1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн төслийн нэр (шаардлагатай бол)

Global coordination project for the SFM Dryland Sustainable Landscapes Impact Program (GEF-FAO / DSL-IP)

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)

Mongolian Academy of Sciences, Institute of Geography and Geoecology (IGG) - Монгол

1.3 ВОКАТ-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл

Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн:

Тийм

1.4 Технологи тогтвортой гэдгийг баталгаажуулах

Энэ технологийг газрын доройтлыг бууруулж, газрын тогтвортой менежментийг хангахад тохиромжтой гэж үзэж болох уу?

Үгүй

Тайлбар:

Энэхүү технологи нь атаршсан талбайг газар тариаланд эргүүлэн оруулж байгаа тул ГТМ технологи мөн болно.

1.5 ГТМ Арга барилын Асуулга (ууд) руу хандах (ВОКАТ ашиглан баримтжуулсан)

2.1 Технологийн товч тодорхойлолт

Технологийн тодорхойлолт:

Энэхүү технологи нь 1970-1980-аад оны үед өмнө нь газар тариалан, тэжээлийн үйлдвэрлэлд ашиглагдаж байгаад орхигдсон тариалангийн талбайг сэргээхэд чиглэсэн юм. Энэ газарт 2014 оноос газрын доройтлыг бууруулах, хөрсний үржил шимийг сайжруулах, газар тариалангийн үйл ажиллагааг сэргээх, тариалангийн газрын бүтээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор хамгааллын газар тариалангийн нэг арга болох холимог тариаланг эрхэлж байна.

2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тодорхойлолт

Тодорхойлолт:

