1.2 ព័ត៌មានលម្អិតពីបុគ្គលសំខាន់ៗ និងស្ថាប័នដែលចូលរួមក្នុងការវាយតម្លៃ និងចងក្រងឯកសារនៃបច្ចេកទេស

ឈ្មោះគម្រោងដែលបានចងក្រងឯកសារ/ វាយតម្លៃលើបច្ចេកទេស (បើទាក់ទង)

Scaling-up SLM practices by smallholder farmers (IFAD)

ឈ្មោះអង្គភាពមួយ (ច្រើន) ដែលបានចងក្រងឯកសារ/ វាយតម្លៃបច្ចេកទេស (បើទាក់ទង)

CDE Centre for Development and Environment (CDE Centre for Development and Environment) - ប្រទេសស្វ៊ីស

1.3 លក្ខខណ្ឌទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈ វ៉ូខេត

អ្នកចងក្រង និង(បុគ្គលសំខាន់ៗ)យល់ព្រមទទួលយកនូវលក្ខខណ្ឌនានាទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈវ៉ូខេត:

បាទ/ចា៎

1.4 សេចក្តីប្រកាសស្តីពីចីរភាពនៃការពណ៌នាពីបច្ចេកទេស

តើបច្ចេកទេសដែលបានពណ៌នានេះមានបញ្ហាដែលផ្តោតលើការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី, បើដូច្នេះវាមិនអាចត្រូវបានប្រកាសថាជាបច្ចេកទេសនៃការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយចីរភាពទេ?

ទេ

មតិយោបល់:

A high water table is favourable for digging shallow water wells for irrigation of cropland which increases production during the dry season.

2.1 ការពណ៌នាដោយសង្ខេបពីបច្ចេកទេស

និយមន័យបច្ចេកទេស:

Fish farming supported by availability of water is considered as profitable enterprise in Northern Uganda. Farmers use areas with either high water tables or swamps to locate the ground water recharged fish ponds and water for fish production and crop irrigation during the dry season.

2.2 ការពណ៌នាលម្អិតពីបច្ចេកទេស

ការពណ៌នា:

Fish farming is a sustainable land management agricultural practice promoted by farmers on medium sized farms in Northern Uganda, where ground water supply in wetland is used to recharge at least three adjacent fish ponds for fish production during the wet and dry season with each pond established measuring 50 m long x 20 m wide and 1.5 m depth with the following inputs hoes, spades, panga, wheel barrow, feeds and labour. The sides of the ponds are grown with grassy vegetation to stabilize soil, as well as feed the fish. It is, therefore imperative that farmers who want to invest in such sustainable land management practice first seek professional advice from extension agents or from other experienced farmers, on post-harvest fish handling and preservation. In Northern Uganda, fish theft and poisoning are also rampant, especially where ponds are not properly guarded or fenced. The most costly aspects of pond fish farming include pond excavation, laboratory testing of water and surrounding soil properties; procurement of fries especially tilapia, fencing and procurement of fish feeds. The average cost of establishing each pond is approximately US$428; while putting fish firies establishment goes for an average of US$ 71 per pond.
It is important to note that at the beginning the capital investments are high; these include paying for construction and buying fish fries to put in the ponds. However, in the long term the benefits exceed the costs. This is because fish farming is a high value enterprise with potential to provide household food, nutrition and income security.

2.3 ​រូបភាពនៃបច្ចេកទេស

2.4 វីដេអូនៃបច្ចេកទេស

2.5 ប្រទេស/តំបន់/ទីតាំងកន្លែង ដែលបច្ចេកទេសត្រូវបានអនុវត្ត និងបានគ្រប់ដណ្តប់ដោយការវាយតម្លៃនេះ

2.6 កាលបរិច្ឆេទនៃការអនុវត្ត

បង្ហាញឆ្នាំនៃការចុះអនុវត្ត:

2000

ប្រសិនបើមិនច្បាស់ឆ្នាំ សូមបញ្ជាក់កាលបរិច្ឆេទដែលប្រហាក់ប្រហែល:

• 10-50 ឆ្នាំ

2.7 ការណែនាំពីបច្ចេកទេស

សូមបញ្ជាក់តើបច្ចេកទេសត្រូវបានណែនាំឱ្យអនុវត្តដោយរបៀបណា:

• តាមរយៈការបង្កើតថ្មីរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី
• តាមរយៈគម្រោង / អន្តរាគមន៍ពីខាងក្រៅ

មតិយោបល់ (ប្រភេទនៃគម្រោង ។ល។):

Received training from the extension agent.

