Технологиуд

Microcuencas de captación de agua para el cultivo Milpa en La Mixteca Oaxaqueña [Мексик ]

Maíz de cajete

technologies_3839 - Мексик

Бүрэн байдал: 94%

1. Ерөнхий мэдээлэл

1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл

Мэдээлэл өгсөн хүн (с)

Газар ашиглагч :

Valencia García Agustín

N/A

N/A

FAOMEX-Protierras

Domicilio conocido. Buenavista. Santiago Tilantongo, Oaxaca

Мексик

Газар ашиглагч :

García Benitez Israel

N/A

N/A

FAOMEX-Protierras

Domicilio Conocido. Buenavista. Santiago Tilantongo. Oaxaca

Мексик

Газар ашиглагч :

García Santiago Isacc Aquino

N/A

N/A

FAOMEX-Protierras

Domicilio Conocido. El Progreso. santiago Tilantongo. Oaxaca

Мексик

ГТМ мэргэжилтэн :
Investigador:
ГТМ мэргэжилтэн :
Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн төслийн нэр (шаардлагатай бол)
FAOMEX-Protierras ( FAO México - GEF)

1.3 ВОКАТ-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл

Мэдээллийг хэзээ (газар дээр нь) цуглуулсан бэ?

18/05/2018

Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн:

Тийм

1.4 Технологи тогтвортой гэдгийг баталгаажуулах

Энэ технологийг газрын доройтлыг бууруулж, газрын тогтвортой менежментийг хангахад тохиромжтой гэж үзэж болох уу?

Үгүй

Тайлбар:

Es una tecnología de adaptación al cambio climático con prácticas de laboreo tradicional en el suelo consistentes en el arado o barbecho con tracción animal o humana utilizando pala. Asimismo se elaboran a lo largo de los surcos pequeñas hondonadas denominadas "cajetes" o micro cuencas cuya función es captar el agua y guardar la humedad para la planta. Además se usa semilla local criolla cuyas características principales es que soporta la sequía por su adaptación a las condiciones secas de la región. No se usan plaguicidas.

2. ГТМ Технологийн тодорхойлолт

2.1 Технологийн товч тодорхойлолт

Технологийн тодорхойлолт:

La tecnología denominada “Microcuencas de captación de agua para el cultivo Milpa en La Mixteca Oaxaqueña” consiste en un sistema de cultivo tradicional realizado por agricultores indígenas mixtecos, para la producción de milpa (maíz, frijol, haba, chile y algunas plantas comestibles y medicinales) establecidas o sembradas en pequeñas parcelas comunales (0.25 hasta 1.0 hectárea). Para aprovechar la humedad se realizan pequeñas microcuencas en la tierra, denominadas localmente “cajetes” para facilitar el aprovisionamiento de agua,aprovechar las escasas lluvias de la región y conseguir producción

2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тодорхойлолт

Тодорхойлолт:

La tecnología se aplica en la región Mixteca Oaxaqueña con un clima semiseco cuyas sequías recurrentes han forjado la adaptación de sus habitantes indígenas de origen "mixteco". Una es la migración como medio de vida; pero los que se quedan continúan cultivando sus suelos de color rojo, cuyos medios para la subsistencia es la tierra, los cuales han transmitido la tecnología que denominan “cajete”. La estrategia es captar agua de lluvia y/o escurrimiento para guardar humedad en el suelo y poder generar producción en el sistema llamado “milpa”. Sus características son el trabajo en equipo denominado “guetza” (dar), donde todos los productores se ayudan y promueven la biodiversidad de su semilla única y adaptada. Esta práctica es una adaptación al cambio climático, dado los fenómenos de sequía recurrentes en los últimos 20 años. Los componentes principales de esta tecnología son la preparación del suelo en pequeñas ollas, cuyo instrumento de labranza consta de una especie de media luna metálica, la que sirve para romper y formar el "cajete" en el suelo; y, en el otro extremo terminado en punta (también metálico) es utilizado para picar orificios en la tierra para depositar la semilla de maíz, principalmente calabaza, frijol u otra planta comestible. Se usa semilla de maíz criolla ex profeso obtenida a través de generaciones, la cual es sembrada antes de las lluvias. Debe sembrarse por el mes de febrero y/o principios de marzo, puesto que es de ciclo largo (9-10 meses) alcanzando alturas superiores a los 2.00 metros, produciendo mazorcas grandes con granos blancos muy apreciados por los productores. El propósito es asegurar producción para la alimentación, adelantando la siembra del maíz dadas las condiciones climáticas de la región. Ello se refleja siempre en tener algo de producción en relación a otros sistemas, tales como el maíz de temporal, sembrado cuando ya existe lluvia. Los insumos principales son la preparación del suelo, la formación de la olla o "cajete" y la semilla local. Todas las actividades son desarrolladas manualmente y con apoyo de tracción animal. Se siembra en espacios pequeños, para poder trabajar una o dos personas. Actualmente está retomando importancia por las personas de mediana y tercera edad en cooperación participativa. Los impactos que se han observado son rendimientos más estables en condiciones adversas; del aprovisionamiento de agua en el suelo; la calidad en la semilla y de ser amigable con el medio ambiente, al utilizar formas de producción benéficas para el suelo y adaptadas al cambio climático. La tecnología es compatible con la forma de pensar del productor "mixteco", el cual es arraigado a la tierra en sus usos y costumbres. La migración ha obstaculizado que el sistema continúe ya que los jóvenes se enrolan en actividades fuera de su región. El productor no utiliza fertilizantes químicos, solo distribuye sobre el terreno el estiércol vacuno y ovino, además de los desechos de la cocina (cenizas y desperdicios orgánicos), que contribuyen a proveer de nutrientes a la milpa, por lo que puede considerarse como un sistema de producción orgánico.

