1.2 ຂໍ້ມູນ ການຕິດຕໍ່ພົວພັນ ຂອງບຸກຄົນທີ່ສໍາຄັນ ແລະ ສະຖາບັນ ທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມ ໃນການປະເມີນເອກກະສານ ເຕັກໂນໂລຢີ

ຊື່ໂຄງການ ທີ່ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ໃນການສ້າງເອກກະສານ/ປະເມີນ ເຕັກໂນໂລຢີ (ຖ້າກ່ຽວຂ້ອງ)

Scaling-up SLM practices by smallholder farmers (IFAD)

ຊື່ສະຖາບັນ (ຫຼາຍສະຖາບັນ) ທີ່ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ໃນການສ້າງເອກກະສານ / ປະເມີນ ເຕັກໂນໂລຢີ (ຖ້າກ່ຽວຂ້ອງ)

CDE Centre for Development and Environment (CDE Centre for Development and Environment) - ສະວິດເຊີແລນ

1.3 ເງື່ອນໄຂ ກ່ຽວກັບ ການນໍາໃຊ້ຂໍ້ມູນເອກະສານ ທີ່ສ້າງຂື້ນ ໂດຍຜ່ານ ອົງການພາບລວມຂອງໂລກ ທາງດ້ານແນວທາງ ແລະ ເຕັກໂນໂລຢີ ຂອງການອານຸລັກ ທໍາມະຊາດ (WOCAT)

ຜູ້ປ້ອນຂໍ້ມູນ ແລະ ບຸກຄົນສຳຄັນ ທີ່ໃຫ້ຂໍ້ມູນ (ຫຼາຍ) ຍິນຍອມ ຕາມເງື່ອນໄຂ ໃນການນຳໃຊ້ຂໍ້ມູນ ເພື່ອສ້າງເປັນເອກກະສານຂອງ WOCAT:

ແມ່ນ

1.4 ແຈ້ງການວ່າ ດ້ວຍຄວາມຍືນຍົງຂອງ ເຕັກໂນໂລຢີ

ການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ດັ່ງກ່າວໄດ້ອະທິບາຍ ເຖິງບັນຫາ ກ່ຽວກັບ ການເຊື່ອມໂຊມຂອງດິນບໍ? ຖ້າບໍ່ດັ່ງນັ້ນ ມັນບໍ່ສາມາດ ຢັ້ງຢືນໄດ້ວ່າ ເປັນເຕັກໂນໂລຊີ ໃນການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ? :

ບໍ່ແມ່ນ

2.1 ຄໍາອະທິບາຍສັ້ນຂອງ ເຕັກໂນໂລຢີ

ການກຳໜົດຄວາມໝາຍ ຂອງເຕັກໂນໂລຢີ:

Species of Mangoes and Oranges planted for income and food security.

2.2 ການອະທິບາຍ ລາຍລະອຽດ ຂອງເຕັກໂນໂລຢີ

ການພັນລະນາ:

Growing mangoes and oranges is becoming a common practice among farmers in Northern Uganda for food security and increased household income. As seasons become shorter and erratic, failure of traditional crops like beans and maize is increasing. Mangoes and oranges are more adapted to sub-humid conditions and can endure longer dry spells yet yield well. Thus, farmers are taking on improved varieties of mangoes and oranges developed by the National Agricultural Research System. The mango and orange seedlings are planted with only spot weeding to maintain the grass cover for soil moisture. The activities involved in establishing the orchards include (1) linking up with the extension worker for information on what varieties and how to plant on which type of soils (2) site selection (3) buying seedlings (4) planting and (4) watering if planted during the dry season with the following input requirements seedlings, hired labour of at least 2-3 people paid on monthly basis and watering can. At the time of planting the land user digs a hole up to a depth of about 0.5 metres using a fork so that the roots are allowed to grow out easily and plant the fruit trees spaced at 10 metres x 10 metres allowing the grass to grow without removing or cutting. If planting is done in the dry season and the ground is too dry the farmer applies water once a week slowly using a bucket so that it has time to sink in the soil. If the land user plants during the wet season, watering is not necessary. This practice is liked because yields are high due to leaves litter as well as the demand for fruits in addition to being easily fertilised using organic fertilizer locally obtained and treated . In the long run, the high costs incurred at the time of establishment in buying seedlings and paying labour. The presence of fruits from the orchard provides both food and income to the household, which should be other crops such as maize and sim fail due to drought. What is not liked about this technology is that the grass grown in the garden is liked by livestock during the dry season. Herdsmen searching for pasture drive their animals into the gardens, resulting into constant conflicts between livestock owners and the land user. The grass also poses a risk of fire during the dry season. Additional efforts to put in place a community bylaw on controlled grazing would reduce conflicts and free range grazing of animals contrarily to fencing which may be an additional benefit to sustainably managing land by the land user.