Хэнтий аймгийн Хэрлэн сумын газар нутагт байрших нийт 500 га талбайг анх үр тарианы чиглэлээр, дараа нь малын тэжээл тариалах зорилгоор ашиглаж байсан бөгөөд 1984 оноос хойш ашиглалгүй орхисон. Тус талбайг сэргээж эргэлтэд оруулах зорилгоор 2014 оноос хөрс хамгааллын холимог тариалангийн технологийг нэвтрүүлж эхэлсэн. Холимог тариалан нь өөр төрлийн таримлуудын харилцан зохицолдох чадварыг ашиглан холимог тариалалт хийх олон янзын агротехникийн туршлагуудыг багтаадаг. Энэ технологийн гол зорилго нь чийг дутмаг бүс нутагт үр тарианы ургацын хэмжээг тогтвортой байлгах, хөрсний гадаргыг хамгаалах, хөрсний ус чийгийг зохицуулах, микро- болон макро- шим тэжээлийн нөөцийг нэмэгдүүлэхэд оршино. Хэнтий аймгийн Хэрлэн суманд хэрэглэгдэж байгаа энэ технологиор олон янзын таримлуудын өөр хоорондын зохилдлогоог харгалзан янз бүрийн харьцаатай үрийн холимгийг тарьж хэрэгжүүлсэн. Өнөөдрийн байдлаар гич, вандуй, хошуу будаа, улаан буудай, хөх тариа, рапс зэрэг үр тариа, тосны ургамлуудыг холимог болон сэлгэн тариалалтаар тарьж ургуулж байна.
Хөрс хамгаалах хамгааллын газар тариалан нь хөрсний чанар, түүний гадны нөлөөг тэсвэрлэх чадварыг сайжруулах, хөрсний үржил шим болон бичил биетийн харьцааг зохицуулах, химийн гаралт хоруу чанар өндөртэй бодисын хэрэглээг бууруулах, бүтээмжийг нэмэгдүүлэх зэрэг давуу талуудыг бий болгодог. Холимог тариалангийн нэг чухал үйл ажиллагаа нь хөрсийг бага хөндөх зорилгоор хагалж боловсруулдаггүй, цантай үрлэгчээр тарилт хийдэг. Ургац хураалтын үед таримлын зөвхөн толгой хэсгийг хурааж аван үндэс болон ишийг хөрсөнд үлдээх ба энэ нь хөрсний органик бодисын агууламжид эерэг нөлөөтэй байдаг. Мөн навч, сүрэл зэрэг таримлын бусад хэсгийг хэрчиж талбайд цацсанаар хөрсний ууршилтыг бууруулах, хөрсийг нар болон салхины нөлөөнөөс хамгаалах боломжтой. Хөрсийг аль болох өндөр, шигүү бүрхүүл ургамлаар хучих, хөрсөн дээр таримлуудын үлдэгдлийг орхих эсвэл сэлгэн тариалалтад бүрхүүл ургамлыг оруулснаар бүс нутагт түгээмэл ажиглагдах салхины элэгдлийн сөрөг нөлөөг бууруулж чадах юм. Мөн түүнчлэн энэхүү технологи нь хөрсний чанар болон бичил орчин/бичил уур амьсгалыг сайжруулдаг.
Энэ технологийг хэрэгжүүлж эхлэхдээ газар ашиглагч нь атаршиж хаягдсан газрыг сайжруулах зорилготой төслийг орон нутгийн захиргаанд хүргүүлж, газар ашиглах эрхийг авсан бөгөөд зарим хэсгийг газрын дуудлага худалдаагаар худалдан авч түрээслэн ашиглаж байна. Газрыг тарилтад бэлтгэхдээ талбайн чулууг цэвэрлэж, хог ургамлыг устгах зорилгоор гербицид цацсан. Технологийг хэрэгжүүлэх явцад атаршсан газарт түгээмэл ургадаг хог ургамлын ургалт, тархалтыг зогсоох зорилгоор хоруу чанар багатай, хамгийн бага тунтай гербицидийн холимгийг ашигласан. Хожим нь холимог болон сэлгэн тариалалтын системд гичийг оролцуулж хог ургамлын тархалтыг хязгаарлахад ашиглаж байна.
Эхний жилд газар ашиглагч нягтарч дагтаршсан хөрсийг хагалж, хөрсний нэвчилтийг сайжруулах зорилгоор гич, рапс, царгасын холимгийг тарьснаас гадна үржил шим бага, хайргархаг хөрсөнд улаанбуудайг 40 см-ийн зайтай мөрөнд тарьсан. Хөрсөнд бүрхүүл тогтоож, хөрсний чанарыг сайжруулах зорилгоор эхний хэдэн жил (2014-2018) бүх ургацыг хурааж авалгүй үлдээсэн. 2019 онд мал бэлчээрлэлтийг хязгаарлах үүднээс хашаа барьсан нь ургацыг мэдэгдэхүйцээр нэмэгдүүлсэн. Газар ашиглагч нь зах зээлд нийлүүлэх бүтээгдэхүүний чанарыг сайжруулахын тулд тэг боловсруулалтын юмуу хөрсийг хамгийн бага хөндөж тариалах цантай үрлэгч машин, комбайн, трактор, гербицид цацагч машин, үр цэвэрлэгээний машин (олон төрлийн таримлуудын өөр өөр хэмжээтэй үрийг ялгах болон цэвэрлэх) зэрэг олон янзын машин, техникүүдийг банкны зээлд хамрагдан худалдаж авсан.
Таримал хоорондын зохицолдлогоо болон симбиоз харилцааны талаар тодорхой мэдлэгтэй байх нь таримлын холимог болон сэлгэн тариалалтыг төлөвлөхөд чухал нөлөөтэй. Таримлуудын морфологи буюу үндэсний систем, ус болон шим тэжээлийн төлөөх өрсөлдөөн зэрэг онцлог шинжийг анхааран үзэх хэрэгтэй. Вандуйг дангаар тарьсан үед ургац хураалт хүндрэлтэй болдог бол Гич-вандуйн холимог нь ургац хураалтыг хөнгөвчилдөг бөгөөд мөн хог ургамлыг биологийн аргаар хянах боломжийг бүрдүүлдэг.
Тус технологи хэрэгжүүлэгч нь өөр өөр таримлын холимгийг тарих болон сэлгэн тариалалт хийх зорилгоор нийт талбайгаа 12 хэсэгт хуваасан бөгөөд энэ нь хөрсний үржил шимийг хадгалах, хортон шавж болон өвчнийг хязгаарлах, ургац нэмэгдүүлэх зэрэг үр дүнтэй байна. Буурцагт ургамлууд нь хөрсөн дэх азотын хэмжээг нэмэгдүүлж үржил шимийг сайжруулдаг. Технологийг хэрэгжүүлж буй тариаланч вандуй, шош, сэвэг зарам, царгас зэрэг буурцагт ургамлуудыг ашиглан 5 талбайн сэлгээг туршин хэрэгжүүлж байна. Сэлгэн тариалалт нь тухайн жилийн цаг уурын нөхцөлөөс хамаардаг.
Хөрсөн дэх фосфор, калийн хэмжээг тогтмол хянаж, шинжлүүлдэг. Зөвхөн хомсдол үүссэн үед газар ашиглагч эрдэст бордоо хэрэглэдэг. Холимог болон хамгааллын газар тариалан хэрэгжүүлж байгаа тариаланчдын дүгнэлтээр энэ технологи нь хөрсний тогтвортой байдлыг хадгалж чадаж байгаа учраас цаашид энэ үйл ажиллагааг урт хугацаанд тогтвортой эрхлэх боломжтой.

