1.2 ព័ត៌មានលម្អិតពីបុគ្គលសំខាន់ៗ និងស្ថាប័នដែលចូលរួមក្នុងការវាយតម្លៃ និងចងក្រងឯកសារនៃបច្ចេកទេស

ឈ្មោះគម្រោងដែលបានចងក្រងឯកសារ/ វាយតម្លៃលើបច្ចេកទេស (បើទាក់ទង)

FAOMEX-Protierras ( FAO México - GEF)

1.3 លក្ខខណ្ឌទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈ វ៉ូខេត

តើពេលណាដែលទិន្នន័យបានចងក្រង (នៅទីវាល)?

18/05/2018

អ្នកចងក្រង និង(បុគ្គលសំខាន់ៗ)យល់ព្រមទទួលយកនូវលក្ខខណ្ឌនានាទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈវ៉ូខេត:

បាទ/ចា៎

1.4 សេចក្តីប្រកាសស្តីពីចីរភាពនៃការពណ៌នាពីបច្ចេកទេស

តើបច្ចេកទេសដែលបានពណ៌នានេះមានបញ្ហាដែលផ្តោតលើការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី, បើដូច្នេះវាមិនអាចត្រូវបានប្រកាសថាជាបច្ចេកទេសនៃការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយចីរភាពទេ?

ទេ

មតិយោបល់:

Es una tecnología de adaptación al cambio climático con prácticas de laboreo tradicional en el suelo consistentes en el arado o barbecho con tracción animal o humana utilizando pala. Asimismo se elaboran a lo largo de los surcos pequeñas hondonadas denominadas "cajetes" o micro cuencas cuya función es captar el agua y guardar la humedad para la planta. Además se usa semilla local criolla cuyas características principales es que soporta la sequía por su adaptación a las condiciones secas de la región. No se usan plaguicidas.

2.1 ការពណ៌នាដោយសង្ខេបពីបច្ចេកទេស

និយមន័យបច្ចេកទេស:

La tecnología denominada “Microcuencas de captación de agua para el cultivo Milpa en La Mixteca Oaxaqueña” consiste en un sistema de cultivo tradicional realizado por agricultores indígenas mixtecos, para la producción de milpa (maíz, frijol, haba, chile y algunas plantas comestibles y medicinales) establecidas o sembradas en pequeñas parcelas comunales (0.25 hasta 1.0 hectárea). Para aprovechar la humedad se realizan pequeñas microcuencas en la tierra, denominadas localmente “cajetes” para facilitar el aprovisionamiento de agua,aprovechar las escasas lluvias de la región y conseguir producción

2.2 ការពណ៌នាលម្អិតពីបច្ចេកទេស

ការពណ៌នា:

La tecnología se aplica en la región Mixteca Oaxaqueña con un clima semiseco cuyas sequías recurrentes han forjado la adaptación de sus habitantes indígenas de origen "mixteco". Una es la migración como medio de vida; pero los que se quedan continúan cultivando sus suelos de color rojo, cuyos medios para la subsistencia es la tierra, los cuales han transmitido la tecnología que denominan “cajete”. La estrategia es captar agua de lluvia y/o escurrimiento para guardar humedad en el suelo y poder generar producción en el sistema llamado “milpa”. Sus características son el trabajo en equipo denominado “guetza” (dar), donde todos los productores se ayudan y promueven la biodiversidad de su semilla única y adaptada. Esta práctica es una adaptación al cambio climático, dado los fenómenos de sequía recurrentes en los últimos 20 años. Los componentes principales de esta tecnología son la preparación del suelo en pequeñas ollas, cuyo instrumento de labranza consta de una especie de media luna metálica, la que sirve para romper y formar el "cajete" en el suelo; y, en el otro extremo terminado en punta (también metálico) es utilizado para picar orificios en la tierra para depositar la semilla de maíz, principalmente calabaza, frijol u otra planta comestible. Se usa semilla de maíz criolla ex profeso obtenida a través de generaciones, la cual es sembrada antes de las lluvias. Debe sembrarse por el mes de febrero y/o principios de marzo, puesto que es de ciclo largo (9-10 meses) alcanzando alturas superiores a los 2.00 metros, produciendo mazorcas grandes con granos blancos muy apreciados por los productores. El propósito es asegurar producción para la alimentación, adelantando la siembra del maíz dadas las condiciones climáticas de la región. Ello se refleja siempre en tener algo de producción en relación a otros sistemas, tales como el maíz de temporal, sembrado cuando ya existe lluvia. Los insumos principales son la preparación del suelo, la formación de la olla o "cajete" y la semilla local. Todas las actividades son desarrolladas manualmente y con apoyo de tracción animal. Se siembra en espacios pequeños, para poder trabajar una o dos personas. Actualmente está retomando importancia por las personas de mediana y tercera edad en cooperación participativa. Los impactos que se han observado son rendimientos más estables en condiciones adversas; del aprovisionamiento de agua en el suelo; la calidad en la semilla y de ser amigable con el medio ambiente, al utilizar formas de producción benéficas para el suelo y adaptadas al cambio climático. La tecnología es compatible con la forma de pensar del productor "mixteco", el cual es arraigado a la tierra en sus usos y costumbres. La migración ha obstaculizado que el sistema continúe ya que los jóvenes se enrolan en actividades fuera de su región. El productor no utiliza fertilizantes químicos, solo distribuye sobre el terreno el estiércol vacuno y ovino, además de los desechos de la cocina (cenizas y desperdicios orgánicos), que contribuyen a proveer de nutrientes a la milpa, por lo que puede considerarse como un sistema de producción orgánico.

2.3 ​រូបភាពនៃបច្ចេកទេស

2.4 វីដេអូនៃបច្ចេកទេស

2.5 ប្រទេស/តំបន់/ទីតាំងកន្លែង ដែលបច្ចេកទេសត្រូវបានអនុវត្ត និងបានគ្រប់ដណ្តប់ដោយការវាយតម្លៃនេះ

2.6 កាលបរិច្ឆេទនៃការអនុវត្ត

ប្រសិនបើមិនច្បាស់ឆ្នាំ សូមបញ្ជាក់កាលបរិច្ឆេទដែលប្រហាក់ប្រហែល:

• ច្រើនជាង 50 ឆ្នាំមុន (ប្រពៃណី)

2.7 ការណែនាំពីបច្ចេកទេស

សូមបញ្ជាក់តើបច្ចេកទេសត្រូវបានណែនាំឱ្យអនុវត្តដោយរបៀបណា:

• ជាផ្នែកនៃប្រព័ន្ធប្រពៃណី (> 50 ឆ្នាំ)

មតិយោបល់ (ប្រភេទនៃគម្រោង ។ល។):

La tecnología se esta desarrollando como apoyo del proyecto de FAOMX-Protierras en Sitios de Intervención Demostrativa (SID) manejados por el INIFAP en un concepto de Escuela de Campo; bajo Carta Acuerdo con FAO México

3.1 គោលបំណងចម្បង (១​ ឬច្រើន)​ នៃបច្ចេកទេសនេះ

• ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវផលិតកម្ម
• បន្ស៊ាំទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ/គ្រោះមហន្តរាយ និងផលប៉ះពាល់របស់វា
• បង្កើតផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច
• បង្កើតផលប្រយោជន៍សង្គម

3.2 ប្រភេទដីប្រើប្រាស់មួយប្រភេទ (ច្រើនប្រភេទ) ដែលបានអនុវត្តបច្ចេកទេស

3.3 ព័ត៌មានបន្ថែមអំពីអ្នកប្រើប្រាស់ដី

ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកនៅកន្លែងអនុវត្តបច្ចេកទេស:

• ទឹកភ្លៀង

ចំនួនសារដែលដាំដំណាំក្នុងមួយឆ្នាំ:

• 1

សូមបញ្ជាក់:

Se siembra un sola vez al año con maíz asociado con calabaza, fríjol, haba u otro cultivo

ដង់ស៊ីតេនៃសត្វចិញ្ចឹម (បើពាក់ព័ន្ធ):