2.3 Технологийн гэрэл зураг

Гэрэл зурагтай холбоотой ерөнхий тэмдэглэл:

Las fotografías fueron tomadas en diversas fases del ciclo fenológico del maíz y en algunas de las actividades para el el establecimiento del sistema

2.4 Технологийн дүрс бичлэг

Тайлбар, товч тодорхойлолт:

https://www.youtube.com/watch?v=CFMwEzNHvII "El tequio y la siembra de maíz cajete". Video de

Он, сар, өдөр:

19/07/2018

Байршил:

Tierra Colorada. Mixteca Oaxaqueña. Describe el tequio y el sistema de maíz de cajete

Зураглаачийн нэр:

Jaime Hernández. Video realizado por la Comisión Nacional par el Desarrollo de los Pueblos Indígenas (CNDI). Oaxaca. México. Video de 19:36 minitos

2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон/ бүс нутаг/ байршил

Улс:

Мексик

Улс/аймаг/сум:

Mixteca Oaxaqueña/Oaxaca/Sur de México

Байршлын дэлгэрэнгүй тодорхойлолт:

El Progreso. Santiago Tilantongo. Oaxaca

2.6 Хэрэгжсэн хугацаа

Байгуулсан тодорхой оныг мэдэхгүй бол баримжаа хугацааг тодорхойл:
  • >50 жилийн өмнө (уламжлалт)

2.7 Технологийн танилцуулга

Технологийг хэрхэн нэвтрүүлснийг тодорхойл:
  • Уламжлалт системийн хэсэг (> 50 жил)
Тайлбар (төслийн төрөл г.м.):

La tecnología se esta desarrollando como apoyo del proyecto de FAOMX-Protierras en Sitios de Intervención Demostrativa (SID) manejados por el INIFAP en un concepto de Escuela de Campo; bajo Carta Acuerdo con FAO México

3. ГТМ технологийн ангилал

3.1 Технологийн үндсэн зорилго (ууд)

  • үйлдвэрлэлийг сайжруулах
  • уур амьсгалын өөрчлөлт/ экстрим байдал болон түүний нөлөөлөлд дасан зохицох
  • үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох
  • нийгэмд үзүүлэх үр нөлөөг бий болгох

3.2 Технологи нэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(үүд)

Тариалангийн талбай

Тариалангийн талбай

  • Нэг наст үр тариа
Гол нэрийн үр тариа (арилжааны болон хүнсний таримал):

Maíz, calabaza, frijol, chile, haba, plantas medicinales y aromáticas

3.3 Газар ашиглалтын тухай нэмэлт мэдээлэл

Технологи хэрэгжүүлсэн газрын усан хангамж:
  • Байгалийн усалгаатай
Жилд ургамал ургах улирлын тоо:
  • 1
Тодорхойлно уу:

Se siembra un sola vez al año con maíz asociado con calabaza, fríjol, haba u otro cultivo

Малын нягт (шаардлагатай бол):

N/A

3.4 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах вэ

  • хөрсийг бага гүнд боловсруулах
  • Ус хуримтлуулах

3.5 Технологийн хамрах талбай

Технологи өргөн дэлгэрсэн эсхийг тодорхойл:
  • тодорхой газар хэрэгжсэн/ жижиг талбайд төвлөрсөн
Тайлбар:

La tecnología se encuentra en parcelas diversas pero no en un área continua

3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ

Агрономийн арга хэмжээ

Агрономийн арга хэмжээ

  • А5: Үрийн менежмент, сайжруулсан сорт
  • А6: Бусад
Барилга байгууламжийн арга хэмжээ

Барилга байгууламжийн арга хэмжээ

  • S4: Тэгшилсэн ба шаталсан шуудуу, нүх
бусад арга хэмжээ

бусад арга хэмжээ

Тайлбар:

En otras medidas se realiza formación de micro cuencas o "cajetes" con instrumentos de labranza manual (pala) o tracción animal (yunta o arado jalado por bueyes) para el cultivo de maíz asociado (milpa).

