1.2 ຂໍ້ມູນ ການຕິດຕໍ່ພົວພັນ ຂອງບຸກຄົນທີ່ສໍາຄັນ ແລະ ສະຖາບັນ ທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມ ໃນການປະເມີນເອກກະສານ ເຕັກໂນໂລຢີ

ຊື່ໂຄງການ ທີ່ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ໃນການສ້າງເອກກະສານ/ປະເມີນ ເຕັກໂນໂລຢີ (ຖ້າກ່ຽວຂ້ອງ)

Book project: SLM in Practice - Guidelines and Best Practices for Sub-Saharan Africa (SLM in Practice)

ຊື່ສະຖາບັນ (ຫຼາຍສະຖາບັນ) ທີ່ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ໃນການສ້າງເອກກະສານ / ປະເມີນ ເຕັກໂນໂລຢີ (ຖ້າກ່ຽວຂ້ອງ)

Universität Bayreuth (UBT) - ເຢຍລະມັນ

ຊື່ສະຖາບັນ (ຫຼາຍສະຖາບັນ) ທີ່ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ໃນການສ້າງເອກກະສານ / ປະເມີນ ເຕັກໂນໂລຢີ (ຖ້າກ່ຽວຂ້ອງ)

Julius-Maximilians-Universität Würzburg (JMU) - ເຢຍລະມັນ

1.3 ເງື່ອນໄຂ ກ່ຽວກັບ ການນໍາໃຊ້ຂໍ້ມູນເອກະສານ ທີ່ສ້າງຂື້ນ ໂດຍຜ່ານ ອົງການພາບລວມຂອງໂລກ ທາງດ້ານແນວທາງ ແລະ ເຕັກໂນໂລຢີ ຂອງການອານຸລັກ ທໍາມະຊາດ (WOCAT)

ຜູ້ປ້ອນຂໍ້ມູນ ແລະ ບຸກຄົນສຳຄັນ ທີ່ໃຫ້ຂໍ້ມູນ (ຫຼາຍ) ຍິນຍອມ ຕາມເງື່ອນໄຂ ໃນການນຳໃຊ້ຂໍ້ມູນ ເພື່ອສ້າງເປັນເອກກະສານຂອງ WOCAT:

ແມ່ນ

2.1 ຄໍາອະທິບາຍສັ້ນຂອງ ເຕັກໂນໂລຢີ

ການກຳໜົດຄວາມໝາຍ ຂອງເຕັກໂນໂລຢີ:

The Chagga homegardens are traditional, densely planted ‘banana forests’ with a scattered upper tree layer.

2.2 ການອະທິບາຍ ລາຍລະອຽດ ຂອງເຕັກໂນໂລຢີ

ການພັນລະນາ:

The complex multicropping system evolved over several centuries through a gradual transformation of the natural forest on the footslopes of Kilimanjaro. A Chagga homegarden has an average size of 0.68 ha and integrates numerous multipurpose trees and shrubs with food crops, and stall-fed animals, without a specific spatial arrangement. However, vertically, the following 4 stories/canopies can be distinguished: (1) food crops: taro, beans, vegetables and fodder herbs / grasses; (2) coffee: 500-1,400 plants/ha; (3) banana: primary crop; 50% cover; 330-1,200 clumps/ha; and (4) Trees, such as Cordia abyssinica, Albizia schimperiana and Grevillea robusta. The trees provide shade for coffee, act as live fences, provide medicines, firewood, fodder, mulching material, bee forage; and some have pesticidal properties (e.g. Rauwolfia caffra). This multilayer system maximizes the use of limited land in a highly populated area, making sustained production possible with a minimum of external inputs, minimizes risk (less production failure, increased resistance against droughts and pests) and ensures at the same time environmental protection. The large species diversity provides both subsistence and cash crops. Parts of the homegarden area are irrigated and drained by a network of over 1000 canals and furrows tapping runoff from the montane forest. However, many systems are now in disrepair.

Natural / human environment: Starting in the 1930s when coffee took more space from the food production, it became necessary to expand food production to the lowlands. Today, the Chagga highland homegarden works only in combination with a lowland field where maize, millet, beans, sunflower and groundnuts are grown to ensure food security.

