1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн төслийн нэр (шаардлагатай бол)

Book project: where people and their land are safer - A Compendium of Good Practices in Disaster Risk Reduction (DRR) (where people and their land are safer)

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)

CARITAS (Switzerland) - Швейцар

1.3 ВОКАТ-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл

Мэдээллийг хэзээ (газар дээр нь) цуглуулсан бэ?

11/10/2016

Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн:

Тийм

1.4 Технологи тогтвортой гэдгийг баталгаажуулах

Энэ технологийг газрын доройтлыг бууруулж, газрын тогтвортой менежментийг хангахад тохиромжтой гэж үзэж болох уу?

Тийм

1.5 ГТМ-ийн Арга барилын талаархи санал асуулгын(д) суурь мэдээлэл

2.1 Технологийн товч тодорхойлолт

Технологийн тодорхойлолт:

The river training dam is a disaster mitigation structure protecting downstream areas from flash floods and mudflows. It consists of a channel dug and wire net gabions built to train the river and is hence cheap to establish and maintain. There is a substantial community contribution as labour is an important part of the input costs. The dam enables the rehabilitation of unproductive land in the downstream catchment areas, reduction of crop pests, increase in crop diversity and land productivity, and an overall improvement of livelihoods for downstream communities through reduced vulnerability to disasters.

2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тодорхойлолт

Тодорхойлолт:

The river training dam is a disaster mitigation structure constructed in the middle zone of the watershed of Obishur (Southern Tajikistan), at 1400 metres above sea level. It is diverting the water from the river fan naturally flowing through Kulchashma village into a different direction and river outlet (Yakhsu river). The dike is a simple structure consisting of a 400m-long and 4m-high channel dug by bulldozer consolidated by a 60m-long and 3m-wide gabion protecting a sharp curve of the river. The material needed is limited to stones and wire net, and the construction as well as maintenance costs are hence low and don't need a too high amount of labour, provided by the communities as in-kind contribution. The structure is built to resist a pressure of up to 72 m3/sec. Given the annual frequency and strength of the local floods, the Kulchashma river training dam has an estimated life expectancy of 30 years. The land users proposed to establish the dam in order to protect the 250 households and 270 ha of land downstream being regularly affected by the floods. In particular, people, houses, roads and other infrastructure, crop and pasture land as well as animals and other assets were highly exposed to the risk of flood. The agricultural production, constituting the main part of people’s income was hindered by the regular occurrence of disasters. The establishment of the river training dam resulted in the rehabilitation of unproductive land in the river fan and its use as pasture and arable land which the community mainly uses for agroforestry. The occurrence of crop pests decreased, the crop diversity was increased, the crop and land productivity improved, thereby enhancing the land users’ food security and overall income. The dam also allowed vulnerable community members to access land and build houses. The construction of buildings behind the dam is however risky and communities tend to forget or ignore that a risk of failure of the dam persists, and that its life expectancy is limited. But first of all, the personal safety of the community members is now improved and they are happy to be able to sleep without the fear of regular floods.

2.3 Технологийн гэрэл зураг

2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон/ бүс нутаг/ байршил

2.6 Хэрэгжсэн хугацаа

Хэрэгжүүлсэн он:

2014

2.7 Технологийн танилцуулга

Технологийг хэрхэн нэвтрүүлснийг тодорхойл:

• Газар ашиглагчдын санаачилгаар

Тайлбар (төслийн төрөл г.м.):

The adoption of the technology was proposed by the land users.

3.1 Технологийн үндсэн зорилго (ууд)

• үйлдвэрлэлийг сайжруулах
• газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх
• сав газрыг хамгаалах (усны эх/ голын адаг) - бусад технологитой хослуулах
• гамшгийн эрсдлийг бууруулах
• үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох

3.2 Технологи нэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(үүд)

Хэрэв технологи нэвтрүүлснээр газар ашиглалтад өөрчлөлт гарсан бол технологи нэвтрүүлэхээс өмнө байсан газар ашиглалтын хэлбэрийг тодорхойлно уу:

Unproductive land (river fan regularly inundated by water and sediment flows)

3.3 Газар ашиглалтын тухай нэмэлт мэдээлэл

Технологи хэрэгжүүлсэн газрын усан хангамж:

• Байгалийн/усалгаатай арга хосолсон

Тайлбар:

Irrigation - main irrigation channels also received water diverted by the dam.

Жилд ургамал ургах улирлын тоо:

• 1

Тодорхойлно уу:

Cultivation of fruit and fuelwood trees, wheat, perennial fodder crops (lucerne, esparcet), onions, potatoes.

