Технологиуд

Rubagano rooftop rainwater harvesting system (with concrete/brick tank) [Уганда]

Okwombeka tanka z'amaizi ahamaju (Runyankore)

technologies_1595 - Уганда

Бүрэн байдал: 80%

1. Ерөнхий мэдээлэл

1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл

Мэдээлэл өгсөн хүн (с)

ГТМ мэргэжилтэн:
ГТМ мэргэжилтэн:
ГТМ мэргэжилтэн:
Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн төслийн нэр (шаардлагатай бол)
The Transboundary Agro-ecosystem Management Project for the Kagera River Basin (GEF-FAO / Kagera TAMP )
Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)
Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) - Итали

1.3 ВОКАТ-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл

Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн:

Тийм

2. ГТМ Технологийн тодорхойлолт

2.1 Технологийн товч тодорхойлолт

Технологийн тодорхойлолт:

Rain-water from all corrugated iron roof structures in one compound is harvested and stored in underground tanks.

2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тодорхойлолт

Тодорхойлолт:

Despite high precipitation (>1200 mm), Rubagano still experiences water shortage. It is hilly, with steep (>30%) to very steep (>58%) slopes. Rain water runs off to the valleys below, causing erosion and damaging infrastructure such as roads along its course. There is little rain water infiltration and the ground water level low. The few boreholes that government constructed in the area are often dry. Therefore women and children normally walk distances of up to 4 km to fetch water which, in many cases, is actually runoff dammed behind a concrete wall built across an open rock patch. To alleviate water scarcity, farmers have been mobilized by Kagera TAMP project to harvest the rain water from their own roofs. Because water sources are far from most households, rooftop water harvesting has a very high utility for the farmers. Adoption is high.

Purpose of the Technology: The primary goal of the technology is to increase household water availability. It also reduces runoff, produces water for the tree nursery and backyard gardens..

Establishment / maintenance activities and inputs: Requirements for harvesting water on an iron roof are water collection gutters and an underground tank. Rain falling on the roof flows into collection gutters constructed around the roof which angle gently away from the house and end at one or more underground tanks. Excavation and construction of the storage tank is costly and requires well qualified artisans. These are trained locally and are available within the community to minimize costs. The underground tank is constructed by excavating the ground between 3.0 m and 3.5 m deep and 2.0 m to 2.5 m diameter. Thus, a small tank will have a capacity of 38,000 litres (38 cubic metres). The bottom and walls of the pit is then built up throughout with brick and mortar. The top is a concrete slab with 2 openings of 0.3 m diameter, one connected to the gutters and the other through which a plastic container is lowered to fetch water. Though establishment costs appear high for farmers, the longer term benefits outweigh the original cost. Once established the maintenance costs are limited to periodic cleaning.

Natural / human environment: Heavy rainstorms may blow the gutters out of position.

2.3 Технологийн гэрэл зураг

2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон/ бүс нутаг/ байршил

Улс:

Уганда

Улс/аймаг/сум:

Uganda

Байршлын дэлгэрэнгүй тодорхойлолт:

Mbarara District (Rubagano, Mwizi)

Тайлбар:

Boundary points of the Technology area: -0.85203 30.62232; -0.85850 30.62204; -0.85792 30.62021

Total area covered by the SLM Technology is 0.001 km2.

2.6 Хэрэгжсэн хугацаа

Байгуулсан тодорхой оныг мэдэхгүй бол баримжаа хугацааг тодорхойл:
  • <10 жилийн өмнө (саяхны)

2.7 Технологийн танилцуулга

Технологийг хэрхэн нэвтрүүлснийг тодорхойл:
  • Гадны төсөл/хөтөлбөрийн дэмжлэгтэйгээр

3. ГТМ технологийн ангилал

3.1 Технологийн үндсэн зорилго (ууд)

  • үйлдвэрлэлийг сайжруулах
  • уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим байдал болон түүний нөлөөлөлд дасан зохицох

3.2 Технологи нэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(үүд)

Тариалангийн талбай

Тариалангийн талбай

  • Олон наст (модлог биш) үр тариа
  • Мод, сөөг тарих
Олон наст (модлог биш) тариалан - Таримлыг тодорхойлно уу:
  • банан/плантан/абака
Мод, бут тариалах - Таримлыг тодорхойлно уу:
  • кофе, ил талбайд
Тодорхойлно уу:

Longest growing period in days: 120 Longest growing period from month to month: September to December Second longest growing period in days: 90 Second longest growing period from month to month: February to May

Усан зам, усан сан, ус намгархаг газар

Усан зам, усан сан, ус намгархаг газар

Тайлбар:

Major land use problems (compiler’s opinion): Loss of vegetation, soil erosion and very low ground water level. Difficulty in finding access to water for domestic use, livestock and crop irrigation.