2.3 Технологийн гэрэл зураг

2.4 Технологийн дүрс бичлэг

2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон/ бүс нутаг/ байршил

2.6 Хэрэгжсэн хугацаа

Хэрэгжүүлсэн он:

2014

Байгуулсан тодорхой оныг мэдэхгүй бол баримжаа хугацааг тодорхойл:

• <10 жилийн өмнө (саяхны)

2.7 Технологийн танилцуулга

Технологийг хэрхэн нэвтрүүлснийг тодорхойл:

• Газар ашиглагчдын санаачилгаар
• Туршилт/судалгааны үр дүн

Тайлбар (төслийн төрөл г.м.):

Тус технологийг хэрэгжүүлэгч нь хамгааллын газар тариалангийн талаар Монгол болон олон улсад хэрэгжүүлсэн туршлага, судалгаанд үндэслэн гич, рапс, царгасын холимгийг тарьж эхэлсэн. Эдгээр голлосон үндэст ургамлууд нь хатуурч дагтаршсан анжисны улыг сийрэгжүүлж, ус нэвчилтийг нэмэгдүүлдэг давуу талтай. Технологийг хэрэгжүүлэх явцдаа өөрийн санаачлагаар ажиглалт судалгаа хийж ирсэн бөгөөд бүрхүүл ургамал тогтсоны ачаар хөрсний чийг хадгалагдах, элэгдэл буурах, биологийн төрөл зүйл (шавьж, шувуу, микроорганизм) нэмэгдэх зэрэг өөрчлөлтүүд тус талбайд мэдэгдэхүйц ажиглагдаж байна.

3.1 Технологийн үндсэн зорилго (ууд)

• үйлдвэрлэлийг сайжруулах
• газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх
• биологийн төрөл зүйлийг хамгаалах / сайжруулах
• уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим байдал болон түүний нөлөөлөлд дасан зохицох
• үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох

3.2 Технологи нэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(үүд)

Нэг газр нутгийн хэмжээнд хэрэгжих холимог газар ашиглалт:

Үгүй

3.3 Технологи хэрэгжүүлснээр газар ашиглалтад өөрчлөлт гарсан уу?

Технологи хэрэгжүүлснээр газар ашиглалтад өөрчлөлт гарсан уу?

• Тийм (Технологи хэрэгжүүлэхээс өмнөх үеийн газар ашиглалтын талаархи асуулгыг бөглөнө үү)

Нэг газр нутгийн хэмжээнд хэрэгжих холимог газар ашиглалт:

Үгүй

3.4 Усан хангамж

Технологи хэрэгжүүлсэн газрын усан хангамж:

• Байгалийн усалгаатай

Тайлбар:

Талбайн хэмжээнд усалгааны систем ашигладаггүй.

