Current agroforestry: orchard with wheat intercropping [Тажикистан]
- Шинийг нээх:
- Шинэчлэх:
- Эмхэтгэгч: Malgorzata Conder
- Хянан тохиолдуулагч: –
- Хянагчид: Fabian Ottiger, Alexandra Gavilano
technologies_1134 - Тажикистан
Бүлгүүдийг үзэх
Бүгдийг дэлгэх Бүгдийг хаах1. Ерөнхий мэдээлэл
1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл
Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)
CDE Centre for Development and Environment (CDE Centre for Development and Environment) - Швейцар1.3 ВОКАТ-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл
Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн:
Тийм
2. ГТМ Технологийн тодорхойлолт
2.1 Технологийн товч тодорхойлолт
Технологийн тодорхойлолт:
Current agroforestry of a degraded mulberry and apple orchard with wheat intercropping
2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тодорхойлолт
Тодорхойлолт:
Since 1992 an area of around one ha has been owned by the farmer. He planted mulberry trees the same year. At that time, orchards were established in the whole surrounding area because the government decreed that a territory should have plenty of mulberry trees. Despite the government plan, all the land users of that area began to switch their orchards into wheat crops. Five years later the farmer planted apple trees within the mulberry orchard. The orchard had 200 mulberry and 100 apple trees. The motivation was to feed the working farmers of the fields around. Five years later the apple trees gave fruits. But only the first two years gave a good yield and income from selling them. Later on the fruits were just eaten by the farmer’s family. After another seven or eight years the farmer grew a wheat crop in between the tree lines. Nowadays it's the only remaining orchard in that area. Due to the lack of proper maintenance and water availability the orchard is degraded and the output is very low.
Purpose of the Technology: The government established a large territory of mulberry orchards, for three reasons: First to reduce the impact of natural hazards, second to increase silk production and last to improve fire wood availability. The planting of apple trees should be beneficial for farmers working in the surrounding crops and well as for the family, who sell the fruits and the mulberry leaves. As the yield started to decrease the wheat crop was established to have a bigger output for that crop.
Establishment / maintenance activities and inputs: Due to the government’s order to establish orchards, the local authorities provided the mulberry trees. Hence, it was in the responsibility of the farmer to plant the trees and to look after them by soil loosening and pruning. The latter activity must be done once in the first five years after planting. The farmer bought the apple trees himself as they were cheap at that time. To establish the wheat crop, ploughing, seeding, fertilizing and finally harvesting must be done. One person is supposed to guard the orchard and wheat crop every day. Yearly maintenance consists of soil loosening around the fruit trees and the above mentioned task for cropping. The maintenance of the orchard seems to be abandoned more and more, probably because the output decreases year by year.
Natural / human environment: The orchard is situated below Momandion village, on the very last foot slope before the valley plain begins and, hence, it has a slight slope,. In the past, orchards were numerous, but nowadays wheat crops have mostly replaced the orchard. As there is no fence and no one to control it regularly, livestock invades the property. During its first two years there was a water source, which had dried up by the time. The orchard is a relic being the only and last one in that area. Broken branches, unpruned trees and a trampled crop, show signs of insufficient control and maintenance and therefore of a gradual abandonment of the orchard.
2.3 Технологийн гэрэл зураг
2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон/ бүс нутаг/ байршил
Улс:
Тажикистан
Улс/аймаг/сум:
Khatlon, Tajikistan
Байршлын дэлгэрэнгүй тодорхойлолт:
Muminabad
Технологи өргөн дэлгэрсэн эсхийг тодорхойл:
- газар дээр жигд тархсан
Хэрэв талбайн хэмжээ тодорхойгүй бол талбайн хэмжээг ойролцоогоор тодорхойлно уу:
- < 0.1 км2 (10 га)
Тайлбар:
Total area covered by the SLM Technology is 0.01 km2.