Major land use problems (land users’ perception): Women and children walk very long distances in search of water from permanent natural wells.

3.4 Усан хангамж

Технологи хэрэгжүүлсэн газрын усан хангамж:
  • Байгалийн усалгаатай

3.5 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах вэ

  • Ус хуримтлуулах

3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ

Барилга байгууламжийн арга хэмжээ

Барилга байгууламжийн арга хэмжээ

  • S5: Далан, усан сан, цөөрөм
Тайлбар:

Main measures: structural measures

3.7 Технологид харгалзах газрын доройтлын төрөл

усны доройтол

усны доройтол

  • Hs: Гадаргын усны хэмжээ багасах
  • Hp: Гадаргын усны чанар муудах
Тайлбар:

Main type of degradation addressed: Hs: change in quantity of surface water, Hp: decline of surface water quality

Main causes of degradation: soil management (Removal of vegetation cover), deforestation / removal of natural vegetation (incl. forest fires) (Forests harvested for fuel wood, charcoal, agriculture etc.), other natural causes (avalanches, volcanic eruptions, mud flows, highly susceptible natural resources, extreme topography, etc.) specify (Steep slopes increase the speed of runoff and soil erosion)

Secondary causes of degradation: change of seasonal rainfall (Climate change effects of human activity), droughts (Longer dry spells as a result of climatic changes), poverty / wealth (Cannot afford manure or fertilizers to make soil more productive so forest is cut to create more agricultural land)

3.8 Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх, сааруулах ба нөхөн сэргээх

Газрын доройтолтой холбоотойгоор Технологи ямар зорилго тавьсан болохыг тодорхойл:
  • Газрын доройтлыг бууруулах

4. Техникийн нөхцөл, хэрэгжүүлсэн үйл ажиллагаа, материал ба зардал

4.1 Технологийн техник зураг

Техник тодорхойлолт (техник зургийн тайлбар):

Details of rainwater harvesting system: roof catchment, gutters and underground storage tank

Location: Rubagano, Mwizi Sub-county, Mbarara District. Uganda

Date: 18 December 2013

Technical knowledge required for field staff / advisors: moderate

Technical knowledge required for land users: low (Artisan's work once the land user has decided on the size of the water tank required)

Main technical functions: water harvesting / increase water supply

Secondary technical functions: control of dispersed runoff: retain / trap, control of concentrated runoff: drain / divert, water spreading

Dam/ pan/ pond
Depth of ditches/pits/dams (m): d=3.0
Width of ditches/pits/dams (m): r=2.0
Length of ditches/pits/dams (m): n/a

Specification of dams/ pans/ ponds: Capacity 38m3

Catchment area: 900 m2m2

Beneficial area: 900 m2m2

For water harvesting: the ratio between the area where the harvested water is applied and the total area from which water is collected is: 1:0.1

Зохиогч:

Byonabye Proscovia, Kabale, Uganda

4.2 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл

бусад/үндэсний мөнгөн нэгж (тодорхойл):

UGX

Хэрэв боломжтой бол үндэсний валютын Америк доллартай харьцах харьцааг бичнэ үү (тухайлбал, 1 ам.дол. = 79,9 Бразил реал): 1 ам.дол. =:

2500.0

Хөлсний ажилчны нэг өдрийн цалингийн хэмжээг тодорхойлно уу:

10.00

4.3 Бий болгох үйл ажиллагаа

Үйл ажиллагаа Хугацаа (улирал)
1. Tank construction Throughout the year
2. Procurement and raising of collection gutters Throughout the year
3. Wooden poles Throughout the year

