1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл

1.3 ВОКАТ-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл

Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн:

Тийм

1.4 Технологи тогтвортой гэдгийг баталгаажуулах

Энэ технологийг газрын доройтлыг бууруулж, газрын тогтвортой менежментийг хангахад тохиромжтой гэж үзэж болох уу?

Үгүй

2.1 Технологийн товч тодорхойлолт

Технологийн тодорхойлолт:

Технология основана на использовании отходов производства биогаза в качестве высокоэффективного экологически чистого органического удобрения на полях фермеров

2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тодорхойлолт

Тодорхойлолт:

С ростом потребностей животноводческих хозяйств в топливно-энергетических ресурсах актуальным становится вопрос их стабильного энергообеспечения, который частично можно решить внедрением технологий производства энергии из возобновляемых источников. В 2015 году Правительство Республики Узбекистан приняло постановление о стимулировании строительства биогазовых установок. По расчетам экспертов Узбекистан обладает потенциалом для производства порядка 9 млрд. м3/год биогаза, что составляет около 10% годовой потребности страны в энергоносителях (ПРООН «Дорожная карта по развитию рынка биогазовых технологий в Узбекистане», 2012). Сырьем для производства биогаза могут служить любые легко разлагаемые органические вещества - навоз, птичий помет, солома, стебли хлопчатника, листья деревьев и другие органические остатки. В последние годы в Узбекистане успешно выпол¬нены проекты ПРООН и Программы малых грантов ГЭФ по использованию биогазовых установок для автономного энергоснабжения фермерских хозяйств. В рамках Проекта ПРООН «Содействие развитию биогазовых технологий в Узбекистане» (2006) технология получения энергетических ресурсов и применения высокоэффективных органических удобрений выполнена в фермерских хозяйствах Milc-Агро и Г.Абдуллаева Зангиатинского района. Самый успешный пример производства биогаза и использования отходов в качестве органического удобрения показало фермерское хозяйство «Надежда» в Хавастском районе Сырдарьинской области. Биогазовая установка, запущенная в рамках пилотного проекта ПМГ ГЭФ (2010г.), обеспечивает электроэнергией животноводческий комплекс и ценным органическим удобрением поля под кормовыми культурами. Технология производства биогаза особенно важна для средних фермерских хозяйств в целях собственного энергообеспечения и обогащения почв гумусом. Наблюдающееся в последние десятилетия снижение содержания органического вещества почвы привело к снижению количества и качества полезных почвенных организмов из-за ухудшения их среды обитания, что стало одной из причин снижения плодородия почв. В процессе производства биогаза получается концентрированное органическое удобрение, лишенное семян сорняков и болезнетворной микрофлоры, в котором содержится в 2-4 раза больше основных питательных веществ, чем в обычных органических удобрениях, а также гуминовые кислоты, стимуляторы роста растений, витамины и аминокислоты.
Мероприятия и вклады на введение / содержание:
Продукты жизнедеятельности животных ежедневно собираются в специальных емкостях и затем отправляются в реакторы. Органические удобрения хранятся в течение семи - десяти дней при температуре 38-40 градусов, вследствие чего все бактерии и семена различных трав гибнут. Поэтому использование биоудобрений позволяет в дальнейшем снижает потребность в борьбе с сорняками на полях. Жидкие отходы, разведенные водой в пропорции 1:20 используются в качестве подкормки растений. Норма внесения 1 т/га за сезон.
Стоимость средней индивидуальной БГУ (30 м3) составляет от 15 до 18 тысяч долларов США. Срок окупаемости - от 3 до 7 лет. Чем больше БГУ, тем выше ее рентабельность и короче сроки окупаемости. Экономия за счет использования биоудобрения - 84 долл/га. Основным источником дохода от эксплуатации БГУ в фермерском хозяйстве «Надежда» является использование и продажа биоудобрения. Увеличение производства кормов на собственных угодьях позволит не только обеспечивать собственное поголовье, но и продавать излишки силоса, люцерны, кукурузы и кормовой пшеницы в среднем на сумму 1 600 долларов США в год.

2.3 Технологийн гэрэл зураг

2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон/ бүс нутаг/ байршил

2.6 Хэрэгжсэн хугацаа

Хэрэгжүүлсэн он:

2002

Байгуулсан тодорхой оныг мэдэхгүй бол баримжаа хугацааг тодорхойл:

• 10-50 жилийн өмнө

2.7 Технологийн танилцуулга

Технологийг хэрхэн нэвтрүүлснийг тодорхойл:

• Гадны төсөл/хөтөлбөрийн дэмжлэгтэйгээр

Тайлбар (төслийн төрөл г.м.):

Технология внедряется через проекты ПМГ ГЭФ, ПРООН

3.1 Технологийн үндсэн зорилго (ууд)

• үйлдвэрлэлийг сайжруулах
• газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх
• биологийн төрөл зүйлийг хамгаалах / сайжруулах
• уур амьсгалын өөрчлөлт, түүний үр нөлөөг багасгах
• үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох

• Основные задачи – производство биогаза и биоудобрения в результате производства

3.2 Технологи нэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(үүд)

