1.2 ព័ត៌មានលម្អិតពីបុគ្គលសំខាន់ៗ និងស្ថាប័នដែលចូលរួមក្នុងការវាយតម្លៃ និងចងក្រងឯកសារនៃបច្ចេកទេស

ឈ្មោះគម្រោងដែលបានចងក្រងឯកសារ/ វាយតម្លៃលើបច្ចេកទេស (បើទាក់ទង)

Scaling-up SLM practices by smallholder farmers (IFAD)

ឈ្មោះអង្គភាពមួយ (ច្រើន) ដែលបានចងក្រងឯកសារ/ វាយតម្លៃបច្ចេកទេស (បើទាក់ទង)

CDE Centre for Development and Environment (CDE Centre for Development and Environment) - ប្រទេសស្វ៊ីស

1.3 លក្ខខណ្ឌទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈ វ៉ូខេត

តើពេលណាដែលទិន្នន័យបានចងក្រង (នៅទីវាល)?

26/05/2017

អ្នកចងក្រង និង(បុគ្គលសំខាន់ៗ)យល់ព្រមទទួលយកនូវលក្ខខណ្ឌនានាទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈវ៉ូខេត:

បាទ/ចា៎

1.4 សេចក្តីប្រកាសស្តីពីចីរភាពនៃការពណ៌នាពីបច្ចេកទេស

តើបច្ចេកទេសដែលបានពណ៌នានេះមានបញ្ហាដែលផ្តោតលើការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី, បើដូច្នេះវាមិនអាចត្រូវបានប្រកាសថាជាបច្ចេកទេសនៃការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយចីរភាពទេ?

ទេ

2.1 ការពណ៌នាដោយសង្ខេបពីបច្ចេកទេស

និយមន័យបច្ចេកទេស:

Fish farming, commonly referred to as aquaculture, is one of the common practices promoted by small, medium and large scale farmers in Amuru District, Northern Uganda. Labour, hoes, wheelbarrows, spades and slashers are used for establishment. The technology is established on a gently sloping physical environment located mainly at the valley bottom for purposes of obtaining food security and household income.

2.2 ការពណ៌នាលម្អិតពីបច្ចេកទេស

ការពណ៌នា:

Fish farming requires initial consultation with the extension agents or experts to access knowledge and skills on establishment as well as proper procedures including testing the water suitability and the reliabilty of water sources to constantly provide water to the fish pond.

The farmer has seven big fish ponds of various sizes ranging from 30m*40m, 40m*50m, 20m*25m, 20m*26m, 15m*15m, 20m*18m and 18m *16m, which serve different purposes including the bigger ones are for breeding fish of different sizes, another for production, one is meant for cat fish (omel), another pond has mixed species of tilapia (lapok) and cat fish, another pond is meant for a rare species known as singida. The farmer has established another pond meant for only male tilapia ready for sale and the last one inhabits mixed mature species ready for sale.

Usually, the fish ponds are restocked by bringing young species from another fish pond. To ensure hygine and survival, fish ponds are maintained by clearing the bushes around the ponds weekly. Feeds are provided to the fish at a specific time interval that is regularly 10:00 am, 3:00 pm and 6:00 pm.

At the end of the day; once the technology is established the pond system requires only maintenance costs for removing weeds, feeding, restocking and slashing around the pond. What is not liked about this technology is that it relies on a natural spring. In case of drought survival of the fish is not guaranteed.

2.3 ​រូបភាពនៃបច្ចេកទេស

2.5 ប្រទេស/តំបន់/ទីតាំងកន្លែង ដែលបច្ចេកទេសត្រូវបានអនុវត្ត និងបានគ្រប់ដណ្តប់ដោយការវាយតម្លៃនេះ

2.6 កាលបរិច្ឆេទនៃការអនុវត្ត

បង្ហាញឆ្នាំនៃការចុះអនុវត្ត:

2012

2.7 ការណែនាំពីបច្ចេកទេស

សូមបញ្ជាក់តើបច្ចេកទេសត្រូវបានណែនាំឱ្យអនុវត្តដោយរបៀបណា:

• តាមរយៈការបង្កើតថ្មីរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី

មតិយោបល់ (ប្រភេទនៃគម្រោង ។ល។):

The land user once had a fish pond at a young age.