3.5 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах вэ

• Ээлжлэх тогтолцоо (таримал ээлжлэн тариалах, уриншлах, өнжөөн тариалах)
• хөрс/ ургамлын бүрхэвч сайжруулах
• хөрсийг бага гүнд боловсруулах

3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ

Тайлбар:

Ашиглалтгүй, атаршсан газрыг тариалангийн газар болгож өөрчилсөн. Монгол улсын газрын нэгдмэл сангийн ангиллаар Атаршсан газрын ангилалд хамаарагдаж байсан бол газрыг ашиглаж эхэлснээр тариалангийн газарт бүртгэгдэх болсон.

3.7 Технологид харгалзах газрын доройтлын төрөл

Тайлбар:

Атаршсан талбайн хөрс нь ус болон салхиар элэгдсэний улмаас үржил шимгүй болж доройтсон, тиймээс хөрсөн дэх биологийн олон янз байдал буурснаас гадна ургамлын төрөл зүйл багасч, бүтээмж буурсан.

3.8 Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх, сааруулах ба нөхөн сэргээх

Газрын доройтолтой холбоотойгоор Технологи ямар зорилго тавьсан болохыг тодорхойл:

• Хүчтэй доройтсон газрыг нөхөн сэргээх/ сайжруулах

Тайлбар:

Энэхүү технологийн зорилго нь атаршиж орхигдсон газарт олон төрлийн ургамал тарих замаар дахин ашиглаж, хөрсийг элэгдэл, эвдрэлээс хамгаалах, түүний чийг, органик бодисыг нэмэгдүүлэх, биологийн олон янз байдлыг сайжруулах, ингэснээр урт хугацаанд, тогтвортой ашиглах боломжийг бүрдүүлэхэд оршино.

4.1 Технологийн техник зураг

4.2 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл

Үнэ өртөг, оруулсан хувь нэмрийг хэрхэн тооцсоныг тодорхойл:

• Технологийн нэгж тус бүр

бусад/үндэсний мөнгөн нэгж (тодорхойл):

төгрөг

Хэрэв боломжтой бол үндэсний валютын Америк доллартай харьцах харьцааг бичнэ үү (тухайлбал, 1 ам.дол. = 79,9 Бразил реал): 1 ам.дол. =:

3453.0

4.3 Бий болгох үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Хугацаа (улирал)
1.	Хашаа барих	Тарилтын өмнө
2.	Газрыг тарилтад бэлтгэх (чулууг түүх)	Тарилтын өмнө
3.	Гербицид худалдаж авах, цацах	Тарилтын өмнө
4.	Трактор худалдаж авах	Тарилтын өмнө
5.	Үрлэгч машин худалдаж авах	Тарилтын өмнө
6.	Ургац хураах комбайн худалдаж авах	Тарилтын өмнө
7.	Хор цацагч машин худалдаж авах	Тарилтын өмнө
8.	Үр цэвэрлэх машин худалдаж авах	Тарилтын өмнө
9.	Чулуу түүгч машин худалдаж авах	Тарилтын өмнө
10.	Хашаа барихад ашиглах шон зоогч машин авах/түрээслэх	Тарилтын өмнө
11.	Үр хадгалах сав худалдаж авах	Ургац хураалтын өмнө
12.	Агуулах, контэйнер	Ургац хураалтын өмнө

Тайлбар:

Технологийг хэрэгжүүлэхийн өмнө талбайг хамгаалан хашаа барих нь мал бэлчээрлэлтээс хамгаалах, бүрхүүл ургамал тогтооход чухал нөлөөтэй. Хашааг удаан ашиглах үүднээс чанартай материалыг сонгох нь зүйтэйг газар ашиглагч онцгойлон дурдсан. Тэрээр хашаагаа барихдаа Канад улсаас оруулж ирсэн материал ашигласан бөгөөд энэ нь зах зээлийн дундаж үнээс харьцангуй өндөр байсан.