According to farmer it's 1 ha, according to GoogleEarth around 1.6 ha
Map
×2.6 Хэрэгжсэн хугацаа
Байгуулсан тодорхой оныг мэдэхгүй бол баримжаа хугацааг тодорхойл:
- 10-50 жилийн өмнө
2.7 Технологийн танилцуулга
- government
Тайлбар (төслийн төрөл г.м.):
Since 1992 it's property of the farmer
3. ГТМ технологийн ангилал
3.1 Технологийн үндсэн зорилго (ууд)
- үйлдвэрлэлийг сайжруулах
- газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх
- үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох
- нийгэмд үзүүлэх үр нөлөөг бий болгох
3.2 Технологи нэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(үүд)
Нэг газр нутгийн хэмжээнд хэрэгжих холимог газар ашиглалт:
Тийм
Газар ашиглалтын холимог тогтолцоог (тарилан/бэлчээр/ой мод) тодорхойл:
- ХАА-н ойжуулалт
Тариалангийн талбай
- Нэг наст үр тариа
- Олон наст (модлог биш) үр тариа
- Мод, сөөг тарих
Нэг наст үр тариа - Таримлыг тодорхойлно уу:
- үр тариа - улаан буудай (эрт ургацын)
Олон наст (модлог биш) тариалан - Таримлыг тодорхойлно уу:
- жимсгэнэ
Мод, бут тариалах - Таримлыг тодорхойлно уу:
- бусад төрлийн жимс
- жимс (алим, лийр г.м.)
Жилд ургамал ургах улирлын тоо:
- 1
Тодорхойлно уу:
Longest growing period in days: 180 Longest growing period from month to month: April-Sept/Oct
Сөөлжлөн тариалалт хийгддэг үү?
Тийм
Хэрэв тийм бол ямар таримлыг сөөлжлөн тариалдаг вэ?
wheat crop
Бэлчээрийн газар
Байгалийн ой / модтой газар
Тайлбар:
Major land use problems (compiler’s opinion): Trampled and degraded soil as a consequence of no fences or control. Soil crusting and compaction because of lack in organic matter resulting in a low infiltration rate.
Major land use problems (land users’ perception): water scarcity and low soil moisture, small yield of the fruit trees
Type of cropping system and major crops comments: In the past the wheat and apple yield was much higher thereby they were cash crops. As the yield decreased by then and he gets low yield the use them as food crops.
Livestock is grazing on crop residues
3.4 Усан хангамж
Технологи хэрэгжүүлсэн газрын усан хангамж:
- Байгалийн усалгаатай
3.5 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах вэ
- ХАА-н ойжуулалт
- Ээлжлэх тогтолцоо (таримал ээлжлэн тариалах, уриншлах, өнжөөн тариалах)
3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ
Агрономийн арга хэмжээ
- А1: Ургамал/ хөрсөн бүрхэвч
Ургамлын арга хэмжээ
- V1: Мод ба бут, сөөг
Тайлбар:
Type of agronomic measures: mixed cropping / intercropping
Type of vegetative measures: aligned: -linear
3.7 Технологид харгалзах газрын доройтлын төрөл
хөрсний физик доройтол
- Pc: Хөрс дагтарших
- Pk: Гадарга дээр хагсах, хагарах
биологийн доройтол
- Bc: Ургамлан нөмрөг багасах
Тайлбар:
Main type of degradation addressed: Bc: reduction of vegetation cover
Secondary types of degradation addressed: Pc: compaction, Pk: sealing and crusting
Main causes of degradation: other human induced causes (specify) (monocropping, lack of maintenance)
Secondary causes of degradation: overgrazing (Because if no fence), education, access to knowledge and support services (More agronomic/ technical advice needed)
4. Техникийн нөхцөл, хэрэгжүүлсэн үйл ажиллагаа, материал ба зардал
4.1 Технологийн техник зураг
Техник тодорхойлолт (техник зургийн тайлбар):
Location: Muminobod, South of Momandion, Obishur Watershed. Khatlon, Tajikistan
Technical knowledge required for field staff / advisors: moderate (How to regenerate the poor soil and water conditions, which species are useful to plant etc)
Technical knowledge required for land users: moderate
Main technical functions: improvement of ground cover, improvement of surface structure (crusting, sealing), improvement of topsoil structure (compaction), improvement of subsoil structure (hardpan), increase / maintain water stored in soil
Secondary technical functions: control of concentrated runoff: retain / trap, control of concentrated runoff: impede / retard, control of concentrated runoff: drain / divert, increase in organic matter, increase in nutrient availability (supply, recycling,…), increase of infiltration
Mixed cropping / intercropping
Material/ species: wheat intercropping within orchard
Agronomic measure: vertical plowing
Aligned: -linear
Number of plants per (ha): 200
Vertical interval between rows / strips / blocks (m): 6
