វិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ

Sacred Groves as Informal Protected Areas [ប្រទេសប៊ូតង់]

Ney dang Draktsen Tshu Sungchop Sakhong Khey Chhoe Yoep (གནས་ས་དང་བྲག་བཙན་ཚུ་སྲུང་སྐྱོབ་ས་ཁོངས་ཁྱད་ཆོད་ཡོདཔ།)

approaches_6856 - ប្រទេសប៊ូតង់

ពិនិត្យមើលគ្រប់ផ្នែក

ពង្រីកមើលទាំងអស់
ភាពពេញលេញ៖ 97%

1. ព័ត៌មានទូទៅ

1.2 ព័ត៌មានលម្អិតពីបុគ្គលសំខាន់ៗ និងស្ថាប័នដែលចូលរួមក្នុងការវាយតម្លៃ និងចងក្រងឯកសារនៃវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ

បុគ្គលសំខាន់ម្នាក់ (ច្រើននាក់)

អ្នកប្រើប្រាស់ដី:

Penjor Tashi

+97577370208

penjortashi73@gmail.com

Land user

Talung Chhiwog. Bji Geog Haa Dzongkhag

ប្រទេសប៊ូតង់

អ្នកប្រើប្រាស់ដី:

Kachey Kachey

+97517653226 / +97577212528

Land user

Talung Chhiwog Bji Geog Haa Dzongkhag

ប្រទេសប៊ូតង់

អ្នកប្រើប្រាស់ដី:

Passang Passang

+97517740196

Land user

Talung Chhiwog Bji Geog Haa Dzongkhag

ប្រទេសប៊ូតង់

អ្នកប្រើប្រាស់ដី:

Norbu Kezang

+97517444777

Land user

Yangthang Chhiwog Bji Geog Haa Dzongkhag

ប្រទេសប៊ូតង់

អ្នកប្រើប្រាស់ដី:

Tshentse Tshentse

+97517842997

Land user

Yangthang Chhiwog Bji Geog Haa Dzongkhag

ប្រទេសប៊ូតង់

ឈ្មោះគម្រោងដែលបានចងក្រងឯកសារ/ វាយតម្លៃលើវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ (បើទាក់ទង)
Strengthening national-level institutional and professional capacities of country Parties towards enhanced UNCCD monitoring and reporting – GEF 7 EA Umbrella II (GEF 7 UNCCD Enabling Activities_Umbrella II)
ឈ្មោះអង្គភាពមួយ (ច្រើន) ដែលបានចងក្រងឯកសារ/ វាយតម្លៃលើវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ (បើទាក់ទង)
National Soil Services Center, Department of Agric (National Soil Services Center, Department of Agric) - ប្រទេសប៊ូតង់

1.3 លក្ខខណ្ឌទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈវ៉ូខេត

តើពេលណាដែលទិន្នន័យបានចងក្រង (នៅទីវាល)?

15/07/2023

អ្នកចងក្រង និង(បុគ្គលសំខាន់ៗ)យល់ព្រមទទួលយកនូវលក្ខខណ្ឌនានាទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈ​ វ៉ូខេត:

បាទ/ចា៎

2. ការពណ៌នាអំពីវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ SLM

2.1 ពណ៌នាសង្ខេបខ្លីពីវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ

A sacred grove is considered to be the home of the Local Deity of a region and is revered and protected by the people with respect and dedication. Here, a sacred grove of trees and undisturbed ground surround a majestic blue pine that is believed to be more than 350 years old.

2.2 ពណ៌នាលម្អិតពិវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ

ពណ៌នាលម្អិតពិវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ:

A sacred grove is considered to be the home of the Local Deity of a region and is revered and protected by the people with respect and dedication. Here, a sacred grove of trees and undisturbed ground surround a majestic blue pine that is believed to be more than 350 years old.
The distinct feature of the approach is that it is undertaken by an informal group borne out of pure faith and dedication to their local hero and legend. In this case, people protect and conserve a particular sanctuary the size of two football pitches. Trees surround it with important signs and symptoms considered to serve the purpose of sacred offerings to the deity that saved the people of that locality in the 17th century AD.
In the middle is a tall blue pine tree that holds a prayer flag on its crown which is renewed once a year. It is believed to have been planted some 350 years ago to mark the victory of the people of Haa against Tibetan invaders. The victory of the Haaps was guaranteed by the magic and Herculaneum feat of Ap Chhundue who is said to have defeated every Tibetan soldier with a single slash in that very ground.
To revere him for his extraordinary deeds, people celebrate two types of occasions, decorating the surrounding trees and encircling the middle tree singing and citing words of praise to Ap Chhundue while holding a sword in one hand and a circular shield in another. The village's Pawo (oracle) performs his rituals, foretells the general predictions and warnings (if any) for the coming year, and suggests remedies and tips for a fruitful year ahead.
During the occasion, the trees that grow around are tied with colourful prayer flags and scarves. Different shapes and sizes of ritual cakes are made and kept in front of the sacred tree and a set of prayers is conducted by the monks led by the head lama of Haa Rabdey (monastic school). The sacred tree in the middle and other trees are included among the ritual cakes and have to be equally mentioned in the prayers that the monks recite. That is why these trees are left untouched.
As per the grandson of their former Ap Pawo (Astrologer/ Oracle) who never missed the events happening in that haven, he saw a connection and coexistence of three different backgrounds with one goal in mind, which was to preserve that sacred place and continue to pass it on to future generations.