4.4 Бий болгоход шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг

Зардлын нэр, төрөл Хэмжих нэгж Тоо хэмжээ Нэгжийн үнэ Зардал бүрийн нийт өртөг Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт Labour ha 1.0 500.0 500.0 100.0
Тоног төхөөрөмж Tools ha 1.0 30.0 30.0 100.0
Барилгын материал Wood ha 1.0 16.0 16.0 100.0
Барилгын материал Bricks ha 1.0 400.0 400.0 100.0
Барилгын материал Cement ha 1.0 420.0 420.0 100.0
Барилгын материал Sand ha 1.0 160.0 160.0 100.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг 1526.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг, ам.доллар 0.61
Тайлбар:

Duration of establishment phase: 2 month(s)

4.5 Арчилгаа/ урсгал үйл ажиллагаа

Үйл ажиллагаа Хугацаа/ давтамж
1. Tank maintenance (above ground) Once a year
2. Gutter replacement Twice a year
3. Wooden poles Twice a year

4.6 Арчилгаа/урсгал ажилд шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг (нэг жилд)

Зардлын нэр, төрөл Хэмжих нэгж Тоо хэмжээ Нэгжийн үнэ Зардал бүрийн нийт өртөг Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт Labour ha 1.0 80.0 80.0 100.0
Тоног төхөөрөмж Tools ha 1.0 10.0 10.0 100.0
Барилгын материал Wood ha 1.0 4.0 4.0 100.0
Барилгын материал Bricks ha 1.0 40.0 40.0 100.0
Барилгын материал Cement ha 1.0 42.0 42.0 100.0
Барилгын материал Sand ha 1.0 40.0 40.0 100.0
Технологийн арчилгаа/урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах нийт үнэ өртөг 216.0
Технологи арчилах ба урсгал ажлын нийт үнэ өртөг, ам.доллар 0.09
Тайлбар:

Machinery/ tools: Pick-axe, hand hoe, panga

The calculations were done for a 38.0 cubic meter tank constructed in September 2013

4.7 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл

Өртөг, зардалд нөлөөлөх гол хүчин зүйл:

Skilled labor for the construction of the underground tank

5. Байгаль ба нийгмийн нөхцөл

5.1 Уур амьсгал

Жилийн нийлбэр хур тундас
  • < 250 мм
  • 251-500 мм
  • 501-750 мм
  • 751-1,000 мм
  • 1,001-1,500 мм
  • 1,501-2,000 мм
  • 2,001-3,000 мм
  • 3,001-4,000 мм
  • > 4,000 мм
Хур тунадасны талаархи тодорхойлолт/ тайлбар:

Average annual rainfall for Rubagano is >1200 mm

Агро-уур амьсгалын бүс
  • чийглэг

Thermal climate class: tropics

5.2 Гадаргын хэлбэр

Дундаж налуу:
  • хавтгай (0-2 %)
  • бага зэрэг налуу (3-5 %)
  • дунд зэрэг налуу (6-10 % )
  • хэвгий (11-15 %)
  • налуу (16-30 %)
  • их налуу (31-60 % )
  • эгц налуу (>60 %)
Гадаргын хэлбэр:
  • тэгш өндөрлөг / тал
  • нуруу
  • уулын энгэр
  • дов толгод
  • бэл
  • хөндий
Өндрийн бүслүүр:
  • 0-100 д.т.д. м.
  • 101-500 д.т.д. м.
  • 501-1,000 д.т.д м.
  • 1,001-1,500 д.т.д м.
  • 1,501-2,000 д.т.д м.
  • 2,001-2,500 д.т.д. м.
  • 2,501-3,000 д.т.д. м.
  • 3,001-4,000 д.т.д м.
  • > 4,000 д.т.д. м.
Гадаргын талаархи тодорхойлолт ба бусад тайлбар:

Altitudinal zone: 1501-2000 m a.s.l (Ranked 1, rubagano has an average altitude of 1700 m a.s.l) and 1001-1500 m a.s.l. (ranked 2)

5.3 Хөрс

Хөрсний дундаж зузаан:
  • маш нимгэн (0-20 см)
  • нимгэн (21-50 см)
  • дунд зэрэг зузаан (51-80 см)
  • зузаан (81-120 cм)
  • маш зузаан (>120 cм)
Хөрсний бүтэц (өнгөн хөрс):
  • дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
Өнгөн хөрсөнд агуулагдах ялзмаг:
  • бага (<1 % )
Боломжтой бол хөрсний бүрэн тодорхойлолт, боломжит мэдээллийг өгнө үү, жишээ нь хөрсний төрөл, хөрсний урвалын орчин/хүчиллэг байдал, катион солилцох чадавхи, азотын хэмжээ, давсжилт г.м.

