1.2 ព័ត៌មានលម្អិតពីបុគ្គលសំខាន់ៗ និងស្ថាប័នដែលចូលរួមក្នុងការវាយតម្លៃ និងចងក្រងឯកសារនៃបច្ចេកទេស

ឈ្មោះគម្រោងដែលបានចងក្រងឯកសារ/ វាយតម្លៃលើបច្ចេកទេស (បើទាក់ទង)

Scaling-up SLM practices by smallholder farmers (IFAD)

ឈ្មោះអង្គភាពមួយ (ច្រើន) ដែលបានចងក្រងឯកសារ/ វាយតម្លៃបច្ចេកទេស (បើទាក់ទង)

CDE Centre for Development and Environment (CDE Centre for Development and Environment) - ប្រទេសស្វ៊ីស

1.3 លក្ខខណ្ឌទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈ វ៉ូខេត

អ្នកចងក្រង និង(បុគ្គលសំខាន់ៗ)យល់ព្រមទទួលយកនូវលក្ខខណ្ឌនានាទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈវ៉ូខេត:

បាទ/ចា៎

1.4 សេចក្តីប្រកាសស្តីពីចីរភាពនៃការពណ៌នាពីបច្ចេកទេស

តើបច្ចេកទេសដែលបានពណ៌នានេះមានបញ្ហាដែលផ្តោតលើការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី, បើដូច្នេះវាមិនអាចត្រូវបានប្រកាសថាជាបច្ចេកទេសនៃការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយចីរភាពទេ?

ទេ

2.1 ការពណ៌នាដោយសង្ខេបពីបច្ចេកទេស

និយមន័យបច្ចេកទេស:

Species of Mangoes and Oranges planted for income and food security.

2.2 ការពណ៌នាលម្អិតពីបច្ចេកទេស

ការពណ៌នា:

Growing mangoes and oranges is becoming a common practice among farmers in Northern Uganda for food security and increased household income. As seasons become shorter and erratic, failure of traditional crops like beans and maize is increasing. Mangoes and oranges are more adapted to sub-humid conditions and can endure longer dry spells yet yield well. Thus, farmers are taking on improved varieties of mangoes and oranges developed by the National Agricultural Research System. The mango and orange seedlings are planted with only spot weeding to maintain the grass cover for soil moisture. The activities involved in establishing the orchards include (1) linking up with the extension worker for information on what varieties and how to plant on which type of soils (2) site selection (3) buying seedlings (4) planting and (4) watering if planted during the dry season with the following input requirements seedlings, hired labour of at least 2-3 people paid on monthly basis and watering can. At the time of planting the land user digs a hole up to a depth of about 0.5 metres using a fork so that the roots are allowed to grow out easily and plant the fruit trees spaced at 10 metres x 10 metres allowing the grass to grow without removing or cutting. If planting is done in the dry season and the ground is too dry the farmer applies water once a week slowly using a bucket so that it has time to sink in the soil. If the land user plants during the wet season, watering is not necessary. This practice is liked because yields are high due to leaves litter as well as the demand for fruits in addition to being easily fertilised using organic fertilizer locally obtained and treated . In the long run, the high costs incurred at the time of establishment in buying seedlings and paying labour. The presence of fruits from the orchard provides both food and income to the household, which should be other crops such as maize and sim fail due to drought. What is not liked about this technology is that the grass grown in the garden is liked by livestock during the dry season. Herdsmen searching for pasture drive their animals into the gardens, resulting into constant conflicts between livestock owners and the land user. The grass also poses a risk of fire during the dry season. Additional efforts to put in place a community bylaw on controlled grazing would reduce conflicts and free range grazing of animals contrarily to fencing which may be an additional benefit to sustainably managing land by the land user.