4.4 Бий болгоход шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг

	Зардлын нэр, төрөл	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн үнэ	Зардал бүрийн нийт өртөг	Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт	Хашаа барих	хүн	2.0	15000000.0	30000000.0	100.0
Хөдөлмөр эрхлэлт	Гербицид цацах	хүн	2.0	350000.0	700000.0	100.0
Хөдөлмөр эрхлэлт	Тарилт хийх	хүн	1.0	4000000.0	4000000.0	100.0
Хөдөлмөр эрхлэлт	Чулуу түүх	хүн	1.0	4800000.0	4800000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Трактор	ш	1.0	220000000.0	220000000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Үрлэгч	ш	1.0	224000000.0	224000000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Комбайн	ш	2.0	397000000.0	794000000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Бодис цацагч	ш	1.0	170000000.0	170000000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Чулуу түүгч	ш	1.0	15000000.0	15000000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Үр цэвэрлэгээний машин	ш	3.0	35000000.0	105000000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Шон зоогч машин (хашаа барих)	ш	1.0	6900000.0	6900000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Үр хадгалах агуулах (сило)	тонн (багтаамж)	700.0	714285.72	500000004.0	100.0
таримал материал	Үр (эхний удаа)	тонн	70.5	4400000.0	310200000.0	100.0
Бордоо ба биоцид	Гербицид	л	2400.0	8000.0	19200000.0	100.0
Барилгын материал	Хашаа барих /хашааны тор, шон/	км	25.0	10800000.0	270000000.0	100.0
Бусад	Газар худалдан авах	га	800.0	500000.0	400000000.0	100.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг					3073800004.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг, ам.доллар					890182.45

Тайлбар:

Энэ технологийг нэвтрүүлэхэд гадны хөрөнгө оруулалт татаагүй. Газар ашиглагч банкнаас зээл авч шаардлагатай хөрөнгө оруулалтыг бүрдүүлсэн. Хашааг барихдаа урт хугацаанд ашиглагдах, сайн чанарын тор сонгох хэрэгтэй учраас Канадаас оруулж ирсэн материал ашиглан хийсэн.

4.5 Арчилгаа/ урсгал үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Хугацаа/ давтамж
1.	Үрлэх/	4-5 сар/ жилд нэг удаа
2.	Ургац хураах болон үр ялгах	8-9-р сард нэг удаа
3.	Үрийн нөөцийг бий болгох	Ургац хураалтын дараа
4.	Гербицид цацах	Шаардлагатай тохиолдолд, 2-3 жилд
5.	Таримлын өсөлт, хөгжилтийн үе шатны мониторинг	Өсөлт хөгжлийн үе шат бүрт
6.	Хөрсний үржил шимийг хянах	Жилд нэг удаа, 8-р сард

Тайлбар:

Хөрсний дээж авч нэгдсэн лабораторид агрохимийн шинжилгээ хийдэг.

4.6 Арчилгаа/урсгал ажилд шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг (нэг жилд)

	Зардлын нэр, төрөл	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн үнэ	Зардал бүрийн нийт өртөг	Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт	Гербицид цацах	хүн	2.0	1400000.0	2800000.0	100.0
Хөдөлмөр эрхлэлт	Ургац хураах (зөвхөн үрийг)	хүн	4.0	1500000.0	6000000.0	100.0
Хөдөлмөр эрхлэлт	Үр ялгах	хүн	2.0	1000000.0	2000000.0	100.0
Хөдөлмөр эрхлэлт	Үрлэх	хүн	2.0	1500000.0	3000000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Цацагч /шатахуунд/	л/жил	400.0	2400.0	960000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Үрлэгээ /шатахуунд/	л/жил	4000.0	2400.0	9600000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Комбайн /шатахуунд/	л/жил	4000.0	2400.0	9600000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Засвар үйлчилгээ, сэлбэг хэрэгсэл	га	800.0	10500.0	8400000.0	100.0
таримал материал	Үр	тонн/жил	13.7	4400000.0	60280000.0	100.0
Бордоо ба биоцид	Гербицид авах /өөр төрлийн/	л	1.0	30000.0	30000.0	100.0
Бусад	Газрын төлбөр	төгрөг/жил	1.0	1900000.0	1900000.0	100.0
Бусад	Хөрсний дээж шинжлүүлэх	төгрөг/жил	1.0	830000.0	830000.0	100.0
Технологийн арчилгаа/урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах нийт үнэ өртөг					105400000.0
Технологи арчилах ба урсгал ажлын нийт үнэ өртөг, ам.доллар					30524.18