3.7 Технологид харгалзах газрын доройтлын төрөл

хөрс усаар эвдрэх

хөрс усаар эвдрэх

  • Wt: Хөрсний гадаргын угаагдал
хөрсний физик доройтол

хөрсний физик доройтол

  • Pc: Хөрс дагтарших
Тайлбар:

En la zona se presentó fuerte tala de árboles en pasdas decádas y erosión del suelo (canalillos, pedestales y cárcavas de gran dimensión) que aún persisiten

3.8 Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх, сааруулах ба нөхөн сэргээх

Газрын доройтолтой холбоотойгоор Технологи ямар зорилго тавьсан болохыг тодорхойл:
  • газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх
  • Газрын доройтлыг бууруулах
Тайлбар:

En el entorno y en la misma parcela se observan reforestaciones en pequeños conglomerados o en la periferia como parte de las intervenciones que han realizado diversas instituciones para tratar de recuperar la región, tales como SAGARPA, CONAFOR, ONGs, y otras. También puede considerarse una "restauración" o "recuperación" del suelo, no obstante que lo que se pierde ya no se recupera.

4. Техникийн нөхцөл, хэрэгжүүлсэн үйл ажиллагаа, материал ба зардал

4.1 Технологийн техник зураг

Зохиогч:

Enrique Montes

Он, сар, өдөр:

28/06/2018

4.2 Техникийн үзүүлэлт/ техникийн зургийн тайлбар

En el dibujo técnico o esquema se observa lo siguiente:
1. El predio o parcela es una superficie pequeña atendida por un productor de 80 años de edad el cual trabaja el maíz de cajete cada año en compañia de su esposa y con apoyo de su hijo en algunas actividades.
2. El sistema "milpa de cajete" consiste en realizar pequeñas microcuencas o "cajetes" con una herramienta especializada denominada "pala de cajete". Es un sistema de humedad también conocido como de "cajete" o "picado" debido a la forma de siembra que consiste en excavar con la media luna de la pala, una pequeña fosa o "cazuela" de aproximadamente 30-40 centímetros de diámetro con 10 a 30 centímetros de profundidad denominado 2 "cajete". Una vez encontrada la humedad con el otro extremo se "pica" al centro haciendo un pequeño hoyo en donde se depositan las semillas. La función de este "cajete" es recolectar el agua de lluvia teniendo cada mata de milpa su propia zona de aprovisionamiento de agua (inciso b).
3. La innovación en cuanto al arreglo topológico impulsada con el proyecto en convenio con el INIFAP, es que la distancia promedio entre matas es de 0.70 m y entre surcos de 0.70 m. Cada mata lleva dos o tres semillas de maíz, una de frijol y en ocasiones una de calabaza. Esta última especie, los agricultores la distribuyen mas espaciada porque su crecimiento es más amplio y cubre el terreno. También hay ciclos que siembran haba y/o frijol.
4. Existe una labor o actividad fundamental denominada aporque o aterrado que consiste en arrimar tierra a la mata o milpas para que tenga mayor soporte y que las raíces profundicen más en buscar humedad y evitar que la planta se caiga por acción del viento (acame) debido a su tamaño. También tiene mayor oportunidad de atrapar los nutrientes; no obstante que los mixtecos no agregan materia orgánica al sistema (ver inciso c).
5. El sistema se ha instalado en pendientes entre un 10% hasta un 30% realizando terrazas de formación sucesiva o bordos dejando una franja entre bordos donde se siembra el maíz de "cajete" (ver inciso d).
6. En los bordos se planta maguey (Agave angustifolia), nopal ( Nopal ficus-indica) o guaje (Leucaena leucocephala); pero no obstante que no es parte del sistema, se utiliza como protección, alimento y también para producir bebidas refrescantes tradicionales con bajo grado o contenido de alcohol para el caso del maguey. (Ver inciso a).

4.3 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл

Үнэ өртөг, оруулсан хувь нэмрийг хэрхэн тооцсоныг тодорхойл:
  • Технологийн нэгж тус бүр
Талбайн хэмжээ ба нэгжийг тодорхойл:

1521 m2

Хэрэв талбайг орон нутгий нэгжээр тооцсон бол нэг га-д хөрвүүлэх итгэлцүүрийг тодорхойл:

N/A

бусад/үндэсний мөнгөн нэгж (тодорхойл):

Pesos mexicanos

Ам.доллар ба үндэсний мөнгөн нэгж хоорондын хөрвөх үнийг тодорхойл (шаардлагатай бол): 1 USD =:

19.13

Хөлсний ажилчны нэг өдрийн цалингийн хэмжээг тодорхойлно уу:

$150.00 por día o jornal

4.4 Бий болгох үйл ажиллагаа

Үйл ажиллагаа Арга хэмжээний төрөл Хугацаа
1. Barbecho con yunta Агрономийн Diciembre
2. Cruza con yunta Агрономийн Enero
3. Rayado y surcado Агрономийн Febrero
4. Selección de semilla en mazorca Агрономийн Febrero
5. Cajete y siembra de maíz asociado con calabaza y frijol enredador tipo IV Агрономийн Febrero
6. Labrada con yunta (aterrado) dos veces Агрономийн Abril
7. Deshierbe Агрономийн Abril y/o Mayo
8. Inoculación de semilla con micorriza Агрономийн Febrero
9. Cosecha Агрономийн Noviembre y parte de diciembre
10. Corte de zacate o forraje Агрономийн Noviembre
11. Control de plagas Агрономийн Mayo y julio
Тайлбар:

La lista de actividades para el establecimiento puede variar en tanto el productor aplique control para plagas con remedios caseros. En las labores se introdujo el inoculante (micorrizas) como una de la innovaciones que el INIFAP ha introducido en los agricultores a raíz del convenio con PROTIERRAS

4.5 Бий болгоход шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг

Зардлын нэр, төрөл Хэмжих нэгж Тоо хэмжээ Нэгжийн үнэ Зардал бүрийн нийт өртөг Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт Mano de obra para realizar el cajete y la siembra jornal 4.0 150.0 600.0 100.0
Хөдөлмөр эрхлэлт Mano para la labrada jornal 4.0 150.0 600.0 100.0
Хөдөлмөр эрхлэлт Mano de obra para deshierbe jornal 4.0 150.0 600.0 100.0
Хөдөлмөр эрхлэлт Mano de obra para inoculación jornal 0.5 150.0 75.0 100.0
Тоног төхөөрөмж Mano de obra para cosechar jornal 2.0 150.0 300.0 100.0
Тоног төхөөрөмж Mano de obra para corte de zacate o forraje jornal 2.0 150.0 300.0 100.0
Тоног төхөөрөмж Mano de obra para control de plagas jornal 2.0 150.0 300.0 100.0
Тоног төхөөрөмж Yunta para cruza parcela 1.0 350.0 350.0 100.0
Тоног төхөөрөмж Yunta para rayado y surcado parcela 1.0 350.0 350.0 100.0
Тоног төхөөрөмж Yunta para barbechar parcela 1.0 350.0 350.0 100.0
Тоног төхөөрөмж Herramienta para el cajeteo y siembra juego 2.0 300.0 600.0 100.0
таримал материал Semilla de maíz kg 3.0 10.0 30.0 100.0
Бордоо ба биоцид Inoculante (micorrizas) litro 0.5 150.0 75.0
Бордоо ба биоцид Preparados caseros para cogollero y huitlacoche litro 2.0 100.0 200.0 100.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг 4730.0
Хэрэв газар ашиглагч нийт зардлын 100% -иас бага хэсгийг төлсөн бол хэн голлох зардлыг гаргасан бэ:

Para el caso del inoculante el costo fue pagado por PROTIERRAS

Тайлбар:

Son productores de subsistencia que costean todo el proceso productivo, en cuya parcela tienen rendimientos se 100 hasta 150 kg con un precio en el mercado de $7.00 x kg.

Nota: Donde se indica parcela se refiere a superficie del productor, cuya área es de 1521 m2

4.6 Арчилгаа/ урсгал үйл ажиллагаа

Үйл ажиллагаа Арга хэмжээний төрөл Хугацаа/ давтамж
1. Barbecho con yunta Агрономийн Diciembre
2. Cruza con yunta Агрономийн Enero
3. Rayado y surcado Агрономийн Febrero
4. Selección de semilla en mazorca Агрономийн Febrero
5. Cajete y siembra de maíz asociado con calabaza Агрономийн Febrero
6. Labrada con yunta (aterrado) dos veces Агрономийн Abril
7. Deshierbe Агрономийн Abril o Mayo
8. Inoculación de semilla con micorriza Агрономийн Febrero
9. Cosecha Агрономийн Octubre
10. Corte de zacate o forraje Агрономийн Noviembre
11. Control de plagas Агрономийн Entre mayo y julio
Тайлбар:

Estas actividades recurrentes se realizan cada año y son idénticas a las de establecimiento ya que se realizan las micro cuencas o "cajetes"; y, se vuelve a sembrar la milpa con las mismas labores en los tiempos que se señalan, por lo tanto los costos que el productor realiza son los mismos, considerando los incrementos por mano de obra. La innovaciones previstas por el proyecto PROTIERRAS a través de Escuelas de Campo dirigidas por el Instituto de Investigaciones Agrícolas, Pecuarias y Forestales (INIFAP) ya iniciaron en este año con la inoculación de la semilla de maíz y las asociaciones de calabaza, haba, fríjol y otras semillas.

