ວິທີທາງ

Typical newar style rice farming for productivity and soil conservation (by puddling). [ເນໂປ]

  • ​ການ​ສ້າງ:
  • ​ປັບ​ປູງ:
  • ຜູ້ສັງລວມຂໍ້ມູນ:
  • ບັນນາທິການ: –
  • ຜູ້ທົບທວນຄືນ:

nepali language :- Dhan ropai

approaches_2520 - ເນໂປ

ເບິ່ງພາກສ່ວນ

ຂະຫຍາຍທັງໝົດ
ຄວາມສົມບູນ: 81%

1. ຂໍ້ມູນທົ່ວໄປ

1.2 ລາຍລະອຽດ ການຕິດຕໍ່ ຂອງບຸກຄົນທີ່ຊັບພະຍາກອນ ແລະ ສະຖາບັນ ການມີສ່ວນຮ່ວມ ໃນການປະເມີນຜົນ ແລະ ເອກະສານ ຂອງວິທີທາງ

ບຸກຄົນສຳຄັນ (ຫຼາຍຄົນ)

ຜູ້ຊ່ຽວຊານ ດ້ານການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ:

Sabita Aryal

ຜູ້ຊ່ຽວຊານ ດ້ານການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ:

Sharma Shyam

Kathmandu University

ເນໂປ

ຜູ້ຊ່ຽວຊານ ດ້ານການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ:

Shrestha Bibek

Kathmandu University

ເນໂປ

ຜູ້ຊ່ຽວຊານ ດ້ານການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ:

Maharjan Shanta

ເນໂປ

ຜູ້ຊ່ຽວຊານ ດ້ານການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ:

Maharjan Buddhi

ເນໂປ

ຊື່ຂອງ ສະຖາບັນການຈັດຕັ້ງ ທີ່ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ໃນການສ້າງເອກກະສານ ຫຼື ປະເມີນແນວທາງ (ຖ້າກ່ຽວຂ້ອງ)
Kathmandu University (KU) - ເນໂປ

1.3 ເງື່ອນໄຂ ຂອງການນໍາໃຊ້ເອກກະສານຂໍ້ມູນ ຂອງ WOCAT

ຜູ້ສັງລວມ ແລະ ບັນດາຜູ້ຕອບແບບສອບຖາມ ຍອມຮັບໃນເງື່ອນໄຂ ການນໍາໃຊ້ຂໍ້ມູນເອກະສານ ທີ່ສ້າງຂື້ນ ໂດຍຜ່ານ ອົງການ WOCAT:

ແມ່ນ

2. ພັນລະນາ ແນວທາງການຄຸ້ມຄອງນໍາໃຊ້ດິນແບບຍືນຍົງ

2.1 ການອະທິບາຍ ໂດຍຫຍໍ້ ຂອງວິທີທາງ

Typical Newari style rice farming ages long ,traditional and sustainable way of agriculture that is more focused on increasing rice production and maintaining field's productivity.

2.2 ການອະທິບາຍ ລາຍລະອຽດ ຂອງວິທີທາງ

ການອະທິບາຍ ລາຍລະອຽດ ຂອງວິທີທາງ:

Aims / objectives: The main objective of the approach is to study how this indigenous method of rice cultivation is helping to increase rice yield and prevent the land from going barren. It is also centered to know about the involvement of various organizations like local government and INGOs in the process.

Methods: We followed the listed steps.
i)Site Visit
ii)interview with the local farmers
iii)question the labors
iv)literature review through books and intenet

Stages of implementation: i)land preparation
ii)crop preparation
iii)crop transplantation
iv)harvest

Role of stakeholders: Government:-More accessible and affordable and subsidies in budget
More initiative for the farmers in term of knowledge ,training and other technologies
Local administration :-Easy supply of machines,tools chemical fertilizer should be ensured

Other important information: Since it is an indigenous method for rice production,and were in practice for hundred of years, the recent racial mixture and introduction of newer method from terai has resulted into vast change in the methods and methodology of this newari method of typical rice production.

