн тариалалтын системд гичийг оролцуулж хог ургамлын тархалтыг хязгаарлахад ашиглаж байна.
Эхний жилд газар ашиглагч нягтарч дагтаршсан хөрсийг хагалж, хөрсний нэвчилтийг сайжруулах зорилгоор гич, рапс, царгасын холимгийг тарьснаас гадна үржил шим бага, хайргархаг хөрсөнд улаанбуудайг 40 см-ийн зайтай мөрөнд тарьсан. Хөрсөнд бүрхүүл тогтоож, хөрсний чанарыг сайжруулах зорилгоор эхний хэдэн жил (2014-2018) бүх ургацыг хурааж авалгүй үлдээсэн. 2019 онд мал бэлчээрлэлтийг хязгаарлах үүднээс хашаа барьсан нь ургацыг мэдэгдэхүйцээр нэмэгдүүлсэн. Газар ашиглагч нь зах зээлд нийлүүлэх бүтээгдэхүүний чанарыг сайжруулахын тулд тэг боловсруулалтын юмуу хөрсийг хамгийн бага хөндөж тариалах цантай үрлэгч машин, комбайн, трактор, гербицид цацагч машин, үр цэвэрлэгээний машин (олон төрлийн таримлуудын өөр өөр хэмжээтэй үрийг ялгах болон цэвэрлэх) зэрэг олон янзын машин, техникүүдийг банкны зээлд хамрагдан худалдаж авсан.
Таримал хоорондын зохицолдлогоо болон симбиоз харилцааны талаар тодорхой мэдлэгтэй байх нь таримлын холимог болон сэлгэн тариалалтыг төлөвлөхөд чухал нөлөөтэй. Таримлуудын морфологи буюу үндэсний систем, ус болон шим тэжээлийн төлөөх өрсөлдөөн зэрэг онцлог шинжийг анхааран үзэх хэрэгтэй. Вандуйг дангаар тарьсан үед ургац хураалт хүндрэлтэй болдог бол Гич-вандуйн холимог нь ургац хураалтыг хөнгөвчилдөг бөгөөд мөн хог ургамлыг биологийн аргаар хянах боломжийг бүрдүүлдэг.
Тус технологи хэрэгжүүлэгч нь өөр өөр таримлын холимгийг тарих болон сэлгэн тариалалт хийх зорилгоор нийт талбайгаа 12 хэсэгт хуваасан бөгөөд энэ нь хөрсний үржил шимийг хадгалах, хортон шавж болон өвчнийг хязгаарлах, ургац нэмэгдүүлэх зэрэг үр дүнтэй байна. Буурцагт ургамлууд нь хөрсөн дэх азотын хэмжээг нэмэгдүүлж үржил шимийг сайжруулдаг. Технологийг хэрэгжүүлж буй тариаланч вандуй, шош, сэвэг зарам, царгас зэрэг буурцагт ургамлуудыг ашиглан 5 талбайн сэлгээг туршин хэрэгжүүлж байна. Сэлгэн тариалалт нь тухайн жилийн цаг уурын нөхцөлөөс хамаардаг.
Хөрсөн дэх фосфор, калийн хэмжээг тогтмол хянаж, шинжлүүлдэг. Зөвхөн хомсдол үүссэн үед газар ашиглагч эрдэст бордоо хэрэглэдэг. Холимог болон хамгааллын газар тариалан хэрэгжүүлж байгаа тариаланчдын дүгнэлтээр энэ технологи нь хөрсний тогтвортой байдлыг хадгалж чадаж байгаа учраас цаашид энэ үйл ажиллагааг урт хугацаанд тогтвортой эрхлэх боломжтой.

2.3 Photos of the Technology

2.5 Country/ region/ locations where the Technology has been applied and which are covered by this assessment

Country:

Mongolia

Region/ State/ Province:

Хэнтий аймаг, Хэрлэн сум

Further specification of location:

Тахилгат багийн нутаг дэвсгэрт байрших тариалангийн газар

Specify the spread of the Technology:
  • evenly spread over an area
If the Technology is evenly spread over an area, specify area covered (in km2):

8.0

If precise area is not known, indicate approximate area covered:
  • 1-10 km2
Is/are the technology site(s) located in a permanently protected area?

No

Comments:

Улсын тусгай хамгаалалттай газар нутагт хамаарагдахгүй.

2.6 Date of implementation

Indicate year of implementation:

2014

If precise year is not known, indicate approximate date:
  • less than 10 years ago (recently)

2.7 Introduction of the Technology

Specify how the Technology was introduced:
  • through land users' innovation
  • during experiments/ research
Comments (type of project, etc.):

Тус технологийг хэрэгжүүлэгч нь хамгааллын газар тариалангийн талаар Монгол болон олон улсад хэрэгжүүлсэн туршлага, судалгаанд үндэслэн гич, рапс, царгасын холимгийг тарьж эхэлсэн. Эдгээр голлосон үндэст ургамлууд нь хатуурч дагтаршсан анжисны улыг сийрэгжүүлж, ус нэвчилтийг нэмэгдүүлдэг давуу талтай. Технологийг хэрэгжүүлэх явцдаа өөрийн санаачлагаар ажиглалт судалгаа хийж ирсэн бөгөөд бүрхүүл ургамал тогтсоны ачаар хөрсний чийг хадгалагдах, элэгдэл буурах, биологийн төрөл зүйл (шавьж, шувуу, микроорганизм) нэмэгдэх зэрэг өөрчлөлтүүд тус талбайд мэдэгдэхүйц ажиглагдаж байна.

