1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн төслийн нэр (шаардлагатай бол)

Scaling-up SLM practices by smallholder farmers (IFAD)

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)

CDE Centre for Development and Environment (CDE Centre for Development and Environment) - Швейцар

1.3 ВОКАТ-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл

Мэдээллийг хэзээ (газар дээр нь) цуглуулсан бэ?

26/05/2017

Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн:

Тийм

1.4 Технологи тогтвортой гэдгийг баталгаажуулах

Энэ технологийг газрын доройтлыг бууруулж, газрын тогтвортой менежментийг хангахад тохиромжтой гэж үзэж болох уу?

Үгүй

2.1 Технологийн товч тодорхойлолт

Технологийн тодорхойлолт:

Species of Mangoes and Oranges planted for income and food security.

2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тодорхойлолт

Тодорхойлолт:

Growing mangoes and oranges is becoming a common practice among farmers in Northern Uganda for food security and increased household income. As seasons become shorter and erratic, failure of traditional crops like beans and maize is increasing. Mangoes and oranges are more adapted to sub-humid conditions and can endure longer dry spells yet yield well. Thus, farmers are taking on improved varieties of mangoes and oranges developed by the National Agricultural Research System. The mango and orange seedlings are planted with only spot weeding to maintain the grass cover for soil moisture. The activities involved in establishing the orchards include (1) linking up with the extension worker for information on what varieties and how to plant on which type of soils (2) site selection (3) buying seedlings (4) planting and (4) watering if planted during the dry season with the following input requirements seedlings, hired labour of at least 2-3 people paid on monthly basis and watering can. At the time of planting the land user digs a hole up to a depth of about 0.5 metres using a fork so that the roots are allowed to grow out easily and plant the fruit trees spaced at 10 metres x 10 metres allowing the grass to grow without removing or cutting. If planting is done in the dry season and the ground is too dry the farmer applies water once a week slowly using a bucket so that it has time to sink in the soil. If the land user plants during the wet season, watering is not necessary. This practice is liked because yields are high due to leaves litter as well as the demand for fruits in addition to being easily fertilised using organic fertilizer locally obtained and treated . In the long run, the high costs incurred at the time of establishment in buying seedlings and paying labour. The presence of fruits from the orchard provides both food and income to the household, which should be other crops such as maize and sim fail due to drought. What is not liked about this technology is that the grass grown in the garden is liked by livestock during the dry season. Herdsmen searching for pasture drive their animals into the gardens, resulting into constant conflicts between livestock owners and the land user. The grass also poses a risk of fire during the dry season. Additional efforts to put in place a community bylaw on controlled grazing would reduce conflicts and free range grazing of animals contrarily to fencing which may be an additional benefit to sustainably managing land by the land user.

2.3 Технологийн гэрэл зураг

2.4 Технологийн дүрс бичлэг

2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон/ бүс нутаг/ байршил

2.6 Хэрэгжсэн хугацаа

Хэрэгжүүлсэн он:

2012

Байгуулсан тодорхой оныг мэдэхгүй бол баримжаа хугацааг тодорхойл:

• <10 жилийн өмнө (саяхны)

2.7 Технологийн танилцуулга

Технологийг хэрхэн нэвтрүүлснийг тодорхойл:

• Газар ашиглагчдын санаачилгаар
• Гадны төсөл/хөтөлбөрийн дэмжлэгтэйгээр

Тайлбар (төслийн төрөл г.м.):

Supported by Norther Uganda Social Action Fund.

3.1 Технологийн үндсэн зорилго (ууд)

• үйлдвэрлэлийг сайжруулах
• газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх
• үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох

3.2 Технологи нэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(үүд)

3.3 Газар ашиглалтын тухай нэмэлт мэдээлэл

Технологи хэрэгжүүлсэн газрын усан хангамж:

• Байгалийн усалгаатай

Жилд ургамал ургах улирлын тоо:

• 2

Тодорхойлно уу:

2 times within a year.