2.3 ຮູບພາບຂອງແນວທາງ

ສື່ຮູບ​ພາບ

2.5 ປະເທດ / ເຂດ / ສະຖານທີ່ບ່ອນທີ່ແນວທາງໄດ້ຖືກນໍາໃຊ້

ປະເທດ:

ເນໂປ

ພາກພື້ນ / ລັດ / ແຂວງ:

Nepal

ຂໍ້ມູນເພີ່ມເຕີມຂອງສະຖານທີ່:

kathmandu

ຕົວ​ຢ່າງ​ແຜນ​ທີ

2.7 ປະເພດຂອງແນວທາງ

  • ພື້ນເມືອງ / ທ້ອງຖີ່ນ

2.8 ເປົ້າໝາຍ / ຈຸດປະສົງຫຼັກ ຂອງການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ວິທີທາງ

The Approach focused mainly on other activities than SLM (Productivity of rice crops)

To study the typical approach of rice farming and learn about the problems it is currently suffering.

The SLM Approach addressed the following problems: Low agriculture production due to change in monsoon pattern,decremented soil fertility due to excavation for brick industries and lack of modern techniques and methods to cope the problems.

2.9 ເງື່ອນໄຂອໍານວຍ ຫຼື ຂັດຂວາງການປະຕິບັດຂອງເຕັກໂນໂລຢີ / ເຕັກໂນໂລຢີການນໍາໃຊ້ຕາມແນວທາງ

ສັງຄົມ / ວັດທະນະທໍາ / ມາດຕະຖານ ແລະ ຄຸນຄ່າທາງສາສະໜາ
  • ເຊື່ອງຊ້ອນ

Due to massive introduction of new methods of farming, the typical newari method has been altered. This has resulted into loss of expertise and indigenous knowledge that may cause some serious irreversible loss in Nepalese talenet.

Treatment through the SLM Approach: Government or other institutions should document the newari method of agriculture for future application.

ມີຄວາມສາມາດ / ເຂັ້າເຖິງຊັບພະຍາກອນດ້ານການເງິນ ແລະ ການບໍລິການ
  • ເຊື່ອງຊ້ອນ

Farmers have difficulties to arrange fund in off season. Also sometime they need to burrow money at heavy interest.

Treatment through the SLM Approach: Government can provide interest free loan to farmers.

ກ່ຽວກັບກົດໝາຍ (ສິດນໍາໃຊ້ດິນ, ສິດນໍາໃຊ້ນໍ້າ)
  • ເຊື່ອງຊ້ອນ

Conflicts among locals on resources like water due to extremely limited supply.

Treatment through the SLM Approach: mutual cooperation and advance level of engineering to design water supply for irrigation in the field

The existing land ownership, land use rights / water rights hindered a little the approach implementation Community ownership meant no hindrance for development.

ຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ, ການເຂົ້າເຖິງການສະໜັບສະໜູນ ທາງດ້ານວິຊາການ
  • ເຊື່ອງຊ້ອນ

some efficient and new technology (genetically modified crop) and lack of advance equipment for agriculture

Treatment through the SLM Approach: Administration and local authority should address this and inform farmers about the agricultural advancement through Agricultural Ministry.

ວຽກ, ມີກໍາລັງຄົນ
  • ເຊື່ອງຊ້ອນ

Since agriculture is tedious job, farmers are always lacking manpower to help themselves.
Sometimes they are forced to hire expensive workers.

Treatment through the SLM Approach: Government and other institutions should help farmer to get technologies that can help them to decrease their work load.

ອື່ນໆ
  • ເຊື່ອງຊ້ອນ

Other constraints may include lack of younger generations interest in farming.

Treatment through the SLM Approach: Better education in schools and establishment of agricultural universities may increase their interest.

3. ການມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ບົດບາດຂອງພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງທີ່ໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມ

3.1 ຜູ້ມີສ່ວນຮ່ວມ ໃນວິທີທາງ ແລະ ພາລະບົດບາດ ຂອງເຂົາເຈົ້າ

  • ຜູ້ນໍາໃຊ້ດິນໃນທ້ອງຖິ່ນ / ຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນ

Land owners in Kirtipur, Kathmandu

Men are adopting other occupations like moving to middle east or other private job because of better and continuous income and profit. While younger generations are moving abroad for the similar reason. So, the female are mostly limited and focused in the cultivation of the crop. Both male and female is 20s and above 50s who are mostly economically disadvantaged.

  • ຜູ້ຊ່ຽວຊານ ການນຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ / ທີ່ປຶກສາດ້ານກະສິກໍາ

Agrospecialist working on Ministry of Agriculture

  • ຄູອາຈານ / ນັກຮຽນ / ນັກສຶກສາ

Developing importance of non toixic food production

  • ອົງການຈັດຕັ້ງ ທີ່ບໍ່ຂື້ນກັບລັດຖະບານ

environmentalist belong to NGOs ,FAO

  • ອໍານາດ ການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ

Village Developmental Commitee

  • ພະນັກງານຂັ້ນສູນກາງ (ຜູ້ວາງແຜນ, ຜູ້ສ້າງນະໂຍບາຍ)

Agrospecialist from Ministry of Agriculture and Forest.

  • The ancient newari tribe.
3.2 ການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນໃນທ້ອງຖິ່ນ / ຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນໃນໄລຍະທີ່ແຕກຕ່າງກັນຂອງແນວທາງ
ການລວບລວມ ເອົາຜູ້ນໍາໃຊ້ດິນ ໃນທ້ອງຖິ່ນ / ຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນ ໃຫ້ລະບຸ ຜູ້ໃດທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມ ໃນແຕ່ລະກິດຈະກໍາ?
ການເລີ່ມຕົ້ນ / ແຮງຈູງໃຈ ການນໍາໃໍຊ້ເອງ Specially promoted by organic business enterprise for exporting them as a better product.
ການວາງແຜນ ການນໍາໃໍຊ້ເອງ Everything is planned by the local community or the land owner.
ການປະຕິບັດ ການຮ່ວມມື This method is still used by newari community of Nepal.
ຕິດຕາມກວດກາ / ການປະເມີນຜົນ ການນໍາໃໍຊ້ເອງ Negative impact from the fertilizer ,the need of organic food production is taking good speed for the better world.for this FAO and other local people are showing their activeness .
Research ບໍ່ມີ For this approach very few research been done and need immediate documentation.

3.3 ແຜນວາດ (ຖ້າມີ)

ການອະທິບາຍ:

The flowchart shows the hierarchy of this approach. This methodology of rice production was handed over generation over generation. the newer generation learn from the older people from their community.

3.4 ການຕັດສິນໃຈກ່ຽວກັບການຄັດເລືອກເຕັກໂນໂລຢີຂອງການຄຸ້ມຄອງທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ / ເຕັກໂນໂລຢີ

ລະບຸ ຄົນທີ່ຕັດສິນໃຈ ກ່ຽວກັບການຄັດເລືອກຂອງ ເຕັກໂນໂລຢີ / ເຕັກໂນໂລຢີ ຈະໄດ້ຮັບການປະຕິບັດ:
  • ຜູ້ນໍາໃຊ້ດິນຜູ້ດຽວ (ການລິເລີ່ມດ້ວຍຕົນເອງ)
ອະທິບາຍ:

Usually all the work is done on the lower administration ,community level and the owners themselves.But due to the social awareness program organize by some socially active organization, the organic method of agriculture along with the modification of traditional agricultural method is getting popularity. As the result of which there is a paradigm shift in farming in Nepal although there is no major involvement of Ministry of Agriculture.