Spacing between rows / strips / blocks (m): 6
Fruit trees / shrubs species: mulberry, apple
Change of land use type: Mulberry and apple orchard combined additionally with wheat crop
Change of land use practices / intensity level: More pressure on natural resources because of additional wheat crop in the orchard
Зохиогч:
Malgorzata Conder
4.2 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл
бусад/үндэсний мөнгөн нэгж (тодорхойл):
Somoni
Хэрэв боломжтой бол үндэсний валютын Америк доллартай харьцах харьцааг бичнэ үү (тухайлбал, 1 ам.дол. = 79,9 Бразил реал): 1 ам.дол. =:
4.83
Хөлсний ажилчны нэг өдрийн цалингийн хэмжээг тодорхойлно уу:
12.40
4.3 Бий болгох үйл ажиллагаа
Үйл ажиллагаа | Хугацаа (улирал) | |
---|---|---|
1. | Buying, transport and planting of mulberry trees, 10 days (7 hours/day), 3 people | once, 1992 |
2. | Buying, transport and planting of apple trees, 5 days (7 hours/day), 3 people | once, 1997 |
4.4 Бий болгоход шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг
Зардлын нэр, төрөл | Хэмжих нэгж | Тоо хэмжээ | Нэгжийн үнэ | Зардал бүрийн нийт өртөг | Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн % | |
---|---|---|---|---|---|---|
Хөдөлмөр эрхлэлт | Labour | ha | 1.0 | 497.4 | 497.4 | 100.0 |
таримал материал | Seedlings | ha | 1.0 | 311.0 | 311.0 | 33.0 |
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг | 808.4 | |||||
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг, ам.доллар | 167.37 |
4.5 Арчилгаа/ урсгал үйл ажиллагаа
Үйл ажиллагаа | Хугацаа/ давтамж | |
---|---|---|
1. | Plowing vertically, 4 hours of labour, tractor and petrol | every year, spring (since 2007) |
2. | Buying (200 kg) and sowing wheat, 2 hours, 3 persons | every year, spring (since 2007) |
3. | Applying fertilizer, 2 hours, 1 person, 2 bucks à 50 kg | once a year, september |
4. | Cutting wheat, 4-5 days (6 hours/ day), 4 people | September, once a year |
5. | Guardening | every day |
6. | loosening around trees (ca. on 1/3 of the trees), 4-5 trees a day | every year, spring |
7. | pruning (ca. 1/2 of mulberry trees), 7-8 days (2-3 hours/ day), 3 persons | every year, autumn |
4.6 Арчилгаа/урсгал ажилд шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг (нэг жилд)
Зардлын нэр, төрөл | Хэмжих нэгж | Тоо хэмжээ | Нэгжийн үнэ | Зардал бүрийн нийт өртөг | Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн % | |
---|---|---|---|---|---|---|
Хөдөлмөр эрхлэлт | Labour | ha | 1.0 | 572.2 | 572.2 | 100.0 |
Тоног төхөөрөмж | Machine use | ha | 1.0 | 24.8 | 24.8 | 100.0 |
Тоног төхөөрөмж | Petrol | l | 25.0 | 28.5 | 712.5 | 100.0 |
таримал материал | Seeds | ha | 1.0 | 82.8 | 82.8 | 100.0 |
Бордоо ба биоцид | Fertilizer | ha | 1.0 | 76.6 | 76.6 | 100.0 |
Технологийн арчилгаа/урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах нийт үнэ өртөг | 1468.9 | |||||
Технологи арчилах ба урсгал ажлын нийт үнэ өртөг, ам.доллар | 304.12 |
Тайлбар:
The cost were calculated for 1 ha, but one have to consider that an orchard and wheat crop is on the same plot. This means that there's not fully a wheat crop of 1 ha.
Mulberry seedling were paid by the government, apple trees by the farmer.
Machine use and petrol, are all included in the labour input in the establishment phase, as it was not separately mentioned by the farmer.
4.7 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл
Өртөг, зардалд нөлөөлөх гол хүчин зүйл:
Labour is the most important input, but as it is done mostly by the farmer or the family itself it's mainly agricultural material as seedlings, seeds and fertilizer. Latter particularly as recurrent costs.
5. Байгаль ба нийгмийн нөхцөл
5.1 Уур амьсгал
Жилийн нийлбэр хур тундас
- < 250 мм
- 251-500 мм
- 501-750 мм
- 751-1,000 мм
- 1,001-1,500 мм
- 1,501-2,000 мм
- 2,001-3,000 мм
- 3,001-4,000 мм
- > 4,000 мм
Хур тунадасны талаархи тодорхойлолт/ тайлбар:
Totally 800 mm: 700mm in winter-spring, July-Sept dry season
Агро-уур амьсгалын бүс
- чийглэг
Thermal climate class: temperate, LPG from end of March until September
5.2 Гадаргын хэлбэр
Дундаж налуу:
- хавтгай (0-2 %)
- бага зэрэг налуу (3-5 %)
- дунд зэрэг налуу (6-10 % )
- хэвгий (11-15 %)
- налуу (16-30 %)
- их налуу (31-60 % )
- эгц налуу (>60 %)
Гадаргын хэлбэр:
- тэгш өндөрлөг / тал
- нуруу
- уулын энгэр
- дов толгод
- бэл
- хөндий
Өндрийн бүслүүр:
- 0-100 д.т.д. м.
