1.2 ព័ត៌មានលម្អិតពីបុគ្គលសំខាន់ៗ និងស្ថាប័នដែលចូលរួមក្នុងការវាយតម្លៃ និងចងក្រងឯកសារនៃបច្ចេកទេស

ឈ្មោះគម្រោងដែលបានចងក្រងឯកសារ/ វាយតម្លៃលើបច្ចេកទេស (បើទាក់ទង)

Strengthening national-level institutional and professional capacities of country Parties towards enhanced UNCCD monitoring and reporting – GEF 7 EA Umbrella II (GEF 7 UNCCD Enabling Activities_Umbrella II)

ឈ្មោះអង្គភាពមួយ (ច្រើន) ដែលបានចងក្រងឯកសារ/ វាយតម្លៃបច្ចេកទេស (បើទាក់ទង)

National Soil Services Centre, Department of Agriculture, Ministry of Agriculture & Livestock (NSSC) - ប្រទេសប៊ូតង់

1.3 លក្ខខណ្ឌទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈ វ៉ូខេត

អ្នកចងក្រង និង(បុគ្គលសំខាន់ៗ)យល់ព្រមទទួលយកនូវលក្ខខណ្ឌនានាទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈវ៉ូខេត:

បាទ/ចា៎

1.4 សេចក្តីប្រកាសស្តីពីចីរភាពនៃការពណ៌នាពីបច្ចេកទេស

តើបច្ចេកទេសដែលបានពណ៌នានេះមានបញ្ហាដែលផ្តោតលើការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី, បើដូច្នេះវាមិនអាចត្រូវបានប្រកាសថាជាបច្ចេកទេសនៃការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយចីរភាពទេ?

ទេ

មតិយោបល់:

The technology is not directly related to land degradation. However, it contribute to sustainable land management practices, as adoption of sexed semen technology pre-determines sex of calf in favor of female progeny (about 90% female and 10% male) that demands good management practices such as development of improved pasture, and improved dairy sheds.

2.1 ការពណ៌នាដោយសង្ខេបពីបច្ចេកទេស

និយមន័យបច្ចេកទេស:

Sexed semen technology produces gender-selected semen for artificially insemination of dairy cows. It ensures a higher proportion of female calves (more than 90%) which will ultimately contribute to the enhancement of milk production in the herd.

2.2 ការពណ៌នាលម្អិតពីបច្ចេកទេស

ការពណ៌នា:

The Artificial Insemination (AI) program, initiated in 1987, has helped AI evolve into a widespread practice for dairy farms across Bhutan, with increasing accessibility due to improved road and transportation networks. The surge in demand for dairy products has positioned AI technology as key in transforming dairy farms from subsistence to market-oriented production systems.
A recent addition to the programme is the use of sexed semen, meaning sorting of semen before artificial insemination. Semen sorting involves categorizing bull semen based on the X and Y chromosomes, thus granting dairy land users control over calf gender. This empowers them to engage in selective breeding, enhancing desired traits and overall quality of dairy production.
Several key activities are integral to this technology:
•Rigorous selection of bulls with desirable traits related to milk production and overall health.
•Collection and preservation of semen from selected bulls.
•Semen sorting technology to separate X and Y chromosome-bearing sperm.
•Artificial insemination of dairy cows by extension agents who use sorted semen.
The benefits are multiple because achieving a higher proportion of heifer calves helps dairy land users to enhance breeding strategies and maintain desired traits within the herd. Economic benefits follow through increased dairy production and improved cattle health.
Land users express satisfaction with the technology and its impact. However, some households report problems with conception rates after AI with sexed semen. Despite these drawbacks, the overall benefits to dairy land users and the industry outweigh the limitations.

2.3 ​រូបភាពនៃបច្ចេកទេស

2.5 ប្រទេស/តំបន់/ទីតាំងកន្លែង ដែលបច្ចេកទេសត្រូវបានអនុវត្ត និងបានគ្រប់ដណ្តប់ដោយការវាយតម្លៃនេះ

2.6 កាលបរិច្ឆេទនៃការអនុវត្ត

ប្រសិនបើមិនច្បាស់ឆ្នាំ សូមបញ្ជាក់កាលបរិច្ឆេទដែលប្រហាក់ប្រហែល:

• 10-50 ឆ្នាំ

2.7 ការណែនាំពីបច្ចេកទេស

សូមបញ្ជាក់តើបច្ចេកទេសត្រូវបានណែនាំឱ្យអនុវត្តដោយរបៀបណា:

• តាមរយៈគម្រោង / អន្តរាគមន៍ពីខាងក្រៅ

មតិយោបល់ (ប្រភេទនៃគម្រោង ។ល។):

The technology was introduced by the Department of Livestock to increase the likelihood of birthing female cattle and enhance milk production across the country.

