1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн төслийн нэр (шаардлагатай бол)

Integrated natural resources management in drought-prone and salt-affected agricultural production landscapes in Central Asia and Turkey ((CACILM-2))

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)

Design and Research UZGIP Institute, Ministry of Water Resources (UzGIP) - Узбекстан

1.3 ВОКАТ-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл

Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн:

Тийм

1.4 Технологи тогтвортой гэдгийг баталгаажуулах

Энэ технологийг газрын доройтлыг бууруулж, газрын тогтвортой менежментийг хангахад тохиромжтой гэж үзэж болох уу?

Үгүй

2.1 Технологийн товч тодорхойлолт

Технологийн тодорхойлолт:

Внедрение в состав культур, выращиваемых на богаре, нетрадиционных для богарных условий многолетних засухоустойчивых растений будет способствовать предотвращению развития водной эрозии почв, повышению продуктивности богарных угодий, и обеспечению животноводства дополнительными кормами

2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тодорхойлолт

Тодорхойлолт:

Технология внедрена в рамках реализации проекта ГЭФ/ФАО «Поддержка решений для продвижения и распространения устойчивого управления земельными ресурсами (DS-SLM) (2016-2018). Потребность во внедрении данной технологии очень высокая. Население, проживающее в предгорье Узбекистана, занимается богарным земледелием и животноводством, причем в семейном бюджете доля животноводства составляет почти 90%. Урожайность предгорных пастбищ находится в большой зависимости от погодных условий и резко меняется по годам и сезонам (от 1,5-2,0 до 5 ц/га). Не рациональное использование пастбищ обусловили рост антропогенной нагрузки и их деградацию. Богарное земледелие из-за недостаточной обеспеченности осадками также производит из года в год низкий и не стабильный урожай. Поэтому, обеспечить животноводство кормами, решить проблемы развития отрасли, удовлетворить жизненные потребности населения и при этом сохранить биоразнообразия, является основной задачей аграрной науки и практики. Внедрение засухоустойчивых пустынных кормовых растений, не традиционных для богарного земледелия, таких как изен (Kochia prostrata), чогон (Halothamus subaphylla), терескен (Ceratoides Ewersmanniana), атриплекс (Atriplex undulata), максимально приспособленных к почвенной и воздушной засухе, позволит поднять продуктивность богарного земледелия, и создать дополнительные кормовые запасы, обеспечить сбалансированное питание животных и снизить нагрузку на пастбища. В менее жестких (чем в пустыне) гидрометеорологических условиях предгорий эти растения способны производить свыше 12 ц/га сухой массы и 1,2 ц/га семян. При правильном использовании данные растительные сообщества способны само восстанавливаться в течение 20-35 лет.
Технология выращивания засухоустойчивых пустынных растений в богарной зоне включает подготовку земли: вспашку на глубину 20-22 см, боронование, малование. Сев нормой 12-15 кг/га с заделкой семян на глубину 0,5-2 см выполняют вручную с последующим боронованием для заделки семян. Посев проводят в декабре – феврале. Для создания семенного запаса часть растений не скашивают, оставляя их для осеменения. Уборку семян проводят в октябре-ноябре. При влажности не выше 12% семена сохраняют всхожесть в течение 6-9 месяцев. Для внедрения засухоустойчивых кормовых растений на богаре и создания участков семеноводства потребуется 700 000-850 000 сум/га (в пределах 100 долл.США/га).
Природно-климатические условия богарного земледелия и животноводства в предгорной зоне характеризуются низкой обеспеченностью осадками, приуроченными главным образом к зимне-весеннему времени года, подверженностью почв водной и ветровой эрозии, низкой нестабильной урожайностью. Для повышения продуктивности богары и снижения нагрузки на пастбища необходимо расширять площади под культурами, отличающимися особой засухоустойчивостью. Поиск альтернативных решений и поддержка местного сообщества, основное занятие которого богарное земледелие и скотоводство, имеет первостепенное значение для повышения их уровня жизни и благосостояния. Технология предоставляет (кроме экономических) экологические выгоды, содействует смягчению воздействия изменения климата путем секвестрации СО2 в биомассе растений и почве (до 480 кг/га).

2.3 Технологийн гэрэл зураг

2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон/ бүс нутаг/ байршил

2.6 Хэрэгжсэн хугацаа

Хэрэгжүүлсэн он:

2015

Байгуулсан тодорхой оныг мэдэхгүй бол баримжаа хугацааг тодорхойл:

• <10 жилийн өмнө (саяхны)

2.7 Технологийн танилцуулга

Технологийг хэрхэн нэвтрүүлснийг тодорхойл:

• Гадны төсөл/хөтөлбөрийн дэмжлэгтэйгээр

Тайлбар (төслийн төрөл г.м.):

Технология внедрена в рамках Проекта ГЭФ/ФАО/ВОКАТ «Поддержка решений для продвижения и распространения устойчивого управления земельными ресурсами (DS-SLM) (2016-2018)

3.1 Технологийн үндсэн зорилго (ууд)