- 101-500 д.т.д. м.
- 501-1,000 д.т.д м.
- 1,001-1,500 д.т.д м.
- 1,501-2,000 д.т.д м.
- 2,001-2,500 д.т.д. м.
- 2,501-3,000 д.т.д. м.
- 3,001-4,000 д.т.д м.
- > 4,000 д.т.д. м.
Гадаргын талаархи тодорхойлолт ба бусад тайлбар:
Slopes on average: Moderate (ranked1, mostly) and rolling (ranked 2)
5.3 Хөрс
Хөрсний дундаж зузаан:
- маш нимгэн (0-20 см)
- нимгэн (21-50 см)
- дунд зэрэг зузаан (51-80 см)
- зузаан (81-120 cм)
- маш зузаан (>120 cм)
Хөрсний бүтэц (өнгөн хөрс):
- дундаж (элсэнцэр, шавранцар)
- нарийн /хүнд (шаварлаг)
Өнгөн хөрсөнд агуулагдах ялзмаг:
- дунд (1-3 % )
Боломжтой бол хөрсний бүрэн тодорхойлолт, боломжит мэдээллийг өгнө үү, жишээ нь хөрсний төрөл, хөрсний урвалын орчин/хүчиллэг байдал, катион солилцох чадавхи, азотын хэмжээ, давсжилт г.м.
Soil fertility: Low
Soil drainage/infiltration: Poor
Soil water storage capacity: Low
5.4 Усны хүртээмж ба чанар
Гадаргын усны хүртээмж:
хангалтгүй/ байхгүй
Усны чанар (цэвэршүүлээгүй):
зөвхөн газар тариалангийн зориулалтаар ашиглах (усалгаа)
Усны чанар, нөөцийн талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:
Availability of surface water: Poor/none (ranked 1, no rainfall from July to August) and medium (ranked 2, winter and spring season with frequent rainfalls (700mm))
5.5 Биологийн олон янз байдал
Зүйлийн олон янз байдал:
- Бага
5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тухай мэдээлэл
Үйлдвэрлэлийн системийн зах зээлийн чиг баримжаа:
- амь зуух арга хэлбэрийн (өөрийгөө хангах)
- холимог (амьжиргаа ба худалдаанд)
Бусад эх үүсвэрээс олох орлого:
- Нийт орлогын 10 %-иас доош
Чинээлэг байдлын түвшин:
- дундаж
Хувь хүн эсвэл бүлэг:
- ажилтан (компани, засгийн газар)
Механикжилтын түвшин:
- гар ажил
- механикжсан / мотортой
Хүйс:
- эрэгтэй
Газар ашиглагчдын бусад шинж чанарыг тодорхойл:
Land users applying the Technology are mainly common / average land users
Population density: 50-100 persons/km2
Annual population growth: 2% - 3%
Level of mechanization: Manual work (ranked 1) and mechanised (ranked 2, only for plowing)
Market orientation: Subsistence (ranked 1, mainly subsistent, depending on yield more or less commercial) and mixed (ranked 2)
5.7 Газар ашиглагчийн технологи нэвтрүүлсэн газрын дундаж талбайн хэмжээ
- < 0.5 га
- 0.5-1 га
- 1-2 га
- 2-5 га
- 5-15 га
- 15-50 га
- 50-100 га
- 100-500 га
- 500-1,000 га
- 1,000-10,000 га
- > 10,000 га
Энэ талбай том, жижиг, дунд алинд хамаарах вэ (орон нутгийн нөхцөлд харгалзуулна уу)?
