Participartory approach in soil conservation [ຕານຊາເນຍ]
- ການສ້າງ:
- ປັບປູງ:
- ຜູ້ສັງລວມຂໍ້ມູນ: Grace Chipungahelo
- ບັນນາທິການ: –
- ຜູ້ທົບທວນຄືນ: Fabian Ottiger
Mbinu shirikishi za kuhifadhi udongo
approaches_2546 - ຕານຊາເນຍ
ເບິ່ງພາກສ່ວນ
ຂະຫຍາຍທັງໝົດ ຍຸບທັງໝົດ1. ຂໍ້ມູນທົ່ວໄປ
1.2 ລາຍລະອຽດ ການຕິດຕໍ່ ຂອງບຸກຄົນທີ່ຊັບພະຍາກອນ ແລະ ສະຖາບັນ ການມີສ່ວນຮ່ວມ ໃນການປະເມີນຜົນ ແລະ ເອກະສານ ຂອງວິທີທາງ
1.3 ເງື່ອນໄຂ ຂອງການນໍາໃຊ້ເອກກະສານຂໍ້ມູນ ຂອງ WOCAT
ຜູ້ສັງລວມ ແລະ ບັນດາຜູ້ຕອບແບບສອບຖາມ ຍອມຮັບໃນເງື່ອນໄຂ ການນໍາໃຊ້ຂໍ້ມູນເອກະສານ ທີ່ສ້າງຂື້ນ ໂດຍຜ່ານ ອົງການ WOCAT:
ແມ່ນ
2. ພັນລະນາ ແນວທາງການຄຸ້ມຄອງນໍາໃຊ້ດິນແບບຍືນຍົງ
2.1 ການອະທິບາຍ ໂດຍຫຍໍ້ ຂອງວິທີທາງ
SWC using participatory approach in conservation agriculture application of crop rotation, crop residues, covercrops and intercropping by conducting demonstrations, conducting field schools/days and training
2.2 ການອະທິບາຍ ລາຍລະອຽດ ຂອງວິທີທາງ
ການອະທິບາຍ ລາຍລະອຽດ ຂອງວິທີທາງ:
Aims / objectives: To introduce farmer groups to sustainable land use practices namely conservation agriculture and evaluate management technologies with farmers in order to come up with best practices that farmer can use. (ii) To demonstrate conservation agriculture technology (iii) To conduct economic analysis of the different patterns of cropping system involvedn i conservatio n agriculture (iv) To prepare work plan for conservation agriculture activities.
Methods: i)Baseline survey conducted consisted of structured questionnaires to gather information demographic socio-economic data of the villages in the study structure and size of the family, age, education of household members, available land and resource endowment (ii) Participatory Rapid Rural Appraisal (PRA) tools were used to collect information from villages in the study area (iii) Both purposive and random sampling techniques were used the villages were purposively sampled and householdswere randomly selected for questionnaire interviews.Pair wise scoring and ranking enabled the analysis of problems hindering adoption land management technologies. (iv) Semi structured interviews were used to get information to key informants Forty plots were established to demonstrate conservation agriculture
Stages of implementation: a)Collecting base line information in eight villages b)Participatory rural appraisal in eight villages to identify problems and gather information on soil conservation techniques. c) Selecting participating farmersd) Setting demonstration plots and planting crops in farmers field e) Conducting training/ field days/ and schools.f).Evaluating the agriculture conservation technology.