3.1 គោលបំណងចម្បង (១​ ឬច្រើន)​ នៃបច្ចេកទេសនេះ

• ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវផលិតកម្ម
• កាត់បន្ថយហានិភ័យនៃគ្រោះមហន្តរាយ
• បន្ស៊ាំទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ/គ្រោះមហន្តរាយ និងផលប៉ះពាល់របស់វា
• បង្កើតផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច

3.2 ប្រភេទដីប្រើប្រាស់មួយប្រភេទ (ច្រើនប្រភេទ) ដែលបានអនុវត្តបច្ចេកទេស

ប្រសិនបើដីមានការប្រែប្រួលបន្ទាប់ពីការអនុវត្តបច្ចេកទេស សូមបញ្ជាក់ពីការប្រើប្រាស់ដីមុនពេលអនុវត្តន៍បច្ចេកទេស:

Crop production.

3.3 ព័ត៌មានបន្ថែមអំពីអ្នកប្រើប្រាស់ដី

ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកនៅកន្លែងអនុវត្តបច្ចេកទេស:

• ទឹកភ្លៀង

សូមបញ្ជាក់:

Throughout the year.

ដង់ស៊ីតេនៃសត្វចិញ្ចឹម (បើពាក់ព័ន្ធ):

Not applicable.

3.4 ក្រុម SLM ដែលបច្ចេកទេសស្ថិតនៅក្នុង

• ការស្តុកទុកទឹក
• ការគ្រប់គ្រងទឹកលើដី (ទឹកធ្លាក់ ទន្លេ បឹង សមុទ្រ)
• ការគ្រប់គ្រងទឹកក្រោមដី

3.5 ការសាយភាយនៃបច្ចេកទេស

បញ្ជាក់ពីការសាយភាយនៃបច្ចេកទេស:

• អនុវត្តនៅកន្លែងជាក់លាក់មួយ/ ប្រមូលផ្តុំនៅតំបន់តូចៗ

3.6 វិធានការ SLM ដែលបញ្ចូលនូវបច្ចេកទេស

3.7 កំណត់ប្រភេទនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដីសំខាន់ៗដែលបច្ចេកទេសនេះបានដោះស្រាយ

មតិយោបល់:

Surface water is used to fill water ponds for aqualuture. This has also a beneficial effect on the the groundwater level and water security in the immediate area.

3.8 ការពារ កាត់បន្ថយ ឬស្តារឡើងវិញនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី

បញ្ជាក់ពីគោលដៅរបស់បច្ចេកទេស ដែលផ្តោតទៅការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី:

• ដែលមិនអាចអនុវត្តបាន

4.1 គំនូសបច្ចេកទេសនៃបច្ចេកទេសនេះ

4.2 លក្ខណៈពិសេសនៃបច្ចេកទេស/ ពណ៌នាពីគំនូរបច្ចេកទេស

The farmer has seven big fish ponds of various sizes ranging from 30m*40m, 40m*50m, 20m*25m, 20m*26m, 15m*15m, 20m*18m and 18m*16m established in the valley bottom.

4.3 ព័ត៌មានទូទៅដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការគណនាធាតុចូល និងថ្លៃដើម

កំណត់របៀបនៃការគណនាថ្លៃដើម និងធាតុចូល:

• ក្នុងតំបន់អនុវត្តបច្ចេកទេស

ផ្សេងៗ/ រូបិយប័ណ្ណជាតិ (បញ្ជាក់):

UGX

កំណត់អត្រាប្តូរប្រាក់ពីដុល្លាទៅរូបិយប័ណ្ណតំបន់ (បើទាក់ទង)៖ 1 ដុល្លារ =:

3500,0

4.4 សកម្មភាពបង្កើត

	សកម្មភាព	ប្រភេទវិធានការ	ពេលវេលា
1.	Digging of ponds	រចនាសម្ព័ន្ធ	dry and wet
2.	Water is drained out of the dam during constructions	រចនាសម្ព័ន្ធ	dry and wet
3.	The dam gets filled by water from underneath	រចនាសម្ព័ន្ធ	dry and wet
4.	Fish introduction into the pond	ការគ្រប់គ្រង	dry and wet