In conclusion, the people of Haa not only preserve their culture and identity, but also preserve and promote the natural environment. No wonder Haa Dzongkhag (State) is still under 80% forest cover - contributing to a carbon-negative nation.

2.3 រូបភាពនៃវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ

កំណត់សំគាល់ទូទៅរបស់រូបថត:

The photo was taken during the documentation in the middle of the ground surrounded by sacred groves.

2.4 វីឌីអូនៃវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ

ការពណ៌នាសង្ខេប:

n/a

2.5 ប្រទេស/តំបន់/ទីតាំងកន្លែង ដែលវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយត្រូវបានអនុវត្តន៍

ប្រទេស:

ប្រទេសប៊ូតង់

តំបន់/រដ្ឋ/ខេត្ត:

Haa

បញ្ជាក់បន្ថែមពីលក្ខណៈនៃទីតាំង:

Jangkakha, Bji Geog

មតិយោបល់:

Exact spot where the sacred groves are is spotted and marked. The one we have documented is the most popular one in our country for which we can get data and the right information.

2.6 កាលបរិច្ឆេទនៃការចាប់ផ្តើម និងបញ្ចប់នៃវិធីសាស្រ្តផ្សព្វផ្សាយនេះ

ប្រសិនអត់ចាំឆ្នាំ សូមចង្អុលបង្ហាញកាលបរិច្ឆេទប្រហែលៗពេលដែលវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយត្រូវបានចាប់ផ្តើមប្រើ:

ច្រើនជាង 50 ឆ្នាំមុន (ប្រពៃណី)

មតិយោបល់:

Indeed more that 350 years has passed after the initiative.

2.7 ប្រភេទនៃវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ

  • ក្រុមប្រពៃណី/ក្រុមជនជាតិភាគតិច

2.8 គោលបំណង/ទិសដៅសំខាន់នៃវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ

The main aims/objectives of the approach are:
1) Maintaining the sanctity and sacredness of the place.
2) Protect sacred trees believed to hold important historical imprints.
3) Promote and preserve cultural and historical significance of the place through worship of the sacred trees and rocks in the place.
4) Strengthen and improve coordination and cooperation among different villages of the region.

2.9 លក្ខខណ្ឌអនុញ្ញាត ឬរារាំងការអនុវត្តន៍បច្ចេកទេសដែលស្ថិតនៅក្រោមវិធីសាស្រ្តផ្សព្វផ្សាយ

សង្គម/វប្បធម៌/ និងតម្លៃនៃសាសនា
  • អំណោយផល

Preserves the social cohesion and traditional values of Haa valley.

  • រារាំង

Difficult to organize due to the dwindling rural population.

ភាពអាចរកបាននៃធនធានហិរញ្ញវត្ថុ និងសេវាកម្ម
  • អំណោយផល

The local people celebrate two significant religions ceremonies in that place.

ការសហការ/ការសម្របសម្រួលតួអង្គពាក់ព័ន្ធ
  • អំណោយផល

During religious ceremonies and offerings, people of different villages of the region come together to celebrate and worship the same hero (Guardian Deity)

3. ការចូលរួម និងតួនាទីរបស់ភាគីពាក់ព័ន្ធ

3.1 អ្នកពាក់ព័ន្ធដែលបានចូលរួមក្នុងវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ និងតួនាទីរបស់ពួកគេ

  • អ្នកប្រើប្រាស់ដីក្នុងតំបន់/សហគមន៍

Indeed every people of the locality are involved especially the village representatives called Gup( Sub-district head) and other local leaders of different communities.

Their role is to protect the place from external destruction by foreign investors and wood industries.

  • អង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋាន

Lead by the community representatives, they honor and even celebrate and worship the trees in and around the celebration ground.