4.7 Арчилгаа/урсгал ажилд шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг (нэг жилд)

Боломжтой бол доорхи хүснэгтийн дагуу технологийг бий болгоход гарсан зардлыг тодорхойлж нийт болон нэгжийн өртгийг зааж өгнө үү. Хэрэв зардалыг задалж чадахгүй бол Технологийг арчилах, тордоход гарсан зардлыг баримжаагаар тооцож оруулна уу:

4730.0

Зардлын нэр, төрөл Хэмжих нэгж Тоо хэмжээ Нэгжийн үнэ Зардал бүрийн нийт өртөг Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт Mano de obra para realizar el cajete y la siembra jornal 4.0 150.0 600.0
Хөдөлмөр эрхлэлт Mano de obra para la labrada jornal 4.0 150.0 600.0
Хөдөлмөр эрхлэлт Mano de Obra para el deshierbe jornal 4.0 150.0 600.0
Хөдөлмөр эрхлэлт Mano de obra para la inoculación jornal 0.5 150.0 75.0
Тоног төхөөрөмж Mano de obra para cosechar jornal 2.0 150.0 300.0
Тоног төхөөрөмж Mano de obra para corte de zacate o forraje jornal 2.0 150.0 300.0
Тоног төхөөрөмж Mano de obra para control de plagas jornal 2.0 150.0 300.0
Тоног төхөөрөмж Yunta para cruza parcela 1.0 350.0 350.0
Тоног төхөөрөмж Yunta para rayado y surcado parcela 1.0 350.0 350.0
Тоног төхөөрөмж Yunta para barbechar parcela 1.0 350.0 350.0
Тоног төхөөрөмж Herramienta para cajeteo y siembra juego 2.0 300.0 600.0
таримал материал Semilla de maíz kg 3.0 10.0 30.0
Бордоо ба биоцид Inoculante (micorrizas) litro 0.5 150.0 75.0
Бордоо ба биоцид Preparados caseros para cogollero y huitlacoche litro 2.0 100.0 200.0
Технологийн арчилгаа/урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах нийт үнэ өртөг 4730.0
Хэрэв газар ашиглагч нийт зардлын 100% -иас бага хэсгийг төлсөн бол хэн голлох зардлыг гаргасан бэ:

Solamente el inoculante no fue pagado por el productor, Este fue otorgado por PROTIERRAS

Тайлбар:

Se tienen contempladas otras innovaciones para la parcela como el arreglo topológico, la aplicación de bioles como biofertilizantes, la selecceión de semilla en planta y la utilización de bolsas conservadoras de granos para evitar pérdidas pos cosecha por roedores, palomillas, hongos u otros parásitos.

4.8 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл

Өртөг, зардалд нөлөөлөх гол хүчин зүйл:

Los escasos ingresos del productor, la falta de mano de obra para el tequio, personas de la tercera edad con mala salud, el errático temporal de lluvias, la emigración y otros

5. Байгаль ба нийгмийн нөхцөл

5.1 Уур амьсгал

Жилийн нийлбэр хур тундас
  • < 250 мм
  • 251-500 мм
  • 501-750 мм
  • 751-1,000 мм
  • 1,001-1,500 мм
  • 1,501-2,000 мм
  • 2,001-3,000 мм
  • 3,001-4,000 мм
  • > 4,000 мм
Жилийн дундаж хур тунадас (хэрэв мэдэгдэж байвал), мм:

600.00

Хур тунадасны талаархи тодорхойлолт/ тайлбар:

Lluvias torrenciales y erráticas en verano por cambio climático y algunas heladas

Холбогдох цаг уурын станцын нэр:

Estación Yanhuitlán, Oaxaca

Агро-уур амьсгалын бүс
  • хагас хуурай

Es un clima semiárido, con lluvias erráticas que se presentan entre los meses de junio a septiembre con fuertes oleadas de calor y temperaturas de mas de 30 grados centígrados durante los meses de marzo a mayo.

5.2 Гадаргын хэлбэр

Дундаж налуу:
  • хавтгай (0-2 %)
  • бага зэрэг налуу (3-5 %)
  • дунд зэрэг налуу (6-10 % )
  • хэвгий (11-15 %)
  • налуу (16-30 %)
  • их налуу (31-60 % )
  • эгц налуу (>60 %)
Гадаргын хэлбэр:
  • тэгш өндөрлөг / тал
  • нуруу
  • уулын энгэр
  • дов толгод
  • бэл
  • хөндий
Өндрийн бүслүүр:
  • 0-100 д.т.д. м.
  • 101-500 д.т.д. м.
  • 501-1,000 д.т.д м.
  • 1,001-1,500 д.т.д м.
  • 1,501-2,000 д.т.д м.
  • 2,001-2,500 д.т.д. м.
  • 2,501-3,000 д.т.д. м.
  • 3,001-4,000 д.т.д м.
  • > 4,000 д.т.д. м.
Технологи дараах асуудалд хандсан эсэхийг тодорхойл:
  • хамааралгүй