Малын нягт (шаардлагатай бол):

2 cows kept at neighbours farm.

3.4 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах вэ

• ХАА-н ойжуулалт
• хөрс/ ургамлын бүрхэвч сайжруулах

3.5 Технологийн хамрах талбай

Технологи өргөн дэлгэрсэн эсхийг тодорхойл:

• газар дээр жигд тархсан

Технологи газар нутгийн хэмжээнд жигд тархсан бол түүний эзлэх талбайг дундажаар тооцож тэмдэглэ:

• < 0.1 км2 (10 га)

3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ

3.7 Технологид харгалзах газрын доройтлын төрөл

3.8 Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх, сааруулах ба нөхөн сэргээх

Газрын доройтолтой холбоотойгоор Технологи ямар зорилго тавьсан болохыг тодорхойл:

• газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх
• Хүчтэй доройтсон газрыг нөхөн сэргээх/ сайжруулах

4.1 Технологийн техник зураг

4.2 Техникийн үзүүлэлт/ техникийн зургийн тайлбар

The technology is established on 0.5 acres of land gentle sloped with the hole dug up to a depth about 0.5 metres using a fork so that the roots are allowed to grow out easily and plant the fruit trees spaced at 10 metres x 10 metres allowing the grass to grow without removing or cutting. If planting is done in the dry season and the ground is too dry the farmer applies water once a week slowly using a bucket so that it has time to sink in the soil.

4.3 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл

Үнэ өртөг, оруулсан хувь нэмрийг хэрхэн тооцсоныг тодорхойл:

• Технологийн нэгж тус бүр

бусад/үндэсний мөнгөн нэгж (тодорхойл):

UGX

Ам.доллар ба үндэсний мөнгөн нэгж хоорондын хөрвөх үнийг тодорхойл (шаардлагатай бол): 1 USD =:

3400.0

4.4 Бий болгох үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Арга хэмжээний төрөл	Хугацаа
1.	Look for land	Агрономийн	Before estaslishment
2.	Look for seedlings and tools to use	Менежментийн	Once before establishment
3.	Look for labour	Менежментийн	Before establishment
4.	Dig holes (2-3 ft)	Барилга байгууламжийн	During establishment
5.	Plant suckers	Агрономийн	During establishment
6.	Water: dry season	Менежментийн	After estabslishment
7.	Weeding	Агрономийн	After estabslishment

4.5 Бий болгоход шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг

	Зардлын нэр, төрөл	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн үнэ	Зардал бүрийн нийт өртөг	Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт	Labour	persons	3.0	5000.0	15000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Hoe	Pieces	1.0	10000.0	10000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Spray pump hire for a week	Pieces	1.0	35000.0	35000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Panga	Pieces	2.0	7000.0	14000.0	100.0
таримал материал	Seedlings	Kgs	42.0	2500.0	105000.0	100.0
Бордоо ба биоцид	Pestcide	Litres	0.5	15000.0	7500.0
Бордоо ба биоцид	Fertilizer		2.0	1.0	2.0
Бордоо ба биоцид	Organic fertilizer (weekly)	bags	2.0	30000.0	60000.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг					246502.0

4.6 Арчилгаа/ урсгал үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Арга хэмжээний төрөл	Хугацаа/ давтамж
1.	Slashing	Менежментийн	Around December every year
2.	Spraying with herbicide against pests	Менежментийн	Every time they are observed
3.	Weeding	Менежментийн	Twice a year
4.	Watering	Менежментийн	During the dry season, when they are young
5.	Fertilisation	Менежментийн	Twice a year

4.7 Арчилгаа/урсгал ажилд шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг (нэг жилд)

	Зардлын нэр, төрөл	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн үнэ	Зардал бүрийн нийт өртөг	Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт	Labour for on daily basis	Persons	3.0	5000.0	15000.0	100.0
Тоног төхөөрөмж	Hire of spray pump for one week	Pieces	7.0	5000.0	35000.0	100.0
Технологийн арчилгаа/урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах нийт үнэ өртөг					50000.0

4.8 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл

Өртөг, зардалд нөлөөлөх гол хүчин зүйл:

Labour takes the most of costs.