3.1 គោលបំណងចម្បង (១​ ឬច្រើន)​ នៃបច្ចេកទេសនេះ

• ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវផលិតកម្ម
• កាត់បន្ថយ, បង្ការ, ស្តារឡើងវិញនូវការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
• អភិរក្ស/ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងជីវចម្រុះ
• បង្កើតផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច

• Improves dairy production

3.2 ប្រភេទដីប្រើប្រាស់មួយប្រភេទ (ច្រើនប្រភេទ) ដែលបានអនុវត្តបច្ចេកទេស

ដីប្រើប្រាស់ចម្រុះនៅលើដីតែមួយ:

ទេ

មតិយោបល់:

The land is where the manure of the dairy cattles are applied on.

3.3 បន្ទាប់ពីអនុវត្តបច្ចេកទេស តើដីប្រើប្រាស់មានការប្រែប្រួលដែររឺទេ?

បន្ទាប់ពីអនុវត្តបច្ចេកទេស តើដីប្រើប្រាស់មានការប្រែប្រួលដែររឺទេ?

• ទេ (បន្តទៅសំណួរ 3.4)

3.4 ការផ្គត់ផ្គង់ទឹក

ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកនៅកន្លែងអនុវត្តបច្ចេកទេស:

• ទឹកភ្លៀង និងប្រព័ន្ធស្រោចស្រព

មតិយោបល់:

The irrigation is mostly rainfed; however, the availability of water in the community is not an issue.

3.5 ក្រុម SLM ដែលបច្ចេកទេសស្ថិតនៅក្នុង

• ការគ្រប់គ្រងដោយរួមបញ្ចូលការដាំដំណាំ និងការចិញ្ចឹមសត្វ
• ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវការបង្កាត់ពូជរុក្ខជាតិ/ សត្វ

3.6 វិធានការ SLM ដែលបញ្ចូលនូវបច្ចេកទេស

3.7 កំណត់ប្រភេទនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដីសំខាន់ៗដែលបច្ចេកទេសនេះបានដោះស្រាយ

មតិយោបល់:

The technology was implemented to address dairy production however, it also contributed to reduced land degradation because many land users have opted for improved dairy cattle by replacing local breeds which were numerous and unproductive.

3.8 ការពារ កាត់បន្ថយ ឬស្តារឡើងវិញនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី

បញ្ជាក់ពីគោលដៅរបស់បច្ចេកទេស ដែលផ្តោតទៅការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី:

• ដែលមិនអាចអនុវត្តបាន

មតិយោបល់:

This technology is aimed to improve genetic of cattle breed to enhanced dairy production and reduce unproductive cattle population. However, the technology has indirect benefits on sustainable land management through the application of manures, improved housing and pasture development

4.1 គំនូសបច្ចេកទេសនៃបច្ចេកទេសនេះ

4.2 ព័ត៌មានទូទៅដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការគណនាធាតុចូល និងថ្លៃដើម

កំណត់របៀបនៃការគណនាថ្លៃដើម និងធាតុចូល:

• ក្នុងឯកតាបច្ចេកទេស

ផ្សេងៗ/ រូបិយប័ណ្ណជាតិ (បញ្ជាក់):

Ngultrum

បើពាក់ព័ន្ធសូមកំណត់អត្រាប្តូរប្រាក់ពីដុល្លាទៅរូបិយប័ណ្ណតំបន់ (ឧ.​​ 1 ដុល្លារ​ = 79.9 រៀលនៃរូបិយប័ណ្ណប្រេស៊ីល) ៖ 1 ដុល្លារ =:

79,62

4.3 សកម្មភាពបង្កើត

	សកម្មភាព	រយៈពេល​ (រដូវកាល)
1.	Procurement of sexed semen	Based on indent or the annual requirement at National level
2.	Storage of sexed semen	After procurement until distributed to dzongkhags at Central level
3.	Transportation and Distribution of sexed semen	As per schedule, every 45 days
4.	Storage of semen	semen bank at Veterinary Hospital and AI centre on regular basis
5.	Render Artificial insemination services to farmers by AI technician	Based on request of farmers reporting on animal showing heat signs
6.	Follow up on AI services (monitoring)	18-22 days, repeat case, monthly report, ad hoc through phone call