Decisions on the method of implementing the SLM Technology were made by by land users* alone (self-initiative / bottom-up)

4. ການສະໜັບສະໜູນທາງດ້ານວິຊາການ, ການສ້າງຄວາມສາມາດ, ແລະ ການຈັດການຄວາມຮູ້.

4.3 ສະຖາບັນການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ (ການພັດທະນາອົງການຈັດຕັ້ງ)

ສະຖາບັນ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂື້ນ ຫຼື ໄດ້ຮັບການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ ໂດຍການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ວິທີທາງບໍ່?
  • ມີ, ພໍສົມຄວນ
ລະບຸ ທາງສະຖາບັນ ໄດ້ສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ ໃນລະດັບໃດ (ຫຼາຍ):
  • ທ້ອງຖິ່ນ
ລະບຸ ປະເພດ ຂອງສະໜັບສະໜູນ:
  • ທາງດ້ານການເງິນ
  • ການສ້າງຄວາມອາດສາມາດ / ການຝຶກອົບຮົມ
  • ອຸປະກອນ
ໃຫ້ລາຍລະອຽດເພີ່ມເຕີມ:

Local governing bodies along with some INGOs and NGOs are always ready to help the farmers. Their helps include hybrid seed and occasional seeds.

4.4 ຕິດຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມີນຜົນ

ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ວິທີທາງ ໄດ້ມີການປະເມີນຜົນ ແລະ ຕິດຕາມບໍ?

ແມ່ນ

ຄວາມຄິດເຫັນ:

socio-cultural aspects were monitored by land users through observations

economic / production aspects were monitored by land users through observations

4.5 ການຄົ້ນຄວ້າ

ນີ້້ແມ່ນສ່ວນໜຶ່ງ ການຄົ້ນຄວ້າ ຂອງວິທີທາງບໍ່?

ແມ່ນ

ລະບຸ ຫົວຂໍ້:
  • ເສດຖະສາດ / ການຕະຫຼາດ
  • ເຕັກໂນໂລຢີ
ໃຫ້ຂໍ້ມູນ ເພີ່ມເຕີມ ແລະ ກໍານົດ ຜູ້ໃດເຮັດການຄົ້ນຄວ້າ:

Small research was done by conducting interview with the land owners and going through literatures of the related topics.

Research was carried out on-farm

5. ການສະໜັບສະໜູນທາງດ້ານການເງິນ ແລະ ອຸປະກອນຈາກພາຍນອກ

5.1 ງົບປະມານປະຈໍາປີ ສໍາລັບວິທີທາງ ຂອງການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ

ຄໍາເຫັນ (ຕົວຢ່າງ: ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນຫຼັກ ຂອງການສະໜອງທຶນ / ຜູ້ໃຫ້ທຶນທີ່ສໍາຄັນ):

Approach costs were met by the following donors: local government (district, county, municipality, village etc) (Support from Nepalese government like seeds,fertilizer etc.): 4.0%; local community / land user(s) (Small support from INGOs like FAO,World Bank.): 95.0%; other: 1.0%

5.2 ການສະໜັບສະໜູນ ທາງດ້ານການເງິນ / ອຸປະກອນ ສະໜອງໃຫ້ແກ່ຜູ້ນໍາທີ່ດິນ

ຜູ້ນໍາໃຊ້ດິນ ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນ ທາງດ້ານ ການເງິນ / ອຸປະກອນ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ເຕັກໂນໂລຢີບໍ?