Role of stakeholders: a)Farmers/land users set demonstration plots on CA in their own fieldsb)Researchers and Extension staff assisted farmers in setting demonstration plots and follow up of activities
2.5 ປະເທດ / ເຂດ / ສະຖານທີ່ບ່ອນທີ່ແນວທາງໄດ້ຖືກນໍາໃຊ້
ປະເທດ:
ຕານຊາເນຍ
ພາກພື້ນ / ລັດ / ແຂວງ:
Coast Region
ຂໍ້ມູນເພີ່ມເຕີມຂອງສະຖານທີ່:
Mkuranga & Bagamoyo
2.6 ວັນທີເລີ່ມຕົ້ນ ແລະ ສິ້ນສຸດ ການຈັດຕັ້ງປະຕີບັດ ວິທີທາງ
ສະແດງປີຂອງການເລີ່ມຕົ້ນ:
2007
ປີທີ່ສີ້ນສູດ (ຖ້າຢຸດບໍ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ ວິທີທາງ):
2009
2.7 ປະເພດຂອງແນວທາງ
- ພາຍໃຕ້ໂຄງການ / ແຜນງານ
2.8 ເປົ້າໝາຍ / ຈຸດປະສົງຫຼັກ ຂອງການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ວິທີທາງ
The Approach focused on SLM only (crop roration, cover crop, mulch, crop residues)
i.To disseminate conservation agriculture in the tree based farming systems of coastal area in Tanzania. ii.To evaluate soil management practices used by small holders iii.To conduct economic analysis of the different patterns of cropping system involved in conservation agriculture
The SLM Approach addressed the following problems: Low agricultural productivity,Lack of technical knowledge, Lack of cash to invest in SLM, and poverty
2.9 ເງື່ອນໄຂອໍານວຍ ຫຼື ຂັດຂວາງການປະຕິບັດຂອງເຕັກໂນໂລຢີ / ເຕັກໂນໂລຢີການນໍາໃຊ້ຕາມແນວທາງ
ສັງຄົມ / ວັດທະນະທໍາ / ມາດຕະຖານ ແລະ ຄຸນຄ່າທາງສາສະໜາ
- ເຊື່ອງຊ້ອນ
few women participants in the project
Treatment through the SLM Approach: education compaigns to involve more women in the project
ມີຄວາມສາມາດ / ເຂັ້າເຖິງຊັບພະຍາກອນດ້ານການເງິນ ແລະ ການບໍລິການ
- ເຊື່ອງຊ້ອນ
Land user lack funds to invest in conservation agriculture
Treatment through the SLM Approach: advise to join saving society schemes/cooperatives
ກ່ຽວກັບກົດໝາຍ (ສິດນໍາໃຊ້ດິນ, ສິດນໍາໃຊ້ນໍ້າ)
- ອໍານວຍ
Most land is owned by farmers either bought or inherinted
ຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ, ການເຂົ້າເຖິງການສະໜັບສະໜູນ ທາງດ້ານວິຊາການ
- ເຊື່ອງຊ້ອນ
lack of technology in SWC
Treatment through the SLM Approach: introduce appropriate management in SWC to farmers
3. ການມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ບົດບາດຂອງພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງທີ່ໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມ
3.1 ຜູ້ມີສ່ວນຮ່ວມ ໃນວິທີທາງ ແລະ ພາລະບົດບາດ ຂອງເຂົາເຈົ້າ
- ຜູ້ນໍາໃຊ້ດິນໃນທ້ອງຖິ່ນ / ຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນ
Farmer groups
40 farmers, 10 farmer groups.
In one of districts the number of women was higher than another district. Religous believes women are supposed to stay at home
- ຜູ້ຊ່ຽວຊານ ການນຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ / ທີ່ປຶກສາດ້ານກະສິກໍາ
- ນັກຄົ້ນຄວ້າ
Research and extension staff
- ອໍານາດ ການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ
District Council Village authority
- ພະນັກງານຂັ້ນສູນກາງ (ຜູ້ວາງແຜນ, ຜູ້ສ້າງນະໂຍບາຍ)
Mikocheni Agriculture Research Institute Ministry of Agriculture Tanzania
- ອົງການຈັດຕັ້ງ ສາກົນ
Center for Development and Environment University of Berne Switzerland
3.2 ການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນໃນທ້ອງຖິ່ນ / ຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນໃນໄລຍະທີ່ແຕກຕ່າງກັນຂອງແນວທາງ
ການລວບລວມ ເອົາຜູ້ນໍາໃຊ້ດິນ ໃນທ້ອງຖິ່ນ / ຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນ | ໃຫ້ລະບຸ ຜູ້ໃດທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມ ໃນແຕ່ລະກິດຈະກໍາ? | |
---|---|---|
ການເລີ່ມຕົ້ນ / ແຮງຈູງໃຈ | ການນໍາໃໍຊ້ເອງ | researchers,extension staff and farmers. Informal meetingsconducted to discuss land issues problemsurveys, questionnaires.carried out to gather various information, soil conservation practices...... |
ການວາງແຜນ | ການຮ່ວມມື | researchers,extension staff and farmers.Results from.questionaires gave guidance in planning,planting materials,size of plots,inputs |
ການປະຕິບັດ | ການນໍາໃໍຊ້ເອງ | researchers,extension staff were involved in supervision of activities setting demonstration plots,conducting farmer.field days, exchange visits Farmers managed.their plots. |
ຕິດຕາມກວດກາ / ການປະເມີນຜົນ | ການຮ່ວມມື | researchers,extension staff and farmers. visited the..plots.regurally. . to minitor progress. at different growth stage |
Research | ບໍ່ມີ |
3.4 ການຕັດສິນໃຈກ່ຽວກັບການຄັດເລືອກເຕັກໂນໂລຢີຂອງການຄຸ້ມຄອງທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ / ເຕັກໂນໂລຢີ
ລະບຸ ຄົນທີ່ຕັດສິນໃຈ ກ່ຽວກັບການຄັດເລືອກຂອງ ເຕັກໂນໂລຢີ / ເຕັກໂນໂລຢີ ຈະໄດ້ຮັບການປະຕິບັດ:
- ຜູ້ຊ່ຽວຊານ ຫຼັກດ້ານການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ, ມີການຕິດຕາມປຶກສາຫາລືກັບຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ
ອະທິບາຍ:
land users consists of small holder farmers included various groups from young to old, females and males, poor to middle income farmers. Organised meeting.with villagers
Decisions on the method of implementing the SLM Technology were made by mainly by land users supported by SLM specialists. Farmers.and extension staff. Farmers formed groups with help of extension staff. .The Farmer groups composed women, men from young to old people female headed households
4. ການສະໜັບສະໜູນທາງດ້ານວິຊາການ, ການສ້າງຄວາມສາມາດ, ແລະ ການຈັດການຄວາມຮູ້.