4.4 ថ្លៃដើម និងធាតុចូលដែលត្រូវការសម្រាប់ការបង្កើតបច្ចេកទេស

	បញ្ជាក់ពីធាតុចូល	ឯកតា	បរិមាណ	ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា	ថ្លៃធាតុចូលសរុប	% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម	Community AI Technician	person/Day	2,0	1000,0	2000,0
សម្ភារៈ	Sexed semen AI	per straw	1,0	1500,0	1500,0
សម្ភារៈ	golves	No	1,0	5,0	5,0
សម្ភារៈ	AI sheath	No	1,0	16,0	16,0
សម្ភារៈ	LN2	litre	300,0	35,0	10500,0
សម្ភារៈ	LN2 container (55 litre)	No	2,0	25050,0	50100,0
សម្ភារៈ	Portable AI container (5 litres)	No	1,0	11200,0	11200,0
សម្ភារៈ	Water boiler (3 litres)	No	1,0	2800,0	2800,0
សម្ភារៈ	Jug	No	1,0	30,0	30,0
សម្ភារៈដាំដុះ	Funnel	No	1,0	150,0	150,0
សម្ភារៈដាំដុះ	Towel	No	1,0	100,0	100,0
សម្ភារៈដាំដុះ	Flexible Dip stick	No	1,0	2500,0	2500,0
សម្ភារៈសាងសង់	AI crates	No	1,0	45000,0	45000,0
ផ្សេងៗ	Travel	km	15,0	30,0	450,0
ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេស					126351,0
ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេសគិតជាដុល្លារ					1586,93

ប្រសិនបើអ្នកប្រើប្រាស់ដីមិនមានថ្លៃដើម 100% សូមបញ្ជាក់ថានរណាដែលចំណាយថ្លៃដើមដែលនៅសល់:

The cost is normally covered by the Royal Government of Bhutan

មតិយោបល់:

The cost is based on conducting AI for a single dairy cow

4.5 សកម្មភាពថែទាំ

	សកម្មភាព	ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់
1.	Storage of the sex sorted semen	When the semen is procured by the extension agent and before conducting AI

4.6 កំណត់ថ្លៃដើមសម្រាប់ការថែទាំ/ សកម្មភាពរបស់បច្ចេកទេស (ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ)

ប្រសិនបើអ្នកប្រើប្រាស់ដីមិនមានថ្លៃដើម 100% សូមបញ្ជាក់ថានរណាដែលចំណាយថ្លៃដើមដែលនៅសល់:

The cost is mostly covered by the Royal Government of Bhutan

មតិយោបល់:

The only maintenance regarding this technology is the storage of the AI straw filled with sex-sorted semen in cryocan filled with liquid nitrogen. The cost is also based on a single AI straw.

4.7 កត្តាសំខាន់បំផុតដែលមានឥទ្ធិពលដល់ការចំណាយ

ពណ៌នាពីកត្តាប៉ះពាល់ចម្បងៗទៅលើថ្លៃដើម:

Material cost, heat detection, distance

5.1 អាកាសធាតុ

5.2 សណ្ឋានដី

5.3 ដី

5.4 ទឹកដែលអាចទាញមកប្រើប្រាស់បាន និងគុណភាពទឹក

តើមានបញ្ហាភាពទឹកប្រៃហូរចូលមកដែរឬទេ?

ទេ

តើទឹកជំនន់កំពុងកើតមាននៅតំបន់នេះដែររឺទេ?

ទេ

មតិយោបល់ និងលក្ខណៈពិសេសផ្សេងៗទៀតលើគុណភាព និងបរិមាណទឹក​ :

In accordance with the land users, the quantity of water is more than enough and the quality of the water is also very good compared to the past.

5.5 ជីវៈចម្រុះ

មតិយោបល់ និងលក្ខណៈពិសេសផ្សេងទៀតលើជីវចម្រុះ:

Since the land user practices crop rotation and grows different types of crops throughout the year, the species diversity is high.
Less forest grazing because land users have replaced unproductive local breeds with improved breeds like Jersey, Holstein Friesian, or cross breeds.

