Технологиуд

Trenches for soil and water conservation under banana. [Уганда]

Baro kor pii

technologies_2274 - Уганда

Бүрэн гүйцэд байдал: 86%

1. Ерөнхий мэдээлэл

1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл

Мэдээлэл өгсөн хүн (с)

Газар ашиглагч :

Acen Kaven

Gulu District

Уганда

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн төслийн нэр (шаардлагатай бол)
Scaling-up SLM practices by smallholder farmers (IFAD)
Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)
CDE Centre for Development and Environment (CDE Centre for Development and Environment) - Швейцар

1.3 WOCAT-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл

Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн.

Тийм

1.4 Технологи тогтвортой гэдгийг баталгаажуулах

Энэ технологи азрын доройтлыг бууруулахад нөлөө үзүүлэхгүй тул газрын тогтвортой менежментийн технологи болж чадахгүй юу?

Үгүй

Тайлбар:

The technology is useful in controlling soil and water runoffs under banana.

2. ГТМ Технологийн тодорхойлолт

2.1 Технологийн товч тодорхойлолт

Технологийн тодорхойлолт:

Trenches commonly referred to as “fanny juu, fanya chini” increase water infiltration and reduce soil erosion.

2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тайлбар

Тодорхойлолт:

Soil and water runoff is a major challenge encountered by farmers growing banana in Northern Uganda. As a remedy, farmers have started using trenches commonly referred to fanya juu, fanya chini. This is one of the technologies intended to help reduce soil and water runoff on cultivated and degraded land under banana in order to increase water infiltration and improve soil fertility.
The trenches are normally established during the dry season on small pieces of land of about 0.5 to 1 acre, with slopes ranging from 16 to 30% in areas with high rainfall. The trenches are measured, using a tape measure, 0.5 m deep and 50 m long banana planted at a spacing of 3 metres between plants to allow suckers to grow in addition to applying cow dung during maintenance which is locally obtained at no cost.
Implements and materials required to construct the trenches include ropes, spades, and hoes. Once the trenches have been constructed, natural grass can be allowed to grow or elephant grass planted on both sides of the trenches to stabilize the soils and reduce sediments falling into the trenches.
In this practice, the land user starts with identifying soil erosion hotspots within the banana plantation where the trenches are to be established. This is followed by looking for labour and money to pay for digging the trenches.
Trenches are effective in reducing soil and water runoffs under banana production immediately when it starts raining. It is worth to note that, the costs associated with paying labour for digging the trenches and buying inputs are higher during establishment compared to the costs of maintenance; this is because during maintenance the land user only needs to pay for labour to remove sediments from the trenches.
Establishing trenches under banana plantations requires the land user to be provided with prior knowledge and skills through training on the proper procedures on establishing the trench using the correct measurements of 0.5 m deep and 50 m long with banana planted at a spacing of 3 metres with the help of a tape measure, ropes, spades, and hoes and as required inputs.

2.3 Технологийн гэрэл зураг

2.4 Технологийн дүрс бичлэг

Тайлбар, товч тодорхойлолт :

Video on trenches for soil and water conservation

Он, сар, өдөр:

26/05/2017

Байршил :

Gulu District, Northern Uganda

Зураглаачийн нэр :

Issa Aiga

2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон / бүс нутаг / байршил

Улс :

Уганда

Улс/аймаг/сум:

Northern Region,Uganda

Байршлын дэлгэрэнгүй тодорхойлолт:

Gulu District

Технологи өргөн дэлгэрсэн эсхийг тодорхойл:
  • газар дээр жигд тархсан
Хэрэв талбайн хэмжээ тодорхойгүй бол талбайн хэмжээг ойролцоогоор тодорхойлно уу.
  • < 0.1 км2 (10 га)

2.6 Хэрэгжих огноо

Хэрэгжүүлсэн он:

2015

Байгуулсан тодорхой оныг мэдэхгүй бол баримжаа хугацааг тодорхойл:
  • <10 жилийн өмнө (саяхны)

2.7 Технологийн танилцуулга

Технологийг хэрхэн нэвтрүүлснийг тодорхойл:
  • Газар ашиглагчдын санаачилгаар
Тайлбар (төслийн төрөл г.м.):

The land user started on his own after participating in a field visit in South Western Uganda and later supported by the extension agent through training.