2.3 ຮູບພາບຂອງເຕັກໂນໂລຢີ

2.5 ປະເທດ / ເຂດ / ສະຖານທີ່ບ່ອນທີ່ ເຕັກໂນໂລຢີ ໄດ້ຮັບການນໍາໃຊ້ ແລະ ທີ່ຖືກປົກຄຸມດ້ວຍການປະເມີນຜົນ

2.6 ວັນທີໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ

ຖ້າຫາກວ່າ ບໍ່ຮູ້ຈັກ ປີທີ່ຊັດເຈນ ແມ່ນໃຫ້ປະມານ ວັນທີເອົາ:

• ຫຼາຍກ່ອນ 50 ປີຜ່ານມາ (ແບບພື້ນບ້ານ)

2.7 ການນໍາສະເໜີ ເຕັກໂນໂລຢີ

ໃຫ້ລະບຸ ເຕັກໂນໂລຢີ ໄດ້ຖືກຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຄືແນວໃດ?

• ເປັນສ່ວນໜື່ງຂອງລະບົບພື້ນເມືອງ (>50 ປີ)

3.1 ຈຸດປະສົງຫຼັກ (ຫຼາຍ) ຂອງເຕັກໂນໂລຢີ

• ປັບປຸງ ການຜະລິດ

3.2 ປະເພດການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ໃນປະຈຸບັນ() ທີ່ເຕັກໂນໂລຢີ ໄດ້ຖືກນໍາໃຊ້

ການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ປະສົມພາຍໃນພື້ນທີ່ດຽວກັນ:

ແມ່ນ

ລະບຸການນຳໃຊ້ທີ່ດິນແບບປະສົມ (ຜົນລະປູກ / ທົ່ງຫຍ້າລ້ຽງສັດ / ຕົ້ນໄມ້):

• ກະສິກໍາ-ປ່າໄມ້ ແບບປະສົມປະສານ

ຄວາມຄິດເຫັນ:

Type of cropping system and major crops comments: Chagga homegardens are traditional, densely planted ‘banana forests’ with a scattered upper tree layer

3.3 ການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ມີການປ່ຽນແປງຍ້ອນການຈັດຕັ້ງທົດລອງເຕັກໂນໂລຢີ ແມ່ນບໍ່?

ການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ມີການປ່ຽນແປງຍ້ອນການຈັດຕັ້ງທົດລອງເຕັກໂນໂລຢີ ແມ່ນບໍ່?

• ແມ່ນ (ກະລຸນາຕື່ມໃສ່ ຄຳຖາມຂ້າງລຸ່ມນີ້ກ່ຽວກັບການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ກ່ອນການທົດລອງເຕັກໂນໂລຢີ)

ການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ປະສົມພາຍໃນພື້ນທີ່ດຽວກັນ:

ແມ່ນ

ລະບຸການນຳໃຊ້ທີ່ດິນແບບປະສົມ (ຜົນລະປູກ / ທົ່ງຫຍ້າລ້ຽງສັດ / ຕົ້ນໄມ້):

• ກະສິກໍາ-ປ່າໄມ້ ແບບປະສົມປະສານ

3.4 ການສະໜອງນ້ຳ

ການສະໜອງນໍ້າ ໃນພື້ນທີ່ ທີ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ:

• ປະສົມປະສານ ກັນລະຫວ່າງ ນໍ້າຝົນ ແລະ ນໍ້າຊົນລະປະທານ

3.5 ການນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຢີ ທີ່ຢູ່ໃນກຸ່ມການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ

• ກະສິກໍາ-ປ່າໄມ້ ແບບປະສົມປະສານ
• ພືດຜັກສວນຄົວ

3.6 ມາດຕະການ ການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ ປະກອບດ້ວຍ ເຕັກໂນໂລຢີ

ຄວາມຄິດເຫັນ:

Type of vegetative measures: scattered / dispersed

3.7 ປະເພດດິນເຊື່ອມໂຊມ ຫຼັກທີ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ

ຄວາມຄິດເຫັນ:

Main type of degradation addressed: Wt: loss of topsoil / surface erosion, Cn: fertility decline and reduced organic matter content

3.8 ການປ້ອງກັນ, ການຫຼຸດຜ່ອນ, ຫຼືການຟື້ນຟູຂອງການເຊື່ອມໂຊມຂອງດິນ

ໃຫ້ລະບຸ ເປົ້າໝາຍ ເຕັກໂນໂລຢີ ທີ່ພົວພັນ ກັບຄວາມເຊື່ອມໂຊມຂອງດິນ:

• ປ້ອງກັນການເຊື່ອມໂຊມຂອງດິນ

4.1 ເຕັກນິກ ໃນການແຕ້ມແຜນວາດ ເຕັກໂນໂລຢີ

4.2 ຂໍ້ມູນທົ່ວໄປກ່ຽວກັບການຄິດໄລ່ປັດໃຈຂາເຂົ້າໃນການຜະລິດ ແລະ ມູນຄ່າອື່ນໆ

ລະບຸ ວິທີການ ຄຳໃຊ້ຈ່າຍ ແລະ ປັດໄຈນໍາເຂົ້າ ທີ່ໄດ້ຄິດໄລ່:

• ຕໍ່ຫົວໜ່ວຍ ທີ່ໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ເຕັກໂນໂລຢີ

ລະບຸ ສະກຸນເງິນທີ່ໃຊ້ສໍາລັບ ການຄິດໄລ່ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ:

• USA

4.3 ການສ້າງຕັ້ງກິດຈະກໍາ

	ກິດຈະກໍາ	Timing (season)
1.	Transforming the native forest: trees that provided fodder, fuel, fruits, medicines, shade, timber, bee forage, anti-pest properties are retained while the less useful species are eliminated
2.	Introduction of new fruit and timber tree species, such as avocado, mango, Grevillea robusta, Persea americana
3.	Planting crops species (banana, coffee, taro, beans, vegetables)
4.	Establishment of irrigation/drainage channels
5.	Terracing or building of bunds in steep places

4.5 ບໍາລຸງຮັກສາ / ແຜນຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ກິດຈະກໍາ

	ກິດຈະກໍາ	ໄລຍະເວລາ / ຄວາມຖີ່
1.	Planting, tending and harvesting of bananas, taro, yams / Opening up the canopy to ensure better fruiting of the coffee	all year round
2.	Spacing out the banana stools; Manuring crops (using dung from the stall-fed livestock and compost)
3.	Lopping fodder trees/shrubs; Pruning and spraying against coffee berry disease and leaf rust
4.	Maintaining irrigation furrows; Coffee harvest	August to January
5.	Tending and milking the stall-fed cows (typically only one cow) / Mulching, terrace maintenance (soil erosion prevention in general)

4.6 ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ ແລະ ປັດໄຈນໍາເຂົ້າທີ່ຈໍາເປັນສໍາລັບການບໍາລຸງຮັກສາກິດຈະກໍາ / ແຜນປະຕິບັດ (ຕໍ່ປີ)

	ລະບຸ ປັດໃຈ ນໍາເຂົ້າ ໃນການຜະລີດ	ຫົວໜ່ວຍ	ປະລິມານ	ຕົ້ນທຶນ ຕໍ່ຫົວໜ່ວຍ	ຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ຂອງປັດໃຈຂາເຂົ້າ ໃນການຜະລິດ	% ຂອງຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ທີ່ຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ໃຊ້ຈ່າຍເອງ
ແຮງງານ	Planting, tending and harvesting	unit	1.0	300.0	300.0	100.0
ອຸປະກອນ	Tools	unit	1.0	45.0	45.0	100.0
ຝຸ່ນ ແລະ ຢາຊີວະພາບ	Compost / manure	unit	1.0	100.0	100.0	100.0
ຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ທີ່ໃຊ້ໃນການບໍາລຸງຮັກສາ ເຕັກໂນໂລຢີ					445.0
ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍທັງໝົດ ສຳລັບການບົວລະບັດຮກສາເຕັກໂນໂລຢີ ເປັນສະກຸນເງີນໂດລາ					445.0

ຄວາມຄິດເຫັນ:

Machinery/ tools: axes, hoes, pangas (machetes)

5.1 ອາກາດ

5.2 ພູມິປະເທດ

ຄຳເຫັນ ແລະ ຂໍ້ມູນສະເພາະ ເພີ່ມເຕີມ ກ່ຽວກັບ ພູມີປະເທດ:

Slopes on average: Also steep (31-60%)

Altitudinal zone: 1000-1800 m.a.s.l.

Landforms: Orientation south / south-east

5.3 ດິນ

ຖ້າເປັນໄປໄດ້ ແມ່ນໃຫ້ຕິດຄັດ ການພັນລະນາດິນ ຫຼື ຂໍ້ມູນສະເພາະຂອງດິນ, ຕົວຢ່າງ, ຄຸນລັກສະນະ ປະເພດຂອງດິນ, ຄ່າຄວາມເປັນກົດ / ເປັນດ່າງຂອງດິນ, ສານອາຫານ,​ ດິນເຄັມ ແລະ ອື່ນໆ.