3.1 គោលបំណងចម្បង (១​ ឬច្រើន)​ នៃបច្ចេកទេសនេះ

• ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវផលិតកម្ម
• បង្កើតផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច

3.2 ប្រភេទដីប្រើប្រាស់មួយប្រភេទ (ច្រើនប្រភេទ) ដែលបានអនុវត្តបច្ចេកទេស

3.3 បន្ទាប់ពីអនុវត្តបច្ចេកទេស តើដីប្រើប្រាស់មានការប្រែប្រួលដែររឺទេ?

មតិយោបល់:

Land was under maize plantation, which was usually planted within one year before the implementation of the technology.

3.4 ការផ្គត់ផ្គង់ទឹក

ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកនៅកន្លែងអនុវត្តបច្ចេកទេស:

• ទឹកភ្លៀង

3.5 ក្រុម SLM ដែលបច្ចេកទេសស្ថិតនៅក្នុង

• ការគ្រប់គ្រងទឹកលើដី (ទឹកធ្លាក់ ទន្លេ បឹង សមុទ្រ)
• ការចិញ្ចឹមឃ្មុំ, វារីវប្បកម្ម, ការចិញ្ចឹមបសុបក្សី, ទន្សាយ, ដង្កូវនាង ។ល។

3.6 វិធានការ SLM ដែលបញ្ចូលនូវបច្ចេកទេស

មតិយោបល់:

Grasses are allowed to grow to stabilise the levees.

3.7 កំណត់ប្រភេទនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដីសំខាន់ៗដែលបច្ចេកទេសនេះបានដោះស្រាយ

មតិយោបល់:

Vegetation around the pond stabilize the soils which reduces erosion.

3.8 ការពារ កាត់បន្ថយ ឬស្តារឡើងវិញនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី

បញ្ជាក់ពីគោលដៅរបស់បច្ចេកទេស ដែលផ្តោតទៅការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី:

• ការជួសជុល/ ស្តារឡើងវិញនៃឱនភាពដីធ្ងន់ធ្ងរ

មតិយោបល់:

Due to vegetation growth around the fish ponds.

4.1 គំនូសបច្ចេកទេសនៃបច្ចេកទេសនេះ

4.2 ព័ត៌មានទូទៅដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការគណនាធាតុចូល និងថ្លៃដើម

កំណត់របៀបនៃការគណនាថ្លៃដើម និងធាតុចូល:

• ក្នុងតំបន់អនុវត្តបច្ចេកទេស

ផ្សេងៗ/ រូបិយប័ណ្ណជាតិ (បញ្ជាក់):

UGX

បើពាក់ព័ន្ធសូមកំណត់អត្រាប្តូរប្រាក់ពីដុល្លាទៅរូបិយប័ណ្ណតំបន់ (ឧ.​​ 1 ដុល្លារ​ = 79.9 រៀលនៃរូបិយប័ណ្ណប្រេស៊ីល) ៖ 1 ដុល្លារ =:

3500,0

4.3 សកម្មភាពបង្កើត

	សកម្មភាព	រយៈពេល​ (រដូវកាល)
1.	Excavation of soil for ponds	During the dry season
2.	Soil testing	During the dry season
3.	Water testing	Routine, dry and wet season
4.	Buying fries	Dry and wet season
5.	Stocking the fish	Wet season and dry season
6.	Feeding	Dry and wet season
7.	Planting around the pond	Dry and wet season

មតិយោបល់:

Planted vegetation can also be used as feed supplement.

4.4 ថ្លៃដើម និងធាតុចូលដែលត្រូវការសម្រាប់ការបង្កើតបច្ចេកទេស

	បញ្ជាក់ពីធាតុចូល	ឯកតា	បរិមាណ	ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា	ថ្លៃធាតុចូលសរុប	% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម	Monthly persons days	persons	6,0	150000,0	900000,0	1000,0
សម្ភារៈ	Hoes	pieces	6,0	10000,0	60000,0	100,0
សម្ភារៈ	Spade	peices	3,0	10000,0	30000,0	100,0
សម្ភារៈ	panga	pieces	3,0	10000,0	30000,0	100,0
សម្ភារៈ	Wheel barrow	piece	2,0	250000,0	500000,0
ផ្សេងៗ	Fish fries for 3 ponds	fries	3000,0	1000,0	3000000,0	100,0
ផ្សេងៗ	Soil tests	1	2,0	350000,0	700000,0	1000,0
ផ្សេងៗ	water tests	1	2,0	380000,0	760000,0	100,0
ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេស					5980000,0
ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេសគិតជាដុល្លារ					1708,57

មតិយោបល់:

Soil and water tests are done twice before establishment and once after establishment.