ແມ່ນ

5.3 ເງິນສົມທົບສໍາລັບການນໍາໃຊ້ສະເພາະປັດໃຈຂາເຂົ້າໃນການຜະລີດກະສິກໍາ (ລວມທັງແຮງງານ)

  • ອຸປະກອນ
ໃຫ້ລະບຸໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນປັດໃຈຂາເຂົ້າຫຍັງແດ່ ທີ່ຂອບເຂດ ລະບຸ ການອຸດໜູນ
ເຄື່ອງກົນຈັກ ງົບປະມານເຕັມສ່ວນ
ເຄື່ອງມື ງົບປະມານເຕັມສ່ວນ
ຖ້າແຮງງານ ຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ດິນ ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນ ປັດໃຈຂາເຂົ້າ, ແມ່ນບໍ່:
  • ຈ່າຍເປັນເງິນສົດ
ຄວາມຄິດເຫັນ:

Since there is lack of manpower, farmers are forced to hire expensive labors to meet their wok demand. They mostly pay the labors in cash.

5.4 ສິນເຊື່ອ

ໄດ້ປ່ອຍສິນເຊື່ອ ສະໜອງໃຫ້ພາຍໃຕ້ ວິທີການສໍາລັບກິດຈະກໍາ ການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນນຍົງບໍ່?

ບໍ່ແມ່ນ

6. ວິເຄາະຜົນກະທົບ ແລະ ສັງລວມບັນຫາ

6.1 ຜົນກະທົບຂອງແນວທາງ

ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ວິທີທາງ ສາມາດຊ່ວຍຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ແລະ ບໍາລຸງຮັກສາ ເຕັກໂນໂລຢີ ການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງໄດ້ບໍ?
  • ບໍ່
  • ມີ, ໜ້ອຍໜຶ່ງ
  • ມີ, ພໍສົມຄວນ
  • ມີ, ຫຼາຍ

This method of rice cultivation is in practice for hundred of years and its success clearly shows that it is effective in soil conservation.

ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ວິທີທາງ ສາມາດສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ ທາງສັງຄົມ ແລະ ເສດຖະກິດບໍ່?
  • ບໍ່
  • ມີ, ໜ້ອຍໜຶ່ງ
  • ມີ, ພໍສົມຄວນ
  • ມີ, ຫຼາຍ

There is no much improvement,though they some job opportunity to improve their life style.

ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ວິທີທາງ ສາມາດປັບປຸງ ປະເດັນການຖືຄອງທີ່ດິນ / ສິດທິໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ທີ່ເຊື່ອງຊ້ອນໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ເຕັກໂນໂລຢີ ການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງໄດ້ບໍ?
  • ບໍ່
  • ມີ, ໜ້ອຍໜຶ່ງ
  • ມີ, ພໍສົມຄວນ
  • ມີ, ຫຼາຍ

There are no hindrance. The problem is likely to be overcome in the near future. The approach creates a effective framework that can be used in future.

Did other land users / projects adopt the Approach?
  • ບໍ່
  • ມີ, ໜ້ອຍໜຶ່ງ
  • ມີ, ພໍສົມຄວນ
  • ມີ, ຫຼາຍ

Adopted by some native people of neighboring districts.

Did the Approach lead to improved livelihoods / human well-being?
  • ບໍ່
  • ມີ, ໜ້ອຍໜຶ່ງ
  • ມີ, ພໍສົມຄວນ
  • ມີ, ຫຼາຍ

Yes, this method has clearly helped thousands of newari farmers by increasing their yield and maintaining their farm's productivity.

Did the Approach help to alleviate poverty?
  • ບໍ່
  • ມີ, ໜ້ອຍໜຶ່ງ
  • ມີ, ພໍສົມຄວນ
  • ມີ, ຫຼາຍ

Yes, the increased yield has helped people increase their living standard and helped alleviate their poverty.

