Multi-Purpose Tree Species for Pasture Supplementation [Уганда]
- Шинийг нээх:
- Шинэчлэх:
- Мэдээлэл цуглуулсан: Sunday Balla Amale
- Редакторууд: JOY TUKAHIRWA, Kamugisha Rick Nelson
- Хянагчид: John Stephen Tenywa, Udo Höggel
pito yat ma lee chamo
technologies_3328 - Уганда
Бүлгүүдийг үзэх
Бүгдийг харуулах Бүгдийг хаах1. Ерөнхий мэдээлэл
1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл
Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн төслийн нэр (шаардлагатай бол)
Scaling-up SLM practices by smallholder farmers (IFAD)Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)
Makerere University (Makerere University) - Уганда1.3 WOCAT-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл
Мэдээллийг хэзээ (газар дээр нь) цуглуулсан бэ?
12/12/2017
Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн.
Тийм
1.4 Технологи тогтвортой гэдгийг баталгаажуулах
Энэ технологи азрын доройтлыг бууруулахад нөлөө үзүүлэхгүй тул газрын тогтвортой менежментийн технологи болж чадахгүй юу?
Үгүй
1.5 ГТМ-ийн Арга барилын талаархи санал асуулгын(д) суурь мэдээлэл
On-farm indigenous pasture establishment demonstrations [Кени]
On-farm indigenous pasture establishment demonstrations offer a practical approach to encourage adoption in the arid and semi-arid environments in Kenya.
- Мэдээлэл цуглуулсан: Kevin Mganga
2. ГТМ Технологийн тодорхойлолт
2.1 Технологийн товч тодорхойлолт
Технологийн тодорхойлолт:
Multi-purpose tree species such as Calliandra calothyrsus are planted on farmstead to improve pastures for soil fertility improvement and livestock production
2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тайлбар
Тодорхойлолт:
Livestock keepers in Northern Uganda face challenges of obtaining pasture for their animals due to land fragmentation, conflicts and bush burning. Cattle keepers in Nwoya District now plant multi-purpose trees to enrich the existing livestock pastures with the aim of increasing productivity per unit area of available land.
Multi-purpose tree seedlings, cuttings or seeds such as Calliandra calothyrsus are planted in natural pasture land at a spacing of about 8m x 8m. Depending on the shape of the trees, the spacing can be wider or narrower. The growing trees are caged during the first year of growth to prevent the animals from feeding on them and ensure proper establishment. In the following year after planting, trees can be used for feeding the livestock. In the first 3 years, the tree leaves can be cut and carried to the livestock as the trees are still tender and susceptible to overgrazing. Thereafter, trees can be directly browsed by the animals until a period when trees will have grown higher than the animals can reach; then again leaves are cut and carried to the livestock or pruned to a suitable height.
The trees produce nutritious leaves, among other products, used as livestock feed to supplement animal pasture. Furthermore, the trees provide shade for the animals during hot days. The leguminous trees bear vegetation rich in protein content, are evergreen and produce leaves throughout the year, hence, serve as an important source of feed during dry season when grass is dry or burnt. Animals produce good quality manure that can be used for improving soil fertility. The availability of leguminous trees in the pasture land also prevents overgrazing of the grass and therefore, incidences of soil erosion is minimized.
2.3 Технологийн гэрэл зураг
2.4 Технологийн дүрс бичлэг
Он, сар, өдөр:
12/12/2017
Байршил :
Gulu District, Northern Uganda
Зураглаачийн нэр :
Isa Aiga
2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон / бүс нутаг / байршил
Улс :
Уганда
Улс/аймаг/сум:
Northern Region,Uganda
Байршлын дэлгэрэнгүй тодорхойлолт:
Gulu District
Map
×2.6 Хэрэгжих огноо
Хэрэгжүүлсэн он:
2008
2.7 Технологийн танилцуулга
Технологийг хэрхэн нэвтрүүлснийг тодорхойл:
- Газар ашиглагчдын санаачилгаар
- Гадны төсөл/хөтөлбөрийн дэмжлэгтэйгээр
Тайлбар (төслийн төрөл г.м.):
Land users were trained on agro-forestry practices through projects. Lateron land users incorporated multipurpose trees into their farming system.