3. Classification of the SLM Technology

3.1 Main purpose(s) of the Technology

  • improve production
  • reduce, prevent, restore land degradation
  • preserve/ improve biodiversity
  • adapt to climate change/ extremes and its impacts
  • create beneficial economic impact

3.2 Current land use type(s) where the Technology is applied

Land use mixed within the same land unit:

No


Cropland

Cropland

  • Annual cropping
Annual cropping - Specify crops:
  • legumes and pulses - lentils
  • legumes and pulses - peas
  • fibre crops - flax, hemp, other
  • oilseed crops - sunflower, rapeseed, other
  • fodder crops - alfalfa
  • cereals - barley
  • cereals - oats
  • cereals - wheat (spring)
  • seed crops - sesame, poppy, mustard, other
Number of growing seasons per year:
  • 1
Specify:

Үет ургамлын үрийг 4 сарын 1-15-д тарьж 8-9 сард хурааж авдаг.

Is intercropping practiced?

No

Is crop rotation practiced?

Yes

If yes, specify:

Сэлгэн тариалалт хийх зорилгоор нийт талбайг үндсэн 5 хэсэгт хуваасан. Сэлгээг үет ургамлын дараа өргөн навчит ургамал тарих дарааллаар хийх ба тухайн жилийн цаг агаарын нөхцөлөөс хамааран таримлын холимгийг шийддэг. Нэг жил гич-улаан буудайн холимог тарьсан бол дараа жил нь өөр таримлуудын холимгийг тарих хэрэгтэй.

3.3 Has land use changed due to the implementation of the Technology?

Has land use changed due to the implementation of the Technology?
  • Yes (Please fill out the questions below with regard to the land use before implementation of the Technology)
Land use mixed within the same land unit:

No

Unproductive land

Unproductive land

Specify:

Атар газар

Remarks:

Тус газарт социализмын үед нэг төрлийн таримал тарьж байгаад 1986 оноос хойш ашиглалгүй атаршуулж орхисон. Тиймээс талбайн газрын бүтээмж, үржил шим алдагдсан.

3.4 Water supply

Water supply for the land on which the Technology is applied:
  • rainfed
Comments:

Талбайн хэмжээнд усалгааны систем ашигладаггүй.

3.5 SLM group to which the Technology belongs

  • rotational systems (crop rotation, fallows, shifting cultivation)
  • improved ground/ vegetation cover
  • minimal soil disturbance

3.6 SLM measures comprising the Technology

agronomic measures

agronomic measures

  • A1: Vegetation/ soil cover
  • A2: Organic matter/ soil fertility
  • A3: Soil surface treatment
  • A5: Seed management, improved varieties
  • A6: Residue management
A3: Differentiate tillage systems:

A 3.1: No tillage

A6: Specify residue management:

A 6.4: retained

management measures

management measures

  • M1: Change of land use type
Comments:

Ашиглалтгүй, атаршсан газрыг тариалангийн газар болгож өөрчилсөн. Монгол улсын газрын нэгдмэл сангийн ангиллаар Атаршсан газрын ангилалд хамаарагдаж байсан бол газрыг ашиглаж эхэлснээр тариалангийн газарт бүртгэгдэх болсон.

3.7 Main types of land degradation addressed by the Technology

soil erosion by wind

soil erosion by wind

  • Et: loss of topsoil
  • Eo: offsite degradation effects
chemical soil deterioration

chemical soil deterioration

  • Cn: fertility decline and reduced organic matter content (not caused by erosion)
biological degradation

biological degradation

  • Bc: reduction of vegetation cover
  • Bq: quantity/ biomass decline
  • Bs: quality and species composition/ diversity decline
Comments:

Атаршсан талбайн хөрс нь ус болон салхиар элэгдсэний улмаас үржил шимгүй болж доройтсон, тиймээс хөрсөн дэх биологийн олон янз байдал буурснаас гадна ургамлын төрөл зүйл багасч, бүтээмж буурсан.

3.8 Prevention, reduction, or restoration of land degradation

Specify the goal of the Technology with regard to land degradation:
  • restore/ rehabilitate severely degraded land
Comments:

Энэхүү технологийн зорилго нь атаршиж орхигдсон газарт олон төрлийн ургамал тарих замаар дахин ашиглаж, хөрсийг элэгдэл, эвдрэлээс хамгаалах, түүний чийг, органик бодисыг нэмэгдүүлэх, биологийн олон янз байдлыг сайжруулах, ингэснээр урт хугацаанд, тогтвортой ашиглах боломжийг бүрдүүлэхэд оршино.

