1.2 ព័ត៌មានលម្អិតពីបុគ្គលសំខាន់ៗ និងស្ថាប័នដែលចូលរួមក្នុងការវាយតម្លៃ និងចងក្រងឯកសារនៃបច្ចេកទេស

ឈ្មោះគម្រោងដែលបានចងក្រងឯកសារ/ វាយតម្លៃលើបច្ចេកទេស (បើទាក់ទង)

Scaling-up SLM practices by smallholder farmers (IFAD)

ឈ្មោះអង្គភាពមួយ (ច្រើន) ដែលបានចងក្រងឯកសារ/ វាយតម្លៃបច្ចេកទេស (បើទាក់ទង)

CDE Centre for Development and Environment (CDE Centre for Development and Environment) - ប្រទេសស្វ៊ីស

1.3 លក្ខខណ្ឌទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈ វ៉ូខេត

អ្នកចងក្រង និង(បុគ្គលសំខាន់ៗ)យល់ព្រមទទួលយកនូវលក្ខខណ្ឌនានាទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានចងក្រងតាមរយៈវ៉ូខេត:

បាទ/ចា៎

1.4 សេចក្តីប្រកាសស្តីពីចីរភាពនៃការពណ៌នាពីបច្ចេកទេស

តើបច្ចេកទេសដែលបានពណ៌នានេះមានបញ្ហាដែលផ្តោតលើការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី, បើដូច្នេះវាមិនអាចត្រូវបានប្រកាសថាជាបច្ចេកទេសនៃការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយចីរភាពទេ?

ទេ

មតិយោបល់:

The technology is useful in controlling soil and water runoffs under banana.

2.1 ការពណ៌នាដោយសង្ខេបពីបច្ចេកទេស

និយមន័យបច្ចេកទេស:

Trenches commonly referred to as “fanny juu, fanya chini” increase water infiltration and reduce soil erosion.

2.2 ការពណ៌នាលម្អិតពីបច្ចេកទេស

ការពណ៌នា:

Soil and water runoff is a major challenge encountered by farmers growing banana in Northern Uganda. As a remedy, farmers have started using trenches commonly referred to fanya juu, fanya chini. This is one of the technologies intended to help reduce soil and water runoff on cultivated and degraded land under banana in order to increase water infiltration and improve soil fertility.
The trenches are normally established during the dry season on small pieces of land of about 0.5 to 1 acre, with slopes ranging from 16 to 30% in areas with high rainfall. The trenches are measured, using a tape measure, 0.5 m deep and 50 m long banana planted at a spacing of 3 metres between plants to allow suckers to grow in addition to applying cow dung during maintenance which is locally obtained at no cost.
Implements and materials required to construct the trenches include ropes, spades, and hoes. Once the trenches have been constructed, natural grass can be allowed to grow or elephant grass planted on both sides of the trenches to stabilize the soils and reduce sediments falling into the trenches.
In this practice, the land user starts with identifying soil erosion hotspots within the banana plantation where the trenches are to be established. This is followed by looking for labour and money to pay for digging the trenches.
Trenches are effective in reducing soil and water runoffs under banana production immediately when it starts raining. It is worth to note that, the costs associated with paying labour for digging the trenches and buying inputs are higher during establishment compared to the costs of maintenance; this is because during maintenance the land user only needs to pay for labour to remove sediments from the trenches.
Establishing trenches under banana plantations requires the land user to be provided with prior knowledge and skills through training on the proper procedures on establishing the trench using the correct measurements of 0.5 m deep and 50 m long with banana planted at a spacing of 3 metres with the help of a tape measure, ropes, spades, and hoes and as required inputs.

2.3 ​រូបភាពនៃបច្ចេកទេស

2.4 វីដេអូនៃបច្ចេកទេស

2.5 ប្រទេស/តំបន់/ទីតាំងកន្លែង ដែលបច្ចេកទេសត្រូវបានអនុវត្ត និងបានគ្រប់ដណ្តប់ដោយការវាយតម្លៃនេះ

2.6 កាលបរិច្ឆេទនៃការអនុវត្ត

បង្ហាញឆ្នាំនៃការចុះអនុវត្ត:

2015

ប្រសិនបើមិនច្បាស់ឆ្នាំ សូមបញ្ជាក់កាលបរិច្ឆេទដែលប្រហាក់ប្រហែល:

• តិចជាង 10ឆ្នាំមុន (ថ្មី)

2.7 ការណែនាំពីបច្ចេកទេស

សូមបញ្ជាក់តើបច្ចេកទេសត្រូវបានណែនាំឱ្យអនុវត្តដោយរបៀបណា:

• តាមរយៈការបង្កើតថ្មីរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី

មតិយោបល់ (ប្រភេទនៃគម្រោង ។ល។):

The land user started on his own after participating in a field visit in South Western Uganda and later supported by the extension agent through training.