2.3 ຮູບພາບຂອງເຕັກໂນໂລຢີ

2.4 ວິດີໂອ ເຕັກໂນໂລຢີ

2.5 ປະເທດ / ເຂດ / ສະຖານທີ່ບ່ອນທີ່ ເຕັກໂນໂລຢີ ໄດ້ຮັບການນໍາໃຊ້ ແລະ ທີ່ຖືກປົກຄຸມດ້ວຍການປະເມີນຜົນ

2.6 ວັນທີໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ

ໃຫ້ລະບຸປີ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ:

2012

ຖ້າຫາກວ່າ ບໍ່ຮູ້ຈັກ ປີທີ່ຊັດເຈນ ແມ່ນໃຫ້ປະມານ ວັນທີເອົາ:

• ຕໍ່າກວ່າ 10 ປີ ຜ່ານມາ (ມາເຖິງປະຈຸບັນ)

2.7 ການນໍາສະເໜີ ເຕັກໂນໂລຢີ

ໃຫ້ລະບຸ ເຕັກໂນໂລຢີ ໄດ້ຖືກຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຄືແນວໃດ?

• ໂດຍຜ່ານນະວັດຕະກໍາຄິດຄົ້ນຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ
• ໂດຍຜ່ານໂຄງການ / ການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກພາຍນອກ

ຄວາມຄິດເຫັນ (ປະເພດ ໂຄງການ ແລະ ອື່ນໆ):

Supported by Norther Uganda Social Action Fund.

3.1 ຈຸດປະສົງຫຼັກ (ຫຼາຍ) ຂອງເຕັກໂນໂລຢີ

• ປັບປຸງ ການຜະລິດ
• ຫຼຸດຜ່ອນ, ປ້ອງກັນ, ຟື້ນຟູ ການເຊື່ອມໂຊມຂອງດິນ
• ສ້າງຜົນກະທົບ ທາງເສດຖະກິດ ທີ່ເປັນປະໂຫຍດ

3.4 ການສະໜອງນ້ຳ

ການສະໜອງນໍ້າ ໃນພື້ນທີ່ ທີ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ:

• ນໍ້າຝົນ

3.5 ການນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຢີ ທີ່ຢູ່ໃນກຸ່ມການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ

• ກະສິກໍາ-ປ່າໄມ້ ແບບປະສົມປະສານ
• ການປັບປຸງດິນ / ພືດຄຸມດິນ

3.6 ມາດຕະການ ການຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແບບຍືນຍົງ ປະກອບດ້ວຍ ເຕັກໂນໂລຢີ

3.7 ປະເພດດິນເຊື່ອມໂຊມ ຫຼັກທີ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ

3.8 ການປ້ອງກັນ, ການຫຼຸດຜ່ອນ, ຫຼືການຟື້ນຟູຂອງການເຊື່ອມໂຊມຂອງດິນ

ໃຫ້ລະບຸ ເປົ້າໝາຍ ເຕັກໂນໂລຢີ ທີ່ພົວພັນ ກັບຄວາມເຊື່ອມໂຊມຂອງດິນ:

• ປ້ອງກັນການເຊື່ອມໂຊມຂອງດິນ
• ການຟື້ນຟູ / ຟື້ນຟູດິນທີ່ຊຸດໂຊມ

4.1 ເຕັກນິກ ໃນການແຕ້ມແຜນວາດ ເຕັກໂນໂລຢີ

4.2 ຂໍ້ມູນທົ່ວໄປກ່ຽວກັບການຄິດໄລ່ປັດໃຈຂາເຂົ້າໃນການຜະລິດ ແລະ ມູນຄ່າອື່ນໆ

ລະບຸ ວິທີການ ຄຳໃຊ້ຈ່າຍ ແລະ ປັດໄຈນໍາເຂົ້າ ທີ່ໄດ້ຄິດໄລ່:

• ຕໍ່ພື້ນທີ່ ທີ່ໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ເຕັກໂນໂລຢີ

ສະກຸນເງິນອື່ນໆ / ປະເທດອື່ນໆ (ລະບຸ):

UGX

ຖ້າກ່ຽວຂ້ອງ, ໃຫ້ລະບຸອັດຕາແລກປ່ຽນຈາກ USD ເປັນສະກຸນເງິນທ້ອງຖິ່ນ (ເຊັ່ນ: 1 USD = 79.9 Brazilian Real): 1 USD =:

3400.0

4.3 ການສ້າງຕັ້ງກິດຈະກໍາ

	ກິດຈະກໍາ	Timing (season)
1.	Look for land	Before estaslishment
2.	Look for seedlings and tools to use	Once before establishment
3.	Look for labour	Before establishment
4.	Dig holes (2-3 ft)	During establishment
5.	Plant suckers	During establishment
6.	Water: dry season	After estabslishment
7.	Weeding	After estabslishment

4.4 ຕົ້ນທຶນ ແລະ ປັດໄຈຂາເຂົ້າທີ່ຈໍາເປັນໃນຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ

	ລະບຸ ປັດໃຈ ນໍາເຂົ້າ ໃນການຜະລີດ	ຫົວໜ່ວຍ	ປະລິມານ	ຕົ້ນທຶນ ຕໍ່ຫົວໜ່ວຍ	ຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ຂອງປັດໃຈຂາເຂົ້າ ໃນການຜະລິດ	% ຂອງຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ທີ່ຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ໃຊ້ຈ່າຍເອງ
ແຮງງານ	Labour	persons	3.0	5000.0	15000.0	100.0
ອຸປະກອນ	Hoe	Pieces	1.0	10000.0	10000.0	100.0
ອຸປະກອນ	Spray pump hire for a week	Pieces	1.0	35000.0	35000.0	100.0
ອຸປະກອນ	Panga	Pieces	2.0	7000.0	14000.0	100.0
ວັດສະດຸໃນການປູກ	Seedlings	Kgs	42.0	2500.0	105000.0	100.0
ຝຸ່ນ ແລະ ຢາຊີວະພາບ	Pestcide	Litres	0.5	15000.0	7500.0
ຝຸ່ນ ແລະ ຢາຊີວະພາບ	Fertilizer		2.0	1.0	2.0
ຝຸ່ນ ແລະ ຢາຊີວະພາບ	Organic fertilizer (weekly)	bags	2.0	30000.0	60000.0
ຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ເຕັກໂນໂລຢີ					246502.0

4.5 ບໍາລຸງຮັກສາ / ແຜນຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ກິດຈະກໍາ

	ກິດຈະກໍາ	ໄລຍະເວລາ / ຄວາມຖີ່
1.	Slashing	Around December every year
2.	Spraying with herbicide against pests	Every time they are observed
3.	Weeding	Twice a year
4.	Watering	During the dry season, when they are young
5.	Fertilisation	Twice a year

4.6 ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ ແລະ ປັດໄຈນໍາເຂົ້າທີ່ຈໍາເປັນສໍາລັບການບໍາລຸງຮັກສາກິດຈະກໍາ / ແຜນປະຕິບັດ (ຕໍ່ປີ)

	ລະບຸ ປັດໃຈ ນໍາເຂົ້າ ໃນການຜະລີດ	ຫົວໜ່ວຍ	ປະລິມານ	ຕົ້ນທຶນ ຕໍ່ຫົວໜ່ວຍ	ຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ຂອງປັດໃຈຂາເຂົ້າ ໃນການຜະລິດ	% ຂອງຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ທີ່ຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ໃຊ້ຈ່າຍເອງ
ແຮງງານ	Labour for on daily basis	Persons	3.0	5000.0	15000.0	100.0
ອຸປະກອນ	Hire of spray pump for one week	Pieces	7.0	5000.0	35000.0	100.0
ຕົ້ນທຶນທັງໝົດ ທີ່ໃຊ້ໃນການບໍາລຸງຮັກສາ ເຕັກໂນໂລຢີ					50000.0

4.7 ປັດໄຈ ທີ່ສໍາຄັນ ທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບ ຕໍ່ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ

ໃຫ້ອະທິບາຍ ປັດໃຈ ທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບ ຕໍ່ຕົ້ນທຶນ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ:

Labour takes the most of costs.