3. ГТМ технологийн ангилал
3.1 Технологийн үндсэн зорилго (д)
- Үйлдвэрлэлийг сайжруулах
- Газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх
- Биологийн төрөл зүйлийг хамгаалах / сайжруулах
- Уур амьсгалын өөрчлөлт/ эрс тэс байдал болон түүний нөлөөлөлд дасан зохицох
- Үр ашигтай эдийн засгийн нөлөөг бий болгох
3.2 Технологи хэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(д)
Бэлчээрийн газар
- tethering domestic animals
Голлох амьтны төрөл ба бүтээгдэхүүн:
Cattle, goats and sheep
3.3 Газар ашиглалтын нэмэлт мэдээлэл
Технологи хэрэгжүүлсэн газрын усан хангамж:
- Байгалийн усалгаатай
Нэг жил дэх ургамал ургах улирлын тоо:
- 2
Малын нягт (шаардлагатай бол):
8 animals kept near the homestead
3.4 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах
- Бэлчээрийн мал аж ахуй ба бэлчээрийн газрын менежмент
- Газар тариалан-мал аж ахуйн нэгдсэн менежмент
3.5 Технологийн тархалт
Технологи өргөн дэлгэрсэн эсхийг тодорхойл:
- тодорхой газар хэрэгжсэн/ жижиг талбайд төвлөрсөн
3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ
Агрономийн арга хэмжээ
- А1: Ургамал/ хөрсөн бүрхэвч
Ургамалжилтын арга хэмжээ
- V2: Өвс ба олон наст өвслөг ургамал
3.7 Технологийн шийдвэрлэсэн газрын доройтлын үндсэн төрлүүд
Хөрс усаар эвдрэх
- Wg: Гуу жалгын элэгдэл
Хөрс салхиар эвдрэх
- Et: Хөрсний гадаргын зөөгдөл
Хөрсний химийн доройтол
- Cn: Үржил шим болон органик агууламж буурах (элэгдлийн шалтгаангүй)
Хөрсний физик доройтол
- Pc: Хөрс дагтарших
- Ps: Органик хөрсний хомсдол
Биологийн доройтол
- Bc: Ургамлан нөмрөг багасах
- Bh: Амьдрах орчин доройтох
- Bq: Хэмжээ/ Биомасс буурах
Тайлбар:
Trees increase vegetation cover thus controls surface erosion by wind. Tree roots bind soil particles together reducing surface runoff and the creation of gullies. The trees are leguminous and therefore leaves and animal dung are rich in nitrogen. Tree roots reduce the effect of over-compaction of soil by livestock.
3.8 Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх, сааруулах ба нөхөн сэргээх
Газрын доройтолтой холбоотойгоор Технологи ямар зорилго тавьсан болохыг тодорхойл:
- Газрын доройтлыг багасгах сааруулах
- газрын доройтолд дасан зохицох
Тайлбар:
Livestock kept on a small piece of land can result in over-grazing and create land degradation. Incorporation of trees help to counter this effect.
4. Техникийн нөхцөл, хэрэгжилтийн үйл ажиллагаа, материал ба зардал
4.1 Технологийн техникийн зураг
4.2 Техникийн үзүүлэлтүүд/ техникийн зургийн тайлбар
Trees are planted at a spacing of about 8 m x 8 m in the grazing land on a gentle sloping area
4.3 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл
Үнэ өртөг, оруулсан хувь нэмрийг хэрхэн тооцсоныг тодорхойл:
- Технологийн нэгж тус бүр
Хэмжээ ба нэгж талбайг тодорхойл:
1 acre of grazing land
бусад/үндэсний мөнгөн нэгж (тодорхойл):
Uganda shillings
Ам.доллар ба үндэсний мөнгөн нэгж хоорондын хөрвөх үнийг тодорхойл (шаардлагатай бол): 1 USD = :
3600.0
Хөлсний ажилчны нэг өрдийн ажлын хөлсийг тодорхойл:
5000
4.4 Байгуулах үйл ажиллагаа
Үйл ажиллагаа | Арга хэмжээний төрөл | Хугацаа | |
---|---|---|---|
1. | Sourcing seed of multipurpose trees | Менежментийн | dry season |
2. | Digging the holes for planting | Бүтцийн | onset of rains |
3. | Planting seeds | Агрономийн | early rainy season |
4. | Protecting young trees from destruction | Бүтцийн | during growth periods |
4.5 Байгуулалтад шаардагдах зардал ба материал