3.1 គោលបំណងចម្បង (១​ ឬច្រើន)​ នៃបច្ចេកទេសនេះ

• ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវផលិតកម្ម
• កាត់បន្ថយ, បង្ការ, ស្តារឡើងវិញនូវការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
• កាត់បន្ថយហានិភ័យនៃគ្រោះមហន្តរាយ
• បង្កើតផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច

3.2 ប្រភេទដីប្រើប្រាស់មួយប្រភេទ (ច្រើនប្រភេទ) ដែលបានអនុវត្តបច្ចេកទេស

3.4 ការផ្គត់ផ្គង់ទឹក

ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកនៅកន្លែងអនុវត្តបច្ចេកទេស:

• ទឹកភ្លៀង

3.5 ក្រុម SLM ដែលបច្ចេកទេសស្ថិតនៅក្នុង

• ការគ្រប់គ្រងជីជាតិដីតាមបែបចម្រុះ
• ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវការបង្កាត់ពូជរុក្ខជាតិ/ សត្វ
• ការស្តុកទុកទឹក

3.6 វិធានការ SLM ដែលបញ្ចូលនូវបច្ចេកទេស

3.7 កំណត់ប្រភេទនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដីសំខាន់ៗដែលបច្ចេកទេសនេះបានដោះស្រាយ

3.8 ការពារ កាត់បន្ថយ ឬស្តារឡើងវិញនៃការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី

បញ្ជាក់ពីគោលដៅរបស់បច្ចេកទេស ដែលផ្តោតទៅការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី:

• ការការពារការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី
• ការជួសជុល/ ស្តារឡើងវិញនៃឱនភាពដីធ្ងន់ធ្ងរ

មតិយោបល់:

Trenches reduces the speed of water which when not controlled washes away the soil nutrients.
Desilitation restores fertility removed from the trench and taken back to the banana garden.

4.1 គំនូសបច្ចេកទេសនៃបច្ចេកទេសនេះ

4.2 ព័ត៌មានទូទៅដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការគណនាធាតុចូល និងថ្លៃដើម

កំណត់របៀបនៃការគណនាថ្លៃដើម និងធាតុចូល:

• ក្នុងតំបន់អនុវត្តបច្ចេកទេស

ផ្សេងៗ/ រូបិយប័ណ្ណជាតិ (បញ្ជាក់):

UGX

បើពាក់ព័ន្ធសូមកំណត់អត្រាប្តូរប្រាក់ពីដុល្លាទៅរូបិយប័ណ្ណតំបន់ (ឧ.​​ 1 ដុល្លារ​ = 79.9 រៀលនៃរូបិយប័ណ្ណប្រេស៊ីល) ៖ 1 ដុល្លារ =:

3350,0

4.3 សកម្មភាពបង្កើត

	សកម្មភាព	រយៈពេល​ (រដូវកាល)
1.	Identify erosion hot spot area	During the dry season/ after heavy rains
2.	Look for the tools and labour	During the dry season
3.	Measure the size of trench	During the dry season/ before rains set
4.	Dig the trench	During the dry season/ before rains set
5.	Desilt when it fillsup with soil	During the dry season/ after rains

4.4 ថ្លៃដើម និងធាតុចូលដែលត្រូវការសម្រាប់ការបង្កើតបច្ចេកទេស

	បញ្ជាក់ពីធាតុចូល	ឯកតា	បរិមាណ	ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា	ថ្លៃធាតុចូលសរុប	% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម	Persons days	persons	10,0	5000,0	50000,0	100,0
សម្ភារៈ	Spade	Pieces		10000,0		100,0
សម្ភារៈ	Wheel barrow	Pieces		10000,0		100,0
សម្ភារៈ	Ropes	Pieces	1,0	3000,0	3000,0	100,0
សម្ភារៈ	Tape measure	pieces	1,0	25000,0	25000,0
ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេស					78000,0
ថ្លៃដើមសរុបក្នុងការបង្កើតបច្ចេកទេសគិតជាដុល្លារ					23,28

មតិយោបល់:

Planting material (natural grass or elephant grass planted on the trenches is obtained free and no costs involved on purchase of planting material.
Total costs for establishing trenches are much higher at the time of establishment compared to the costs of maintenance and the benefits are high both in the short and long term.