5.1 ອາກາດ

5.2 ພູມິປະເທດ

ໃຫ້ລະບຸ ເຕັກໂນໂລຢີ ທີ່ໄດ້ຖືກນຳໃຊ້:

• ລັກສະນະກີ່ວ

5.3 ດິນ

5.4 ມີນໍ້າ ແລະ ຄຸນນະພາບ

ມີບັນຫາ ກ່ຽວກັບນໍ້າເຄັມບໍ່?

ບໍ່ແມ່ນ

ເກີດມີນໍ້າຖ້ວມ ໃນພື້ນທີ່ບໍ່?

ບໍ່ແມ່ນ

ຄວາມຄິດເຫັນ ແລະ ຂໍ້ກໍານົດ ເພີ່ມເຕີມ ກ່ຽວກັບ ຄຸນນະພາບ ແລະ ປະລິມານ ຂອງນ້ຳ:

The flooding occurs during the month of excess heavy rains (Nov-Dec and March-May).

5.5 ຊີວະນາໆພັນ

5.6 ຄຸນລັກສະນະ ຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ທີ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຢີ

5.7 ເນື້ອທີ່ສະເລ່ຍຂອງດິນ ທີ່ຜູ້ນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ໃຊ້ເຮັດເຕັກໂນໂລຢີ

5.8 ເຈົ້າຂອງທີ່ດິນ, ສິດໃຊ້ທີ່ດິນ, ແລະ ສິດທິການນໍາໃຊ້ນໍ້າ

ເຈົ້າຂອງດິນ:

• ຊຸມຊົນ / ບ້ານ

ສິດທິ ໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ:

• ຊຸມຊົນ (ທີ່ມີການຈັດຕັ້ງ)

ສິດທິ ໃນການນໍາໃຊ້ນໍ້າ:

• ຊຸມຊົນ (ທີ່ມີການຈັດຕັ້ງ)

5.9 ການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການ ແລະ ພື້ນຖານໂຄງລ່າງ

6.1 ການສະແດງຜົນກະທົບ ພາຍໃນພື້ນທີ່ ທີ່ໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ເຕັກໂນໂລຢີ

ຜົນກະທົບທາງເສດຖະກິດສັງຄົມ

ການຜະລິດ

ລາຍໄດ້ ແລະ ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ

ຜົນກະທົບດ້ານວັດທະນາທໍາສັງຄົມ

ຜົນກະທົບຕໍ່ລະບົບນິເວດ

ວົງຈອນນໍ້າ / ນໍ້າ

ດິນ

ຊີວະນານາພັນ: ສັດ, ພືດ

ການຫຼຸດຜ່ອນ ຄວາມສ່ຽງ ຈາກໄພພິບັດ ແລະ ອາກາດປ່ຽນແປງ

6.2 ຜົນກະທົບທາງອ້ອມ ຈາກການນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຢີ

6.3 ການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວາມບອບບາງ ຂອງເຕັກໂນໂລຢິ ໃນການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ກ່ຽວຂ້ອງກັບອາກາດທີ່ມີການປ່ຽນແປງທີ່ຮຸນແຮງ / ໄພພິບັດທາງທໍາມະຊາດ (ຮັບຮູ້ໄດ້ໂດຍຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ)

ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ເທື່ອລະກ້າວ

ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ເທື່ອລະກ້າວ

	ລະດູການ	ເພີ່ມຂື້ນ ຫຼື ຫຼຸດລົງ	ການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ສາມາດ ຮັບມື ໄດ້ຄືແນວໃດ?
ອຸນຫະພູມປະຈໍາປີ		ຫຼຸດລົງ	ດີ
ອຸນຫະພູມລະດູການ	ຄວາມຊຸ່ມ / ລະດູຝົນ	ຫຼຸດລົງ	ດີ
ປະລິມານນໍ້າຝົນປະຈໍາປີ		ເພີ່ມຂື້ນ	ປານກາງ
ປະລິມານນໍ້າຝົນຕາມລະດູການ	ຄວາມຊຸ່ມ / ລະດູຝົນ	ເພີ່ມຂື້ນ	ດີ