3. ГТМ технологийн ангилал

3.1 Технологийн үндсэн зорилго (д)

  • Үйлдвэрлэлийг сайжруулах
  • Газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх
  • гамшгийн эрсдлийг бууруулах
  • Үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох

3.2 Технологи хэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(д)

Тариалангийн газар

Тариалангийн газар

  • Нэг наст үр тариа
  • Олон наст (модлог биш) тариалан
Олон наст (модлог биш) тариалан - Таримлыг тодорхойлно уу:
  • Банан/таван салаа/абака
Нэг жил дэх ургамал ургах улирлын тоо:
  • 2
Бэлчээрийн газар

Бэлчээрийн газар

  • 2 cows
Бусад

Бусад

Тодорхойлно уу:

Trenches

3.4 Усан хангамж

Технологи хэрэгжүүлсэн газрын усан хангамж:
  • Байгалийн усалгаатай

3.5 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах

  • Хөрсний үржил шимт цогц менежмент
  • ургамлын сорт / малын үүлдэр сайжирсан
  • Ус хураах

3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ

Агрономийн арга хэмжээ

Агрономийн арга хэмжээ

  • А1: Ургамал/ хөрсөн бүрхэвч
  • А2: Органик нэгдэл/ хөрсний үржил шим
  • А5: Үрийн менежмент, сайжруулсан сорт
Ургамалжилтын арга хэмжээ

Ургамалжилтын арга хэмжээ

  • V2: Өвс ба олон наст өвслөг ургамал
Барилга байгууламжийн арга хэмжээ

Барилга байгууламжийн арга хэмжээ

  • S1: Террас
  • S7: Ус хуримтлуулах, усаар хангах, усалгааны төхөөрөмж
Менежментийн арга хэмжээ

Менежментийн арга хэмжээ

  • М1: Газар ашиглалтын хэлбэрийг өөрчлөх
  • М2: Ашиглалтын менежмент/эрчимийг өөрчлөх

3.7 Технологийн шийдвэрлэсэн газрын доройтлын үндсэн төрлүүд

Хөрс усаар эвдрэх

Хөрс усаар эвдрэх

  • Wt: Хөрсний гадаргын угаагдал
  • Wg: Гуу жалгын элэгдэл
  • Wo: Усны элэгдлийн дам нөлөө
Хөрсний физик доройтол

Хөрсний физик доройтол

  • Pw: Усны түвшин нэмэгдэх буюу намагших
Биологийн доройтол

Биологийн доройтол

  • Bc: Ургамлан нөмрөг багасах
Усны доройтол

Усны доройтол

  • Усны элэгдлээс хамгаалах чадвар муудах

3.8 Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх, сааруулах ба нөхөн сэргээх

Газрын доройтолтой холбоотойгоор Технологи ямар зорилго тавьсан болохыг тодорхойл:
  • Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх
  • Хүчтэй доройтсон газрыг нөхөн сэргээх/ сайжруулах
Тайлбар:

Trenches reduces the speed of water which when not controlled washes away the soil nutrients.
Desilitation restores fertility removed from the trench and taken back to the banana garden.

4. Техникийн нөхцөл, хэрэгжилтийн үйл ажиллагаа, материал ба зардал

4.1 Технологийн техникийн зураг

Техник тодорхойлолт (техник зурагтай уялдана):

Trenches are normally established during the dry season on small pieces of land of about 0.5 to 1 acre, with slopes ranging from 16 to 30 % in areas with high rainfall. The trenches are measured using a tape measure, 0.5 m deep and 50 m long banana planted at a spacing of 3 metres between plants to allow suckers grow.

Зохиогч:

Acen Kaven

Он, сар, өдөр:

10/05/2017

4.2 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл

Үнэ өртөг, оруулсан хувь нэмрийг хэрхэн тооцсоныг тодорхойл:
  • Технологийн нэгж тус бүр
Хэмжээ ба нэгж талбайг тодорхойл:

0.5 to 1 acre

бусад/үндэсний мөнгөн нэгж (тодорхойл):

UGX

Хэрэв боломжтой бол үндэсний валютын Америк доллартай харьцах харьцааг бичнэ үү (тухайлбал, 1 ам.дол. = 79,9 Бразил реал): 1 ам.дол. =:

3350.0

Хөлсний ажилчны нэг өрдийн ажлын хөлсийг тодорхойл:

5000

4.3 Байгуулах үйл ажиллагаа

Үйл ажиллагаа Хугацаа (улирал)
1. Identify erosion hot spot area During the dry season/ after heavy rains
2. Look for the tools and labour During the dry season
3. Measure the size of trench During the dry season/ before rains set
4. Dig the trench During the dry season/ before rains set
5. Desilt when it fillsup with soil During the dry season/ after rains