4.5 សកម្មភាពថែទាំ

	សកម្មភាព	ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់
1.	Slashing	twice a year
2.	Feeding	Routine

4.6 កំណត់ថ្លៃដើមសម្រាប់ការថែទាំ/ សកម្មភាពរបស់បច្ចេកទេស (ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ)

	បញ្ជាក់ពីធាតុចូល	ឯកតា	បរិមាណ	ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា	ថ្លៃធាតុចូលសរុប	% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម	Persons days for feeding and slashing/ monthly	Persons	1,0	150000,0	150000,0	100,0
ផ្សេងៗ	Feeds monthly	Kilograms	15,0	4000,0	60000,0
ថ្លៃដើមសរុបសម្រាប់ការថែទាំដំណាំតាមបច្ចេកទេស					210000,0
ថ្លៃដើមសរុបសម្រាប់ការថែទាំដំណាំតាមបច្ចេកទេសគិតជាដុល្លារ					60,0

មតិយោបល់:

Low costs for paying labour due to reduced workload.
Also equipment like hoe , spade, panga are purchased at the time of establishment so no need to incur more costs. Additional costs are incurred when they wear out. At the time of the interview, the land user had not incurred costs on buying tools for maintaining the technology.

4.7 កត្តាសំខាន់បំផុតដែលមានឥទ្ធិពលដល់ការចំណាយ

ពណ៌នាពីកត្តាប៉ះពាល់ចម្បងៗទៅលើថ្លៃដើម:

Labour for establishing and maintaining the pond.

5.1 អាកាសធាតុ

5.2 សណ្ឋានដី

បញ្ជាក់ថាតើបច្ចេកទេសនេះត្រូវបានអនុវត្តន៍នៅក្នុង:

• សណ្ឋានដីផត

មតិយោបល់ និងបញ្ចាក់បន្ថែមអំពីសណ្ឋានដី :

Situated in the wetland.

5.3 ដី

5.4 ទឹកដែលអាចទាញមកប្រើប្រាស់បាន និងគុណភាពទឹក

តើមានបញ្ហាភាពទឹកប្រៃហូរចូលមកដែរឬទេ?

ទេ

តើទឹកជំនន់កំពុងកើតមាននៅតំបន់នេះដែររឺទេ?

ទេ

មតិយោបល់ និងលក្ខណៈពិសេសផ្សេងៗទៀតលើគុណភាព និងបរិមាណទឹក​ :

The farmer has put a drainage system and the levees long enough.

5.5 ជីវៈចម្រុះ

5.6 លក្ខណៈនៃអ្នកប្រើប្រាស់ដីដែលអនុវត្តបច្ចេកទេស

5.7 ទំហំផ្ទៃដីជាមធ្យមនៃដីប្រើប្រាស់ដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី ក្នុងការអនុវត្ត​បច្ចេកទេស

5.8 ភាពជាម្ចាស់ដី កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ដី និងកម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក

ភាពជាម្ចាស់ដី:

• ភូមិ
• ឯកជន មិនមានកម្មសិទ្ធ

កម្មសិទ្ធិប្រើប្រាស់ដី:

• ជាក្រុម (មានដែនកំណត់)
• ឯកជន

កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក:

• ជាក្រុម (មានដែនកំណត់)
• ឯកជន

មតិយោបល់:

The technology on a communal land owned by the family.