4. Technical specifications, implementation activities, inputs, and costs

4.1 Technical drawing of the Technology

Technical specifications (related to technical drawing):

Энэ бүдүүвч зурагт 2023 онд таримлын хольцыг хэрхэн талбайд хуваарилан тариалсныг харуулсан болно. Нийт талбайг сэлгэн тариалалт хийх зорилгоор үндсэн 5 хэсэгт болон мөн үрийн нөөц бий болгох зорилгоор хэд хэдэн жижиг талбайнуудад хуваасан. Тус талбайд 20 гаруй төрлийн таримлуудыг тарьдаг. Тухайн жилийн цаг агаарын нөхцөлөөс хамааран таван талбайн сэлгээг үет ургамал (улаанбуудай, арвай, овъёос гэх мэт), өргөн навчит ургамал (маалинга, сэвэг зарам, вандуй, гич гэх мэт) гэх дарааллаар хийдэг. Гантай жил ганд тэсвэртэй үр тариа болон маалингыг тарих ба дараа жил нь үрт ургамлыг өргөн навчит ургамлаар сэлгэн тариална. Харин чийг сайн жил гич + вандуй + овъёос + сэвэг зарам-ын холимгийг тарих нь тохиромжтой гэж үздэг. Энэ холимог нь хөрсний үржил шимийг нэмэгдүүлэх, үет ургамалд тархдаг өвчин болон хортон шавжийн тархалтыг хязгаарлах давуу талтай. Мөн түүнчлэн хөрсний элэгдлээс хамгаалдаг. Мөн талбайд өөр төрлийн таримлуудыг ашигласнаар агро олон янз байдлыг нэмэгдүүлж буй юм.

Author:

Н.Анхбаяр, Г.Гэрэлтуяа

Date:

03/10/2023

4.2 General information regarding the calculation of inputs and costs

Specify how costs and inputs were calculated:
  • per Technology area
Indicate size and area unit:

800 га

other/ national currency (specify):

төгрөг

If relevant, indicate exchange rate from USD to local currency (e.g. 1 USD = 79.9 Brazilian Real): 1 USD =:

3453.0

Indicate average wage cost of hired labour per day:

50000 - 100000

4.3 Establishment activities

Activity Timing (season)
1. Хашаа барих Тарилтын өмнө
2. Газрыг тарилтад бэлтгэх (чулууг түүх) Тарилтын өмнө
3. Гербицид худалдаж авах, цацах Тарилтын өмнө
4. Трактор худалдаж авах Тарилтын өмнө
5. Үрлэгч машин худалдаж авах Тарилтын өмнө
6. Ургац хураах комбайн худалдаж авах Тарилтын өмнө
7. Хор цацагч машин худалдаж авах Тарилтын өмнө
8. Үр цэвэрлэх машин худалдаж авах Тарилтын өмнө
9. Чулуу түүгч машин худалдаж авах Тарилтын өмнө
10. Хашаа барихад ашиглах шон зоогч машин авах/түрээслэх Тарилтын өмнө
11. Үр хадгалах сав худалдаж авах Ургац хураалтын өмнө
12. Агуулах, контэйнер Ургац хураалтын өмнө
Comments:

Технологийг хэрэгжүүлэхийн өмнө талбайг хамгаалан хашаа барих нь мал бэлчээрлэлтээс хамгаалах, бүрхүүл ургамал тогтооход чухал нөлөөтэй. Хашааг удаан ашиглах үүднээс чанартай материалыг сонгох нь зүйтэйг газар ашиглагч онцгойлон дурдсан. Тэрээр хашаагаа барихдаа Канад улсаас оруулж ирсэн материал ашигласан бөгөөд энэ нь зах зээлийн дундаж үнээс харьцангуй өндөр байсан.

4.4 Costs and inputs needed for establishment

Specify input Unit Quantity Costs per Unit Total costs per input % of costs borne by land users
Labour Хашаа барих хүн 2.0 15000000.0 30000000.0 100.0
Labour Гербицид цацах хүн 2.0 350000.0 700000.0 100.0
Labour Тарилт хийх хүн 1.0 4000000.0 4000000.0 100.0
Labour Чулуу түүх хүн 1.0 4800000.0 4800000.0 100.0
Equipment Трактор ш 1.0 220000000.0 220000000.0 100.0
Equipment Үрлэгч ш 1.0 224000000.0 224000000.0 100.0
Equipment Комбайн ш 2.0 397000000.0 794000000.0 100.0
Equipment Бодис цацагч ш 1.0 170000000.0 170000000.0 100.0
Equipment Чулуу түүгч ш 1.0 15000000.0 15000000.0 100.0
Equipment Үр цэвэрлэгээний машин ш 3.0 35000000.0 105000000.0 100.0
Equipment Шон зоогч машин (хашаа барих) ш 1.0 6900000.0 6900000.0 100.0
Equipment Үр хадгалах агуулах (сило) тонн (багтаамж) 700.0 714285.72 500000004.0 100.0
Plant material Үр (эхний удаа) тонн 70.5 4400000.0 310200000.0 100.0
Fertilizers and biocides Гербицид л 2400.0 8000.0 19200000.0 100.0
Construction material Хашаа барих /хашааны тор, шон/ км 25.0 10800000.0 270000000.0 100.0
Other Газар худалдан авах га 800.0 500000.0 400000000.0 100.0
Total costs for establishment of the Technology 3073800004.0
Total costs for establishment of the Technology in USD 890182.45
Comments:

Энэ технологийг нэвтрүүлэхэд гадны хөрөнгө оруулалт татаагүй. Газар ашиглагч банкнаас зээл авч шаардлагатай хөрөнгө оруулалтыг бүрдүүлсэн. Хашааг барихдаа урт хугацаанд ашиглагдах, сайн чанарын тор сонгох хэрэгтэй учраас Канадаас оруулж ирсэн материал ашиглан хийсэн.