4.5 ថ្លៃដើម និងធាតុចូលដែលត្រូវការសម្រាប់ការបង្កើតបច្ចេកទេស

	បញ្ជាក់ពីធាតុចូល	ឯកតា	បរិមាណ	ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា	ថ្លៃធាតុចូលសរុប	% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម	Labour on monthly basis	workers	5,0	150000,0	750000,0	100,0
សម្ភារៈ	Spades	pieces	5,0	7000,0	35000,0	100,0
សម្ភារៈ	Slasher	pieces	5,0	7000,0	35000,0	100,0
សម្ភារៈ	Wheelbarrow	pieces	1,0	8000,0	8000,0	100,0
ផ្សេងៗ	Fish fry	pieces	200,0	1000,0	200000,0	100,0
ផ្សេងៗ	Feeds per week	kgs	100,0	1000,0	100000,0	100,0
ផ្សេងៗ	Fish nets	pieces	5,0	4000,0	20000,0	100,0
ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេស					1148000,0

4.6 សកម្មភាពថែទាំ

	សកម្មភាព	ប្រភេទវិធានការ	ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់
1.	Removing water weed	ការគ្រប់គ្រង	dry and wet
2.	Fertilizer application(lime), chicken waste, cow dung to promote growth of plankton	ការគ្រប់គ្រង	dry and wet
3.	Replacement of water	ការគ្រប់គ្រង	dry and wet
4.	Feeding the fish	ការគ្រប់គ្រង	dry and wet
5.	Slashing the dam sides	ការគ្រប់គ្រង	dry and wet

4.7 កំណត់ថ្លៃដើមសម្រាប់ការថែទាំ/ សកម្មភាពរបស់បច្ចេកទេស (ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ)

	បញ្ជាក់ពីធាតុចូល	ឯកតា	បរិមាណ	ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា	ថ្លៃធាតុចូលសរុប	% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម	Labour on monthly basis	workers	1,0	150000,0	150000,0	100,0
ថ្លៃដើមសរុបសម្រាប់ការថែទាំដំណាំតាមបច្ចេកទេស					150000,0

មតិយោបល់:

1 worker in a monthly basis carries out all recurrent works listed above.

4.8 កត្តាសំខាន់បំផុតដែលមានឥទ្ធិពលដល់ការចំណាយ

ពណ៌នាពីកត្តាប៉ះពាល់ចម្បងៗទៅលើថ្លៃដើម:

Labour is the important factor that influences costs. The farmer used own money to hire labour.

5.1 អាកាសធាតុ

5.2 សណ្ឋានដី

បញ្ជាក់ថាតើបច្ចេកទេសនេះត្រូវបានអនុវត្តន៍នៅក្នុង:

• សណ្ឋានដីផត

5.3 ដី

5.4 ទឹកដែលអាចទាញមកប្រើប្រាស់បាន និងគុណភាពទឹក

តើមានបញ្ហាភាពទឹកប្រៃហូរចូលមកដែរឬទេ?

ទេ

តើទឹកជំនន់កំពុងកើតមាននៅតំបន់នេះដែររឺទេ?

បាទ/ចា៎

ភាពទៀងទាត់:

ម្តងម្កាល

5.5 ជីវៈចម្រុះ

5.6 លក្ខណៈនៃអ្នកប្រើប្រាស់ដីដែលអនុវត្តបច្ចេកទេស

5.7 ទំហំផ្ទៃដីជាមធ្យមនៃដីផ្ទាល់ខ្លួន ឬជួលគេដែលបានអនុវត្ត​បច្ចេកទេស

5.8 ភាពជាម្ចាស់ដី កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ដី និងកម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក

ភាពជាម្ចាស់ដី:

• ឯកជន មិនមានកម្មសិទ្ធ

កម្មសិទ្ធិប្រើប្រាស់ដី:

• ឯកជន

កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក:

• ជាក្រុម (មានដែនកំណត់)

5.9 ការប្រើប្រាស់សេវាកម្ម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ

6.1 ផលប៉ះពាល់ក្នុងបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

ផលប៉ះពាល់លើសេដ្ឋកិច្ចសង្គម

ផលិតផល

ចំណូល និងថ្លៃដើម

ផលប៉ះពាល់ទៅលើវប្បធម៌សង្គម

ផលប៉ះពាល់ទៅលើអេកូឡូស៊ី

វដ្តទឹក/លំហូរ

6.2 ផលប៉ះពាល់ក្រៅបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

6.3 ភាពប្រឈម និងភាពរួសនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងគ្រោះអាកាសធាតុ/ គ្រោះមហន្តរាយ (ដែលដឹងដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី)