- бага-хэмжээний
5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх
Газар өмчлөл:
- хувь хүн, өмчийн гэрчилгээтэй
Газар ашиглах эрх:
- түрээсийн хэлбэрээр
Ус ашиглах эрх:
- нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
- хувь хүн
Тайлбар:
Based on land user's Certificates
5.9 Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж
эрүүл мэнд:
- ядуу
- дунд зэргийн
- сайн
боловсрол:
- ядуу
- дунд зэргийн
- сайн
техник зөвлөгөө:
- ядуу
- дунд зэргийн
- сайн
хөдөлмөр эрхлэлт (жишээ нь, ХАА-аас өөр):
- ядуу
- дунд зэргийн
- сайн
зах зээл:
- ядуу
- дунд зэргийн
- сайн
эрчим хүчний хангамж:
- ядуу
- дунд зэргийн
- сайн
зам тээвэр:
- ядуу
- дунд зэргийн
- сайн
усан хангамж ба ариутгал:
- ядуу
- дунд зэргийн
- сайн
санхүүгийн үйлчилгээ:
- ядуу
- дунд зэргийн
- сайн
6. Үр нөлөө ба дүгнэлт
6.1 Технологийн талбайд үзүүлсэн нөлөө
Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө
Үйлдвэрлэл
газар тариалангийн үйлдвэрлэл
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
less apple and wheat production
бүтээмж буурах эрсдэл
Усны хүртээмж ба чанар
тариалангийн усалгааны усны хүртээмж
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
First 2 years water source, which dried out later on
тариалангийн усалгааны усны чанар
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
First 2 years water source, which dried out later on
тариалангийн усалгааны усны хэрэгцээ
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
First 2 years water source, which dried out later on
Орлого, зарлага
ХАА-н зардал
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
More fertilizer and pesticides needed than in the past
тухайн аж ахуйн орлого
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Reduced crop production and fruit yield
ажлын хэмжээ
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
less maintenance work
Нийгэм-соёлын үр нөлөө
хүнсний аюулгүй байдал/ өөрийн хэрэгцээг хангах
нийгэм, эдийн засгийн хувьд эмзэг бүлгийнхний нөхцөл байдал
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Mulberries were shared with other people working next to the field (no fence)
Экологийн үр нөлөө
Усны эргэлт/ илүүдэл
усны хэмжээ
гадаргын урсац
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
negligible thanks to a little slope
ууршилт
Хөрс
хөрсний чийг
хөрсөн бүрхэвч
хөрс хагарах/ хагсах
хөрс нягтрах
хөрсний органик нэгдэл/ хөрсөнд агуулагдах карбон
6.2 Технологийн талбайн гадна үзүүлсэн үр нөлөө
буферлэх / шүүлтүүрийн багтаамж
6.3 Технологийн уур амьсгалын өөрчлөлт, цаг агаарын гамшигт үзэгдэлд өртөх байдал ба эмзэг байдал (газар ашиглагчийн бодлоор)
Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт
Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт
Улирал | Өсөх эсвэл буурах | Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна? | |
---|---|---|---|
жилийн дундаж температур | Өсөлт | мэдэхгүй |
Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)
Цаг уурын гамшигт үзэгдэл
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна? | |
---|---|
орон нутгийн аадар бороо | муу |
орон нутгийн салхин шуурга | сайн |
Уур амьсгалын гамшиг
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна? | |
---|---|
ган гачиг | муу |
Усзүйн гамшиг
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна? | |
---|---|
усны үер (гол) | муу |
Уур амьсгалд хамаарах бусад үр дагавар
Уур амьсгалд хамаарах бусад үр дагавар
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна? | |
---|---|
цргалтын хугацаа багасах | муу |
Тайлбар:
Higher vegetation cover, which would make the land use more resistant to drought, more stable in case of floods and heavy rainfalls.
6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд
Газар ашиглагчдын тодорхойлсон давуу тал/боломжууд |
---|
The orchard gave by-product as leaves for silk production and branches. |
Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон давуу тал/боломжууд |
---|
It is the only orchard in the neighbourhood, which is why it would be worthy to maintain it. How can they be sustained / enhanced? Put more effort and labour into the orchard, currently only the wheat crops seems to be of interest for the farmer. |
6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийг хэрхэн даван туулах арга зам
Газар ашиглагч нарын тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл | Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ? |
---|---|
Currently the orchard is too old to get a good yield and maintenance activities are comparatively high. |
Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл | Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ? |
---|---|
Lack of maintenance and guarding or fencing. | More focus on the orchard as it has also ecological benefits. Enhance the farmer to put more labour into the orchard. |
Show good examples of orchards and their resulting benefits. Round tables by and for farmers to share experiences. |
7. Ном зүй ба холбоосууд
7.1 Мэдээлэл цуглуулсан арга/эх үүсвэр
Холбоос ба модулууд
Бүгдийг дэлгэх Бүгдийг хаахХолбоосууд
Холбоос байхгүй байна
Модулууд
Модуль байхгүй байна