4.5 Maintenance/ recurrent activities

Activity Timing/ frequency
1. Үрлэх/ 4-5 сар/ жилд нэг удаа
2. Ургац хураах болон үр ялгах 8-9-р сард нэг удаа
3. Үрийн нөөцийг бий болгох Ургац хураалтын дараа
4. Гербицид цацах Шаардлагатай тохиолдолд, 2-3 жилд
5. Таримлын өсөлт, хөгжилтийн үе шатны мониторинг Өсөлт хөгжлийн үе шат бүрт
6. Хөрсний үржил шимийг хянах Жилд нэг удаа, 8-р сард
Comments:

Хөрсний дээж авч нэгдсэн лабораторид агрохимийн шинжилгээ хийдэг.

4.6 Costs and inputs needed for maintenance/ recurrent activities (per year)

Specify input Unit Quantity Costs per Unit Total costs per input % of costs borne by land users
Labour Гербицид цацах хүн 2.0 1400000.0 2800000.0 100.0
Labour Ургац хураах (зөвхөн үрийг) хүн 4.0 1500000.0 6000000.0 100.0
Labour Үр ялгах хүн 2.0 1000000.0 2000000.0 100.0
Labour Үрлэх хүн 2.0 1500000.0 3000000.0 100.0
Equipment Цацагч /шатахуунд/ л/жил 400.0 2400.0 960000.0 100.0
Equipment Үрлэгээ /шатахуунд/ л/жил 4000.0 2400.0 9600000.0 100.0
Equipment Комбайн /шатахуунд/ л/жил 4000.0 2400.0 9600000.0 100.0
Equipment Засвар үйлчилгээ, сэлбэг хэрэгсэл га 800.0 10500.0 8400000.0 100.0
Plant material Үр тонн/жил 13.7 4400000.0 60280000.0 100.0
Fertilizers and biocides Гербицид авах /өөр төрлийн/ л 1.0 30000.0 30000.0 100.0
Other Газрын төлбөр төгрөг/жил 1.0 1900000.0 1900000.0 100.0
Other Хөрсний дээж шинжлүүлэх төгрөг/жил 1.0 830000.0 830000.0 100.0
Total costs for maintenance of the Technology 105400000.0
Total costs for maintenance of the Technology in USD 30524.18
Comments:

Жил бүр ашиглах гербицидийн хэмжээ хог ургамлын төрөл болон тархалтын байдлаас хамаардаг. Эхний жил газрыг тарилтад бэлтгэхийн тулд 19 сая төгрөгийг (2400 л) гербицид авахад зарцуулсан бөгөөд үнэ нь өнөөгийнхтэй харьцуулахад харьцангуй бага байсан. Харин 2022 онд талбайд тархсан өөр төрлийн хог ургамлыг устгахын тулд өөр төрлийн гербицидийг авч ашигласан бөгөөд 120 сая төгрөгийг (1800 л) зарцуулсан байна. Энэ нь цар тахалын (КОВИД) улмаас хил хаагдаж бүтээгдэхүүний үнэ бусад жилүүдтэй харьцуулахад өндөр болсонтой мөн холбоотой. Харин 2023 онд 30 000 төгрөгийн (1 л) гербицидийг нийт талбайн хэмжээнд цацсан байна.
Газар ашиглагч болон талбайн манаач сар бүрийн цалин авдаг.

4.7 Most important factors affecting the costs

Describe the most determinate factors affecting the costs:

Зардалд голлон нөлөөлөх хүчин зүйлд үнийн тогтворгүй байдал, импортын бүтээгдэхүүнд төгрөгийн ханш ихээр нөлөөлнө (ихэвчлэн импортын бүтээгдэхүүн авах үед). Түүнчлэн цаг агаарын эрсдэлтэй нөхцөл үүссэн тохиолдолд хохирлыг бууруулах үүднээс гаднаас хүн хүч шаардагдана.

5. Natural and human environment

5.1 Climate

Annual rainfall
  • < 250 mm
  • 251-500 mm
  • 501-750 mm
  • 751-1,000 mm
  • 1,001-1,500 mm
  • 1,501-2,000 mm
  • 2,001-3,000 mm
  • 3,001-4,000 mm
  • > 4,000 mm
Specify average annual rainfall (if known), in mm:

150.00

Indicate the name of the reference meteorological station considered:

Өндөрхаан

Agro-climatic zone
  • semi-arid

Энэ бүс нутаг нь хахир хүйтэн өвөлтэй, гандуу зунтай бүсэд хамрагдана. Жилийн дундаж агаарын температур -0,2 градус, өдөр шөнийн температурын ялгаа 13-15 градусын хооронд хэлбэлзэнэ.