5.6 លក្ខណៈនៃអ្នកប្រើប្រាស់ដីដែលអនុវត្តបច្ចេកទេស

5.7 ទំហំផ្ទៃដីជាមធ្យមនៃដីប្រើប្រាស់ដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី ក្នុងការអនុវត្ត​បច្ចេកទេស

5.8 ភាពជាម្ចាស់ដី កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ដី និងកម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក

ភាពជាម្ចាស់ដី:

• ឯកជន មានកម្មសិទ្ធ

កម្មសិទ្ធិប្រើប្រាស់ដី:

• ឯកជន

កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក:

• អាស្រ័យផលសេរី (មិនមានការកំណត់)

តើកម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ដី គឺផ្អែកលើប្រព័ន្ធច្បាប់បែបបុរាណ?

បាទ/ចា៎

សូមបញ្ជាក់:

The traditional legal system in our country is as per the land act and rules and regulations which dictate the land use in the country.

5.9 ការប្រើប្រាស់សេវាកម្ម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ

6.1 ផលប៉ះពាល់ក្នុងបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

ផលប៉ះពាល់លើសេដ្ឋកិច្ចសង្គម

ផលិតផល

ចំណូល និងថ្លៃដើម

ផលប៉ះពាល់ទៅលើវប្បធម៌សង្គម

ផលប៉ះពាល់ទៅលើអេកូឡូស៊ី

ជីវចម្រុះ៖ ដំណាំ, សត្វ

6.2 ផលប៉ះពាល់ក្រៅបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

6.3 ភាពប្រឈម និងភាពរួសនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងគ្រោះអាកាសធាតុ/ គ្រោះមហន្តរាយ (ដែលដឹងដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី)

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

	រដូវកាល	កើនឡើង ឬថយចុះ	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
សីតុណ្ហភាពប្រចាំឆ្នាំ		កើនឡើង	ល្អ
បរិមាណទឹកភ្លៀងប្រចាំឆ្នាំ		ថយចុះ	ល្អ

គ្រោះអាកាសធាតុ (មហន្តរាយ) ​

គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
ព្យុះភ្លៀងតាមតំបន់	ល្អ
ព្យុះរន្ទះតាមតំបន់	ល្អ
ព្យុះទឹកកកតាមតំបន់	ល្អ

គ្រោះមហន្តរាយជីវៈសាស្ត្រ

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
ការរាតត្បាតនៃជំងឺ	មធ្យម
ការមានបញ្ហាសត្វល្អិត/ដង្កូវ	មធ្យម

មតិយោបល់:

This rating is based on the cattle produced by the technology since the technology itself is not impacted greatly by the change in climate and weather.

6.4 ការវិភាគថ្លៃដើម និងអត្ថប្រយោជន៍

តើផលចំណេញ និងថ្លៃដើមត្រូវបានប្រៀបធៀបគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច (ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី)?

មតិយោបល់:

The benefits of the technology are very high. The recurrent cost of AI is very low as it is provided for free by the Royal Government of Bhutan.
The land users also get the desired sex of the cattle they want (female cattle).
The return they get from improved cattle is very high(high milk yield).

6.5 ការទទួលយកបច្ចេកទេស

• > 50%

បើអាច សូមបញ្ជាក់ពីបរិមាណ (ចំនួនគ្រួសារ និង/ ឬតំបន់គ្របដណ្តប់):

28 households

ក្នុងចំណោមគ្រួសារទាំងអស់ដែលបានអនុវត្តបច្ចេកទេស តើមានប៉ុន្មាន​គ្រួសារ​ដែល​ចង់​ធ្វើ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង ដោយមិន​ទទួល​បាន​សម្ភារៈ​លើក​​ទឹកចិត្ត/​ប្រាក់ឧបត្ថម្ភ?​:

• 0-10%

មតិយោបល់:

The technology can only be implemented by the extension agent since the sexed semen is only procured by them and artificial insemination is also done by the extension agent.

6.6 ការបន្សុំា

តើថ្មីៗនេះ បច្ចេកទេសនេះត្រូវបានកែតម្រូវ​ដើម្បី​បន្ស៊ាំ​ទៅនឹង​ស្ថាន​ភាព​ប្រែប្រួល​ដែរ​ឬទេ?

ទេ

6.7 ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៃបច្ចេកទេស

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៅកន្លែងរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី
Produces desirable traits of offspring
Improved breed quality
Enhances dairy production
Produces female cattle
Manure from the cattle is used for revitalising the farmland.