4.5 សកម្មភាពថែទាំ

	សកម្មភាព	ពេលវេលា/ ភាពញឹកញាប់
1.	Desiliting	At least every year after heavy rains/ during dry season

មតិយោបល់:

The farmer uses cow dung to maintain the technology which is locally obtained at no cost.

4.6 កំណត់ថ្លៃដើមសម្រាប់ការថែទាំ/ សកម្មភាពរបស់បច្ចេកទេស (ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ)

	បញ្ជាក់ពីធាតុចូល	ឯកតា	បរិមាណ	ថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា	ថ្លៃធាតុចូលសរុប	% នៃថ្លៃដើមដែលចំណាយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី
កម្លាំងពលកម្ម	Labour	Persons	5,0	5000,0	25000,0	100,0
ជី និងសារធាតុពុល	Fertiliser	Kgs	2,0	3500,0	7000,0	100,0
ជី និងសារធាតុពុល	Biocides	litres	2,0	3500,0	7000,0	100,0
ថ្លៃដើមសរុបសម្រាប់ការថែទាំដំណាំតាមបច្ចេកទេស					39000,0
ថ្លៃដើមសរុបសម្រាប់ការថែទាំដំណាំតាមបច្ចេកទេសគិតជាដុល្លារ					11,64

4.7 កត្តាសំខាន់បំផុតដែលមានឥទ្ធិពលដល់ការចំណាយ

ពណ៌នាពីកត្តាប៉ះពាល់ចម្បងៗទៅលើថ្លៃដើម:

Labour for digging trenches, desilting and re-applying the silt in the garden.

5.1 អាកាសធាតុ

5.2 សណ្ឋានដី

បញ្ជាក់ថាតើបច្ចេកទេសនេះត្រូវបានអនុវត្តន៍នៅក្នុង:

• សណ្ឋានដីផត

5.3 ដី

5.4 ទឹកដែលអាចទាញមកប្រើប្រាស់បាន និងគុណភាពទឹក

តើមានបញ្ហាភាពទឹកប្រៃហូរចូលមកដែរឬទេ?

ទេ

តើទឹកជំនន់កំពុងកើតមាននៅតំបន់នេះដែររឺទេ?

ទេ

5.5 ជីវៈចម្រុះ

5.6 លក្ខណៈនៃអ្នកប្រើប្រាស់ដីដែលអនុវត្តបច្ចេកទេស

សូមបញ្ជាក់ពីលក្ខណៈពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតអំពីអ្នកប្រើប្រាស់ដី:

Trench making is a technology that is more labour intensive and is usually not appropriate for women to do.

5.7 ទំហំផ្ទៃដីជាមធ្យមនៃដីប្រើប្រាស់ដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី ក្នុងការអនុវត្ត​បច្ចេកទេស

5.8 ភាពជាម្ចាស់ដី កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ដី និងកម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក

ភាពជាម្ចាស់ដី:

• ក្រុម
• ឯកជន មិនមានកម្មសិទ្ធ

កម្មសិទ្ធិប្រើប្រាស់ដី:

• អាស្រ័យផលសេរី (មិនមានការកំណត់)

កម្មសិទ្ធប្រើប្រាស់ទឹក:

• អាស្រ័យផលសេរី (មិនមានការកំណត់)

5.9 ការប្រើប្រាស់សេវាកម្ម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ

6.1 ផលប៉ះពាល់ក្នុងបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

ផលប៉ះពាល់លើសេដ្ឋកិច្ចសង្គម

ផលិតផល

ចំណូល និងថ្លៃដើម

ផលប៉ះពាល់ទៅលើវប្បធម៌សង្គម

ផលប៉ះពាល់ទៅលើអេកូឡូស៊ី

ដី

ការកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃគ្រោះមហន្តរាយ និងគ្រោះអាកាសធាតុ