5.2 Topography

Slopes on average:
  • flat (0-2%)
  • gentle (3-5%)
  • moderate (6-10%)
  • rolling (11-15%)
  • hilly (16-30%)
  • steep (31-60%)
  • very steep (>60%)
Landforms:
  • plateau/plains
  • ridges
  • mountain slopes
  • hill slopes
  • footslopes
  • valley floors
Altitudinal zone:
  • 0-100 m a.s.l.
  • 101-500 m a.s.l.
  • 501-1,000 m a.s.l.
  • 1,001-1,500 m a.s.l.
  • 1,501-2,000 m a.s.l.
  • 2,001-2,500 m a.s.l.
  • 2,501-3,000 m a.s.l.
  • 3,001-4,000 m a.s.l.
  • > 4,000 m a.s.l.
Indicate if the Technology is specifically applied in:
  • concave situations

5.3 Soils

Soil depth on average:
  • very shallow (0-20 cm)
  • shallow (21-50 cm)
  • moderately deep (51-80 cm)
  • deep (81-120 cm)
  • very deep (> 120 cm)
Soil texture (topsoil):
  • coarse/ light (sandy)
Soil texture (> 20 cm below surface):
  • medium (loamy, silty)
Topsoil organic matter:
  • low (<1%)

5.4 Water availability and quality

Ground water table:

5-50 m

Availability of surface water:

good

Water quality (untreated):

good drinking water

Water quality refers to:

both ground and surface water

Is water salinity a problem?

No

Is flooding of the area occurring?

Yes

Regularity:

episodically

Comments and further specifications on water quality and quantity:

Хур тунадасны эрчмээс хамаарна.

5.5 Biodiversity

Species diversity:
  • medium
Habitat diversity:
  • low
Comments and further specifications on biodiversity:

Ургамал болон амьтны судалгаанаас үзэхэд энэ бүс нутагт олон янз байдал дунд зэрэг байна.
Технологи хэрэгжүүлсний дараа тариалангийн талбайд илүү олон зүйлийн шавьж, шувуу тохиолдох болсон бөгөөд энэ нь агро олон янз байдал нэмэгдсэнтэй холбоотой.

5.6 Characteristics of land users applying the Technology

Sedentary or nomadic:
  • Sedentary
Market orientation of production system:
  • mixed (subsistence/ commercial)
Off-farm income:
  • less than 10% of all income
Relative level of wealth:
  • average
Individuals or groups:
  • employee (company, government)
Level of mechanization:
  • mechanized/ motorized
Gender:
  • men
Age of land users:
  • middle-aged
Indicate other relevant characteristics of the land users:

Хэнтийн тариалан ХХК нь газар ашиглагч, туслах ажилтан, улирлын ажилтантай компани юм.

5.7 Average area of land used by land users applying the Technology

  • < 0.5 ha
  • 0.5-1 ha
  • 1-2 ha
  • 2-5 ha
  • 5-15 ha
  • 15-50 ha
  • 50-100 ha
  • 100-500 ha
  • 500-1,000 ha
  • 1,000-10,000 ha
  • > 10,000 ha
Is this considered small-, medium- or large-scale (referring to local context)?
  • medium-scale
Comments:

Стандартад үндэслэн тооцвол тухайн газар ашиглагчийн ашиглаж буй талбай нь дунд хэмжээний талбайд тооцогдоно.

5.8 Land ownership, land use rights, and water use rights

Land ownership:
  • state
Land use rights:
  • leased
Water use rights:
  • individual
Are land use rights based on a traditional legal system?

No

Specify:

Тухайн газрыг 15 жилийн хугацаатайгаар эзэмшиж, сунгах зарчмаар ашиглаж байна. Жил бүр газрын төлбөр төлдөг. Газар тариалангийн үйлдвэрлэлийн зориулалтаар газар ашиглах эрхийг дуудлага худалдаагаар авсан.

5.9 Access to services and infrastructure

health:
  • poor
  • moderate
  • good
education:
  • poor
  • moderate
  • good
technical assistance:
  • poor
  • moderate
  • good
employment (e.g. off-farm):
  • poor
  • moderate
  • good
markets:
  • poor
  • moderate
  • good
energy:
  • poor
  • moderate
  • good
roads and transport:
  • poor
  • moderate
  • good
drinking water and sanitation:
  • poor
  • moderate
  • good
financial services:
  • poor
  • moderate
  • good

6. Impacts and concluding statements

6.1 On-site impacts the Technology has shown

Socio-economic impacts

Production

crop production

decreased
increased
Quantity before SLM:

0

Quantity after SLM:

25 ц/га

Comments/ specify:

Үр тарианы ургацын хэмжээ нь тухай жилийн хур тунадаснаас өндөр хамааралтай. 2021 онд хур тунадас ахиу жил 1 га-гаас 25 ц ургац авсан тохиолдол бий. Гэвч 2014-2016 онд, маш хүчтэй доройтсон газарт технологи хэрэгжүүлж эхлэх үед гантай жилүүд тохиосон бөгөөд 100 хувь ургац алдаж байсан.

crop quality

decreased
increased
Comments/ specify:

Улаанбуудайн натур жин 900 гр/л үзүүлэлт рүү дөхөж байсан ба цавуулаг уургийн агууламж хүнсний 1-р зэргийн будааны шаардлага байнга хангадаг.

fodder production

decreased
increased
Comments/ specify:

2018 болон 2022 оны улаанбуудайн түрүүний дундаж уртыг харьцуулан үзвэл сүүлийн жилүүдэд нэмэгдсэн буюу 7 сарын 1 гэхэд үр тарианы түрүүний нийт урт 10-12 см хүрэх ба энэ нь ургац нэмэгдүүлэх үндэс болно. Овъёос болон улаанбуудайг тэжээл үйлдвэрлэлд, вандуйг тахианы аж ахуйд нийлүүлдэг.

fodder quality

decreased
increased
Comments/ specify:

Улаанбуудайн чанарын хувьд I зэрэгт ордог. Баялаг сортын вандуйн уургийн агууламж 18-20%, цардуулын хэмжээ 26-35% байна.

risk of production failure

increased
decreased
Comments/ specify:

Олон төрлийн ургамал тарьдаг учраас тариалалтын хугацаа зөрдөг буюу ажиллах хүч, зардлын хэмжээг бууруулж чаддаг учраас эдгээрээс шалтгаалах аливаа эрсдлийг даван туулах чадвартай гэж дүгнэж байна.

product diversity

decreased
increased
Quantity before SLM:

1

Quantity after SLM:

20

Comments/ specify:

20-оод зүйлийн ургамал тарьж ургуулж байна.

Income and costs

expenses on agricultural inputs

increased
decreased
Quantity before SLM:

9 центнер

Quantity after SLM:

3 центнер

Comments/ specify:

Тарилтад ашиглах үрийн норм бага, дараа жилийн тариалалтад өөрсдийн үрийг ашиглах боломжтой, ургамлын өвчин, хортны тархалт харьцангуй бага байдаг. Гербицид болон бордоо хэрэглэдэггүй тул зардал гардаггүй.

farm income

decreased
increased
Quantity after SLM:

5 центнер

Comments/ specify:

Тухайн жилийн цаг агаарын нөхцөлөөс ургацын хэмжээ хамаарна. Цаг агаар таатай биш, хур тунадас харьцангуй бага жилд улаанбуудайн ургацыг тооцоход 1 га-д дунджаар 3 ц-ийн зардал гаргаж, 5 ц авч байна. Энэ тохиолдолд цэвэр ашиг нь 2 ц байна.

workload

increased
decreased
Quantity before SLM:

4

Quantity after SLM:

2

Comments/ specify:

Олон төрлийн таримлын тариалалтын хугацаа зөрдөг учраас их хэмжээний ажиллах хүч шаардагдахгүй. Нийт талбайн хэмжээнд 2 хүн жилийн турш тогтмол ажиллах бөгөөд ургац хураах үед 1-2 хүн нэмж ажиллуулдаг.

Socio-cultural impacts

food security/ self-sufficiency

reduced
improved

SLM/ land degradation knowledge

reduced
improved
Comments/ specify:

Бусад тариаланчдад менторшип хөтөлбөр явуулдаг.

Ecological impacts

Water cycle/ runoff

water quantity

decreased
increased
Comments/ specify:

Гүний ус

evaporation

increased
decreased
Comments/ specify:

Талбайн хөрсөнд бүрхүүл үүсгэж байгаа тул хөрснөөс уурших усны хэмжээг бууруулж хөрсний чийгийг хадгална.

Soil

soil moisture

decreased
increased
Comments/ specify:

Хөрсөн дээр үлдэж буй бүрхүүл ургамал болон ургамлын үлдэгдлүүд ууршилтыг бууруулж хөрсний чийгийн агууламжийг сайжруулна.

soil cover

reduced
improved
Quantity before SLM:

0 см

Quantity after SLM:

2 см

Comments/ specify:

Технологи хэрэгжүүлэхээс өмнө тус талбайд ургамал сийрэг тархсан, өнгөн хөрс салхиар хүчтэй элэгдэж үржил шимээ алдсан, хайргаар битүү хучигдсан байсан.

soil loss

increased
decreased
Comments/ specify:

Өвлийн улиралд бүрхүүл ургамалд тогтсон цасан бүрхэвч хаврын салхинаас хөрсийг хамгаалахад чухал нөлөөтэй байна.

nutrient cycling/ recharge

decreased
increased

soil organic matter/ below ground C

decreased
increased
Comments/ specify:

Хөрсөн дэх органик бодисын агууламж 1 хувиар нэмэгдэхэд хөрсний ус агуулах чадамж 4 хувиар нэмэгддэг гэж үздэг. Энэ үүднээс органик бодисын агууламж сайжирсан гэж дүгнэж болно.