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាស​ ទស្សនៈរបស់បុគ្គលសំខាន់ៗ
It helps improve the land users livelihood by benefiting them economically.
Sexed semen technology produces desired sex cattle which also reduces the recurrent cost of doing AI again and again to get desired sex cattle.
Sexed semen technology can ultimately reduce number of unproductive cow which can reduce land degradation and reduce greenhouse gas emmission.

6.8 ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យនៃបច្ចេកទេស និងវិធីសាស្ត្រដោះស្រាយ

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Sometimes the cattle do not conceive even after insemination.	The possibility of a cow not conceiving after an AI is very low, but it is recommended that the land user consult with the livestock agent or conduct AI again.

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកចងក្រងឬបុគ្គលសំខាន់ៗ	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Sexed semen technology reduces the male population, getting quality breeding bull will be difficult in future.	Allow the dairy cow to mate naturally once in their lifetime
Semen produced from the technology may become ineffective during the sorting procedure.	Follow appropriate procedures and double-check equipment.

7.1 វិធីសាស្ត្រ/ ប្រភពនៃព័ត៌មាន

7.2 ឯកសារយោងដែលបានចេញផ្សាយ

ចំណងជើង អ្នកនិពន្ធ ឆ្នាំ ISBN:

Guar et al. (2021). Sex Sorted Semen -Methods, Constraints and Future Perspective. Veterinary Research International, 8, 368-375.

មានប្រភពមកពីណា? ថ្លៃដើមប៉ុន្មាន?

https://www.researchgate.net/publication/354631046_Sex_Sorted_Semen_-Methods_Constraints_and_Future_Perspective

ចំណងជើង អ្នកនិពន្ធ ឆ្នាំ ISBN:

Singh et al. (2019). Sexed semen technology in cattle: A revolutionary technique in Indian dairy industry. 9, 946-950

មានប្រភពមកពីណា? ថ្លៃដើមប៉ុន្មាន?

https://www.researchgate.net/publication/337919029_Sexed_semen_technology_in_cattle_A_revolutionary_technique_in_Indian_dairy_industry/citation/download

ចំណងជើង អ្នកនិពន្ធ ឆ្នាំ ISBN:

Department of Animal Husbandry and Dauty. (2020). Accelerated Breed Improvement Programme -Using sex sorted semen for getting assured pregnancy. Govt. India

មានប្រភពមកពីណា? ថ្លៃដើមប៉ុន្មាន?

https://dahd.nic.in/sites/default/filess/Guidelines%20for%20sex%20sorted%20semen%20v3.pdf

ចំណងជើង អ្នកនិពន្ធ ឆ្នាំ ISBN:

Butler et al. (2015). The importance of recording in establishing the value of sexed semen to dairy farmers. The Irish Agriculture and Food Development Authority

មានប្រភពមកពីណា? ថ្លៃដើមប៉ុន្មាន?

https://www.icar.org/wp-content/uploads/2015/09/A2-Butler_PPT.pdf

ចំណងជើង អ្នកនិពន្ធ ឆ្នាំ ISBN:

Kumar et al. (2017). Sexed Semen Technology in Cattle. Indian Journal of Animal Health, 56(2), 157-168.

មានប្រភពមកពីណា? ថ្លៃដើមប៉ុន្មាន?

http://ijah.in/upload/snippet/145_53.pdf

ចំណងជើង អ្នកនិពន្ធ ឆ្នាំ ISBN:

Tshering, L. & Tamang, N. B. (2018). Decades of Artificial Insemination: Bittersweet Experiences on Cattle Breeding in Bhutan. Bhutan Journal of Animal Sciences, 2(1), 1-6.

មានប្រភពមកពីណា? ថ្លៃដើមប៉ុន្មាន?

https://www.researchgate.net/publication/353317476_DECADES_OF_ARTIFICIAL_INSEMINATION_BITTERSWEET_EXPERIENCES_ON_CATTLE_BREEDING_IN_BHUTAN

7.3 ការភ្ជាប់ទៅកាន់ព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធលើប្រព័ន្ធអនឡាញ

ចំណងជើង/ ពណ៌នា:

TASHI: The First Woman Community AI Technician in the East. /Dzongkha language/

វេបសាយ:

https://www.youtube.com/watch?v=gk_iXm94ZQQ

ចំណងជើង/ ពណ៌នា:

Koufouku International Limited - A Link in the Dairy Value Chain in the East

វេបសាយ:

https://www.youtube.com/watch?v=JLB_3fdz3ag