• үйлдвэрлэлийг сайжруулах
• газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх
• биологийн төрөл зүйлийг хамгаалах / сайжруулах
• уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим байдал болон түүний нөлөөлөлд дасан зохицох
• уур амьсгалын өөрчлөлт, түүний үр нөлөөг багасгах
• үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох

• Создание базы кормопроизводства и гарантированных кормовых запасов для домашнего скота с целью повышения продуктивности скота и снижения нагрузки на пастбища

3.2 Технологи нэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(үүд)

3.4 Усан хангамж

Технологи хэрэгжүүлсэн газрын усан хангамж:

• Байгалийн усалгаатай

3.5 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах вэ

• Тариалан-мал аж ахуйн нэгдсэн менежмент
• хөрс/ ургамлын бүрхэвч сайжруулах

3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ

3.7 Технологид харгалзах газрын доройтлын төрөл

Тайлбар:

природные причины деградации: низкая обеспеченность осадками предгорной зоны земледелия и растениеводства, ветровая и водная эрозия на склонах;
Антропогенные причины: несоответствующая агротехника и обработки богарных пахотных земель, превышение нагрузки на пастбища, отсутствие пастбищеоборота и ротации пастбищ, недостаточное разнообразие засухоустойчивых сортов и видов культурных растений на богаре и др.

3.8 Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх, сааруулах ба нөхөн сэргээх

Газрын доройтолтой холбоотойгоор Технологи ямар зорилго тавьсан болохыг тодорхойл:

• Газрын доройтлыг бууруулах
• Хүчтэй доройтсон газрыг нөхөн сэргээх/ сайжруулах

4.1 Технологийн техник зураг

4.2 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл

Үнэ өртөг, оруулсан хувь нэмрийг хэрхэн тооцсоныг тодорхойл:

• Технологийн нэгж тус бүр

Үнэ өртөгийг тооцоход ашигласан мөнгөн нэгж:

• Ам.доллар

4.3 Бий болгох үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Хугацаа (улирал)
1.	Планировка, вспашка, малование, боронование	Зима- весна
2.	Посев	Декабрь-февраль
3.	Уход за посевами	Апрель-май
4.	Укосы	Май-октябрь
5.	Охрана участка	в течение вегетации

Тайлбар:

Мероприятия по запуску технологии включают обычную агротехнику сева культур с соблюдением особенностей (глубина заделки, нормы высева семян и др.)

4.4 Бий болгоход шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг

	Зардлын нэр, төрөл	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн үнэ	Зардал бүрийн нийт өртөг	Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт	Труд рабочего по посадке	га	1.0	60.0	60.0
Тоног төхөөрөмж	Использование механизации при севе	га	1.0	21.0	21.0
таримал материал	Семена пустынных растений	га	1.0	40.0	40.0
Барилгын материал	Огораживание участка	га	1.0	200.0	200.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг					321.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг, ам.доллар					321.0

Хэрэв газар ашиглагч нийт зардлын 100% -иас бага хэсгийг төлсөн бол хэн голлох зардлыг гаргасан бэ:

Проектом

4.5 Арчилгаа/ урсгал үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Хугацаа/ давтамж
1.	Уход за посевами	вегетация
2.	Укосы	2- раза в период цветения и плодоношения
3.	Охрана участка	в течение вегетации

4.6 Арчилгаа/урсгал ажилд шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг (нэг жилд)

	Зардлын нэр, төрөл	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн үнэ	Зардал бүрийн нийт өртөг	Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт	Труд рабочего по уходу за посевами	га	1.0	60.0	60.0
Хөдөлмөр эрхлэлт	Укосы	га	1.0	40.0	40.0
Технологийн арчилгаа/урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах нийт үнэ өртөг					100.0
Технологи арчилах ба урсгал ажлын нийт үнэ өртөг, ам.доллар					100.0

4.7 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл

Өртөг, зардалд нөлөөлөх гол хүчин зүйл:

Наибольшие затраты в первый год реализации технологии относятся к закупке семян и огораживанию участка от поедания скотом

5.1 Уур амьсгал

5.2 Гадаргын хэлбэр

Технологи дараах асуудалд хандсан эсэхийг тодорхойл:

• хамааралгүй

5.3 Хөрс

Боломжтой бол хөрсний бүрэн тодорхойлолт, боломжит мэдээллийг өгнө үү, жишээ нь хөрсний төрөл, хөрсний урвалын орчин/хүчиллэг байдал, катион солилцох чадавхи, азотын хэмжээ, давсжилт г.м.

Почвы типичные незасоленные сероземы. Содержание гумуса в пахотном горизонте 0,3% в верхней части склона и 0,6-0,8% в нижней части. Содержание питательных элементов: подвижная форма - азот 3,1-5,6 мг/кг, фосфор - 6-4-10,8мг/кг, калий – 132,4-337,1 мг/кг

5.4 Усны хүртээмж ба чанар

Усны давсжилтын асуудал бий юу?

Үгүй

Энэ газар үерт автдаг уу?