Biodiversity: vegetation, animals

Vegetation cover

decreased
increased
Comments/ specify:

Технологи хэрэгжүүлэхээс өмнө ургамал бүрхэвч сийрэг, 1 х 1 м талбайд 2-3 зүйлийн хөл газрын ургамал тохиолдож байсан.

biomass/ above ground C

decreased
increased
Comments/ specify:

Газрын дээрх биомасс нэмэгдсэн. Агь шарилж зонхилох ургамал.

plant diversity

decreased
increased

animal diversity

decreased
increased
Comments/ specify:

Хөрсний дээж авч судалсан дүнгээс үзвэл хөрсөн дэх бичил биетний харьцаа нэмэгдсэн. Мөн ургамлын төрөл, зүйл нэмэгдсэнтэй холбоотойгоор шавьжийн олон янз байдал, түүгээр хооллогч шувууд өссөн нь мэдэгдэхүйц ажиглагдаж байна.

beneficial species

decreased
increased
Comments/ specify:

2019 оноос талбай дотор мөөг ургаж эхэлсэн. Талбайн хөрсний мөөгөнцрийн тархалтыг дэмжих зорилгоор мөөгөнцөртэй микориз үүсгэдэг маалингыг тарьж байна. Мөөгөнцөр нь хөрсний чанарт эерэг нөлөөтэй байдаг.

pest/ disease control

decreased
increased
Comments/ specify:

Гич, вандуй тарьсан талбайд үхэр гоньд болон бусад хөл газрын ургамлууд бараг ургадаггүй. Гич нь 2 төрлийн хүчтэй бодис ялгаруулдаг учраас ургамлын өвчин тархах боломжийг хязгаарлаж байгаа нь ажиглагдсан.

Climate and disaster risk reduction

flood impacts

increased
decreased
Quantity before SLM:

их

Quantity after SLM:

бага

Comments/ specify:

Таримлын босоо ишнүүд болон бүрхүүл нь үерийн усны эрчмийг сааруулж, хөрсний үржил шимт давхаргыг угаах эрсдэлийг бууруулна. Түүнчлэн үерийн усаар зөөгдөн ирсэн ургамлын үлдэгдэл, бусад биетүүдийг талбайд үлдээж, хөрсөнд бордоо болгох давуу талтай.

drought impacts

increased
decreased
Quantity before SLM:

их

Quantity after SLM:

бага

Comments/ specify:

Хөрсөн дэх чийгийн хэмжээ бусад газруудтай харьцуулахад сайн байдаг учраас гантай жилүүдэд ургацын хэмжээ илүү, хөрсний элэгдэл бага байна.

wind velocity

increased
decreased
Comments/ specify:

Энэ бүс нутагт салхины эрчим их. Цаашид салхинаас хамгаалах ойн зурвас байгуулах талаар бодож байна.

Specify assessment of on-site impacts (measurements):

Өвөл ургамлын босоо ишнүүд цасыг сайн тогтоон барьдаг. Энэ нь хаврын улиралд хөрс хамгаалах болон хөрсний чийгийг нэмэгдүүлэхэд чухал нөлөөтэй байдаг.

6.2 Off-site impacts the Technology has shown

wind transported sediments

increased
reduced
Comments/ specify:

Салхиар дамжин ирсэн органик материалыг хуримтлуулах замаар салхиар туугдах материалыг бууруулдаг.

damage on neighbours' fields

increased
reduced
Comments/ specify:

Үерийн эрсдлийг бууруулж чаддаг.

Specify assessment of off-site impacts (measurements):

Технологи хэрэгжүүлэгч өөрийн ажиглалтаар дүгнэлт гаргасан.

6.3 Exposure and sensitivity of the Technology to gradual climate change and climate-related extremes/ disasters (as perceived by land users)

Gradual climate change

Gradual climate change
Season increase or decrease How does the Technology cope with it?
annual temperature increase well
seasonal temperature summer increase moderately
seasonal temperature winter decrease not well
seasonal rainfall summer decrease not well
seasonal rainfall spring decrease moderately

Climate-related extremes (disasters)

Meteorological disasters
How does the Technology cope with it?
local snowstorm moderately
local sandstorm/ duststorm not well
Climatological disasters
How does the Technology cope with it?
heatwave very well
drought very well
Biological disasters
How does the Technology cope with it?
epidemic diseases well

Other climate-related consequences

Other climate-related consequences
How does the Technology cope with it?
reduced growing period not well

6.4 Cost-benefit analysis

How do the benefits compare with the establishment costs (from land users’ perspective)?
Short-term returns:

negative

Long-term returns:

positive

How do the benefits compare with the maintenance/ recurrent costs (from land users' perspective)?
Short-term returns:

slightly positive

Long-term returns:

positive

Comments:

Анх 800 га талбайтай аж ахуйг байгуулах зардал нь ойролцоогоор 3.6 тэрбум байсан бөгөөд эхний жилүүдэд ямар ч орлогогүй байсан. Урт хугацаандаа жил бүрт зарцуулах зардал багасаж жилийн орлого 320 сая, цэвэр ашиг 128 сая болсон. Тиймээс үр ашиг нь урт хугацаандаа эерэг байна.

6.5 Adoption of the Technology

  • single cases/ experimental
If available, quantify (no. of households and/ or area covered):

1 өрх

Of all those who have adopted the Technology, how many did so spontaneously, i.e. without receiving any material incentives/ payments?
  • 91-100%
Comments:

Өөрсдөө бүх зардлаа гаргасан.