4.1 ການສ້າງຄວາມສາມາດ / ການຝຶກອົບຮົມ
ຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ຫຼື ພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງອື່ນໆ ໄດ້ຮັບການຝຶກອົບຮົມບໍ່?
ແມ່ນ
ໃຫ້ລະບຸ ຜູ້ໃດທີ່ໄດ້ຮັບການຝຶກອົບຮົມ:
- ຜູ້ນໍາໃຊ້ດິນ
- ພະນັກງານພາກສະໜາມ / ທີ່ປຶກສາ
- politicians
ຖ້າເປັນໄປໄດ້, ໃຫ້ລະບຸເພດ, ອາຍຸ, ສະຖານະພາບ, ຊົນເຜົ່າ, ແລະ ອື່ນໆ:
training included variety of small scale farmers of all categories
ຮູບແບບຂອງການຝຶກອົບຮົມ:
- ຕົວຕໍ່ຕົວ
- ເນື້ອທີ່ສວນທົດລອງ
- ກອງປະຊຸມ
ໃນຫົວຂໍ້:
Soil water conservation practices more emphasis was in conservation griculture techniques ( cover cropping, rotation mulching and crop residues.
4.2 ການບໍລິການໃຫ້ຄໍາປຶກສາ
ເຮັດຜູ້ໃຊ້ທີ່ດິນມີການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການໃຫ້ຄໍາປຶກສາ?
ແມ່ນ
ລະບຸວ່າການສະໜອງ ການບໍລິການ ໃຫ້ຄໍາປຶກສາ:
- ໃນພື້ນທີ່ຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ດິນ
ອະທິບາຍ / ຄວາມຄິດເຫັນ:
Name of method used for advisory service: Field days and field schools; Key elements: crop rotation, cover cropping,rentention of crop /plant residues in the field and much , Types of cover crops
Advisory service is inadequate to ensure the continuation of land conservation activities; Lack of extension staff and transport. Lack of funds by local government
4.3 ສະຖາບັນການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ (ການພັດທະນາອົງການຈັດຕັ້ງ)
ສະຖາບັນ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂື້ນ ຫຼື ໄດ້ຮັບການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ ໂດຍການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ວິທີທາງບໍ່?
- ມີ, ໜ້ອຍໜຶ່ງ
ລະບຸ ທາງສະຖາບັນ ໄດ້ສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ ໃນລະດັບໃດ (ຫຼາຍ):
- ທ້ອງຖິ່ນ
ລະບຸ ປະເພດ ຂອງສະໜັບສະໜູນ:
- ການສ້າງຄວາມອາດສາມາດ / ການຝຶກອົບຮົມ
ໃຫ້ລາຍລະອຽດເພີ່ມເຕີມ:
workshop and visits
4.5 ການຄົ້ນຄວ້າ
ນີ້້ແມ່ນສ່ວນໜຶ່ງ ການຄົ້ນຄວ້າ ຂອງວິທີທາງບໍ່?