  • គ្រូបង្រៀន/សិស្សក្មេងៗ/សិស្ស-និស្សិត

Teachers lead students in bush cleaning and mass paper picking every 3 months and after big celebrations.

  • រដ្ឋាភិបាលថ្នាក់មូលដ្ឋាន

Local government plays crucial role in organizing two important occasions where people of the community come together to celebrate and worship these sacred groves of trees.

3.2 ការចូលរួមរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដីក្នុងតំបន់/ សហគមន៍ក្នុងតំបន់ក្នុងដំណាក់កាលផ្សេងគ្នានៃវិធីសាស្រ្តផ្សព្វផ្សាយ
ការចូលរួមរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដីក្នុងតំបន់/សហគមន៍ក្នុងតំបន់ សូមបញ្ជាក់នរណាត្រូវបានចូលរួម ព្រមទាំងពណ៌នាសកម្មភាពទាំងនោះ
ការចាប់ផ្តើម/ការលើកទឹកចិត្ត គំនិតផ្តួចផ្តើមដោយខ្ឡួនឯង It all started in the 17th Century after local people decided to make offer and worship the sacred battle ground.
ការរៀបចំផែនការ គំនិតផ្តួចផ្តើមដោយខ្ឡួនឯង No other people or policy makers were involved in planning.
ការអនុវត្តន៍ The local people implemented this approach of protection and preservation of the natural environment
ការត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃ គ្មាន
គ្មាន

3.3 គំនូសបំព្រួញ (ប្រសិនបើមាន)

ការពណ៌នា:

General history/ flow chart of the informal group Approach.

អ្នកនិពន្ធ:

Tshering Gyeltshen.

3.4 ការសម្រេចចិត្តលើការជ្រើសរើសបច្ចេកទេស SLM

សូមបញ្ជាក់តើអ្នកណាជាអ្នកបានសម្រេចចិត្តក្នុងការជ្រើសរើសបច្ចេកទេសដើម្បីយកមកអនុវត្តន៍:
  • អ្នកប្រើប្រាស់ដីដោយខ្លួនឯងផ្ទាល់ (គំនិតផ្តួចផ្តើមដោយខ្លួនឯង)
ចូរពន្យល់:

The approach is a non-formal self initiated cultural practice that is being passed down from forefathers to younger generation.

សូមបញ្ជាក់ តើការសម្រេចធ្វើឡើងដោយផ្អែកលើអ្វីជាមូលដ្ឋាន:
  • បទពិសោធន៍ និងគំនិតផ្ទាល់ខ្លួន(ពុំមានចងក្រងជាឯកសារ)

4. ជំនួយបច្ចេកទេស ការកសាងសមត្ថភាព និងការគ្រប់គ្រងចំណេះដឹង

4.1 ការកសាងសមត្ថភាព/ បណ្តុះបណ្តាល

តើវគ្គបណ្តុះបណ្តាលបានផ្តល់ឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ដី/អ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀតដែរឬទេ?

ទេ

4.2 សេវាផ្តល់ប្រឹក្សាយោបល់

តើអ្នកប្រើប្រាស់ដីបានទទួលនូវសេវាផ្តល់ប្រឹក្សាដែរ ឬទេ?

ទេ

4.3 ការពង្រឹងសមត្ថភាពស្ថាប័ន (ការអភិរឌ្ឍន៍អង្គភាព)

តើស្ថាប័នទាំងអស់ត្រូវបានបង្កើតឡើង ឬពង្រឹងសមត្ថភាពតាមរយៈវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយដែរ ឬទេ?
  • បាទ/ច៎ា តិចតួច
សូមបញ្ជាក់ថាតើស្ថាប័នត្រូវបានពង្រឹង ឬបង្កើតឡើងនៅត្រឹមកម្រិតណា(ច្រើន)?
  • កម្រិតថ្នាក់តំបន់
ចូពណ៌នាពីស្ថាប័ន តួនាទី និងទំនួលខុសត្រូវ សមាជិក ។ល។:

This approach brings together different sectors of Haa Dzongkhag to celebrate amd honour the local deity of Haa on the ground where sacred groves of forest is protected.

4.4 ការត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃ

តើការត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃគឺជាផ្នែកមួយនៃវិធីសាស្ត្រដែរឬទេ?

ទេ

4.5 ការស្រាវជ្រាវ

តើការស្រាវជ្រាវ គឺជាផ្នែកមួយនៃវិធីសាស្រ្តដែរឬទេ?