5.3 Хөрс

Хөрсний дундаж зузаан:
  • маш нимгэн (0-20 см)
  • нимгэн (21-50 см)
  • дунд зэрэг зузаан (51-80 см)
  • зузаан (81-120 cм)
  • маш зузаан (>120 cм)
Хөрсний бүтэц (өнгөн хөрс):
  • дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
Хөрсний бүтэц (>20 см-ээс доош):
  • дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
Өнгөн хөрсөнд агуулагдах ялзмаг:
  • бага (<1 % )
Боломжтой бол хөрсний бүрэн тодорхойлолт, боломжит мэдээллийг өгнө үү, жишээ нь хөрсний төрөл, хөрсний урвалын орчин/хүчиллэг байдал, катион солилцох чадавхи, азотын хэмжээ, давсжилт г.м.

Se tienen resultados de laboratorio, los cuales se anexan en PDF- Los suelo en general son someros con una profundidad de 20 a 40 centímetros. No obstante, se pude comentar que las características generales de los suelo son de textura media con presencia de caliches y pedregosidad superficial en algunas parcelas que cubre n un 25%. En cuanto a la estructura, presentan bloques y algunas parcelas se presentan agregados. Son pobres en materia orgánica con porcentajes entre 1.0 y 1.5%.

5.4 Усны хүртээмж ба чанар

Гүний усны түвшин:

> 50 м

Гадаргын усны хүртээмж:

хангалтгүй/ байхгүй

Усны чанар (цэвэршүүлээгүй):

ашиглах боломжгүй

Усны давсжилтын асуудал бий юу?

Үгүй

Энэ газар үерт автдаг уу?

Үгүй

Усны чанар, нөөцийн талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:

Solo hay disponiblidad para los cultivos y animales en el ciclo de ´lluvias (marzo-abril hasta septiembre)

5.5 Биологийн олон янз байдал

Зүйлийн олон янз байдал:
  • Их
Амьдрах орчны олон янз байдал:
  • дунд зэрэг
Биологийн олон янз байдлын талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:

No se disponen de inventarios

5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тухай мэдээлэл

Суурьшмал эсвэл нүүдлийн:
  • Суурьшмал
Үйлдвэрлэлийн системийн зах зээлийн чиг баримжаа:
  • амь зуух арга хэлбэрийн (өөрийгөө хангах)
Бусад эх үүсвэрээс олох орлого:
  • Нийт орлогын 10-50 %
Чинээлэг байдлын түвшин:
  • нэн ядуу
  • ядуу
Хувь хүн эсвэл бүлэг:
  • бүлэг / олон нийтийн
Механикжилтын түвшин:
  • гар ажил
  • ердийн хөсөг
Хүйс:
  • эрэгтэй
Газар ашиглагчийн нас:
  • дунд нас
  • ахимаг нас
Газар ашиглагчдын бусад шинж чанарыг тодорхойл:

Existe una gran dependencia de las remesas que envían los migrantes. Los hombres son los dueños y trabajan la tierra. En el caso de las mujeres no son dueñas ni ejercen derechos por la tierra. Generalmente ellas, en compañía de niños y niñas cuidan los hatos de borregos y/o chivos, Son etnias de origen "mixteco" con un pasado glorioso en la región, la cual ha sido depredada en recursos naturales. Se rigen por usos y costumbres, pero la emigración ha traído otras formas de interactuar y trabajar en el campo

5.7 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчийн өмчилж буй, эзэмшиж буй, түрээсэлж буй эсвэл ашиглаж буй (ашиглах эрх) газрын талбай

  • < 0.5 га
  • 0.5-1 га
  • 1-2 га
  • 2-5 га
  • 5-15 га
  • 15-50 га
  • 50-100 га
  • 100-500 га
  • 500-1,000 га
  • 1,000-10,000 га
  • > 10,000 га
Энэ талбай том, жижиг, дунд алинд хамаарах вэ (орон нутгийн нөхцөлд харгалзуулна уу)?
  • бага-хэмжээний
Тайлбар:

La tenencia de la tierra es combinada encontrando ejidal y comunal en un 90%; y, el resto es pequeña propiedad, definida por las condiciones de la erosión, ubicación de la parcela, mano de obra y agua

5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх

  • individual, ejidal o comunal con y sin titulo
Газар ашиглах эрх:
  • нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
Ус ашиглах эрх:
  • хувь хүн