Малын нягт (шаардлагатай бол):

about 5 cows/ha.

3.4 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах вэ

• Усны урсац зохицуулах болон салаалах

3.5 Технологийн хамрах талбай

Технологи өргөн дэлгэрсэн эсхийг тодорхойл:

• тодорхой газар хэрэгжсэн/ жижиг талбайд төвлөрсөн

Тайлбар:

The dam was built in the middle zone of the watershed at a narrow part of the river (natural compression of the river) in order to reach highest possible cost-effectiveness ratio.

3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ

3.7 Технологид харгалзах газрын доройтлын төрөл

Тайлбар:

Improvement of groundwater quality is not the focus of the project but the technology has an impact on this type of natural degradation process.

3.8 Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх, сааруулах ба нөхөн сэргээх

Газрын доройтолтой холбоотойгоор Технологи ямар зорилго тавьсан болохыг тодорхойл:

• Газрын доройтлыг бууруулах
• Хүчтэй доройтсон газрыг нөхөн сэргээх/ сайжруулах

Тайлбар:

Flood sediments are diverted by the dam and its accumulation in the lower zone of the watersheds is prevented, thereby allowing the rehabilitation of arable land downstream.

4.1 Технологийн техник зураг

4.2 Техникийн үзүүлэлт/ техникийн зургийн тайлбар

n/a

4.3 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл

Үнэ өртөг, оруулсан хувь нэмрийг хэрхэн тооцсоныг тодорхойл:

• Технологийн нэгж тус бүр

Үнэ өртөгийг тооцоход ашигласан мөнгөн нэгж:

• Америк доллар

4.4 Бий болгох үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Арга хэмжээний төрөл	Хугацаа
1.	400m-long channel digging (bulldozer)	Барилга байгууламжийн	August-October
2.	Stone collection	Барилга байгууламжийн	October (10 days)
3.	Construction of gabions	Барилга байгууламжийн	November (15 days)

Тайлбар:

Establishment activities to be completed before the cold and snow/rain season.

4.5 Бий болгоход шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг

	Зардлын нэр, төрөл	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн үнэ	Зардал бүрийн нийт өртөг	Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт	Construction of wire net gabions	person-hours	1400.0	1.5	2100.0	100.0
Хөдөлмөр эрхлэлт	Bulldozer driving	person-hours	150.0	1.5	225.0
Тоног төхөөрөмж	Bulldozer rent	day	15.0	63.0	945.0
Тоног төхөөрөмж	Fuel for bulldozer	litre	2250.0	1.35	3037.5
Тоног төхөөрөмж	Diesel oil for bulldozer	litre	68.0	2.13	144.84
Тоног төхөөрөмж	Spindle oil for bulldozer	litre	45.0	2.0	90.0
Барилгын материал	wire net (diametre 4mm)	m2	625.0	1.6	1000.0
Барилгын материал	wire (diametre 3mm)	kg	26.0	1.6	41.6
Бусад	Gearbox oil for bulldozer	litre	22.0	2.5	55.0
Бусад	Solid oil for bulldozer	litre	22.0	3.0	66.0
Бусад	Gas for bulldozer	litre	22.0	1.4	30.8
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг					7735.74

Хэрэв газар ашиглагч нийт зардлын 100% -иас бага хэсгийг төлсөн бол хэн голлох зардлыг гаргасан бэ:

Rent of bulldozer + bulldozer driving covered by local district government. All other costs covered by project.

Тайлбар:

Cost-sharing for establishment and maintenance activities is agreed upon when determining the design and implementation of the dam as part of the project conditions.

4.6 Арчилгаа/ урсгал үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Арга хэмжээний төрөл	Хугацаа/ давтамж
1.	Fixing of wire net gabions	Барилга байгууламжийн	March, annually

Тайлбар:

Maintenance activities to be conducted before peak rain/snowmelt/flood season.

4.7 Арчилгаа/урсгал ажилд шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг (нэг жилд)

	Зардлын нэр, төрөл	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн үнэ	Зардал бүрийн нийт өртөг	Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт	Fixing wire net (by Self Help Group)	hour	40.0	0.8	32.0	100.0
Барилгын материал	wire net	kg	7.0	1.0	7.0	100.0
Технологийн арчилгаа/урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах нийт үнэ өртөг					39.0

Тайлбар:

All maintenance costs covered by land users.