2.3 ​រូបភាពនៃបច្ចេកទេស

2.4 វីដេអូនៃបច្ចេកទេស

2.5 ប្រទេស/តំបន់/ទីតាំងកន្លែង ដែលបច្ចេកទេសត្រូវបានអនុវត្ត និងបានគ្រប់ដណ្តប់ដោយការវាយតម្លៃនេះ

2.6 កាលបរិច្ឆេទនៃការអនុវត្ត

បង្ហាញឆ្នាំនៃការចុះអនុវត្ត:

2012

ប្រសិនបើមិនច្បាស់ឆ្នាំ សូមបញ្ជាក់កាលបរិច្ឆេទដែលប្រហាក់ប្រហែល:

• តិចជាង 10ឆ្នាំមុន (ថ្មី)

2.7 ការណែនាំពីបច្ចេកទេស

សូមបញ្ជាក់តើបច្ចេកទេសត្រូវបានណែនាំឱ្យអនុវត្តដោយរបៀបណា:

• តាមរយៈការបង្កើតថ្មីរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី
• តាមរយៈគម្រោង / អន្តរាគមន៍ពីខាងក្រៅ

មតិយោបល់ (ប្រភេទនៃគម្រោង ។ល។):

Supported by Norther Uganda Social Action Fund.

3.1 គោលបំណងចម្បង (១​ ឬច្រើន)​ នៃបច្ចេកទេសនេះ

• ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវផលិតកម្ម
• កាត់បន្ថយ, បង្ការ, ស្តារឡើងវិញនូវការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
• បង្កើតផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច

3.4 ការផ្គត់ផ្គង់ទឹក

ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកនៅកន្លែងអនុវត្តបច្ចេកទេស:

• ទឹកភ្លៀង

3.5 ក្រុម SLM ដែលបច្ចេកទេសស្ថិតនៅក្នុង

• កសិរុក្ខកម្ម
• ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងគម្របដី/ ដំណាំគម្របដី

3.6 វិធានការ SLM ដែលបញ្ចូលនូវបច្ចេកទេស

3.7 កំណត់ប្រភេទនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដីសំខាន់ៗដែលបច្ចេកទេសនេះបានដោះស្រាយ

3.8 ការពារ កាត់បន្ថយ ឬស្តារឡើងវិញនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី

បញ្ជាក់ពីគោលដៅរបស់បច្ចេកទេស ដែលផ្តោតទៅការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី:

• ការការពារការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
• ការជួសជុល/ ស្តារឡើងវិញនៃឱនភាពដីធ្ងន់ធ្ងរ

4.1 គំនូសបច្ចេកទេសនៃបច្ចេកទេសនេះ

4.2 ព័ត៌មានទូទៅដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការគណនាធាតុចូល និងថ្លៃដើម

កំណត់របៀបនៃការគណនាថ្លៃដើម និងធាតុចូល:

• ក្នុងតំបន់អនុវត្តបច្ចេកទេស

ផ្សេងៗ/ រូបិយប័ណ្ណជាតិ (បញ្ជាក់):

UGX

បើពាក់ព័ន្ធសូមកំណត់អត្រាប្តូរប្រាក់ពីដុល្លាទៅរូបិយប័ណ្ណតំបន់ (ឧ.​​ 1 ដុល្លារ​ = 79.9 រៀលនៃរូបិយប័ណ្ណប្រេស៊ីល) ៖ 1 ដុល្លារ =:

3400,0

4.3 សកម្មភាពបង្កើត

	សកម្មភាព	រយៈពេល​ (រដូវកាល)
1.	Look for land	Before estaslishment
2.	Look for seedlings and tools to use	Once before establishment
3.	Look for labour	Before establishment
4.	Dig holes (2-3 ft)	During establishment
5.	Plant suckers	During establishment
6.	Water: dry season	After estabslishment
7.	Weeding	After estabslishment