ອາກາດ ທີ່ກ່ຽວພັນກັບຄວາມຮຸນແຮງ (ໄພພິບັດທາງທໍາມະຊາດ)

ໄພພິບັດທາງພູມອາກາດ

	ການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ສາມາດ ຮັບມື ໄດ້ຄືແນວໃດ?
ແຫ້ງແລ້ງ	ດີ
ໄຟໄໝ້ດິນ	ດີຫຼາຍ

ໄພພິບັດທາງຊີວະພາບ

	ການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ສາມາດ ຮັບມື ໄດ້ຄືແນວໃດ?
ແມງໄມ້ / ການລະບາດຂອງພະຍາດ	ດີ

6.4 ການວິເຄາະຕົ້ນທຶນ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດ

ຈະເຮັດປະໂຫຍດເພື່ອປຽບທຽບກັບຄ່າໃຊ້ຈ່າຍກັບສິ່ງກໍ່ສ້າງ (ຈາກທັດສະນະຂອງຜູ້ນຳໃຊ້ທີ່ດິນ) ໄດ້ແນວໃດ?

ຈະໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດເມື່ອປຽບທຽບກັບ / ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນການບຳລຸງຮັກສາທີເ່ກີດຂື້ນອິກ (ຈາກທັດສະນະຄະຕິຂອງຜູ້ນຳໃຊ້ທີ່ດິນ) ໄດ້ແນວໃດ?

6.5 ການປັບຕົວຮັບເອົາເຕັກໂນໂລຢີ

• > 50%

ທັງໝົດນັ້ນ ແມ່ນໃຜ ໄດ້ປັບຕົວເຂົ້າ ໃນການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ, ມີຈັກຄົນ ທີ່ສາມາດເຮັດເອງໄດ້, ຕົວຢ່າງ, ປາດສະຈາກ ການຊ່ວຍເຫຼືອ ທາງດ້ານອຸປະກອນ / ການຈ່າຍເປັນເງິນ?

• 51-90%

6.6 ການປັບຕົວ

ໄດ້ມີການດັດປັບ ເຕັກໂນໂລຢີ ເພື່ອໃຫ້ແທດເໝາະກັບເງື່ອນໄຂ ການປ່ຽນແປງບໍ?

ບໍ່ແມ່ນ

6.7 ຈຸດແຂງ / ຂໍ້ດີ / ໂອກາດ ໃນການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ

ຈຸດແຂງ / ຂໍ້ດີ / ໂອກາດໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ
Appropriate for small and large scale land users.
The technology can be replicated elsewhere by other farmers.

ຈຸດແຂງ / ຈຸດດີ / ໂອກາດ ຈາກທັດສະນະຂອງຜູ້ປ້ອນຂໍ້ມູນ ຫຼື ບຸກຄົນສຳຄັນ
Good at providing income when mangoes and oranges are sold.
Appreciated by the land user due its ability to provide household income and fruits for consumption and sale.

6.8 ຈຸດອ່ອນ / ຂໍ້ເສຍ / ຄວາມສ່ຽງ ໃນການນໍາໃຊ້ ເຕັກໂນໂລຢີ ແລະ ວິທີການແກ້ໄຂບັນຫາ

ຈຸດອ່ອນ / ຂໍ້ເສຍ / ຄວາມສ່ຽງໃນມຸມມອງຂອງຜູ້ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ	ມີວິທີການແກ້ໄຂຄືແນວໃດ?
Requires skilled labour at the time of establishment to dig the holes and applying the right spacing.	Train family labour to acquire the skills. Use extension workers and expert farmers to provide the skills
The technology is liked by thieves since it provides income and food.	Fencing to prevent intruders from piking the fruits without payment. Put in place strict byelws and harsh penalties for offenders.

ຈຸດອ່ອນ/ຂໍ້ບົກຜ່ອງ/ຄວາມສ່ຽງ ຈາກທັດສະນະຂອງຜູ້ປ້ອນຂໍ້ມູນ ຫຼື ບຸກຄົນສຳຄັນ	ມີວິທີການແກ້ໄຂຄືແນວໃດ?
Fruit trees are having canopies in close contact hence reduced fruiting with the spreading of branches. The technology is not well managed as would be expected.	The farmer should trim the branches.

7.1 ວິທີການ / ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