Хөрөнгө оруулалтыг дурьдана уу | Хэмжих нэгж | Тоо хэмжээ | Нэгжийн өртөг | Материал бүрийн нийт өртөг | % газар ашиглачаас гарсан зардал | |
---|---|---|---|---|---|---|
Хөдөлмөр эрхлэлт | Personnel | persondays | 4.0 | 5000.0 | 20000.0 | 100.0 |
Тоног төхөөрөмж | Hand hoe | pieces | 1.0 | 10000.0 | 10000.0 | 100.0 |
Тоног төхөөрөмж | Tape measure | pieces | 1.0 | 5000.0 | 5000.0 | 100.0 |
Таримал материал | Seeds | kg | 0.5 | 40000.0 | 20000.0 | 100.0 |
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг | 55000.0 |
4.6 Засвар үйлчилгээ / давтагдах үйл ажиллагаа
Тайлбар:
No need for maintenance. Reseeding may be considered after 15-20 years
4.7 Засвар үйлчилгээ / урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах зардал ба материал (жилээр)
Тайлбар:
No cost since cutting the tree branches triggers the regrowth of leaves and branches
4.8 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл
Өртөг зардлыг тодорхойлох гол хүчин зүйлсийг дурьдана уу:
Labour for planting
5. Хүн, байгалийн хүрээлэн буй орчин
5.1 Уур амьсгал
Жилийн нийлбэр хур тундас
- <250 мм
- 251-500 мм
- 501-750 мм
- 751-1,000 мм
- 1,001-1,500 мм
- 1,501-2,000 мм
- 2,001-3,000 мм
- 3,001-4,000 мм
- > 4,000 мм
Жилийн дундаж хур тунадас (хэрэв мэдэгдэж байвал), мм:
1000.00
Суурь болгон авсан цаг уурын станцын нэр:
Gulu meteorological station
Агро-уур амьсгалын бүс
- Хагас чийглэг
5.2 Байрзүйн зураг
Дундаж налуу:
- Тэгш (0-2 %)
- Бага зэрэг хэвгий (3-5 %)
- Дунд зэрэг хэвгий (6-10 % )
- Долгиорхог (11-15 %)
- Толгодорхог (16-30 %)
- Эгц налуу (31-60 % )
- Огцом эгц налуу (>60 %)
Гадаргын хэлбэр:
- Тэгш өндөрлөг/тэгш тал
- Зоо, хяр
- Уулын энгэр, хажуу
- Ухаа, гүвээ, дов толгод
- Уулын бэл
- Хөндий, хоолой, нам хотос
Өндөршлийн бүс:
- 0-100 м д.т.д
- 101-500 м д.т.д
- 501-1,000 м д.т.д
- 1,001-1,500 м д.т.д
- 1,501-2,000 м д.т.д
- 2,001-2,500 м д.т.д
- 2,501-3,000 м д.т.д
- 3,001-4,000 м д.т.д
- > 4,000 м д.т.д
Технологи дараах асуудалд хандсан эсэхийг тодорхойл:
- шаардлагагүй
5.3 Хөрс
Хөрсний дундаж зузаан:
- Маш нимгэн (0-20 см)
- Нимгэн (21-50 см)
- Дунд зэрэг зузаан (51-80 см)
- Зузаан (81-120 cм)
- Маш зузаан (>120 cм)
Хөрсний бүтэц (өнгөн хөрс):
- Дунд зэрэг (шавранцар)
Хөрсний бүтэц (>20 см-ээс доош):
- Дунд зэрэг (шавранцар)
Өнгөн хөрсний органик нэгдэл:
- Дунд (1-3 % )
5.4 Усны хүртээм ба чанар
Хөрсний усны гүн:
5-50 м
Гадаргын усны хүртээмж:
Дунд зэрэг
Усны чанар (цэвэрлээгүй):
Муу чанарын ундны ус (цэвэршүүлэх шаардлагатай)
Усны давсжилт асуудал болдог уу?
Үгүй
Энэ газар үер усанд автдаг уу?
Үгүй
5.5 Биологийн төрөл зүйл
Зүйлийн олон янз байдал:
- Бага
Амьдрах орчны олон янз байдал:
- Бага
5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчидын онцлог шинж
Суурьшмал эсвэл нүүдлийн:
- Суурьшмал
Үйлдвэрлэлийн системийн зах зээлийн чиг баримжаа:
- Холимог (амь зуух/ худалдаа наймаа
Фермээс гадуурх орлого:
- Нийт орлогын %10 доош хувь
Чинээлэг байдлыг харьцангуй түвшин:
- Дундаж
Хувь хүн эсвэл бүлэг:
- Хувь хүн / өрх
Механикжилтын түвшин:
- Хүнд хүчир ажил
- Амьтны зүтгүүр
Хүйс:
- Эмэгтэй
- Эрэгтэй
Газар ашиглагчийн нас:
- Залуус
- Дунд нас
5.7 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын эзэмшдэг эсвэл түрээслэдэг газрын дундаж талбай
- < 0.5 га
- 0.5-1 га
- 1-2 га
- 2-5 га
- 5-15 га
- 15-50 га
- 50-100 га
- 100-500 га
- 500-1,000 га
- 1,000-10,000 га
- > 10,000 га
Энэ нь жижиг, дунд, том оворт тооцогдох уу (орон нутгийн чиг баримжаагаар)?