5.9 Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж

эрүүл мэнд:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
боловсрол:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
техник зөвлөгөө:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
хөдөлмөр эрхлэлт (жишээ нь, ХАА-аас өөр):
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
зах зээл:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
эрчим хүчний хангамж:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
зам тээвэр:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
усан хангамж ба ариутгал:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
санхүүгийн үйлчилгээ:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн

6. Үр нөлөө ба дүгнэлт

6.1 Технологийн талбайд үзүүлсэн нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө

Үйлдвэрлэл

газар тариалангийн үйлдвэрлэл

буурсан
нэмэгдсэн
ГТМ хэрэгжихээс өмнөх тоо хэмжээ:

2 t/ha

ГТМ хэрэгжиснээс хойшхи тоо хэмжээ:

4 t/ha

Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Los estimaciones de rendimientos se obtuvieron para el cultivo del maíz, al comparar el sistema milpa en cajete contra productores que siembran el maíz hasta que llueve y sin hacer cajetes

үр тарианы чанар

буурсан
нэмэгдсэн
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

No se sabe

бүтээмж буурах эрсдэл

Нэмэгдсэн
Буурсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

El maíz de cajete contra el maíz de temporal donde no se utilizan las micro cuencas ni el maíz criollo especializado en sequía disminuye el fracaso a producir por su alta adaptación a los cambios en la lluvia.

үйлдвэрлэлийн газар

буурсан
нэмэгдсэн

газрын менежмент

саад учирсан
хялбаршсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Al realizar el cajeteo se complican labores posteriores, tales como el rastreo o aporque de tierra, debido a que los cajetes o micro cuencas dificultan el paso de tracción animal

Нийгэм-соёлын үр нөлөө

хүнсний аюулгүй байдал/ өөрийн хэрэгцээг хангах

буурсан
сайжирсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Las posibilidades de tener alimento aumentan con el sistema; no obstante que no existan buenas lluvias el maíz de cajete produce con la escasa humedad del suelo que se acumula en las micro cuencas y la alta capacidad de la semilla para soportar la sequía.

ГТМ/ газрын доройтлын мэдлэг

буурсан
сайжирсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Ha mejorado debido a los comentarios y evidencias de los productores, cuyo reconocimiento a las innovaciones que propone el proyecto en prácticas de MST se han incrementado como réplicas

нийгэм, эдийн засгийн хувьд эмзэг бүлгийнхний нөхцөл байдал

муудсан
сайжирсан

Экологийн үр нөлөө

Усны эргэлт/ илүүдэл

ус хураах / цуглуулах

буурсан
сайжирсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Se incrementa la capacidad del suelo con el "cajete" ya que permite menores escurrimientos en la parcela y por el contrario, permite que el agua penetre lentamente al suelo para reteniendo por mas tiempo la humedad para las plantas

Хөрс

хөрсний чийг

буурсан
нэмэгдсэн
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Se aprecia la mayor humedad en el sistema contra el maíz sembrado sin los cajetes

хөрс алдагдах

Нэмэгдсэн
Буурсан

шимт бодисын эргэлт/ сэргэлт

буурсан
нэмэгдсэн
Биологийн олон янз байдал: ургамал, амьтан

Ургамалын бүрхэвч

буурсан
нэмэгдсэн

ургамлын төрөл, зүйл

буурсан
нэмэгдсэн
Уур амьсгал болон гамшгийн эрсдлийг бууруулах

гангийн нөлөө

Нэмэгдсэн
Буурсан

циклон, бороо, шуурганы нөлөө

Нэмэгдсэн
Буурсан

бичил уур амьсгал

муудсан
сайжирсан

6.2 Технологийн талбайн гадна үзүүлсэн үр нөлөө

Нөлөөллийн үнэлгээнд хамаарах нэмэлт тайлбар:

Se desconocen los impactos fuera del sitio

6.3 Технологийн уур амьсгалын өөрчлөлт, цаг агаарын гамшигт үзэгдэлд өртөх байдал ба эмзэг байдал (газар ашиглагчийн бодлоор)

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт
Улирал Уур амьсгалын өөрчлөлт/экстрим үзэгдлийн төрөл Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
жилийн дундаж температур Бууралт маш сайн
улирлын температур хавар Өсөлт сайн
улирлын температур зун Өсөлт маш сайн

Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)

Цаг уурын гамшигт үзэгдэл
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
тропикийн шуурга маш сайн
орон нутгийн аадар бороо маш сайн
Уур амьсгалын гамшиг
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
хэт халалт маш сайн
ган гачиг маш сайн
Биологийн гамшиг
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
шавьж / хорхойн олшрол мэдэхгүй

6.4 Өртөг ба ашгийн шинжилгээ

Бий болгох зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

нөлөө үл мэдэг

Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

бага зэрэг эерэг

Арчилгаа/урсгал зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

эерэг

Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

бага зэрэг эерэг

Тайлбар:

El proyecto FAOMX-Protierras es un pilotaje a 3 años, por lo cual los ingresos en el largo plazo son estimativos de acuerdo con los valores actuales en este segundo año de trabajo