5.9 ការប្រើប្រាស់សេវាកម្ម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ

6.1 ផលប៉ះពាល់ក្នុងបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

ផលប៉ះពាល់លើសេដ្ឋកិច្ចសង្គម

ផលិតផល

ទឹកដែលអាចទាញមកប្រើប្រាស់បាន និងគុណភាពទឹក

ចំណូល និងថ្លៃដើម

ផលប៉ះពាល់ទៅលើវប្បធម៌សង្គម

ផលប៉ះពាល់ទៅលើអេកូឡូស៊ី

វដ្តទឹក/លំហូរ

ជីវចម្រុះ៖ ដំណាំ, សត្វ

ការកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃគ្រោះមហន្តរាយ និងគ្រោះអាកាសធាតុ

6.2 ផលប៉ះពាល់ក្រៅបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

6.3 ភាពប្រឈម និងភាពរួសនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងគ្រោះអាកាសធាតុ/ គ្រោះមហន្តរាយ (ដែលដឹងដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី)

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

	រដូវកាល	កើនឡើង ឬថយចុះ	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
សីតុណ្ហភាពប្រចាំឆ្នាំ		ថយចុះ	ល្អ
សីតុណ្ហភាពប្រចាំរដូវកាល	សើម/រដូវភ្លៀង	ថយចុះ	ល្អ
បរិមាណទឹកភ្លៀងប្រចាំឆ្នាំ		ថយចុះ	ល្អ
បរិមាណទឹកភ្លៀងប្រចាំរដូវកាល	សើម/រដូវភ្លៀង	ថយចុះ	មធ្យម

គ្រោះអាកាសធាតុ (មហន្តរាយ) ​

គ្រោះមហន្តរាយអាកាសធាតុ

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
រាំងស្ងួត	ល្អណាស់
ភ្លើងឆេះ	ល្អ

គ្រោះមហន្តរាយជីវៈសាស្ត្រ

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
ការរាតត្បាតនៃជំងឺ	មធ្យម

6.4 ការវិភាគថ្លៃដើម និងអត្ថប្រយោជន៍

តើផលចំណេញ និងថ្លៃដើមត្រូវបានប្រៀបធៀបគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច (ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី)?

តើផលចំណេញ និងការថែទាំ/ ជួសជុលត្រូវបានប្រៀបធៀបគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច (ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី)?

មតិយោបល់:

slightly negative at the time of establishment with purchase of labour, purchase of fish fries and lab testing but positive when workload reduces and its associated costs with the farmer harvesting and selling fish for income.

6.5 ការទទួលយកបច្ចេកទេស

• 1-10%

បើអាច សូមបញ្ជាក់ពីបរិមាណ (ចំនួនគ្រួសារ និង/ ឬតំបន់គ្របដណ្តប់):

Mostly those with some capital

ក្នុងចំណោមគ្រួសារទាំងអស់ដែលបានអនុវត្តបច្ចេកទេស តើមានប៉ុន្មាន​គ្រួសារ​ដែល​ចង់​ធ្វើ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង ដោយមិន​ទទួល​បាន​សម្ភារៈ​លើក​​ទឹកចិត្ត/​ប្រាក់ឧបត្ថម្ភ?​:

• 11-50%

មតិយោបល់:

More farmers were trained by National Agricultural Advisory services (NAADS) and Open Wealth Creation (OWC), acquired knowledge and skills and started on their own without material incentives.

6.6 ការបន្សុំា

តើថ្មីៗនេះ បច្ចេកទេសនេះត្រូវបានកែតម្រូវ​ដើម្បី​បន្ស៊ាំ​ទៅនឹង​ស្ថាន​ភាព​ប្រែប្រួល​ដែរ​ឬទេ?

ទេ

6.7 ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៃបច្ចេកទេស

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៅកន្លែងរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី
Provides high benefits (income) in the short run.
Its replicable elsewhere by both small scale and large scale land users.
Uses recharged from under ground which is available all year round.

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាស​ ទស្សនៈរបស់បុគ្គលសំខាន់ៗ
Good and sustainable technology. Does not require constant labour once its established. Low costs of labour required for routine and maintenance activities.
Can survive on planted vegetation to supplement fish feeds.

6.8 ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យនៃបច្ចេកទេស និងវិធីសាស្ត្រដោះស្រាយ

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Requires high level sophisticated skills in water and soil testing / high costs.	Testing using local indicators.
Not fenced. Possibility of poisong the fish.	Fencing the fish pond and if possible employ a local secuirty guard.

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកចងក្រងឬបុគ្គលសំខាន់ៗ	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Labour and capital intentive at the time of establishment/ Appropriate to the rich.	Link farmers to Agricultural loans and pay after selling fish.

7.1 វិធីសាស្ត្រ/ ប្រភពនៃព័ត៌មាន