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

	រដូវកាល	ប្រភេទនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ/ព្រឹត្តិការណ៍	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
សីតុណ្ហភាពប្រចាំឆ្នាំ		កើនឡើង	មធ្យម
បរិមាណទឹកភ្លៀងប្រចាំឆ្នាំ		ថយចុះ	មធ្យម

6.4 ការវិភាគថ្លៃដើម និងអត្ថប្រយោជន៍

តើផលចំណេញ និងថ្លៃដើមត្រូវបានប្រៀបធៀបគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច (ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី)?

តើផលចំណេញ និងការថែទាំ/ ជួសជុលត្រូវបានប្រៀបធៀបគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច (ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី)?

6.5 ការទទួលយកបច្ចេកទេស

• 10-50%

បើអាច សូមបញ្ជាក់ពីបរិមាណ (ចំនួនគ្រួសារ និង/ ឬតំបន់គ្របដណ្តប់):

60

ក្នុងចំណោមគ្រួសារទាំងអស់ដែលអនុវត្តបច្ចេកទេស តើមានប៉ុន្មាន​គ្រួសារ​ដែល​ចង់​ធ្វើ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង ដោយមិន​ទទួល​បាន​សម្ភារៈ​លើក​​ទឹកចិត្ត/​ប្រាក់ឧបត្ថម្ភ?​:

• 90-100%

6.6 ការបន្សុំា

តើថ្មីៗនេះ បច្ចេកទេសនេះត្រូវបានកែតម្រូវ​ដើម្បី​បន្ស៊ាំ​ទៅនឹង​ស្ថាន​ភាព​ប្រែប្រួល​ដែរ​ឬទេ?

បាទ/ចា៎

បើឆ្លើយបាទ/ ចា៎ សូមកំណត់ថាតើស្ថានភាពប្រែប្រួលមួយណាត្រូវបានបន្ស៊ាំ:

• បម្រែបម្រួលទីផ្សារ

6.7 ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៃបច្ចេកទេស

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៅកន្លែងរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី
The technology is a good source of food.
Easy to maintain.
Provides income from the sale of the fish.

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាស​ ទស្សនៈរបស់បុគ្គលសំខាន់ៗ
Does not require high maintenance costs once established.
Requires technical advice which is available with extension workers.

6.8 ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យនៃបច្ចេកទេស និងវិធីសាស្ត្រដោះស្រាយ

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Easily affected by drought especially during the dry season.	Water harvesting.
Easily destructed by wild birds.	Tide security through watchman.
Flooding can lead to overflow hence fishes may escape.	Channel created to drain away excess water from the pond.

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកចងក្រងឬបុគ្គលសំខាន់ៗ	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Presence of water weeds may affect fish growth and feeding.	Constant removal of weeds which might be an extra cost.

7.1 វិធីសាស្ត្រ/ ប្រភពនៃព័ត៌មាន

7.2 ឯកសារយោងដែលបានចេញផ្សាយ

ចំណងជើង អ្នកនិពន្ធ ឆ្នាំ ISBN:

Aquaculture production and its contribution to development in the Rwenzori region Uganda, Ronald Rulijwa, June 2018

មានប្រភពមកពីណា? ថ្លៃដើមប៉ុន្មាន?

https://www.researchgate.net/publication/326059904_Aquaculture_production_and_its_contribution_to_development_in_the_Rwenzori_region_Uganda

7.3 ចូលទៅទាញយកឯកសារដែលពាក់ព័ន្ធតាមបណ្តាញអ៊ិនធឺណែត

ចំណងជើង/ ពណ៌នា:

The Effect of Water Quality on Aquaculture Productivity in Ibanda District, Uganda ,Received: 8 November 2021 / Revised: 16 December 2021 / Accepted: 21 February 2022 / Published: 4 March 2022

វេបសាយ:

https://www.mdpi.com/2673-9496/2/1/3