6.2 ແຮງຈູງໃຈຫຼັກຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນໃນການປະຕິບັດການຄຸ້ມຄອງທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ

  • ການຜະລິດເພີ່ມຂຶ້ນ
  • ກໍາໄລເພີ່ມຂຶ້ນ (ຄວາມສາມາດ), ການປັບປຸງຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ, ຜົນປະໂຫຍດ, ອັດຕາສ່ວນ
  • ການຊໍາລະເງິນ / ເງິນອຸດໜູນ
  • ກຽດສັກສີ, ຄວາມກົດດັນທາງສັງຄົມ / ການຕິດຕໍ່ກັນທາງສັງຄົມ
  • ການປັບປຸງຄວາມງົດງາມ
  • well-being and livelihoods improvement

6.3 ຄວາມຍືນຍົງຂອງກິດຈະກໍາວິທີທາງ

ຜູ້ນໍາໃຊ້ ທີ່ດິນ ສາມາດສືບຕໍ່ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ຜ່ານວິທີທາງໄດ້ບໍ່ (ໂດຍປາດສະຈາກ ການຊ່ວຍເຫຼືອ ຈາກພາກສ່ວນພາຍນອກ)?
  • ແມ່ນ
ຖ້າ ໄດ້, ອະທິບາຍເຫດຜົນ:

Yes, we believe that the farmers can keep continuing the approach activities without support as it is very easy and indigenous method for farming.

6.4 ຈຸດແຂງ / ຂໍ້ດີ ຂອງວິທີທາງ

ຈຸດແຂງ / ຂໍ້ດີ / ໂອກາດໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ
1.It is easy method to apply and it increase the soil fertility rate .
2. good quality of rice by the use of puddling process and organic fertilizer. (How to sustain/ enhance this strength: 1. Repair the soil infertility.
)
ຈຸດແຂງ / ຈຸດດີ / ໂອກາດ ຈາກທັດສະນະຂອງຜູ້ປ້ອນຂໍ້ມູນ ຫຼື ບຸກຄົນສຳຄັນ
1. It is traditional ,unique and indigenous technique.
2.Its been good at yielding more productivity.
3. It is helping soil from getting barren. (How to sustain/ enhance this strength: 1.More facilities,subsidies,loan,etc for farmers.
2.Introduction of innovative and new technologies.
3.Teaching farmers the new and advanced knowledge.)

6.5 ຈຸດອ່ອນ / ຂໍ້ເສຍຂອງແນວທາງ ແລະ ວິທີການແກ້ໄຂໃຫ້ເຂົາເຈົ້າ

ຈຸດອ່ອນ / ຂໍ້ເສຍ / ຄວາມສ່ຽງໃນມູມມອງຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ມີວິທີການແກ້ໄຂຄືແນວໃດ?
1.Less effective due to lack of equipment and alternative backup plan.
 1. More research ,advise center for agriculture development should be provide by by the top level.
ຈຸດອ່ອນ ຫຼື ຂໍ້ເສຍ ຫຼື ຄວາມສ່ຽງ ໃນມຸມມອງຂອງ ຜູ້ສັງລວມຂໍ້ມູນ ຫຼື ບັນດາຜູ້ຕອບແບບສອບຖາມ ມີວິທີການແກ້ໄຂຄືແນວໃດ?
1. It cannot be the ultimate way of addressing of per capita income.
2. Many people are showing less interest.
3.It results in relatively less earning and thus very less respected. 		1.Change in attitude farming among people.
2.More fund for the research should be allocated.
3. More colleges specialized for agriculture should be established.

7. ເອກກະສານອ້າງອີງ ແລະ ຂໍ້ມູນການເຊື່ອມໂຍງ

7.1 ວິທີການ / ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ

  • ການໄປຢ້ຽມຢາມພາກສະໜາມ, ການສໍາຫຼວດພາກສະໜາມ
  • ການສໍາພາດ ຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ

7.2 ເອກະສານທົ່ວໄປທີ່ສາມາດໃຊ້ໄດ້

ຫົວຂໍ້, ຜູ້ຂຽນ, ປີ, ISBN:

wikipedia/internet and article base on organic food(rice farming)

ຂໍ້ມູນການເຊື່ອມຕໍ່ ແລະ ເນື້ອໃນ

ຂະຫຍາຍທັງໝົດ ຍຸບທັງໝົດ

ເນື້ອໃນ