4.4 Байгуулалтад шаардагдах зардал ба материал

Хөрөнгө оруулалтыг дурьдана уу Хэмжих нэгж Тоо хэмжээ Нэгжийн өртөг Материал бүрийн нийт өртөг % газар ашиглачаас гарсан зардал
Хөдөлмөр эрхлэлт Persons days persons 10.0 5000.0 50000.0 100.0
Тоног төхөөрөмж Spade Pieces 10000.0 100.0
Тоног төхөөрөмж Wheel barrow Pieces 10000.0 100.0
Тоног төхөөрөмж Ropes Pieces 1.0 3000.0 3000.0 100.0
Тоног төхөөрөмж Tape measure pieces 1.0 25000.0 25000.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг 78000.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг, ам.доллар 23.28
Тайлбар:

Planting material (natural grass or elephant grass planted on the trenches is obtained free and no costs involved on purchase of planting material.
Total costs for establishing trenches are much higher at the time of establishment compared to the costs of maintenance and the benefits are high both in the short and long term.

4.5 Засвар үйлчилгээ / давтагдах үйл ажиллагаа

Үйл ажиллагаа Хугацаа/ давтамж
1. Desiliting At least every year after heavy rains/ during dry season
Тайлбар:

The farmer uses cow dung to maintain the technology which is locally obtained at no cost.

4.6 Засвар үйлчилгээ / урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах зардал ба материал (жилээр)

Хөрөнгө оруулалтыг дурьдана уу Хэмжих нэгж Тоо хэмжээ Нэгжийн өртөг Материал бүрийн нийт өртөг % газар ашиглачаас гарсан зардал
Хөдөлмөр эрхлэлт Labour Persons 5.0 5000.0 25000.0 100.0
Бордоо ба биоцид Fertiliser Kgs 2.0 3500.0 7000.0 100.0
Бордоо ба биоцид Biocides litres 2.0 3500.0 7000.0 100.0
Технологийг арчилах тордоход шаардагдах нийт үнэ өртөг 39000.0
Технологи сайжруулах нийт үнэ өртөг, ам.доллар 11.64

4.7 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл

Өртөг зардлыг тодорхойлох гол хүчин зүйлсийг дурьдана уу:

Labour for digging trenches, desilting and re-applying the silt in the garden.

5. Хүн, байгалийн хүрээлэн буй орчин

5.1 Уур амьсгал

Жилийн нийлбэр хур тундас
  • <250 мм
  • 251-500 мм
  • 501-750 мм
  • 751-1,000 мм
  • 1,001-1,500 мм
  • 1,501-2,000 мм
  • 2,001-3,000 мм
  • 3,001-4,000 мм
  • > 4,000 мм
Жилийн дундаж хур тунадас (хэрэв мэдэгдэж байвал), мм:

1350.00

Хур тунадасны талаархи тодорхойлолт/ тайлбар:

Two rainy season March -May and September to November.

Агро-уур амьсгалын бүс
  • Чийглэг

5.2 Байрзүйн зураг

Дундаж налуу:
  • Тэгш (0-2 %)
  • Бага зэрэг хэвгий (3-5 %)
  • Дунд зэрэг хэвгий (6-10 % )
  • Долгиорхог (11-15 %)
  • Толгодорхог (16-30 %)
  • Эгц налуу (31-60 % )
  • Огцом эгц налуу (>60 %)
Гадаргын хэлбэр:
  • Тэгш өндөрлөг/тэгш тал
  • Зоо, хяр
  • Уулын энгэр, хажуу
  • Ухаа, гүвээ, дов толгод
  • Уулын бэл
  • Хөндий, хоолой, нам хотос
Өндөршлийн бүс:
  • 0-100 м д.т.д
  • 101-500 м д.т.д
  • 501-1,000 м д.т.д
  • 1,001-1,500 м д.т.д
  • 1,501-2,000 м д.т.д
  • 2,001-2,500 м д.т.д
  • 2,501-3,000 м д.т.д
  • 3,001-4,000 м д.т.д
  • > 4,000 м д.т.д
Технологи дараах асуудалд хандсан эсэхийг тодорхойл:
  • хотгор нөхцөл