N/A

3.4 ក្រុម SLM ដែលបច្ចេកទេសស្ថិតនៅក្នុង

• កាត់បន្ថយការរំខានដល់ដី
• ការស្តុកទុកទឹក

3.5 ការសាយភាយនៃបច្ចេកទេស

បញ្ជាក់ពីការសាយភាយនៃបច្ចេកទេស:

• អនុវត្តនៅកន្លែងជាក់លាក់មួយ/ ប្រមូលផ្តុំនៅតំបន់តូចៗ

មតិយោបល់:

La tecnología se encuentra en parcelas diversas pero no en un área continua

3.6 វិធានការ SLM ដែលបញ្ចូលនូវបច្ចេកទេស

មតិយោបល់:

En otras medidas se realiza formación de micro cuencas o "cajetes" con instrumentos de labranza manual (pala) o tracción animal (yunta o arado jalado por bueyes) para el cultivo de maíz asociado (milpa).

3.7 កំណត់ប្រភេទនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដីសំខាន់ៗដែលបច្ចេកទេសនេះបានដោះស្រាយ

មតិយោបល់:

En la zona se presentó fuerte tala de árboles en pasdas decádas y erosión del suelo (canalillos, pedestales y cárcavas de gran dimensión) que aún persisiten

3.8 ការពារ កាត់បន្ថយ ឬស្តារឡើងវិញនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី

បញ្ជាក់ពីគោលដៅរបស់បច្ចេកទេស ដែលផ្តោតទៅការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី:

• ការការពារការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
• ការកាត់បន្ថយការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី

មតិយោបល់:

En el entorno y en la misma parcela se observan reforestaciones en pequeños conglomerados o en la periferia como parte de las intervenciones que han realizado diversas instituciones para tratar de recuperar la región, tales como SAGARPA, CONAFOR, ONGs, y otras. También puede considerarse una "restauración" o "recuperación" del suelo, no obstante que lo que se pierde ya no se recupera.

4.1 គំនូសបច្ចេកទេសនៃបច្ចេកទេសនេះ

4.2 លក្ខណៈពិសេសនៃបច្ចេកទេស/ ពណ៌នាពីគំនូរបច្ចេកទេស

En el dibujo técnico o esquema se observa lo siguiente:
1. El predio o parcela es una superficie pequeña atendida por un productor de 80 años de edad el cual trabaja el maíz de cajete cada año en compañia de su esposa y con apoyo de su hijo en algunas actividades.
2. El sistema "milpa de cajete" consiste en realizar pequeñas microcuencas o "cajetes" con una herramienta especializada denominada "pala de cajete". Es un sistema de humedad también conocido como de "cajete" o "picado" debido a la forma de siembra que consiste en excavar con la media luna de la pala, una pequeña fosa o "cazuela" de aproximadamente 30-40 centímetros de diámetro con 10 a 30 centímetros de profundidad denominado 2 "cajete". Una vez encontrada la humedad con el otro extremo se "pica" al centro haciendo un pequeño hoyo en donde se depositan las semillas. La función de este "cajete" es recolectar el agua de lluvia teniendo cada mata de milpa su propia zona de aprovisionamiento de agua (inciso b).
3. La innovación en cuanto al arreglo topológico impulsada con el proyecto en convenio con el INIFAP, es que la distancia promedio entre matas es de 0.70 m y entre surcos de 0.70 m. Cada mata lleva dos o tres semillas de maíz, una de frijol y en ocasiones una de calabaza. Esta última especie, los agricultores la distribuyen mas espaciada porque su crecimiento es más amplio y cubre el terreno. También hay ciclos que siembran haba y/o frijol.
4. Existe una labor o actividad fundamental denominada aporque o aterrado que consiste en arrimar tierra a la mata o milpas para que tenga mayor soporte y que las raíces profundicen más en buscar humedad y evitar que la planta se caiga por acción del viento (acame) debido a su tamaño. También tiene mayor oportunidad de atrapar los nutrientes; no obstante que los mixtecos no agregan materia orgánica al sistema (ver inciso c).
5. El sistema se ha instalado en pendientes entre un 10% hasta un 30% realizando terrazas de formación sucesiva o bordos dejando una franja entre bordos donde se siembra el maíz de "cajete" (ver inciso d).
6. En los bordos se planta maguey (Agave angustifolia), nopal ( Nopal ficus-indica) o guaje (Leucaena leucocephala); pero no obstante que no es parte del sistema, se utiliza como protección, alimento y también para producir bebidas refrescantes tradicionales con bajo grado o contenido de alcohol para el caso del maguey. (Ver inciso a).