6.2 ផលប៉ះពាល់ក្រៅបរិវេណអនុវត្តបច្ចេកទេសដែលកើតមាន

6.3 ភាពប្រឈម និងភាពរួសនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងគ្រោះអាកាសធាតុ/ គ្រោះមហន្តរាយ (ដែលដឹងដោយអ្នកប្រើប្រាស់ដី)

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

	រដូវកាល	កើនឡើង ឬថយចុះ	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
សីតុណ្ហភាពប្រចាំឆ្នាំ		កើនឡើង	មធ្យម
សីតុណ្ហភាពប្រចាំរដូវកាល	សើម/រដូវភ្លៀង	ថយចុះ	មធ្យម

គ្រោះអាកាសធាតុ (មហន្តរាយ) ​

គ្រោះមហន្តរាយអាកាសធាតុ

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
រាំងស្ងួត	មធ្យម

គ្រោះមហន្តរាយទឹក

	លក្ខណៈឆ្លើយតបនៃបច្ចេកទេសទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
ដីបាក់	មធ្យម

6.4 ការវិភាគថ្លៃដើម និងអត្ថប្រយោជន៍

តើផលចំណេញ និងថ្លៃដើមត្រូវបានប្រៀបធៀបគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច (ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី)?

តើផលចំណេញ និងការថែទាំ/ ជួសជុលត្រូវបានប្រៀបធៀបគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច (ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី)?

មតិយោបល់:

More costs for labour and inputs for digging trenches at estsblishment than costs required for maintaing and desilting.

6.5 ការទទួលយកបច្ចេកទេស

• 1-10%

បើអាច សូមបញ្ជាក់ពីបរិមាណ (ចំនួនគ្រួសារ និង/ ឬតំបន់គ្របដណ្តប់):

Those who have adopted are those that are outiside the group as a resulting of copying from the group.

ក្នុងចំណោមគ្រួសារទាំងអស់ដែលបានអនុវត្តបច្ចេកទេស តើមានប៉ុន្មាន​គ្រួសារ​ដែល​ចង់​ធ្វើ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង ដោយមិន​ទទួល​បាន​សម្ភារៈ​លើក​​ទឹកចិត្ត/​ប្រាក់ឧបត្ថម្ភ?​:

• 11-50%

មតិយោបល់:

Around 40%.

6.6 ការបន្សុំា

តើថ្មីៗនេះ បច្ចេកទេសនេះត្រូវបានកែតម្រូវ​ដើម្បី​បន្ស៊ាំ​ទៅនឹង​ស្ថាន​ភាព​ប្រែប្រួល​ដែរ​ឬទេ?

បាទ/ចា៎

បើឆ្លើយបាទ/ ចា៎ សូមកំណត់ថាតើស្ថានភាពប្រែប្រួលមួយណាត្រូវបានបន្ស៊ាំ:

• ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ/គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ

បញ្ជាក់ពីការបន្ស៊ាំនៃបច្ចេកទេស (ការរៀបចំ, ឧបករណ៍/ប្រភេទ​ ។ល។):

By planting natural and elephant grass to reduce soil and water run off.

6.7 ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៃបច្ចេកទេស

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាសនៅកន្លែងរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី
Good at reducing soil and water runoff.
The costs of maintaining trenches in a banana plantation are rather low compared to the costs of estsblishment. Costs may be only high when it comes to weeding the banana.

ភាពខ្លាំង/ គុណសម្បត្តិ/ ឱកាស​ ទស្សនៈរបស់បុគ្គលសំខាន់ៗ
Trenches are effective in controlling soil erosion.

6.8 ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យនៃបច្ចេកទេស និងវិធីសាស្ត្រដោះស្រាយ

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដី	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Labour intensive with high costs at estsblishment than maintenance.	Work in groups.
Requires knowledge and skills which a farmer may not have at the time of establishment.	Consult extension agents to provide technical guidance. Provide trainings on proper procedures for estsblishment.

ភាពខ្សោយ/ គុណវិបត្តិ/ ហានិភ័យ ទស្សនៈរបស់អ្នកចងក្រងឬបុគ្គលសំខាន់ៗ	តើបច្ចេកទេសទាំងនោះបានដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្តេច?
Trenches alone may not be a measure for reducing land degradation.	Plant agrofrestry trees (Callindra , Grivellea, and Elephant grass where trenches are established. Fodder).

7.1 វិធីសាស្ត្រ/ ប្រភពនៃព័ត៌មាន