Soil fertility: Low (ranked 1) and medium (ranked 2)
Soil drainage/infiltration: Medium
Soil water storage capacity: Medium (ranked 1) and low (ranked 2)

5.4 Усны хүртээмж ба чанар

Гүний усны түвшин:

> 50 м

Гадаргын усны хүртээмж:

хангалтгүй/ байхгүй

Усны чанар (цэвэршүүлээгүй):

муу чанарын ундны ус (цэвэршүүлэх шаардлагатай)

5.5 Биологийн олон янз байдал

Зүйлийн олон янз байдал:
  • Бага

5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тухай мэдээлэл

Үйлдвэрлэлийн системийн зах зээлийн чиг баримжаа:
  • амь зуух арга хэлбэрийн (өөрийгөө хангах)
  • холимог (амьжиргаа ба худалдаанд)
Бусад эх үүсвэрээс олох орлого:
  • Нийт орлогын 10 %-иас доош
Чинээлэг байдлын түвшин:
  • дундаж
Хувь хүн эсвэл бүлэг:
  • Хувь хүн / өрх
Механикжилтын түвшин:
  • гар ажил
Хүйс:
  • эмэгтэй
  • эрэгтэй
Газар ашиглагчдын бусад шинж чанарыг тодорхойл:

Land users applying the Technology are mainly common / average land users
Population density: 50-100 persons/km2
Annual population growth: 2% - 3%
1% of the land users are very rich and own 10% of the land.
15% of the land users are rich and own 20% of the land.
80% of the land users are average wealthy and own 65% of the land (Have an iron roof house, some livestock and land for cultivation).
4% of the land users are poor and own 5% of the land.
Off-farm income specification: Similar statistics for all types of land users as far as off-farm income is concerned
Level of mechanization: Manual work (All land is cultivated manually)
Market orientation of production system: Mixed (ranked 1, most farmers cultivate banana plantations for subsistence and commercial use) and subsistence (ranked 2, a few farmers cultivate for subsisce)

5.7 Газар ашиглагчийн технологи нэвтрүүлсэн газрын дундаж талбайн хэмжээ

  • < 0.5 га
  • 0.5-1 га
  • 1-2 га
  • 2-5 га
  • 5-15 га
  • 15-50 га
  • 50-100 га
  • 100-500 га
  • 500-1,000 га
  • 1,000-10,000 га
  • > 10,000 га
Энэ талбай том, жижиг, дунд алинд хамаарах вэ (орон нутгийн нөхцөлд харгалзуулна уу)?
  • бага-хэмжээний

5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх

Газар өмчлөл:
  • хувь хүн, өмчийн гэрчилгээгүй
Газар ашиглах эрх:
  • хувь хүн
Ус ашиглах эрх:
  • нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)

5.9 Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж

эрүүл мэнд:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
боловсрол:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
техник зөвлөгөө:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
хөдөлмөр эрхлэлт (жишээ нь, ХАА-аас өөр):
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
зах зээл:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
эрчим хүчний хангамж:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
зам тээвэр:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
усан хангамж ба ариутгал:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
санхүүгийн үйлчилгээ:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн

6. Үр нөлөө ба дүгнэлт

6.1 Технологийн талбайд үзүүлсэн нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө

Үйлдвэрлэл

газар тариалангийн үйлдвэрлэл

буурсан
нэмэгдсэн

модлогийн бүтээмж

буурсан
нэмэгдсэн

бүтээмж буурах эрсдэл

Нэмэгдсэн
Буурсан

үйлдвэрлэлийн газар

буурсан
нэмэгдсэн
Усны хүртээмж ба чанар

ундны усны хүрэлцээ

буурсан
нэмэгдсэн
Орлого, зарлага

ХАА-н зардал

Нэмэгдсэн
Буурсан

тухайн аж ахуйн орлого

буурсан
нэмэгдсэн

Нийгэм-соёлын үр нөлөө

хүнсний аюулгүй байдал/ өөрийн хэрэгцээг хангах

буурсан
сайжирсан

эрүүл мэндийн байдал

муудсан
сайжирсан

ГТМ/ газрын доройтлын мэдлэг

буурсан
сайжирсан

нийгэм, эдийн засгийн хувьд эмзэг бүлгийнхний нөхцөл байдал

муудсан
сайжирсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Women and children

Improved livelihoods and human well-being

decreased
increased
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Women and children no longer have to walk long distances in search of water.