5.3 Хөрс

Хөрсний дундаж зузаан:
  • Маш нимгэн (0-20 см)
  • Нимгэн (21-50 см)
  • Дунд зэрэг зузаан (51-80 см)
  • Зузаан (81-120 cм)
  • Маш зузаан (>120 cм)
Хөрсний бүтэц (өнгөн хөрс):
  • Сийрэг/хөнгөн (элсэрхэг)
Хөрсний бүтэц (>20 см-ээс доош):
  • Дунд зэрэг (шавранцар)
Өнгөн хөрсний органик нэгдэл:
  • Дунд (1-3 % )

5.4 Усны хүртээм ба чанар

Хөрсний усны гүн:

5-50 м

Гадаргын усны хүртээмж:

Муу/огт байхгүй

Усны чанар (цэвэрлээгүй):

Муу чанарын ундны ус (цэвэршүүлэх шаардлагатай)

Усны давсжилт асуудал болдог уу?

Үгүй

Энэ газар үер усанд автдаг уу?

Үгүй

5.5 Биологийн төрөл зүйл

Зүйлийн олон янз байдал:
  • Дунд зэрэг
Амьдрах орчны олон янз байдал:
  • Дунд зэрэг

5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчидын онцлог шинж

Суурьшмал эсвэл нүүдлийн:
  • Суурьшмал
Үйлдвэрлэлийн системийн зах зээлийн чиг баримжаа:
  • Амь зуух арга хэлбэрийн (өөрийгөө хангах)
  • холимог (амьжиргаа ба худалдаанд)
Фермээс гадуурх орлого:
  • Нийт орлогын %10 доош хувь
Чинээлэг байдлыг харьцангуй түвшин:
  • Ядуу
Хувь хүн эсвэл бүлэг:
  • Хувь хүн / өрх
  • бүлэг / олон нийтийн
Механикжилтын түвшин:
  • Хүнд хүчир ажил
Хүйс:
  • Эрэгтэй
Газар ашиглагчийн нас:
  • Залуус
  • Дунд нас
Газар ашиглагчдын бусад шаардлагатай шинж чанарыг тодорхойл:

Trench making is a technology that is more labour intensive and is usually not appropriate for women to do.

5.7 Технологи нэвтрүүлэхэд газар ашиглагчийн ашигласан газрын дундаж талбай

  • < 0.5 га
  • 0.5-1 га
  • 1-2 га
  • 2-5 га
  • 5-15 га
  • 15-50 га
  • 50-100 га
  • 100-500 га
  • 500-1,000 га
  • 1,000-10,000 га
  • > 10,000 га
Энэ нь жижиг, дунд, том оворт тооцогдох уу (орон нутгийн чиг баримжаагаар)?
  • Бага-хэмжээний

5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх

Газар өмчлөл:
  • Бүлэг
  • Хувь хүн, тодорхой цол эргэмгүй
Газар ашиглах эрх:
  • Нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
Ус ашиглах эрх:
  • Нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)

5.9 Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж

эрүүл мэнд:
  • Ядуу
  • Дунд зэргийн
  • Сайн
боловсрол:
  • Ядуу
  • Дунд зэргийн
  • Сайн
техник дэмжлэг:
  • Ядуу
  • Дунд зэргийн
  • Сайн
хөдөлмөр эрхлэлт (жишээ нь, ХАА-аас өөр):
  • Ядуу
  • Дунд зэргийн
  • Сайн
зах зээл:
  • Ядуу
  • Дунд зэргийн
  • Сайн
эрчим хүч:
  • Ядуу
  • Дунд зэргийн
  • Сайн
зам ба тээвэр:
  • Ядуу
  • Дунд зэргийн
  • Сайн
ундны ус ба ариутгал:
  • Ядуу
  • Дунд зэргийн
  • Сайн
санхүүгийн үйлчилгээ:
  • Ядуу
  • Дунд зэргийн
  • Сайн

6. Үр нөлөө ба дүгнэлт

6.1 Технологийн талбай дахь үр нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө

Үйлдвэрлэл

Газар тариалангийн үйлдвэрлэл

буурсан
нэмэгдсэн

газрын менежмент

саад учирсан
хялбаршсан
Орлого, зарлага

ХАА-н хөрөнгө оруулалтын зардал

Нэмэгдсэн
Буурсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

High at the time digging trenches but over a period of time reduces

тариалангийн газрын орлого

буурсан
нэмэгдсэн
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

From the sale of banana.

хөдөлмөр хүчний хэмжээ

Нэмэгдсэн
Буурсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

More tasks at establishment and over a period of time reduces which affects labour costs.