ទេ

5. ថវិកា និងសម្ភារៈឧបត្ថម្ភពីខាងក្រៅ

5.1 ថវិកាប្រចាំឆ្នាំសម្រាប់ផ្សព្វផ្សាយ SLM

ប្រសិនបើចំនួនពិតប្រាកដនៃថវិកាប្រចាំឆ្នាំមិនត្រូវបានដឹងច្បាស់ សូមប្រាប់ពីចន្លោះនៃថវិកានោះ:
  • < 2,000
មតិយោបល់ (ឧ. ប្រភពសំខាន់នៃមូលនិធិ/ម្ចាស់ជំនួយចំបង):

The main donor for the preservation of culture to conserve the Nature through protecting the area is Culture sector of the Dzongkhag Administration.

5.2 ការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ / សម្ភារៈដែលបានផ្តល់ទៅឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ដី

តើអ្នកប្រើប្រាស់ដីបានទទួលការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថ/សម្ភារៈសម្រាប់ការអនុវត្តន៍បច្ចេកទេសដែរឬទេ:

ទេ

5.3 សូមបញ្ជាក់ពីធាតុចូលត្រូវបានផ្តល់បដិភាគ (រួមទាំងកម្លាំងពលកម្ម)

  • គ្មាន
 
ប្រសិនបើកម្លាំងពលកម្មធ្វើដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី តើវាជាធាតុចូលដ៏សំខាន់មួយដែរ ឬទេ:
  • ដោយស្ម័គ្រចិត្ត

5.4 ឥណទាន

តើឥណទានដែលបានផ្តល់នៅក្រោមវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយសម្រាប់សកម្មភាព SLM នេះយ៉ាងដូចម្តេច?

ទេ

5.5 ការលើកទឹកចិត្ត ឬវិធីសាស្ត្រដ៏ទៃទៀត

តើមានការលើកទឹកចិត្តផ្សេងទៀត ឬឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ដើម្បីលើកកម្ពស់ការអនុវត្តន៍បច្ចេកទេស SLM?

ទេ

6. ការវិភាគរកផលប៉ះពាល់ និងសេចក្តីសន្និដ្ឋាន

6.1 ផលប៉ះពាល់នៃវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ

Indeed the approach is a consistent cooperative commitment of the lo at land users.

តើវិធីសាស្រ្តផ្សព្វផ្សាយនេះអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើការសម្រេចចិត្ដដោយផ្អែកលើភស្តុតាងជាមូលដ្ឋានដែរ ឬទេ?
  • ទេ
  • បាទ/ច៎ា បន្តិចបន្តួច
  • បាទ/ច៎ា ជាមធ្យម
  • បាទ/ច៎ា បានខ្លាំង

Yes, there are incidences of people going against the belief and rule of the approach that they faced consequences in the form of mishaps and trouble.

តើវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយជួយអ្នកប្រើប្រាស់ដីដើម្បីអនុវត្តន៍ និងថែទាំបច្ចេកទេស SLM?
  • ទេ
  • បាទ/ច៎ា បន្តិចបន្តួច
  • បាទ/ច៎ា ជាមធ្យម
  • បាទ/ច៎ា បានខ្លាំង

This approach directly leads to natural preservation and promotion of Sustainable Land Management.

តើវីធីសាស្ត្រនេះបានជួយកសាង/ពង្រឹងស្ថាប័ន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងអ្នកពាក់ព័ន្ធដែរ ឬទេ?
  • ទេ
  • បាទ/ច៎ា បន្តិចបន្តួច
  • បាទ/ច៎ា ជាមធ្យម
  • បាទ/ច៎ា បានខ្លាំង

This approach leads to strengthening of the collaboration and cooperation among communities especially during one of the celebrations of their local deity where trees are also worshiped and appreciated.

តើវីធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយនេះបានកាត់បន្ថយជំលោះឬទេ?
  • ទេ
  • បាទ/ច៎ា បន្តិចបន្តួច
  • បាទ/ច៎ា ជាមធ្យម
  • បាទ/ច៎ា បានខ្លាំង

There’s no direct climate mitigation but in a way fights global warming through prevention of deforestation.

តើវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយនេះនាំឱ្យមានកាប្រើប្រាស់ប្រកបដោយចីរភាព/ប្រភពនៃថាមពលកាន់តែប្រើសើរឡើង?
  • ទេ
  • បាទ/ច៎ា បន្តិចបន្តួច
  • បាទ/ច៎ា ជាមធ្យម
  • បាទ/ច៎ា បានខ្លាំង

The idea of the approach is that people can collect dead and dry branches of wood from the sacred groves. The land users could also collect dry pine leaves but should not cut down the trees or surrounding young pants. So definitely the approach encourages sustainable use of resources.