5.1 Уур амьсгал

5.2 Гадаргын хэлбэр

Технологи дараах асуудалд хандсан эсэхийг тодорхойл:

• хотгор нөхцөл

5.3 Хөрс

5.4 Усны хүртээмж ба чанар

Усны давсжилтын асуудал бий юу?

Үгүй

Энэ газар үерт автдаг уу?

Үгүй

Усны чанар, нөөцийн талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:

The flooding occurs during the month of excess heavy rains (Nov-Dec and March-May).

5.5 Биологийн олон янз байдал

5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тухай мэдээлэл

5.7 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчийн өмчилж буй, эзэмшиж буй, түрээсэлж буй эсвэл ашиглаж буй (ашиглах эрх) газрын талбай

5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх

Газар өмчлөл:

• нэгдлийн/ тосгон

Газар ашиглах эрх:

• нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)

Ус ашиглах эрх:

• нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)

5.9 Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж

6.1 Технологийн талбайд үзүүлсэн нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө

Үйлдвэрлэл

Орлого, зарлага

Нийгэм-соёлын үр нөлөө

Экологийн үр нөлөө

Усны эргэлт/ илүүдэл

Хөрс

Биологийн олон янз байдал: ургамал, амьтан

Уур амьсгал болон гамшгийн эрсдлийг бууруулах

6.2 Технологийн талбайн гадна үзүүлсэн үр нөлөө

6.3 Технологийн уур амьсгалын өөрчлөлт, цаг агаарын гамшигт үзэгдэлд өртөх байдал ба эмзэг байдал (газар ашиглагчийн бодлоор)

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

	Улирал	Уур амьсгалын өөрчлөлт/экстрим үзэгдлийн төрөл	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
жилийн дундаж температур		Бууралт	сайн
улирлын температур	чийглэг/борооны улирал	Бууралт	сайн
жилийн дундаж хур тундас		Өсөлт	дунд зэрэг
улирлын хур тундас	чийглэг/борооны улирал	Өсөлт	сайн

Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)

Уур амьсгалын гамшиг

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
ган гачиг	сайн
хээрийн түймэр	маш сайн

Биологийн гамшиг

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
шавьж / хорхойн олшрол	сайн

6.4 Өртөг ба ашгийн шинжилгээ

Бий болгох зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?

Арчилгаа/урсгал зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?

6.5 Технологи нэвтрүүлэлт

• 50 -иас их %

Технологи нэвтрүүлсэн хүмүүсээс хэд нь өөрийн хүчээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ, өөрөөр хэлбэл гадны тусламж дэмжлэг авалгүйгээр?

• 50-90 %

6.6 Дасан зохицох

Бий болсон өөрчлөлтөд зохицуулан технологийг өөрчилсөн үү?

Үгүй

6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд

Газар ашиглагчдын тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Appropriate for small and large scale land users.
The technology can be replicated elsewhere by other farmers.

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Good at providing income when mangoes and oranges are sold.
Appreciated by the land user due its ability to provide household income and fruits for consumption and sale.

6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийг хэрхэн даван туулах арга зам

Газар ашиглагч нарын тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл	Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Requires skilled labour at the time of establishment to dig the holes and applying the right spacing.	Train family labour to acquire the skills. Use extension workers and expert farmers to provide the skills
The technology is liked by thieves since it provides income and food.	Fencing to prevent intruders from piking the fruits without payment. Put in place strict byelws and harsh penalties for offenders.

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл	Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Fruit trees are having canopies in close contact hence reduced fruiting with the spreading of branches. The technology is not well managed as would be expected.	The farmer should trim the branches.

7.1 Мэдээлэл цуглуулсан арга/эх үүсвэр