6.5 Технологи нэвтрүүлэлт

  • 10-50%
Боломжтой бол, тоогоор илэрхийл (өрхийн тоо эсвэл бүрхэх талбай):

Aproximadamente 10 productores están practicando la tecnología en aproximadamente 3-4 ha

Технологи нэвтрүүлсэн хүмүүсээс хэд нь өөрийн хүчээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ, өөрөөр хэлбэл гадны тусламж дэмжлэг авалгүйгээр?
  • 50-90 %
Тайлбар:

Esta tecnología tradicional después de la intervención de PROTIERRAS ya que se estaba perdiendo; pero incentivos como la asistencia técnica y algunos insumos como la inoculación de la semilla han retomado el sistema con 10 productores, cuando solo 1 o 2 aun la estaban practicando

6.6 Дасан зохицох

Бий болсон өөрчлөлтөд зохицуулан технологийг өөрчилсөн үү?

Тийм

Хэрэв Тийм бол ямар өөрчлөлтөд дасан зохицсон бэ:
  • ажил хөдөлмөр эрхлэх боломж (ж.нь шилжих хөдөлгөөний улмаас)
Дасан зохицох зорилгоор технологид хийсэн өөрчлөлт (хийц, материал, төрөл зүйл г.м.):

Se regresó a la participación de todos para apoyar a cada productor. Por ejemplo en actividades como la preparación del suelo, el cajeteo y la siembra los 10 productores se apoyan en lo que denominan localmente "guetza" (dar). Se usa mas la tracción animal que requiere menos gente para la preparación de la tierra.

6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд

Газар ашиглагчдын тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Me parece buena para mi tierra, comenta el Sr. Eduardo Benitez
Con esta técnica del "cajete" puedo tener humedad para los cultivos siempre; y, no tengo que esperar que llueva.
Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
La tecnología de la "Milpa de cajete" es demandante de mano de obra; pero permite rescatar por un lado el tequio organizando a las personas productoras del campo en un concepto de Escuela de Campo tradicional.

Es una practica de MST porque por un lado conserva el suelo con las actividades agronómicas y por la otra capta y aproviciona la humedad en la micro cuenca o cajete permitiendo que las semillas germinen y produzcan.
Asimismo conserva la semilla de maíz criolla mixteca desarrollada por los índigenas, adaptada a las condiciones de sequía, siendo un material génetico propio de su biodiversidad agrícola que podría apoyar a otras etnias con problemas de agua

6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийг хэрхэн даван туулах арга зам

Газар ашиглагч нарын тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Escasa mano de obra por la emigración Regresando al tequio donde se incorporen jóvenes y mujeres
Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Una debilidad es que solo personas de mediana edad y ancianos practican el sistema, pudiendo desaparecer este conocimiento indígena que ha demostrado adaptación al cambio climático y que asegura su alimentación Trabajo comunitario para atraer a los jóvenes al sistema demostrando que con las innovaciones la tecnología puede generar alimento seguro e ingresos

7. Ном зүй ба холбоосууд

7.1 Мэдээлэл цуглуулсан арга/эх үүсвэр

  • Хээрийн уулзалт, судалгаа

Una

  • Газар ашиглагчтай хийсэн ярилцлага

Tres

  • ГТМ-ийн мэргэжилтэн/шинжээчтэй хийсэн ярилцлага

Dos

7.2 Ном, хэвлэлийн ишлэл

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

El sistema de jollas una técnica de riego no convencional en la Mixteca. En: Boletín del archivo histórico del agua. Año 13, número especial, 2008. Comisión Nacional del Agua. SEMARNAT. México, D.F. pag. 6-16.

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

En internet. Gratuito. https://issuu.com/paraentendernosmejor/docs/boletin_del_archivo_historico_del_agua

7.3 Цахимаар олж болох хэвлэлийн холбоос (ж.нь ном, тайлан, видео г.м.)

Гарчиг/ тодорхойлолт:

Razas de maíz en México. Se reconoce una amplia diversidad de maíces distribuidos desde el sur de Puebla hasta la Mixteca Alta en Oaxaca, que comparten características intermedias entre las razas Cónico y Chalqueño, del centro del país, con la raza Bolita de los Valles Centrales de Oaxaca y las razas Pepitilla y Ancho de Guerrero (Muñoz 2003).

URL:

http://www.biodiversidad.gob.mx/usos/maices/grupos/Mixteco.html

Гарчиг/ тодорхойлолт:

El tequio y la siembra del maiz de cajete. Comisión Nacional para el Desarrollo de los Pueblos Indígenas (CNDI)

URL:

https://www.youtube.com/watch?v=FpuMvtc04Bo

Холбоос ба модулууд

Бүгдийг дэлгэх Бүгдийг хаах

Модулууд