4.4 ថ្លៃដើម និងធាតុចូលដែលត្រូវការសម្រាប់ការបង្កើតបច្ចេកទេស

	បញ្ជាក់ពីធាតុចូល	ឯកតា	បរិមាណ	ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា	ថ្លៃធាតុចូលសរុប	% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម	Labour	persons	3,0	5000,0	15000,0	100,0
សម្ភារៈ	Hoe	Pieces	1,0	10000,0	10000,0	100,0
សម្ភារៈ	Spray pump hire for a week	Pieces	1,0	35000,0	35000,0	100,0
សម្ភារៈ	Panga	Pieces	2,0	7000,0	14000,0	100,0
សម្ភារៈដាំដុះ	Seedlings	Kgs	42,0	2500,0	105000,0	100,0
ជី និងសារធាតុពុល	Pestcide	Litres	0,5	15000,0	7500,0
ជី និងសារធាតុពុល	Fertilizer		2,0	1,0	2,0
ជី និងសារធាតុពុល	Organic fertilizer (weekly)	bags	2,0	30000,0	60000,0
ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេស					246502,0

4.5 សកម្មភាពថែទាំ

	សកម្មភាព	ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់
1.	Slashing	Around December every year
2.	Spraying with herbicide against pests	Every time they are observed
3.	Weeding	Twice a year
4.	Watering	During the dry season, when they are young
5.	Fertilisation	Twice a year

4.6 កំណត់ថ្លៃដើមសម្រាប់ការថែទាំ/ សកម្មភាពរបស់បច្ចេកទេស (ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ)

	បញ្ជាក់ពីធាតុចូល	ឯកតា	បរិមាណ	ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា	ថ្លៃធាតុចូលសរុប	% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម	Labour for on daily basis	Persons	3,0	5000,0	15000,0	100,0
សម្ភារៈ	Hire of spray pump for one week	Pieces	7,0	5000,0	35000,0	100,0
ថ្លៃដើមសរុបសម្រាប់ការថែទាំដំណាំតាមបច្ចេកទេស					50000,0

4.7 កត្តាសំខាន់បំផុតដែលមានឥទ្ធិពលដល់ការចំណាយ

ពណ៌នាពីកត្តាប៉ះពាល់ចម្បងៗទៅលើថ្លៃដើម:

Labour takes the most of costs.

5.1 អាកាសធាតុ

5.2 សណ្ឋានដី

បញ្ជាក់ថាតើបច្ចេកទេសនេះត្រូវបានអនុវត្តន៍នៅក្នុង:

• សណ្ឋានដីផត

5.3 ដី

5.4 ទឹកដែលអាចទាញមកប្រើប្រាស់បាន និងគុណភាពទឹក

តើមានបញ្ហាភាពទឹកប្រៃហូរចូលមកដែរឬទេ?

ទេ

តើទឹកជំនន់កំពុងកើតមាននៅតំបន់នេះដែររឺទេ?

ទេ

មតិយោបល់ និងលក្ខណៈពិសេសផ្សេងៗទៀតលើគុណភាព និងបរិមាណទឹក​ :

The flooding occurs during the month of excess heavy rains (Nov-Dec and March-May).

5.5 ជីវៈចម្រុះ

5.6 លក្ខណៈនៃអ្នកប្រើប្រាស់ដីដែលអនុវត្តបច្ចេកទេស

5.7 ទំហំផ្ទៃដីជាមធ្យមនៃដីប្រើប្រាស់ដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី ក្នុងការអនុវត្ត​បច្ចេកទេស

5.8 ភាពជាម្ចាស់ដី កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ដី និងកម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក

ភាពជាម្ចាស់ដី:

• ភូមិ

កម្មសិទ្ធិប្រើប្រាស់ដី:

• ជាក្រុម (មានដែនកំណត់)

កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក:

• ជាក្រុម (មានដែនកំណត់)