ແມ່ນ
ລະບຸ ຫົວຂໍ້:
- ສັງຄົມ
ໃຫ້ຂໍ້ມູນ ເພີ່ມເຕີມ ແລະ ກໍານົດ ຜູ້ໃດເຮັດການຄົ້ນຄວ້າ:
By farmers, reseacher and extension staff through PRA and on farm demonstration plots
Research was carried out on-farm
5. ການສະໜັບສະໜູນທາງດ້ານການເງິນ ແລະ ອຸປະກອນຈາກພາຍນອກ
5.1 ງົບປະມານປະຈໍາປີ ສໍາລັບວິທີທາງ ຂອງການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ
ຖ້າຫາກບໍ່ຮູ້ຈັດງົບປະມານທີ່ແນ່ນອນ ແມ່ນໃຫ້ປະມານເອົາ:
- < 2,000
ຄໍາເຫັນ (ຕົວຢ່າງ: ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນຫຼັກ ຂອງການສະໜອງທຶນ / ຜູ້ໃຫ້ທຶນທີ່ສໍາຄັນ):
Approach costs were met by the following donors: international (implementation of approach): 80.0%; government (Supervision of approach): 20.0%
5.2 ການສະໜັບສະໜູນ ທາງດ້ານການເງິນ / ອຸປະກອນ ສະໜອງໃຫ້ແກ່ຜູ້ນໍາທີ່ດິນ
ຜູ້ນໍາໃຊ້ດິນ ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນ ທາງດ້ານ ການເງິນ / ອຸປະກອນ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ເຕັກໂນໂລຢີບໍ?
ແມ່ນ
5.3 ເງິນສົມທົບສໍາລັບການນໍາໃຊ້ສະເພາະປັດໃຈຂາເຂົ້າໃນການຜະລີດກະສິກໍາ (ລວມທັງແຮງງານ)
- ກະສິກໍາ
ໃຫ້ລະບຸໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນປັດໃຈຂາເຂົ້າຫຍັງແດ່ | ທີ່ຂອບເຂດ | ລະບຸ ການອຸດໜູນ |
---|---|---|
ແນວພັນ, ແກ່ນພັນ | ງົບປະມານເຕັມສ່ວນ | |
ຝຸ່ນ, ປຸ໋ຍ | ງົບປະມານເຕັມສ່ວນ | |
ຖ້າແຮງງານ ຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ດິນ ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນ ປັດໃຈຂາເຂົ້າ, ແມ່ນບໍ່:
- ການອາສາ
ຄວາມຄິດເຫັນ:
Labour was voluntary.
5.4 ສິນເຊື່ອ
ໄດ້ປ່ອຍສິນເຊື່ອ ສະໜອງໃຫ້ພາຍໃຕ້ ວິທີການສໍາລັບກິດຈະກໍາ ການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນນຍົງບໍ່?
ບໍ່ແມ່ນ
6. ວິເຄາະຜົນກະທົບ ແລະ ສັງລວມບັນຫາ
6.1 ຜົນກະທົບຂອງແນວທາງ
ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ວິທີທາງ ສາມາດຊ່ວຍຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ແລະ ບໍາລຸງຮັກສາ ເຕັກໂນໂລຢີ ການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງໄດ້ບໍ?
- ບໍ່
- ມີ, ໜ້ອຍໜຶ່ງ
- ມີ, ພໍສົມຄວນ
- ມີ, ຫຼາຍ
farmers obtained appropriate informantion/knowledge and management of conservation agriculture type of seeds of cover crops
ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ວິທີທາງ ສາມາດສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ ທາງສັງຄົມ ແລະ ເສດຖະກິດບໍ່?
- ບໍ່
- ມີ, ໜ້ອຍໜຶ່ງ
- ມີ, ພໍສົມຄວນ
- ມີ, ຫຼາຍ
Women farmers were impowered with CA technology applied in their plots and recorded improved yields in CA plots compared to traditional system because of goodmanagement
The problem is unlikely to be overcome in the near future. Farmers had their own fields so the activities were not affected during implementation phase
Did other land users / projects adopt the Approach?
- ບໍ່
- ມີ, ໜ້ອຍໜຶ່ງ
- ມີ, ພໍສົມຄວນ
- ມີ, ຫຼາຍ
not at present may be later
Did the Approach lead to improved livelihoods / human well-being?
- ບໍ່
- ມີ, ໜ້ອຍໜຶ່ງ
- ມີ, ພໍສົມຄວນ
- ມີ, ຫຼາຍ
in short term increase in yield and food security
Did the Approach help to alleviate poverty?
- ບໍ່
- ມີ, ໜ້ອຍໜຶ່ງ
- ມີ, ພໍສົມຄວນ
- ມີ, ຫຼາຍ
not assessed
6.2 ແຮງຈູງໃຈຫຼັກຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນໃນການປະຕິບັດການຄຸ້ມຄອງທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ
- ການຜະລິດເພີ່ມຂຶ້ນ
increased crop yield
- ກໍາໄລເພີ່ມຂຶ້ນ (ຄວາມສາມາດ), ການປັບປຸງຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ, ຜົນປະໂຫຍດ, ອັດຕາສ່ວນ
increase in come
- ການຫຼຸດຜ່ອນພາລະວຽກ
reduced no. of weedings and fertilizer
6.3 ຄວາມຍືນຍົງຂອງກິດຈະກໍາວິທີທາງ
ຜູ້ນໍາໃຊ້ ທີ່ດິນ ສາມາດສືບຕໍ່ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ຜ່ານວິທີທາງໄດ້ບໍ່ (ໂດຍປາດສະຈາກ ການຊ່ວຍເຫຼືອ ຈາກພາກສ່ວນພາຍນອກ)?