Үгүй

5.5 Биологийн олон янз байдал

Биологийн олон янз байдлын талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:

Растительность богары представлена в основном культурными растениями (оз.пшеница, софлор). После уборки поверхность земли пересыхает и остается без растительности вследствие отсутствия осадков

5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тухай мэдээлэл

5.7 Газар ашиглагчийн технологи нэвтрүүлсэн газрын дундаж талбайн хэмжээ

5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх

Газар өмчлөл:

• төрийн
• хувь хүн, өмчийн гэрчилгээтэй

Газар ашиглах эрх:

• түрээсийн хэлбэрээр

Ус ашиглах эрх:

• хувь хүн

• Вода для питья в основном привозная из-за отсутствия поверхностных источников и глубокого залегания подземных вод. Оросительная вода отсутствует

Газар ашиглах эрх нь уламжлалт эрхзүйн тогтолцоонд суурилсан уу?

Тийм

5.9 Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж

6.1 Технологийн талбайд үзүүлсэн нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө

Үйлдвэрлэл

Орлого, зарлага

Экологийн үр нөлөө

Хөрс

Биологийн олон янз байдал: ургамал, амьтан

Уур амьсгал болон гамшгийн эрсдлийг бууруулах

6.2 Технологийн талбайн гадна үзүүлсэн үр нөлөө

Талбайн гадна илрэх үр нөлөөллийн үнэлгээг тайлбарлана уу (хэмжилтүүд):

Тспособствует секвестрации углерода в биомассе и почве

6.3 Технологийн уур амьсгалын өөрчлөлт, цаг агаарын гамшигт үзэгдэлд өртөх байдал ба эмзэг байдал (газар ашиглагчийн бодлоор)

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

	Улирал	Өсөх эсвэл буурах	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
жилийн дундаж температур		Өсөлт	маш сайн
улирлын температур	зун	Өсөлт	сайн
жилийн дундаж хур тундас		Бууралт	сайн
улирлын хур тундас	хавар	Бууралт	сайн
улирлын хур тундас	зун	Бууралт	сайн

Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)

Уур амьсгалын гамшиг

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
хэт халалт	сайн
ган гачиг	сайн

Уур амьсгалд хамаарах бусад үр дагавар

Уур амьсгалд хамаарах бусад үр дагавар

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
ургалтын хугацаа нэмэгдэх	маш сайн

6.4 Өртөг ба ашгийн шинжилгээ

Бий болгох зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?

Арчилгаа/урсгал зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?

Тайлбар:

Краткосрочные положительные выгоды: Повышение урожайности и обеспечение полноценным гарантированным кормом скота в осенне-зимний период.
Долгосрочные положительные выгоды: сохранение и повышение биоразнообразия, снижение нагрузки на пастбища

6.5 Технологи нэвтрүүлэлт

• 11-50%

Боломжтой бол, тоогоор илэрхийл (өрхийн тоо эсвэл бүрхэх талбай):

отсутствие информированности у местного населения, занимающегося богарным земледелием, тормозит внедрение в широком масштабе выращивание кормовых пустынных растений

Технологи нэвтрүүлсэн хүмүүсээс хэд нь өөрийн хүчээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ, өөрөөр хэлбэл гадны тусламж дэмжлэг авалгүйгээр?

• 11-50%

6.6 Дасан зохицох

Бий болсон өөрчлөлтөд зохицуулан технологийг өөрчилсөн үү?

Үгүй

6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд

Газар ашиглагчдын тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Получение дополнительного корма для скота

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Не требует специальных вложений во внедрение технологии
Быстрое получение доходов; с каждого гектара на третий год до 2,5 млн. сум чистого дохода, на 4 год до 3,5 млн. сум за счет реализации семян и использования сена

6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийг хэрхэн даван туулах арга зам

Газар ашиглагч нарын тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл	Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Отсутствие широкой информации о возможности применения технологии	распространение информации о технологии
отсутствие семенного материала пустынных трав	Использование рекомендаций и новых технологий посева

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл	Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
В условиях богары низкая всхожесть семян пустынных трав (гарантированные всходы можно получать 1 раз в 3-4 года)

7.1 Мэдээлэл цуглуулсан арга/эх үүсвэр

7.2 Ном, хэвлэлийн ишлэл

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Мукимов Т. и др. Современное состояние предгорных пастбищ Фаришского района и участие местного населения в их использовании и восстановлении. 2013

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

Сборник научно-практической конференции. Ташкент

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Хамзина Т.И. и др. ПРАКТИКИ И ТЕХНОЛОГИИ ДЛЯ УСТОЙЧИВОГО ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ОРОШАЕМЫХ И БОГАРНЫХ ЗЕМЕЛЬ, ПОДВЕРЖЕННЫХ ЗАСОЛЕНИЮ И ЗАСУХЕ 2017

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

Сборник научно-практической конференции. Ташкент

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Mukimov T/ Uzbekistan -- Rangelands and Pasturelands: Problems and Prospects 2017

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

Adelaide, Australia, NOVA