Soil fertility is high

5.5 ຊີວະນາໆພັນ

5.6 ຄຸນລັກສະນະ ຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ທີ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຢີ

ໃຫ້ລະບຸ ຄຸນລັກສະນະ ຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ:

Land users applying the Technology are mainly disadvantaged land users

Population density: > 500 persons/km2

5.7 ເນື້ອທີ່ສະເລ່ຍຂອງດິນ ທີ່ຜູ້ນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ໃຊ້ເຮັດເຕັກໂນໂລຢີ

5.8 ເຈົ້າຂອງທີ່ດິນ, ສິດໃຊ້ທີ່ດິນ, ແລະ ສິດທິການນໍາໃຊ້ນໍ້າ

ເຈົ້າຂອງດິນ:

• ບຸກຄົນ, ບໍ່ມີຕໍາແໜ່ງ
• ບຸກຄົນ, ທີ່ມີຕໍາແໜ່ງ

ສິດທິ ໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ:

• ບຸກຄົນ

ຄວາມຄິດເຫັນ:

traditional clan regulations (land cannot be sold to outsiders)

6.1 ການສະແດງຜົນກະທົບ ພາຍໃນພື້ນທີ່ ທີ່ໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ເຕັກໂນໂລຢີ

ຜົນກະທົບທາງເສດຖະກິດສັງຄົມ

ການຜະລິດ

ລາຍໄດ້ ແລະ ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ

ຜົນກະທົບທາງດ້ານເສດຖະກິດສັງຄົມອື່ນໆ

ຜົນກະທົບດ້ານວັດທະນາທໍາສັງຄົມ

ຜົນກະທົບຕໍ່ລະບົບນິເວດ

ດິນ

ຊີວະນານາພັນ: ສັດ, ພືດ

ຜົນກະທົບຕໍ່ລະບົບນິເວດອື່ນໆ

6.3 ການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວາມບອບບາງ ຂອງເຕັກໂນໂລຢິ ໃນການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ກ່ຽວຂ້ອງກັບອາກາດທີ່ມີການປ່ຽນແປງທີ່ຮຸນແຮງ / ໄພພິບັດທາງທໍາມະຊາດ (ຮັບຮູ້ໄດ້ໂດຍຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ)

ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ເທື່ອລະກ້າວ

ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ເທື່ອລະກ້າວ

	ລະດູການ	ເພີ່ມຂື້ນ ຫຼື ຫຼຸດລົງ	ການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ສາມາດ ຮັບມື ໄດ້ຄືແນວໃດ?
ອຸນຫະພູມປະຈໍາປີ		ເພີ່ມຂື້ນ	ດີ

ອາກາດ ທີ່ກ່ຽວພັນກັບຄວາມຮຸນແຮງ (ໄພພິບັດທາງທໍາມະຊາດ)

ໄພພິບັດທາງອຸຕຸນິຍົມ

	ການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ສາມາດ ຮັບມື ໄດ້ຄືແນວໃດ?
ພະຍຸຝົນ	ດີ
ພາຍຸລົມທ້ອງຖິ່ນ	ດີ

ໄພພິບັດທາງພູມອາກາດ

	ການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ສາມາດ ຮັບມື ໄດ້ຄືແນວໃດ?
ແຫ້ງແລ້ງ	ດີ

ໄພພິບັດທາງອຸທົກກະສາກ

	ການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ສາມາດ ຮັບມື ໄດ້ຄືແນວໃດ?
ໂດຍທົ່ວໄປ (ແມ່ນໍ້າ) ນໍ້າຖ້ວມ	ດີ

ຜົນສະທ້ອນສະພາບອາກາດອື່ນໆທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ

ຜົນສະທ້ອນສະພາບອາກາດອື່ນໆທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ

	ການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ສາມາດ ຮັບມື ໄດ້ຄືແນວໃດ?
ໄລຍະເວລາການຂະຫຍາຍຕົວຫຼຸດລົງ	ດີ

ຄວາມຄິດເຫັນ:

the system has a high buffer capacity (micro-climate, biodiversity, irrigation)

6.4 ການວິເຄາະຕົ້ນທຶນ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດ

ຈະໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດເມື່ອປຽບທຽບກັບ / ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນການບຳລຸງຮັກສາທີເ່ກີດຂື້ນອິກ (ຈາກທັດສະນະຄະຕິຂອງຜູ້ນຳໃຊ້ທີ່ດິນ) ໄດ້ແນວໃດ?

6.5 ການປັບຕົວຮັບເອົາເຕັກໂນໂລຢີ

• > 50%

ທັງໝົດນັ້ນ ແມ່ນໃຜ ໄດ້ປັບຕົວເຂົ້າ ໃນການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ, ມີຈັກຄົນ ທີ່ສາມາດເຮັດເອງໄດ້, ຕົວຢ່າງ, ປາດສະຈາກ ການຊ່ວຍເຫຼືອ ທາງດ້ານອຸປະກອນ / ການຈ່າຍເປັນເງິນ?