Хэрэв технологи нэвтрүүлснээр газар ашиглалтад өөрчлөлт гарсан бол технологи нэвтрүүлэхээс өмнө байсан газар ашиглалтын хэлбэрийг тодорхойлно уу:

не изменилось

3.3 Газар ашиглалтын тухай нэмэлт мэдээлэл

Технологи хэрэгжүүлсэн газрын усан хангамж:

• бүрэн усалгаатай

Жилд ургамал ургах улирлын тоо:

• 2

Тодорхойлно уу:

2 урожая в год – 1 урожай хлопчатника, урожай озимой пшеницы и повторных культур (маш, фасоль и др.), посеянных после уборки пшеницы, 5-6 укосов люцерны

3.4 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах вэ

• хөрс/ ургамлын бүрхэвч сайжруулах
• Хөрсний үржил шимийн нэгдсэн менежмент
• Хаягдлын менежмент/хаягдал усны менежмент

3.5 Технологийн хамрах талбай

Технологи өргөн дэлгэрсэн эсхийг тодорхойл:

• газар дээр жигд тархсан

Технологи газар нутгийн хэмжээнд жигд тархсан бол түүний эзлэх талбайг дундажаар тооцож тэмдэглэ:

• < 0.1 км2 (10 га)

Тайлбар:

в исследованных хозяйствах Milk-Agro и «Надежда» технология применяется на площади 10 га и 13 га

3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ

3.7 Технологид харгалзах газрын доройтлын төрөл

Тайлбар:

Низкие нормы органических удобрений и уборка с полей растительных остатков способствовали снижению содержания гумуса и ухудшению среды обитания полезных почвенных организмов, что привело к снижению количества и качества почвенной макро- и микрофауны. От содержания гумуса зависит интенсивность биохимических процессов, обусловливающих накопление питательных веществ, необходимых растениям.

3.8 Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх, сааруулах ба нөхөн сэргээх

Газрын доройтолтой холбоотойгоор Технологи ямар зорилго тавьсан болохыг тодорхойл:

• Газрын доройтлыг бууруулах

Тайлбар:

Использование отходов производства биогаза способствует повышению органического вещества, улучшению среды обитания полезных почвенных организмов, формирует структуру почвы.

4.1 Технологийн техник зураг

4.2 Техникийн үзүүлэлт/ техникийн зургийн тайлбар

Схема иллюстрирует биогазовый комплекс для производства биогаза и биоудобрений

4.3 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл

Үнэ өртөг, оруулсан хувь нэмрийг хэрхэн тооцсоныг тодорхойл:

• Технологийн нэгж тус бүр

Ам.доллар ба үндэсний мөнгөн нэгж хоорондын хөрвөх үнийг тодорхойл (шаардлагатай бол): 1 USD =:

3500.0

4.4 Бий болгох үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Арга хэмжээний төрөл	Хугацаа
1.	Приобретение и монтаж биогазовой установки	Барилга байгууламжийн	Теплое время года
2.	Уход за посевами (культивация с внесением удобрений, поливы)	Агрономийн	июль-октябрь
3.	Уборка урожая	Агрономийн	ноябрь
4.	Запашка растительных остатков	Агрономийн	ноябрь
5.	Боронование-малование и посев сидерата	Агрономийн	ноябрь
6.	Запашка сидерата	Агрономийн	апрель

4.5 Бий болгоход шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг

	Зардлын нэр, төрөл	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн үнэ	Зардал бүрийн нийт өртөг	Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Тоног төхөөрөмж	Закупка и монтаж БГУ	шт.	1.0	18000.0	18000.0	30.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг					18000.0

Хэрэв газар ашиглагч нийт зардлын 100% -иас бага хэсгийг төлсөн бол хэн голлох зардлыг гаргасан бэ:

проект

4.6 Арчилгаа/ урсгал үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Арга хэмжээний төрөл	Хугацаа/ давтамж
1.	Транспортировка и внесение удобрения	Агрономийн	2-3 раза в течение вегетации для подкормки растений

Тайлбар:

Вклады в поддержание технологии относятся только к транспортировке биоудобрения до поля.

4.7 Арчилгаа/урсгал ажилд шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг (нэг жилд)

	Зардлын нэр, төрөл	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн үнэ	Зардал бүрийн нийт өртөг	Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт	Транспортировка и внесение удобрения	долл. США/га				100.0

Хэрэв газар ашиглагч нийт зардлын 100% -иас бага хэсгийг төлсөн бол хэн голлох зардлыг гаргасан бэ:

Затраты относятся только к транспортировке удобрения к полю

4.8 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл

Өртөг, зардалд нөлөөлөх гол хүчин зүйл:

Наибольшие затраты относятся к приобретению и монтажу биогазовой установки

5.1 Уур амьсгал

5.2 Гадаргын хэлбэр

Гадаргын талаархи тодорхойлолт ба бусад тайлбар:

450 м н.у.м.(Milc-Agro) и 273 м н.у.м. (Хаваст)

5.3 Хөрс

Боломжтой бол хөрсний бүрэн тодорхойлолт, боломжит мэдээллийг өгнө үү, жишээ нь хөрсний төрөл, хөрсний урвалын орчин/хүчиллэг байдал, катион солилцох чадавхи, азотын хэмжээ, давсжилт г.м.