Тайлбар:

Жил бүр ашиглах гербицидийн хэмжээ хог ургамлын төрөл болон тархалтын байдлаас хамаардаг. Эхний жил газрыг тарилтад бэлтгэхийн тулд 19 сая төгрөгийг (2400 л) гербицид авахад зарцуулсан бөгөөд үнэ нь өнөөгийнхтэй харьцуулахад харьцангуй бага байсан. Харин 2022 онд талбайд тархсан өөр төрлийн хог ургамлыг устгахын тулд өөр төрлийн гербицидийг авч ашигласан бөгөөд 120 сая төгрөгийг (1800 л) зарцуулсан байна. Энэ нь цар тахалын (КОВИД) улмаас хил хаагдаж бүтээгдэхүүний үнэ бусад жилүүдтэй харьцуулахад өндөр болсонтой мөн холбоотой. Харин 2023 онд 30 000 төгрөгийн (1 л) гербицидийг нийт талбайн хэмжээнд цацсан байна.
Газар ашиглагч болон талбайн манаач сар бүрийн цалин авдаг.

4.7 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл

Өртөг, зардалд нөлөөлөх гол хүчин зүйл:

Зардалд голлон нөлөөлөх хүчин зүйлд үнийн тогтворгүй байдал, импортын бүтээгдэхүүнд төгрөгийн ханш ихээр нөлөөлнө (ихэвчлэн импортын бүтээгдэхүүн авах үед). Түүнчлэн цаг агаарын эрсдэлтэй нөхцөл үүссэн тохиолдолд хохирлыг бууруулах үүднээс гаднаас хүн хүч шаардагдана.

5.1 Уур амьсгал

5.2 Гадаргын хэлбэр

Технологи дараах асуудалд хандсан эсэхийг тодорхойл:

• хотгор нөхцөл

5.3 Хөрс

5.4 Усны хүртээмж ба чанар

Усны давсжилтын асуудал бий юу?

Үгүй

Энэ газар үерт автдаг уу?

Тийм

Тогтмол байдал:

тохиолдлын

Усны чанар, нөөцийн талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:

Хур тунадасны эрчмээс хамаарна.

5.5 Биологийн олон янз байдал

Биологийн олон янз байдлын талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:

Ургамал болон амьтны судалгаанаас үзэхэд энэ бүс нутагт олон янз байдал дунд зэрэг байна.
Технологи хэрэгжүүлсний дараа тариалангийн талбайд илүү олон зүйлийн шавьж, шувуу тохиолдох болсон бөгөөд энэ нь агро олон янз байдал нэмэгдсэнтэй холбоотой.

5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тухай мэдээлэл

Газар ашиглагчдын бусад шинж чанарыг тодорхойл:

Хэнтийн тариалан ХХК нь газар ашиглагч, туслах ажилтан, улирлын ажилтантай компани юм.

5.7 Газар ашиглагчийн технологи нэвтрүүлсэн газрын дундаж талбайн хэмжээ

5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх

Газар өмчлөл:

• төрийн

Газар ашиглах эрх:

• түрээсийн хэлбэрээр

Ус ашиглах эрх:

• хувь хүн

Газар ашиглах эрх нь уламжлалт эрхзүйн тогтолцоонд суурилсан уу?

Үгүй

Тодорхойлно уу:

Тухайн газрыг 15 жилийн хугацаатайгаар эзэмшиж, сунгах зарчмаар ашиглаж байна. Жил бүр газрын төлбөр төлдөг. Газар тариалангийн үйлдвэрлэлийн зориулалтаар газар ашиглах эрхийг дуудлага худалдаагаар авсан.