5.9 ការប្រើប្រាស់សេវាកម្ម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ

6.1 ផលប៉ះពាល់ក្នុងបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

ផលប៉ះពាល់លើសេដ្ឋកិច្ចសង្គម

ផលិតផល

ចំណូល និងថ្លៃដើម

ផលប៉ះពាល់ទៅលើវប្បធម៌សង្គម

ផលប៉ះពាល់ទៅលើអេកូឡូស៊ី

វដ្តទឹក/លំហូរ

ដី

ជីវចម្រុះ៖ ដំណាំ, សត្វ

ការកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃគ្រោះមហន្តរាយ និងគ្រោះអាកាសធាតុ

6.2 ផលប៉ះពាល់ក្រៅបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

6.3 ភាពប្រឈម និងភាពរួសនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងគ្រោះអាកាសធាតុ/ គ្រោះមហន្តរាយ (ដែលដឹងដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី)

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

	រដូវកាល	កើនឡើង ឬថយចុះ	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
សីតុណ្ហភាពប្រចាំឆ្នាំ		ថយចុះ	ល្អ
សីតុណ្ហភាពប្រចាំរដូវកាល	សើម/រដូវភ្លៀង	ថយចុះ	ល្អ
បរិមាណទឹកភ្លៀងប្រចាំឆ្នាំ		កើនឡើង	មធ្យម
បរិមាណទឹកភ្លៀងប្រចាំរដូវកាល	សើម/រដូវភ្លៀង	កើនឡើង	ល្អ

គ្រោះអាកាសធាតុ (មហន្តរាយ) ​

គ្រោះមហន្តរាយអាកាសធាតុ

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
រាំងស្ងួត	ល្អ
ភ្លើងឆេះ	ល្អណាស់

គ្រោះមហន្តរាយជីវៈសាស្ត្រ

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
ការមានបញ្ហាសត្វល្អិត/ដង្កូវ	ល្អ

6.4 ការវិភាគថ្លៃដើម និងអត្ថប្រយោជន៍

តើផលចំណេញ និងថ្លៃដើមត្រូវបានប្រៀបធៀបគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច (ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី)?

តើផលចំណេញ និងការថែទាំ/ ជួសជុលត្រូវបានប្រៀបធៀបគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច (ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី)?

6.5 ការទទួលយកបច្ចេកទេស

• > 50%

ក្នុងចំណោមគ្រួសារទាំងអស់ដែលបានអនុវត្តបច្ចេកទេស តើមានប៉ុន្មាន​គ្រួសារ​ដែល​ចង់​ធ្វើ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង ដោយមិន​ទទួល​បាន​សម្ភារៈ​លើក​​ទឹកចិត្ត/​ប្រាក់ឧបត្ថម្ភ?​:

• 51-90%

6.6 ការបន្សុំា

តើថ្មីៗនេះ បច្ចេកទេសនេះត្រូវបានកែតម្រូវ​ដើម្បី​បន្ស៊ាំ​ទៅនឹង​ស្ថាន​ភាព​ប្រែប្រួល​ដែរ​ឬទេ?

ទេ

6.7 ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៃបច្ចេកទេស

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៅកន្លែងរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី
Appropriate for small and large scale land users.
The technology can be replicated elsewhere by other farmers.

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាស​ ទស្សនៈរបស់បុគ្គលសំខាន់ៗ
Good at providing income when mangoes and oranges are sold.
Appreciated by the land user due its ability to provide household income and fruits for consumption and sale.

6.8 ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យនៃបច្ចេកទេស និងវិធីសាស្ត្រដោះស្រាយ

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Requires skilled labour at the time of establishment to dig the holes and applying the right spacing.	Train family labour to acquire the skills. Use extension workers and expert farmers to provide the skills
The technology is liked by thieves since it provides income and food.	Fencing to prevent intruders from piking the fruits without payment. Put in place strict byelws and harsh penalties for offenders.

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកចងក្រងឬបុគ្គលសំខាន់ៗ	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Fruit trees are having canopies in close contact hence reduced fruiting with the spreading of branches. The technology is not well managed as would be expected.	The farmer should trim the branches.

7.1 វិធីសាស្ត្រ/ ប្រភពនៃព័ត៌មាន