4.3 ព័ត៌មានទូទៅដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការគណនាធាតុចូល និងថ្លៃដើម

កំណត់របៀបនៃការគណនាថ្លៃដើម និងធាតុចូល:

• ក្នុងតំបន់អនុវត្តបច្ចេកទេស

ផ្សេងៗ/ រូបិយប័ណ្ណជាតិ (បញ្ជាក់):

Pesos mexicanos

កំណត់អត្រាប្តូរប្រាក់ពីដុល្លាទៅរូបិយប័ណ្ណតំបន់ (បើទាក់ទង)៖ 1 ដុល្លារ =:

19,13

4.4 សកម្មភាពបង្កើត

	សកម្មភាព	ប្រភេទវិធានការ	ពេលវេលា
1.	Barbecho con yunta	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Diciembre
2.	Cruza con yunta	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Enero
3.	Rayado y surcado	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Febrero
4.	Selección de semilla en mazorca	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Febrero
5.	Cajete y siembra de maíz asociado con calabaza y frijol enredador tipo IV	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Febrero
6.	Labrada con yunta (aterrado) dos veces	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Abril
7.	Deshierbe	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Abril y/o Mayo
8.	Inoculación de semilla con micorriza	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Febrero
9.	Cosecha	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Noviembre y parte de diciembre
10.	Corte de zacate o forraje	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Noviembre
11.	Control de plagas	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Mayo y julio

មតិយោបល់:

La lista de actividades para el establecimiento puede variar en tanto el productor aplique control para plagas con remedios caseros. En las labores se introdujo el inoculante (micorrizas) como una de la innovaciones que el INIFAP ha introducido en los agricultores a raíz del convenio con PROTIERRAS

4.5 ថ្លៃដើម និងធាតុចូលដែលត្រូវការសម្រាប់ការបង្កើតបច្ចេកទេស

	បញ្ជាក់ពីធាតុចូល	ឯកតា	បរិមាណ	ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា	ថ្លៃធាតុចូលសរុប	% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម	Mano de obra para realizar el cajete y la siembra	jornal	4,0	150,0	600,0	100,0
កម្លាំងពលកម្ម	Mano para la labrada	jornal	4,0	150,0	600,0	100,0
កម្លាំងពលកម្ម	Mano de obra para deshierbe	jornal	4,0	150,0	600,0	100,0
កម្លាំងពលកម្ម	Mano de obra para inoculación	jornal	0,5	150,0	75,0	100,0
សម្ភារៈ	Mano de obra para cosechar	jornal	2,0	150,0	300,0	100,0
សម្ភារៈ	Mano de obra para corte de zacate o forraje	jornal	2,0	150,0	300,0	100,0
សម្ភារៈ	Mano de obra para control de plagas	jornal	2,0	150,0	300,0	100,0
សម្ភារៈ	Yunta para cruza	parcela	1,0	350,0	350,0	100,0
សម្ភារៈ	Yunta para rayado y surcado	parcela	1,0	350,0	350,0	100,0
សម្ភារៈ	Yunta para barbechar	parcela	1,0	350,0	350,0	100,0
សម្ភារៈ	Herramienta para el cajeteo y siembra	juego	2,0	300,0	600,0	100,0
សម្ភារៈដាំដុះ	Semilla de maíz	kg	3,0	10,0	30,0	100,0
ជី និងសារធាតុពុល	Inoculante (micorrizas)	litro	0,5	150,0	75,0
ជី និងសារធាតុពុល	Preparados caseros para cogollero y huitlacoche	litro	2,0	100,0	200,0	100,0
ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេស					4730,0

ប្រសិនបើអ្នកប្រើប្រាស់ដីមិនមានថ្លៃដើម 100% សូមបញ្ជាក់ថានរណាដែលចំណាយថ្លៃដើមដែលនៅសល់:

Para el caso del inoculante el costo fue pagado por PROTIERRAS

មតិយោបល់:

Son productores de subsistencia que costean todo el proceso productivo, en cuya parcela tienen rendimientos se 100 hasta 150 kg con un precio en el mercado de $7.00 x kg.