5.9 Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж

6.1 Технологийн талбайд үзүүлсэн нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө

Үйлдвэрлэл

Орлого, зарлага

Нийгэм-соёлын үр нөлөө

Экологийн үр нөлөө

Усны эргэлт/ илүүдэл

Хөрс

Биологийн олон янз байдал: ургамал, амьтан

Уур амьсгал болон гамшгийн эрсдлийг бууруулах

Талбайд илэрсэн үр нөлөөг үнэлнэ үү (хэмжилт):

Өвөл ургамлын босоо ишнүүд цасыг сайн тогтоон барьдаг. Энэ нь хаврын улиралд хөрс хамгаалах болон хөрсний чийгийг нэмэгдүүлэхэд чухал нөлөөтэй байдаг.

6.2 Технологийн талбайн гадна үзүүлсэн үр нөлөө

Талбайн гадна илрэх үр нөлөөллийн үнэлгээг тайлбарлана уу (хэмжилтүүд):

Технологи хэрэгжүүлэгч өөрийн ажиглалтаар дүгнэлт гаргасан.

6.3 Технологийн уур амьсгалын өөрчлөлт, цаг агаарын гамшигт үзэгдэлд өртөх байдал ба эмзэг байдал (газар ашиглагчийн бодлоор)

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

	Улирал	Өсөх эсвэл буурах	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
жилийн дундаж температур		Өсөлт	сайн
улирлын температур	зун	Өсөлт	дунд зэрэг
улирлын температур	өвөл	Бууралт	муу
улирлын хур тундас	зун	Бууралт	муу
улирлын хур тундас	хавар	Бууралт	дунд зэрэг

Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)

Цаг уурын гамшигт үзэгдэл

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
орон нутгийн цасан шуурга	дунд зэрэг
орон нутгийн элсэн/ шороон шуурга	муу

Уур амьсгалын гамшиг

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
хэт халалт	маш сайн
ган гачиг	маш сайн

Биологийн гамшиг

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
цар тахал	сайн

Уур амьсгалд хамаарах бусад үр дагавар

Уур амьсгалд хамаарах бусад үр дагавар

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
цргалтын хугацаа багасах	муу

6.4 Өртөг ба ашгийн шинжилгээ

Бий болгох зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?

Арчилгаа/урсгал зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?

Тайлбар:

Анх 800 га талбайтай аж ахуйг байгуулах зардал нь ойролцоогоор 3.6 тэрбум байсан бөгөөд эхний жилүүдэд ямар ч орлогогүй байсан. Урт хугацаандаа жил бүрт зарцуулах зардал багасаж жилийн орлого 320 сая, цэвэр ашиг 128 сая болсон. Тиймээс үр ашиг нь урт хугацаандаа эерэг байна.

6.5 Технологи нэвтрүүлэлт

• жишээ/ туршилт

Боломжтой бол, тоогоор илэрхийл (өрхийн тоо эсвэл бүрхэх талбай):

1 өрх

Технологи нэвтрүүлсэн хүмүүсээс хэд нь өөрийн хүчээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ, өөрөөр хэлбэл гадны тусламж дэмжлэг авалгүйгээр?

• 91-100%

Тайлбар:

Өөрсдөө бүх зардлаа гаргасан.

6.6 Дасан зохицох

Бий болсон өөрчлөлтөд зохицуулан технологийг өөрчилсөн үү?

Тийм

Хэрэв Тийм бол ямар өөрчлөлтөд дасан зохицсон бэ:

• уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим үзэгдэл

Дасан зохицох зорилгоор технологид хийсэн өөрчлөлт (хийц, материал, төрөл зүйл г.м.):

Үр тариаг ээлжлэн тариалахдаа тухайн тарилтын жилийн хаврын цаг уурын нөхцөл, хөрсөнд хуримтлагдсан чийгээс хамааруулан шийдвэр гаргадаг. Зарим жил таримлын холимгийг хэвээр үлдээдэг.