Нийгэм-соёлын үр нөлөө

хүнсний аюулгүй байдал/ өөрийгөө хангах

буурсан
сайжирсан

ГТМ/ газрын доройтлын талаархи мэдлэг

буурсан
сайжирсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Extension workers extend knowledge to the farmers and other farmers come to learn from other farmers promoting the technology.

Экологийн үр нөлөө

Хөрс

хөрсөн бүрхэвч

буурсан
сайжирсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

As a planted grasses (elephant grass) on the trench.

хөрс алдагдах

Нэмэгдсэн
Буурсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Due to the presence of the trenches and grasses planted as stabilizers.

Уур амьсгал болон гамшгийн эрсдлийг бууруулах

хөрсний гулсалт/ чулуун нуранги

Нэмэгдсэн
Буурсан

6.2 Технологийн талбайн гадна үзүүлсэн үр нөлөө

Усны хүртээмж

буурсан
нэмэгдсэн
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Water runoff is controlled by the trench.

6.3 Технологийн уур амьсгалын өөрчлөлт ба Уур амьсгалаас хамаарах аюул/гамшигт үзэгдэлд өртөх байдал ба эмзэг байдал (газар ашиглагч нарын дүгнэлтээр)

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт
Улирал Өсөх эсвэл буурах Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
Жилийн дундаж температур Өсөлт Дунд зэрэг
Улирлын температур Чийглэг/борооны улирал Бууралт Дунд зэрэг

Уур амьсгалаас хамаарах аюулууд (гамшигууд)

Уур амьсгалын гамшигууд
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
Ган гачиг Дунд зэрэг
Гидрологийн гамшиг
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
Хөрсний гулсалт Дунд зэрэг

6.4 Зардал ба үр ашгийн шинжилгээ

Үр ашгийг барилга байгууламжийн зардалтай (газар ашиглагчдын үзэл бодлоор) хэрхэн харьцуулах вэ?
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

Бага зэрэг эерэг

Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

Маш эерэг

Үр ашгийг засвар үйлчилгээ/ урсгал зардалтай (газар ашиглагчдын үзэл бодлоор) хэрхэн харьцуулах вэ?
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

Бага зэрэг эерэг

Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

Маш эерэг

Тайлбар:

More costs for labour and inputs for digging trenches at estsblishment than costs required for maintaing and desilting.

6.5 Технологи нутагшуулах

  • 1-10 %
Боломжтой бол, тоогоор илэрхийл (өрхийн тоо эсвэл бүрхэх талбай):

Those who have adopted are those that are outiside the group as a resulting of copying from the group.

Технологийг өөрийн талбайд нэвтрүүлсэн бусад иргэдээс хэд нь үүнийг өөрийн хүчээр, өөрөөр хэлбэл ямар нэг материал, техникийн дэмжлэг, төлбөр авалгүй хийсэн бэ?
  • 11-50%
Тайлбар:

Around 40%.

6.6 Дасан зохицох

Хувьсан өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдалд Технологид сүүлд ямар нэг шинэчлэл хийгдсэн үү?

Тийм

Хэрэв тийм бол ямар өөрчлөлтийг даван туулахад шинэчлэл хийгдсэн бэ?
  • уур амьсгалын өөрчлөлт/ эрс тэс байдал
Технологийн дасан зохицох байдлыг тодорхойл (хийц, материал, төрөл зүйл г.м.):

By planting natural and elephant grass to reduce soil and water run off.

6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд

Газар ашиглагчдын тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Good at reducing soil and water runoff.
The costs of maintaining trenches in a banana plantation are rather low compared to the costs of estsblishment. Costs may be only high when it comes to weeding the banana.
Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Trenches are effective in controlling soil erosion.

6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийн хэрхэн даван туулах арга замууд

Газар ашиглагч нарын тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Labour intensive with high costs at estsblishment than maintenance. Work in groups.
Requires knowledge and skills which a farmer may not have at the time of establishment. Consult extension agents to provide technical guidance.
Provide trainings on proper procedures for estsblishment.
Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Trenches alone may not be a measure for reducing land degradation. Plant agrofrestry trees (Callindra , Grivellea, and Elephant grass where trenches are established. Fodder).

7. Ном зүй ба холбоосууд

7.1 Мэдээллийн аргууд / эх сурвалжууд

  • Хээрийн уулзалт, судалгаа

01

  • Газар ашиглагчтай хийсэн ярилцлага

01

Мэдээллийг хэзээ (газар дээр нь) цуглуулсан бэ?

10/05/2017

Модулууд