Nota: Donde se indica parcela se refiere a superficie del productor, cuya área es de 1521 m2

4.6 សកម្មភាពថែទាំ

	សកម្មភាព	ប្រភេទវិធានការ	ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់
1.	Barbecho con yunta	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Diciembre
2.	Cruza con yunta	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Enero
3.	Rayado y surcado	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Febrero
4.	Selección de semilla en mazorca	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Febrero
5.	Cajete y siembra de maíz asociado con calabaza	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Febrero
6.	Labrada con yunta (aterrado) dos veces	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Abril
7.	Deshierbe	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Abril o Mayo
8.	Inoculación de semilla con micorriza	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Febrero
9.	Cosecha	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Octubre
10.	Corte de zacate o forraje	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Noviembre
11.	Control de plagas	ក្សេត្រសាស្ត្រ	Entre mayo y julio

មតិយោបល់:

Estas actividades recurrentes se realizan cada año y son idénticas a las de establecimiento ya que se realizan las micro cuencas o "cajetes"; y, se vuelve a sembrar la milpa con las mismas labores en los tiempos que se señalan, por lo tanto los costos que el productor realiza son los mismos, considerando los incrementos por mano de obra. La innovaciones previstas por el proyecto PROTIERRAS a través de Escuelas de Campo dirigidas por el Instituto de Investigaciones Agrícolas, Pecuarias y Forestales (INIFAP) ya iniciaron en este año con la inoculación de la semilla de maíz y las asociaciones de calabaza, haba, fríjol y otras semillas.

4.7 កំណត់ថ្លៃដើមសម្រាប់ការថែទាំ/ សកម្មភាពរបស់បច្ចេកទេស (ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ)

បើអាច បំបែកថ្លៃដើមនៃការថែទាំទៅតាមតារាងខាងក្រោម បញ្ជាក់ធាតុចូលលម្អិត និងថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា។ បើអ្នកមិនអាចបំបែកបាន សូមផ្តល់នូវតម្លៃប៉ាន់ស្មាននៃការថែទាំបច្ចេកទេសសរុប:

4730,0

	បញ្ជាក់ពីធាតុចូល	ឯកតា	បរិមាណ	ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា	ថ្លៃធាតុចូលសរុប	% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម	Mano de obra para realizar el cajete y la siembra	jornal	4,0	150,0	600,0
កម្លាំងពលកម្ម	Mano de obra para la labrada	jornal	4,0	150,0	600,0
កម្លាំងពលកម្ម	Mano de Obra para el deshierbe	jornal	4,0	150,0	600,0
កម្លាំងពលកម្ម	Mano de obra para la inoculación	jornal	0,5	150,0	75,0
សម្ភារៈ	Mano de obra para cosechar	jornal	2,0	150,0	300,0
សម្ភារៈ	Mano de obra para corte de zacate o forraje	jornal	2,0	150,0	300,0
សម្ភារៈ	Mano de obra para control de plagas	jornal	2,0	150,0	300,0
សម្ភារៈ	Yunta para cruza	parcela	1,0	350,0	350,0
សម្ភារៈ	Yunta para rayado y surcado	parcela	1,0	350,0	350,0
សម្ភារៈ	Yunta para barbechar	parcela	1,0	350,0	350,0
សម្ភារៈ	Herramienta para cajeteo y siembra	juego	2,0	300,0	600,0
សម្ភារៈដាំដុះ	Semilla de maíz	kg	3,0	10,0	30,0
ជី និងសារធាតុពុល	Inoculante (micorrizas)	litro	0,5	150,0	75,0
ជី និងសារធាតុពុល	Preparados caseros para cogollero y huitlacoche	litro	2,0	100,0	200,0
ថ្លៃដើមសរុបសម្រាប់ការថែទាំដំណាំតាមបច្ចេកទេស					4730,0