- ບໍ່ມີ
ຖ້າ ບໍ່ ຫຼື ບໍ່ແນ່ໃຈ, ໃຫ້ອະທິບາຍ ແລະ ຄໍາເຫັນ:
As an individual farmer may continue but as a group activity could be difficulty as funds is a limiting factor
6.4 ຈຸດແຂງ / ຂໍ້ດີ ຂອງວິທີທາງ
ຈຸດແຂງ / ຂໍ້ດີ / ໂອກາດໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ |
---|
1)Presence of effective District council authority 2)Presence of Research Institution 3).Presence of Credit Saving Soceities (How to sustain/ enhance this strength: 1)Involvement .of farmer groups in planning of .development activities at all stages 2)Work closely with district councils.and village authorities in issues of land management programme 3)Farmers to join Credit society to secure loans for their farms 4)inorder to expand .impoved practices of CA) |
ຈຸດແຂງ / ຈຸດດີ / ໂອກາດ ຈາກທັດສະນະຂອງຜູ້ປ້ອນຂໍ້ມູນ ຫຼື ບຸກຄົນສຳຄັນ |
---|
1)Ample land for agriculture in the two district is an incentive for expansion in CA 2).Willingness.of farmers to adopt CA is high 3)Formal education of farmers is enough to enable to them to follow up technical issues with help of research and extension staff (How to sustain/ enhance this strength: 1)Strengthening advisory services on CA 2)Have more training programes in CA to all stakeholders. 3)participation in agricultural shows exhibitions and field schools ) |
6.5 ຈຸດອ່ອນ / ຂໍ້ເສຍຂອງແນວທາງ ແລະ ວິທີການແກ້ໄຂໃຫ້ເຂົາເຈົ້າ
ຈຸດອ່ອນ / ຂໍ້ເສຍ / ຄວາມສ່ຽງໃນມູມມອງຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ | ມີວິທີການແກ້ໄຂຄືແນວໃດ? |
---|---|
1.Poverty 2.In adequate marketing facility 3.Men and youths not fully engaged in agriculture. | 1. Provide input subsidies (seeds, fertilizer, machinery) 2. Goverment provide market facility 3. Education on gender issues |
ຈຸດອ່ອນ ຫຼື ຂໍ້ເສຍ ຫຼື ຄວາມສ່ຽງ ໃນມຸມມອງຂອງ ຜູ້ສັງລວມຂໍ້ມູນ ຫຼື ບັນດາຜູ້ຕອບແບບສອບຖາມ | ມີວິທີການແກ້ໄຂຄືແນວໃດ? |
---|---|
1.lack of CA knowledge 2.In adequate .facility, funds to implement CA 3.inadequate marketing facilty. 3. | 1.Conduct. training .programme to. extension staff, framers, policy makers 2. Governments and donor should avail more funds for CA programmes 3.Government .to assist. local. authority construction of mark-ert.facility |
7. ເອກກະສານອ້າງອີງ ແລະ ຂໍ້ມູນການເຊື່ອມໂຍງ
7.1 ວິທີການ / ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ
- ການໄປຢ້ຽມຢາມພາກສະໜາມ, ການສໍາຫຼວດພາກສະໜາມ
- ການສໍາພາດ ຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ
7.2 ເອກະສານທົ່ວໄປທີ່ສາມາດໃຊ້ໄດ້
ຫົວຂໍ້, ຜູ້ຂຽນ, ປີ, ISBN:
Project no. Q 701 promoting conservation agriculture for sustained productivity of tree based farming system incoastal belt of Tanzania, Mikocheni Agriculture Research.InstituteDar es Salaam Tanzania
ມີຢູ່ໃສ?ມູນຄ່າເທົ່າໃດ?
Tanzania /300 usdollar
ຂໍ້ມູນການເຊື່ອມຕໍ່ ແລະ ເນື້ອໃນ
ຂະຫຍາຍທັງໝົດ ຍຸບທັງໝົດການເຊື່ອມຕໍ່
ບໍ່ມີຂໍ້ມູນການເຊື່ອມຕໍ່
ເນື້ອໃນ
ບໍ່ມີເນື້ອໃນ