• 91-100%

ຄວາມຄິດເຫັນ:

100% of land user families have adopted the Technology without any external material support

Comments on adoption trend: Locally well adopted traditional land use system, covering an area of approximately 1200 km2; further spread at local level is not possible due to land shortage.

6.7 ຈຸດແຂງ / ຂໍ້ດີ / ໂອກາດ ໃນການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ

ຈຸດແຂງ / ຈຸດດີ / ໂອກາດ ຈາກທັດສະນະຂອງຜູ້ປ້ອນຂໍ້ມູນ ຫຼື ບຸກຄົນສຳຄັນ
this system allows for maintaining high biodiversity at the same time with diversified production of fruits, vegetables, timber, medicinal products etc.

6.8 ຈຸດອ່ອນ / ຂໍ້ເສຍ / ຄວາມສ່ຽງ ໃນການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ແລະ ວິທີການແກ້ໄຂບັນຫາ

ຈຸດອ່ອນ / ຂໍ້ເສຍ / ຄວາມສ່ຽງໃນມຸມມອງຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ	ມີວິທີການແກ້ໄຂຄືແນວໃດ?
High demand of wood, low coffee prices and the introduction of sun-tolerant coffee varieties endanger the homegardens	incentive-based tree planting in the gardens to reduce the pressure on the forest

ຈຸດອ່ອນ/ຂໍ້ບົກຜ່ອງ/ຄວາມສ່ຽງ ຈາກທັດສະນະຂອງຜູ້ປ້ອນຂໍ້ມູນ ຫຼື ບຸກຄົນສຳຄັນ	ມີວິທີການແກ້ໄຂຄືແນວໃດ?
Productivity of Chagga homegardens is not optimal	(1) Replace the less productive trees / shrubs with fast growing nitrogen fixing species; (2) improve animal husbandry (e.g. to increase lactation period), (3) improve apiculture,
Productivity of Chagga homegardens is not optimal	(4) introduce new crop varieties using the gene pool developed by natural and farmer selection, (5) use fertilizers,
Productivity of Chagga homegardens is not optimal	(6) improve coffee production: certified production (organic, fair trade) to fetch higher prices, (7) replace old coffee plants with new ones, (8) integrated pest management, (9) facilitate access to capital for farm investments
Productivity of Chagga homegardens is not optimal	(10) improve erosion control (terraces and bunds), (11) include productive fruit trees, (12) improve advisory services
Water management causes nutrient loss in the gardens and water shortages on the lower slopes	improve efficiency of furrows: Install pipes and surfacing by cement, protect river banks from cultivation

7.2 ເອກກະສານອ້າງອີງທີ່ເປັນບົດລາຍງານ

ຫົວຂໍ້, ຜູ້ຂຽນ, ປີ, ISBN:

Hemp, A. (1999): An ethnobotanical study on Mt. Kilimanjaro. Ecotropica 5: 147-165

ຫົວຂໍ້, ຜູ້ຂຽນ, ປີ, ISBN:

Hemp, A. (2006): The banana forests of Kilimanjaro. Biodiversity and conservation of the agroforestry system of the Chagga Homegardens. Biodiversity and Conservation 15(4): 1193-1217.

ຫົວຂໍ້, ຜູ້ຂຽນ, ປີ, ISBN:

Hemp, C. (2005): The Chagga Home Gardens – relict areas for endemic Saltatoria Species (Insecta: Orthoptera) on Mt. Kilimanjaro. Biological Conservatrion 125: 203-210.

ຫົວຂໍ້, ຜູ້ຂຽນ, ປີ, ISBN:

Hemp, A., C. Lambrechts, and C. Hemp. (in press). Global trends and Africa. The case of Mt. Kilimanjaro. (UNEP, Nairobi)

ຫົວຂໍ້, ຜູ້ຂຽນ, ປີ, ISBN:

Hemp, A., Hemp, C., Winter, C. (2009) Environment and worldview: The Chagga homegardens. In: Clack, T.A.R. (ed.) Culture, history and identity: Landscapes of inhabitation in the Mount Kilimanjar area, Tanzania. BAR International Series 1966, Archaeopress Oxford, pp. 235-303

ຫົວຂໍ້, ຜູ້ຂຽນ, ປີ, ISBN:

Fernandes E.C.M., Oktingati A., Maghembe J. 1985. The Chagga homegardens: a multistoried agroforestry cropping system on Mt. Kilimanjaro (Northern Tanzania) in Agroforestry Systems 2: 73-86