ប្រសិនបើអ្នកប្រើប្រាស់ដីមិនមានថ្លៃដើម 100% សូមបញ្ជាក់ថានរណាដែលចំណាយថ្លៃដើមដែលនៅសល់:

Solamente el inoculante no fue pagado por el productor, Este fue otorgado por PROTIERRAS

មតិយោបល់:

Se tienen contempladas otras innovaciones para la parcela como el arreglo topológico, la aplicación de bioles como biofertilizantes, la selecceión de semilla en planta y la utilización de bolsas conservadoras de granos para evitar pérdidas pos cosecha por roedores, palomillas, hongos u otros parásitos.

4.8 កត្តាសំខាន់បំផុតដែលមានឥទ្ធិពលដល់ការចំណាយ

ពណ៌នាពីកត្តាប៉ះពាល់ចម្បងៗទៅលើថ្លៃដើម:

Los escasos ingresos del productor, la falta de mano de obra para el tequio, personas de la tercera edad con mala salud, el errático temporal de lluvias, la emigración y otros

5.1 អាកាសធាតុ

5.2 សណ្ឋានដី

បញ្ជាក់ថាតើបច្ចេកទេសនេះត្រូវបានអនុវត្តន៍នៅក្នុង:

• មិនពាក់ព័ន្ធទាំងអស់

5.3 ដី

បើអាចសូមភ្ជាប់ការពណ៌នាពីដីឱ្យបានច្បាស់ ឬព័ត៌មានដែលអាចទទួលបាន ឧ. ប្រភេទដី, pH ដី/ ជាតិអាស៊ីត, សមត្ថភាពផ្លាស់ប្តូរកាចុង, វត្តមាននីត្រូសែន, ភាពប្រៃ ។ល។:

Se tienen resultados de laboratorio, los cuales se anexan en PDF- Los suelo en general son someros con una profundidad de 20 a 40 centímetros. No obstante, se pude comentar que las características generales de los suelo son de textura media con presencia de caliches y pedregosidad superficial en algunas parcelas que cubre n un 25%. En cuanto a la estructura, presentan bloques y algunas parcelas se presentan agregados. Son pobres en materia orgánica con porcentajes entre 1.0 y 1.5%.

5.4 ទឹកដែលអាចទាញមកប្រើប្រាស់បាន និងគុណភាពទឹក

តើមានបញ្ហាភាពទឹកប្រៃហូរចូលមកដែរឬទេ?

ទេ

តើទឹកជំនន់កំពុងកើតមាននៅតំបន់នេះដែររឺទេ?

ទេ

មតិយោបល់ និងលក្ខណៈពិសេសផ្សេងៗទៀតលើគុណភាព និងបរិមាណទឹក​ :

Solo hay disponiblidad para los cultivos y animales en el ciclo de ´lluvias (marzo-abril hasta septiembre)

5.5 ជីវៈចម្រុះ

មតិយោបល់ និងលក្ខណៈពិសេសផ្សេងទៀតលើជីវចម្រុះ:

No se disponen de inventarios

5.6 លក្ខណៈនៃអ្នកប្រើប្រាស់ដីដែលអនុវត្តបច្ចេកទេស

សូមបញ្ជាក់ពីលក្ខណៈពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតអំពីអ្នកប្រើប្រាស់ដី:

Existe una gran dependencia de las remesas que envían los migrantes. Los hombres son los dueños y trabajan la tierra. En el caso de las mujeres no son dueñas ni ejercen derechos por la tierra. Generalmente ellas, en compañía de niños y niñas cuidan los hatos de borregos y/o chivos, Son etnias de origen "mixteco" con un pasado glorioso en la región, la cual ha sido depredada en recursos naturales. Se rigen por usos y costumbres, pero la emigración ha traído otras formas de interactuar y trabajar en el campo

5.7 ទំហំផ្ទៃដីជាមធ្យមនៃដីផ្ទាល់ខ្លួន ឬជួលគេដែលបានអនុវត្ត​បច្ចេកទេស

5.8 ភាពជាម្ចាស់ដី កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ដី និងកម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក

• individual, ejidal o comunal con y sin titulo

កម្មសិទ្ធិប្រើប្រាស់ដី:

• ជាក្រុម (មានដែនកំណត់)

កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក:

• ឯកជន

5.9 ការប្រើប្រាស់សេវាកម្ម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ

6.1 ផលប៉ះពាល់ក្នុងបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

ផលប៉ះពាល់លើសេដ្ឋកិច្ចសង្គម

ផលិតផល

ផលប៉ះពាល់ទៅលើវប្បធម៌សង្គម

ផលប៉ះពាល់ទៅលើអេកូឡូស៊ី

វដ្តទឹក/លំហូរ

ដី

ជីវចម្រុះ៖ ដំណាំ, សត្វ

ការកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃគ្រោះមហន្តរាយ និងគ្រោះអាកាសធាតុ

6.2 ផលប៉ះពាល់ក្រៅបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

បញ្ជាក់បន្ថែមការវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់:

Se desconocen los impactos fuera del sitio

6.3 ភាពប្រឈម និងភាពរួសនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងគ្រោះអាកាសធាតុ/ គ្រោះមហន្តរាយ (ដែលដឹងដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី)

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

	រដូវកាល	ប្រភេទនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ/ព្រឹត្តិការណ៍	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
សីតុណ្ហភាពប្រចាំឆ្នាំ		ថយចុះ	ល្អណាស់
សីតុណ្ហភាពប្រចាំរដូវកាល	និទាឃរដូវ	កើនឡើង	ល្អ
សីតុណ្ហភាពប្រចាំរដូវកាល	រដូវក្តៅ	កើនឡើង	ល្អណាស់

គ្រោះអាកាសធាតុ (មហន្តរាយ) ​

គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
ព្យុះតំបន់ត្រូពិច	ល្អណាស់
ព្យុះភ្លៀងតាមតំបន់	ល្អណាស់

គ្រោះមហន្តរាយអាកាសធាតុ

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
រលកកម្តៅ	ល្អណាស់
រាំងស្ងួត	ល្អណាស់

គ្រោះមហន្តរាយជីវៈសាស្ត្រ

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
ការមានបញ្ហាសត្វល្អិត/ដង្កូវ	មិនស្គាល់

6.4 ការវិភាគថ្លៃដើម និងអត្ថប្រយោជន៍

តើផលចំណេញ និងថ្លៃដើមត្រូវបានប្រៀបធៀបគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច (ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី)?

តើផលចំណេញ និងការថែទាំ/ ជួសជុលត្រូវបានប្រៀបធៀបគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច (ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី)?

មតិយោបល់:

El proyecto FAOMX-Protierras es un pilotaje a 3 años, por lo cual los ingresos en el largo plazo son estimativos de acuerdo con los valores actuales en este segundo año de trabajo

6.5 ការទទួលយកបច្ចេកទេស

• 10-50%

បើអាច សូមបញ្ជាក់ពីបរិមាណ (ចំនួនគ្រួសារ និង/ ឬតំបន់គ្របដណ្តប់):

Aproximadamente 10 productores están practicando la tecnología en aproximadamente 3-4 ha

ក្នុងចំណោមគ្រួសារទាំងអស់ដែលអនុវត្តបច្ចេកទេស តើមានប៉ុន្មាន​គ្រួសារ​ដែល​ចង់​ធ្វើ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង ដោយមិន​ទទួល​បាន​សម្ភារៈ​លើក​​ទឹកចិត្ត/​ប្រាក់ឧបត្ថម្ភ?​:

• 50-90%

មតិយោបល់:

Esta tecnología tradicional después de la intervención de PROTIERRAS ya que se estaba perdiendo; pero incentivos como la asistencia técnica y algunos insumos como la inoculación de la semilla han retomado el sistema con 10 productores, cuando solo 1 o 2 aun la estaban practicando

6.6 ការបន្សុំា

តើថ្មីៗនេះ បច្ចេកទេសនេះត្រូវបានកែតម្រូវ​ដើម្បី​បន្ស៊ាំ​ទៅនឹង​ស្ថាន​ភាព​ប្រែប្រួល​ដែរ​ឬទេ?