Почвы лугово-сероземные, засоленные и промытые на суглинисто-супесчаном аллювии и пролювии (Calcisol, sulphatic). Содержание гумуса в пахотном слое меньше 1%.

5.4 Усны хүртээмж ба чанар

Усны давсжилтын асуудал бий юу?

Үгүй

Усны чанар, нөөцийн талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:

Вода в поверхностных источниках загрязняется от сбросов дренажного стока с полей орошения

5.5 Биологийн олон янз байдал

Биологийн олон янз байдлын талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:

на орошаемой территории растительность представлена культурными видами растений, которые выращивают на полях: хлопчатник, пшеница, овощные, бахчевые, многолетние насаждения фруктовые и декоративные деревья и кустарники

5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тухай мэдээлэл

5.7 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчийн өмчилж буй, эзэмшиж буй, түрээсэлж буй эсвэл ашиглаж буй (ашиглах эрх) газрын талбай

5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх

Газар өмчлөл:

• төрийн
• хувь хүн, өмчийн гэрчилгээтэй

Газар ашиглах эрх:

• түрээсийн хэлбэрээр

• Через Ассоциации водопользователей и и управления оросительных систем

5.9 Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж

6.1 Технологийн талбайд үзүүлсэн нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө

Үйлдвэрлэл

Орлого, зарлага

Экологийн үр нөлөө

Биологийн олон янз байдал: ургамал, амьтан

Уур амьсгал болон гамшгийн эрсдлийг бууруулах

6.2 Технологийн талбайн гадна үзүүлсэн үр нөлөө

Нөлөөллийн үнэлгээнд хамаарах нэмэлт тайлбар:

технология не оказывает отрицательного влияния на окружающую территорию за пределами территории ее применения

6.3 Технологийн уур амьсгалын өөрчлөлт, цаг агаарын гамшигт үзэгдэлд өртөх байдал ба эмзэг байдал (газар ашиглагчийн бодлоор)

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

	Улирал	Уур амьсгалын өөрчлөлт/экстрим үзэгдлийн төрөл	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
жилийн дундаж температур		Өсөлт	сайн
улирлын температур	зун	Өсөлт	сайн
жилийн дундаж хур тундас		Бууралт	сайн
улирлын хур тундас	хавар	Бууралт	сайн
улирлын хур тундас	зун	Бууралт	сайн

Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)

Уур амьсгалын гамшиг

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
хэт халалт	сайн
ган гачиг	сайн

Тайлбар:

Технология не зависит от климата, а только от количества животных, производящих сырье для производства биогаза

6.4 Өртөг ба ашгийн шинжилгээ

Бий болгох зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?

Арчилгаа/урсгал зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?

Тайлбар:

Срок окупаемости более 3 лет, поэтому в краткосрочной перспективе землепользователь без внешней поддержки несет убытки

6.5 Технологи нэвтрүүлэлт

• 10-50%

Технологи нэвтрүүлсэн хүмүүсээс хэд нь өөрийн хүчээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ, өөрөөр хэлбэл гадны тусламж дэмжлэг авалгүйгээр?

• 10-50%

6.6 Дасан зохицох

Бий болсон өөрчлөлтөд зохицуулан технологийг өөрчилсөн үү?

Үгүй

6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд

Газар ашиглагчдын тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Самообеспечение энергией
Двойная выгода – биогаз и удобрение

6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийг хэрхэн даван туулах арга зам

Газар ашиглагч нарын тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл	Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Высокая стоимость	Кредитование

7.1 Мэдээлэл цуглуулсан арга/эх үүсвэр

7.3 Цахимаар олж болох хэвлэлийн холбоос (ж.нь ном, тайлан, видео г.м.)

Гарчиг/ тодорхойлолт:

С. Шоева ДЕШЕВАЯ И КАЧЕСТВЕННАЯ ЭНЕРГИЯ ИЗ МЕСТНОГО СЫРЬЯ. 2009 г.

URL:

http://www.cawater-info.net/news/04-2009/03.htm

Гарчиг/ тодорхойлолт:

И.В. Дергачева, П.Т. Салихов. Биогаз, электроэнергия, тепло. 11 шагов к цели Практическое руководство Ташкент, 2011

URL:

https://mineconomy.uz/sites/default/files/pictures/biogaz1.pdf

Гарчиг/ тодорхойлолт:

Л.В. Завьялова, П.Т. Салихов. ПРООН. ДОРОЖНАЯ КАРТА по развитию рынка биогазовых технологий в Узбекистане

URL:

https://mineconomy.uz/sites/default/files/pictures/biogaz3.pdf

Гарчиг/ тодорхойлолт:

Л.В. Завьялова, И.В. Дергачева ПРООН. Использование БИОГАЗА для автономного энергообеспечения фермы. ИСТОРИЯ УСПЕХА

URL:

https://mineconomy.uz/sites/default/files/pictures/biogaz2.pdf