6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд

Газар ашиглагчдын тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Монголын уур амьсгалын нөхцөлд тус технологи нь уламжлалт моно тариалалтаас өндөр ургац өгдөг.
Технологи нь өвөл хуримтлагдсан цас хөрсөнд чийг өгч тааламжтай нөхцөлийг бүрдүүлдэг учир хавар тариалалтыг эрт эхлүүлэх боломжтой.
Хөрс элэгдэх, элс хунгарлах нөхцөлийг эрс бууруулсан.
Хамгааллын газар тариалан нь хөрсний физик шинж чанарыг мэдэгдэхүйц сайжруулж, атар газрыг тогтвортойгоор нөхөн сэргээх боломжтой.
Хөрсний органик бодис нэмэгдэхийн хирээр урт хугацаанд хөрсний үржил шим сайжирна.

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Хамгийн бага зардлаар атаршсан газрыг сэргээж байна.
Атаршсан газрыг эргэлтэд оруулахдаа хөрсний үржил шимийг бууруулахгүйгээр хөрс хамгаалах технологийг ашигласан.
Дунд оврын газар тариаланд механикжсан техник ашиглах нь хөдөлмөр зарцуулалтыг багасгаж байгаагаар давуу тал болж байна.
Бага үрийн нормоор тарилт хийж байгаа нь урт хугацаанд эдийн засгийн үр ашгийг нэмэгдүүлж байна.

6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийг хэрхэн даван туулах арга зам

Газар ашиглагч нарын тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл	Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Уур амьсгалын өөрчлөлт, хуурайшлын улмаас зарим жилүүдэд тарилт болон ургалтын хугацаанд ургац алддаг.	Хагас усалгаатай буюу улирлын усалгааг бий болгох.
Ургац хураалтын явцад аль болох өндөр бүрхүүл үлдээх шаардлагатай. Үүнд тусгай зориулалтын машин шаардлагатай байдаг.	Хураалтанд самнах аргыг буюу зөвхөн таримлын түрүүг цуглуулдаг техник /самнадаг жаатаг/ шаардлагатай.

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл	Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Импортын үр ашигладаг нь ургамлын зардлыг нэмэгдүүлэх талтай.	Жижиг тусгаарласан талбайд голлон ашигладаг таримлын үрийг ургуулах.
Уур амьсгалын өөрчлөлт явагдаж байгаа энэ үед услалтын систем шийдэгдээгүй байгаа нь эрсдэлийг нэмэгдүүлэх сул тал болно.	Хөрсний чийг хуримтлуулах арга технологийг судлах, хэрэгжүүлэх. Боломжгүй бол усалгаатай хэлбэрт аажим шилжих.
Хураалтын дараа үр ялгах техник, тохиромжтой машин байхгүйгээс үрийг ялгахад хүндрэл үүсдэг.	Үр ангилан шигших механизмаа өргөтгөх.
Хураах техник байхгүйгээс ургацыг бүрэн хурааж чадахгүй байдаг.	Шинэ төрлийн комбайн худалдан авах. Бусдаас түрээслэн ашиглах.

7.1 Мэдээлэл цуглуулсан арга/эх үүсвэр

7.2 Ном, хэвлэлийн ишлэл

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Guidelines for Intercropping. Charles L. Mohler, Sue Ellen Johnson. 2009. ISBN 978-1-933395-21-0

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

https://www.sare.org/wp-content/uploads/Crop-Rotation-on-Organic-Farms.pdf

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Encyclopedia of Biodiversity, Reference Work. Second Edition. 2013. ISBN 978-0123847195

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

https://www.amazon.com/Encyclopedia-Biodiversity-2nd-Set/dp/0123847192

7.3 Холбогдох мэдээллийн интернет холбоос

Гарчиг/ тодорхойлолт:

Intercropping: benefits and types

URL:

https://geopard.tech/blog/what-is-intercropping-and-how-does-it-work/

Гарчиг/ тодорхойлолт:

Intercropping: Ergonomic And Efficient Farming

URL:

https://eos.com/blog/intercropping/

Гарчиг/ тодорхойлолт:

INTERCROPPING

URL:

http://nwrm.eu/measure/intercropping