បាទ/ចា៎

បើឆ្លើយបាទ/ ចា៎ សូមកំណត់ថាតើស្ថានភាពប្រែប្រួលមួយណាត្រូវបានបន្ស៊ាំ:

• កម្លាំងពលកម្មដែលអាចរកបាន (ចំណាកស្រុក)

បញ្ជាក់ពីការបន្ស៊ាំនៃបច្ចេកទេស (ការរៀបចំ, ឧបករណ៍/ប្រភេទ​ ។ល។):

Se regresó a la participación de todos para apoyar a cada productor. Por ejemplo en actividades como la preparación del suelo, el cajeteo y la siembra los 10 productores se apoyan en lo que denominan localmente "guetza" (dar). Se usa mas la tracción animal que requiere menos gente para la preparación de la tierra.

6.7 ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៃបច្ចេកទេស

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៅកន្លែងរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី
Me parece buena para mi tierra, comenta el Sr. Eduardo Benitez
Con esta técnica del "cajete" puedo tener humedad para los cultivos siempre; y, no tengo que esperar que llueva.

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាស​ ទស្សនៈរបស់បុគ្គលសំខាន់ៗ
La tecnología de la "Milpa de cajete" es demandante de mano de obra; pero permite rescatar por un lado el tequio organizando a las personas productoras del campo en un concepto de Escuela de Campo tradicional. Es una practica de MST porque por un lado conserva el suelo con las actividades agronómicas y por la otra capta y aproviciona la humedad en la micro cuenca o cajete permitiendo que las semillas germinen y produzcan.
Asimismo conserva la semilla de maíz criolla mixteca desarrollada por los índigenas, adaptada a las condiciones de sequía, siendo un material génetico propio de su biodiversidad agrícola que podría apoyar a otras etnias con problemas de agua

6.8 ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យនៃបច្ចេកទេស និងវិធីសាស្ត្រដោះស្រាយ

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Escasa mano de obra por la emigración	Regresando al tequio donde se incorporen jóvenes y mujeres

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកចងក្រងឬបុគ្គលសំខាន់ៗ	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Una debilidad es que solo personas de mediana edad y ancianos practican el sistema, pudiendo desaparecer este conocimiento indígena que ha demostrado adaptación al cambio climático y que asegura su alimentación	Trabajo comunitario para atraer a los jóvenes al sistema demostrando que con las innovaciones la tecnología puede generar alimento seguro e ingresos

7.1 វិធីសាស្ត្រ/ ប្រភពនៃព័ត៌មាន

7.2 ឯកសារយោងដែលបានចេញផ្សាយ

ចំណងជើង អ្នកនិពន្ធ ឆ្នាំ ISBN:

El sistema de jollas una técnica de riego no convencional en la Mixteca. En: Boletín del archivo histórico del agua. Año 13, número especial, 2008. Comisión Nacional del Agua. SEMARNAT. México, D.F. pag. 6-16.

មានប្រភពមកពីណា? ថ្លៃដើមប៉ុន្មាន?

En internet. Gratuito. https://issuu.com/paraentendernosmejor/docs/boletin_del_archivo_historico_del_agua

7.3 ចូលទៅទាញយកឯកសារដែលពាក់ព័ន្ធតាមបណ្តាញអ៊ិនធឺណែត

ចំណងជើង/ ពណ៌នា:

Razas de maíz en México. Se reconoce una amplia diversidad de maíces distribuidos desde el sur de Puebla hasta la Mixteca Alta en Oaxaca, que comparten características intermedias entre las razas Cónico y Chalqueño, del centro del país, con la raza Bolita de los Valles Centrales de Oaxaca y las razas Pepitilla y Ancho de Guerrero (Muñoz 2003).

វេបសាយ:

http://www.biodiversidad.gob.mx/usos/maices/grupos/Mixteco.html

ចំណងជើង/ ពណ៌នា:

El tequio y la siembra del maiz de cajete. Comisión Nacional para el Desarrollo de los Pueblos Indígenas (CNDI)

វេបសាយ:

https://www.youtube.com/watch?v=FpuMvtc04Bo