4.8 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл

Өртөг, зардалд нөлөөлөх гол хүчин зүйл:

- Geography (steep hills to dig a diverting channel increases the establishment costs)
- Geology (quality/type of soil affects the time needed for digging)

5.1 Уур амьсгал

5.2 Гадаргын хэлбэр

Технологи дараах асуудалд хандсан эсэхийг тодорхойл:

• хотгор нөхцөл

5.3 Хөрс

Боломжтой бол хөрсний бүрэн тодорхойлолт, боломжит мэдээллийг өгнө үү, жишээ нь хөрсний төрөл, хөрсний урвалын орчин/хүчиллэг байдал, катион солилцох чадавхи, азотын хэмжээ, давсжилт г.м.

On southern (sunny) side of the hills, loess type of soil. On northern (shady) side of the hills, humus type of soil

5.4 Усны хүртээмж ба чанар

Усны давсжилтын асуудал бий юу?

Үгүй

Энэ газар үерт автдаг уу?

Тийм

Тогтмол байдал:

тохиолдлын

Усны чанар, нөөцийн талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:

Seasonal floods/high runoff in spring time, when heavy rain coincides with snowmelt.

5.5 Биологийн олон янз байдал

5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тухай мэдээлэл

5.7 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчийн өмчилж буй, эзэмшиж буй, түрээсэлж буй эсвэл ашиглаж буй (ашиглах эрх) газрын талбай

5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх

Газар өмчлөл:

• төрийн

Газар ашиглах эрх:

• түрээсийн хэлбэрээр

Ус ашиглах эрх:

• нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)

5.9 Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж

6.1 Технологийн талбайд үзүүлсэн нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө

Үйлдвэрлэл

Усны хүртээмж ба чанар

Орлого, зарлага

Нийгэм-эдийн засгийн бусад үр нөлөө

Нийгэм-соёлын үр нөлөө

Экологийн үр нөлөө

Усны эргэлт/ илүүдэл

Хөрс

Биологийн олон янз байдал: ургамал, амьтан

Уур амьсгал болон гамшгийн эрсдлийг бууруулах

6.2 Технологийн талбайн гадна үзүүлсэн үр нөлөө

Нөлөөллийн үнэлгээнд хамаарах нэмэлт тайлбар:

In the last three years no flood affected the downstream village. 330ha of land situated downstream of the dam has been rehabilitated, cleaned from big stones, and used fully as pasture. No sediment flood affected the use of this rehabilitated land.

6.3 Технологийн уур амьсгалын өөрчлөлт, цаг агаарын гамшигт үзэгдэлд өртөх байдал ба эмзэг байдал (газар ашиглагчийн бодлоор)

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

	Улирал	Уур амьсгалын өөрчлөлт/экстрим үзэгдлийн төрөл	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
жилийн дундаж хур тундас		Өсөлт	сайн
улирлын хур тундас	хавар	Өсөлт	сайн

Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)

Усзүйн гамшиг

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
усны үер (гол)	маш сайн
шар усны үер	маш сайн

6.4 Өртөг ба ашгийн шинжилгээ

Бий болгох зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?

Арчилгаа/урсгал зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?

Тайлбар:

From the land-user perspective, the benefit assessment of the establishment costs could only be done in relation to the land-users' contribution (i.e. 10% of establishment costs in cash or USD 600 , plus labour).
Because the dam was constructed less than 10 years ago, the long-terms returns cannot be assessed yet.

6.5 Технологи нэвтрүүлэлт

• 50 -иас их %

Боломжтой бол, тоогоор илэрхийл (өрхийн тоо эсвэл бүрхэх талбай):

250 households and 270 ha covered, i.e. 50% of Kulchashma village's population.

Технологи нэвтрүүлсэн хүмүүсээс хэд нь өөрийн хүчээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ, өөрөөр хэлбэл гадны тусламж дэмжлэг авалгүйгээр?

• 0-10%

Тайлбар:

This low percentage is explained by the fact that a structural measure like a dam construction is a big collective investment and can only be initiated as a group with coordination.

6.6 Дасан зохицох

Бий болсон өөрчлөлтөд зохицуулан технологийг өөрчилсөн үү?

Үгүй

6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд

Газар ашиглагчдын тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
The construction and maintenance of a river training dam prevents further land degradation caused by floods, allows the rehabilitation of unused land to create new pastures, and above all increases people's and livestock's safety.

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
General improvement of life quality, including life safety and opportunities to protect assets and improve livelihoods.

6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийг хэрхэн даван туулах арга зам

Газар ашиглагч нарын тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл	Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
None	n/a

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл	Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Downstream communities feel safe behind the dam and tend to ignore the risk of failure in extreme conditions (beyond the coping capacity of the dam). As a consequence, people build houses in places still at risk in the river fan.	Strengthened governance (no authorisation of construction in the river fan/behind the dam in the risk zone).

7.1 Мэдээлэл цуглуулсан арга/эх үүсвэр