តើវិធីសាស្ត្របានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវការកសាងសមត្ថភាពរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដីដើម្បីបន្សុំាទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ/អាកាសធាតុក្តៅហែង និងកាត់បន្ថាយគ្រោះមហន្តរាយទាក់ទឹងនឹងអាកាសធាតុ?
  • ទេ
  • បាទ/ច៎ា បន្តិចបន្តួច
  • បាទ/ច៎ា ជាមធ្យម
  • បាទ/ច៎ា បានខ្លាំង
តើវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយនេះនាំឱ្យមានការងារ ឱកាសរកប្រាក់ចំណូល?
  • ទេ
  • បាទ/ច៎ា បន្តិចបន្តួច
  • បាទ/ច៎ា ជាមធ្យម
  • បាទ/ច៎ា បានខ្លាំង

It is an informal group/ approach where no one is recruited.

6.2 ការលើកទឹកចិត្តចម្បងៗរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដីសម្រាប់ការអនុវត្តបច្ចេកទេស SLM

  • បង្កើនផលិតកម្ម
  • ការកាត់បន្ថយការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី

Proper growth and establishment of the natural habitat definitely reduced land degradation.

  • កាត់បន្ថយហានិភ័យនៃគ្រោះមហន្តរាយ

Disaster such as soil erosions are reduced.

  • កិត្តិនាម សម្ពាធសង្គម/ការផ្សាភ្ជាប់ទៅនឹងសង្គម

Social cohesion and cooperation promoted

  • ទម្លាប់ និងជំនឿ សីលធម៌

This approach entirely rests upon customs and beliefs.

6.3 សកម្មភាពផ្សព្វផ្សាយដែលប្រកបដោយចីរភាព

តើអ្នកប្រើប្រាស់ដីអាចធ្វើឱ្យមានចីរភាពនូវអ្វីដែលត្រូវបានអនុវត្តន៍តាមរយៈវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយដែរឬទេ(ដោយពុំមានការគាំទ្រពីអ្នកខាងក្រៅ)?
  • បាទ/ចា៎
ប្រសិនបាទ/ច៎ា សូមរៀបរាប់ថាធ្វើយ៉ាងម៉េច:

This approach of protected area has been passed down for generations dating back to 17th century and with strong and undying belief, it will sustain without external support.

6.4 ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិនៃវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាស ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី
Preservation and promotion of culture and traditions
Paying tribute and respects, which ultimately leads to blessings and protection ensured by their local deity.
Prevention of uncontrollable calamities and disasters.
ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាស​ ទស្សនៈរបស់បុគ្គលសំខាន់ៗ
Improvement of unity and cooperation among and within local communities.
Unique culture and custom which provides unique identity to the local people.
Intense respect, connection and harmony with nature and unseen forces.

6.5 ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិនៃវិធីសាស្ត្រ និងរកដំណោះស្រាយ

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Lack of belief and interest in such beliefs by younger generation. Parents must retell the legendary history and restore faith in young minds.
Diminishing of the faith and customs passed down from forefathers. Spark faith and interest through stories and proofs.
Lack of cooperation among and within local communities. Must make it a formal group in future.
ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យក្នុងទស្សនៈរបស់បុគ្គលសំខាន់ៗ តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Lack of written accounts and documents. Must start drafting general charter of the informal group.
Lack of proper hierarchy and coordination of events related to the approach. Must have a formal association.
Lack of funds and budget for general coordination and celebrations during the workshop of the sacred grooves. Provide funds for continued preservation of the natural habitat of the place.

7. ឯកសារយោង និងវេបសាយ

7.1 វិធីសាស្ត្រ/ ប្រភពនៃព័ត៌មាន

  • តាមការចុះទីវាល​ ការស្រាវជ្រាវនៅទីវាល

5 informants

  • ការសម្ភាសន៍ជាមួយអ្នកប្រើប្រាស់ដី

5 people were interviewed.

7.2 ឯកសារយោងដែលបានចេញផ្សាយ

ចំណងជើង អ្នកនិពន្ធ ឆ្នាំ ISBN:

n/a

មានប្រភពមកពីណា? ថ្លៃដើមប៉ុន្មាន?

n/a

7.3 ចូលទៅទាញយកឯកសារពាក់ព័ន្ធដែលមានលើបណ្តាញអ៊ិនធឺណែត

ចំណងជើង/ ពណ៌នា:

n/a

វេបសាយ:

n/a

ម៉ូឌុល