6.6 Adaptation

Has the Technology been modified recently to adapt to changing conditions?

Yes

If yes, indicate to which changing conditions it was adapted:
  • climatic change/ extremes
Specify adaptation of the Technology (design, material/ species, etc.):

Үр тариаг ээлжлэн тариалахдаа тухайн тарилтын жилийн хаврын цаг уурын нөхцөл, хөрсөнд хуримтлагдсан чийгээс хамааруулан шийдвэр гаргадаг. Зарим жил таримлын холимгийг хэвээр үлдээдэг.

6.7 Strengths/ advantages/ opportunities of the Technology

Strengths/ advantages/ opportunities in the land user’s view
Монголын уур амьсгалын нөхцөлд тус технологи нь уламжлалт моно тариалалтаас өндөр ургац өгдөг.
Технологи нь өвөл хуримтлагдсан цас хөрсөнд чийг өгч тааламжтай нөхцөлийг бүрдүүлдэг учир хавар тариалалтыг эрт эхлүүлэх боломжтой.
Хөрс элэгдэх, элс хунгарлах нөхцөлийг эрс бууруулсан.
Хамгааллын газар тариалан нь хөрсний физик шинж чанарыг мэдэгдэхүйц сайжруулж, атар газрыг тогтвортойгоор нөхөн сэргээх боломжтой.
Хөрсний органик бодис нэмэгдэхийн хирээр урт хугацаанд хөрсний үржил шим сайжирна.
Strengths/ advantages/ opportunities in the compiler’s or other key resource person’s view
Хамгийн бага зардлаар атаршсан газрыг сэргээж байна.
Атаршсан газрыг эргэлтэд оруулахдаа хөрсний үржил шимийг бууруулахгүйгээр хөрс хамгаалах технологийг ашигласан.
Дунд оврын газар тариаланд механикжсан техник ашиглах нь хөдөлмөр зарцуулалтыг багасгаж байгаагаар давуу тал болж байна.
Бага үрийн нормоор тарилт хийж байгаа нь урт хугацаанд эдийн засгийн үр ашгийг нэмэгдүүлж байна.

6.8 Weaknesses/ disadvantages/ risks of the Technology and ways of overcoming them

Weaknesses/ disadvantages/ risks in the land user’s view How can they be overcome?
Уур амьсгалын өөрчлөлт, хуурайшлын улмаас зарим жилүүдэд тарилт болон ургалтын хугацаанд ургац алддаг. Хагас усалгаатай буюу улирлын усалгааг бий болгох.
Ургац хураалтын явцад аль болох өндөр бүрхүүл үлдээх шаардлагатай. Үүнд тусгай зориулалтын машин шаардлагатай байдаг. Хураалтанд самнах аргыг буюу зөвхөн таримлын түрүүг цуглуулдаг техник /самнадаг жаатаг/ шаардлагатай.
Weaknesses/ disadvantages/ risks in the compiler’s or other key resource person’s view How can they be overcome?
Импортын үр ашигладаг нь ургамлын зардлыг нэмэгдүүлэх талтай. Жижиг тусгаарласан талбайд голлон ашигладаг таримлын үрийг ургуулах.
Уур амьсгалын өөрчлөлт явагдаж байгаа энэ үед услалтын систем шийдэгдээгүй байгаа нь эрсдэлийг нэмэгдүүлэх сул тал болно. Хөрсний чийг хуримтлуулах арга технологийг судлах, хэрэгжүүлэх. Боломжгүй бол усалгаатай хэлбэрт аажим шилжих.
Хураалтын дараа үр ялгах техник, тохиромжтой машин байхгүйгээс үрийг ялгахад хүндрэл үүсдэг. Үр ангилан шигших механизмаа өргөтгөх.
Хураах техник байхгүйгээс ургацыг бүрэн хурааж чадахгүй байдаг. Шинэ төрлийн комбайн худалдан авах. Бусдаас түрээслэн ашиглах.

7. References and links

7.1 Methods/ sources of information

  • interviews with land users

Мэдээллийг технологи нэвтрүүлсэн иргэнээс асуулгын дагуу цуглуулсан.

When were the data compiled (in the field)?

02/10/2023

7.2 References to available publications

Title, author, year, ISBN:

Guidelines for Intercropping. Charles L. Mohler, Sue Ellen Johnson. 2009. ISBN 978-1-933395-21-0

Available from where? Costs?

https://www.sare.org/wp-content/uploads/Crop-Rotation-on-Organic-Farms.pdf

Title, author, year, ISBN:

Encyclopedia of Biodiversity, Reference Work. Second Edition. 2013. ISBN 978-0123847195

Available from where? Costs?

https://www.amazon.com/Encyclopedia-Biodiversity-2nd-Set/dp/0123847192

7.3 Links to relevant online information

Title/ description:

Intercropping: benefits and types

URL:

https://geopard.tech/blog/what-is-intercropping-and-how-does-it-work/

Title/ description:

Intercropping: Ergonomic And Efficient Farming

URL:

https://eos.com/blog/intercropping/

Title/ description:

INTERCROPPING

URL:

http://nwrm.eu/measure/intercropping

Links and modules

Expand all Collapse all

Modules