Экологийн үр нөлөө

Усны эргэлт/ илүүдэл

усны хэмжээ

буурсан
нэмэгдсэн

усны чанар

буурсан
нэмэгдсэн

ус хураах / цуглуулах

буурсан
сайжирсан

гадаргын урсац

Нэмэгдсэн
Буурсан

ууршилт

Нэмэгдсэн
Буурсан
Хөрс

хөрсний чийг

буурсан
нэмэгдсэн
Биологийн олон янз байдал: ургамал, амьтан

ургамлын төрөл, зүйл

буурсан
нэмэгдсэн

6.2 Технологийн талбайн гадна үзүүлсэн үр нөлөө

Усны хүртээмж

буурсан
нэмэгдсэн

голын адагт үерлэх

Нэмэгдсэн
багассан

нийтийн/хувийн хэвшлийн дэд бүтцэд учрах хохирол

Нэмэгдсэн
багассан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

E.g. Roads

6.3 Технологийн уур амьсгалын өөрчлөлт, цаг агаарын гамшигт үзэгдэлд өртөх байдал ба эмзэг байдал (газар ашиглагчийн бодлоор)

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт
Улирал Өсөх эсвэл буурах Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
жилийн дундаж температур Өсөлт сайн

Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)

Цаг уурын гамшигт үзэгдэл
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
орон нутгийн аадар бороо сайн
орон нутгийн салхин шуурга сайн
Уур амьсгалын гамшиг
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
ган гачиг муу
Усзүйн гамшиг
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
усны үер (гол) сайн

Уур амьсгалд хамаарах бусад үр дагавар

Уур амьсгалд хамаарах бусад үр дагавар
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
цргалтын хугацаа багасах сайн

6.4 Өртөг ба ашгийн шинжилгээ

Бий болгох зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

сөрөг

Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

маш эерэг

Арчилгаа/урсгал зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

нөлөө үл мэдэг

Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

маш эерэг

Тайлбар:

The technology may appear expensive to the farmer at the time of establishment but it is cost-effective in the long-term.

6.5 Технологи нэвтрүүлэлт

Боломжтой бол, тоогоор илэрхийл (өрхийн тоо эсвэл бүрхэх талбай):

25

Технологи нэвтрүүлсэн хүмүүсээс хэд нь өөрийн хүчээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ, өөрөөр хэлбэл гадны тусламж дэмжлэг авалгүйгээр?
  • 51-90%
Тайлбар:

20% of land user families have adopted the Technology with external material support

5 land user families have adopted the Technology with external material support

80% of land user families have adopted the Technology without any external material support

20 land user families have adopted the Technology without any external material support

There is a moderate trend towards spontaneous adoption of the Technology

Comments on adoption trend: Regardless of the high costs involved, improved water security has encouraged farmers to adapt the technology.

6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Makes water for drinking and domestic use more readily available to the household

How can they be sustained / enhanced? Encourage adoption and maintenance through farmer-to-farmer information
Saves women and children from walking long distances in search of clean water

How can they be sustained / enhanced? Empower women and children to demand and obtain rooftop water harvesting at home
Rooftop harvested water is cleaner than trapped runoff used by many members of the community

How can they be sustained / enhanced? Help households to acquire materials for rooftop water harvesting

6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийг хэрхэн даван туулах арга зам

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Technology is expensive to establish Support government and private sector to subsidize tanking systems for farmers
Requires technical expertise especially in concrete preparation to prevent cracks and leakages Ensure farmers who express the need to adapt get access to construction technicians

7. Ном зүй ба холбоосууд

7.1 Мэдээлэл цуглуулсан арга/эх үүсвэр

7.2 Ном, хэвлэлийн ишлэл

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Kagera TAMP project website

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

www.fao.org/nr/kagera/en

Холбоос ба модулууд

Бүгдийг дэлгэх Бүгдийг хаах

Модулууд