- Бага-хэмжээний
5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх
Газар өмчлөл:
- Хувь хүн, цол эргэм бүхий
Газар ашиглах эрх:
- Нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
- for grazing area
Ус ашиглах эрх:
- Нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
5.9 Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж
эрүүл мэнд:
- Ядуу
- Дунд зэргийн
- Сайн
боловсрол:
- Ядуу
- Дунд зэргийн
- Сайн
техник дэмжлэг:
- Ядуу
- Дунд зэргийн
- Сайн
хөдөлмөр эрхлэлт (жишээ нь, ХАА-аас өөр):
- Ядуу
- Дунд зэргийн
- Сайн
зах зээл:
- Ядуу
- Дунд зэргийн
- Сайн
эрчим хүч:
- Ядуу
- Дунд зэргийн
- Сайн
зам ба тээвэр:
- Ядуу
- Дунд зэргийн
- Сайн
ундны ус ба ариутгал:
- Ядуу
- Дунд зэргийн
- Сайн
санхүүгийн үйлчилгээ:
- Ядуу
- Дунд зэргийн
- Сайн
6. Үр нөлөө ба дүгнэлт
6.1 Технологийн талбай дахь үр нөлөө
Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө
Үйлдвэрлэл
тэжээл үйлдвэрлэл
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Animal have enough feed
тэжээлийн чанар
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Leguminous multi-purpose tree leaves have high protein content
малын бүтээмж
ГТМ хэрэгжхээс өмнөх тоо хэмжээ:
4
ГТМ хэрэгжсэнээс хойшхи тоо хэмжээ:
6
модлогийн бүтээмж
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Trees branches used as firewood
үйлдвэрлэл зогсох эрсдэл
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Usually higher production
газрын менежмент
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Reduced erosion and trampling
Орлого, зарлага
тариалангийн газрын орлого
ГТМ хэрэгжхээс өмнөх тоо хэмжээ:
3litre/day
ГТМ хэрэгжсэнээс хойшхи тоо хэмжээ:
5litre/day
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Higher milk production during peak of lactation.
хөдөлмөр хүчний хэмжээ
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
The time / workload to activily graze animals is reduced due to the presence of trees
Нийгэм-соёлын үр нөлөө
хүнсний аюулгүй байдал/ өөрийгөө хангах
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Increased milk production
эрүүл мэндийн байдал
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Through increased consumption of milk
газар ашиглалт / усны эрх
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Farmers learned how to manage their land in a proper way
үндэсний институц
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Institution of research and policy uses information from farmers about multi-purpose trees
ГТМ/ газрын доройтлын талаархи мэдлэг
маргааныг шийдвэрлэх
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Animals used to destroy other people's fields looking for pasture
Экологийн үр нөлөө
Хөрс
хөрсний чийг
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Leaves act as mulch on the soil surface thus retaining water. Leaves increase humus thus increasing the water holding capacity of soil
хөрсөн бүрхэвч
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Tree canopy and fallen leaves improves soil cover.
хөрс алдагдах
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Reduced surface runoff which causes soil loss
хөрс хагарах/ хагсах
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
soil surface is covered with decomposing leaves hence reduces sealing.
хөрс нягтрах
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Reduced grazing reduces soil compaction by animals
шимт бодисын эргэлт/ сэргэлт
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Tree roots bring to surface leached nutrients
хөрсний органик нэгдэл/ хөрсөнд агуулагдах С
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Tree leaves and roots decompose to add organic matter to soil
хүчиллэг байдал
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
humus reduces soil acidity
Биологийн: ургамал, амьтан
Ургамал бүрхэвч
газрын дээрхи / доорхи С
ургамлын төрөл, зүйл
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Grass and trees presence increased
Уур амьсгал болон гамшгийн эрсдлийг бууруулах
гангийн нөлөө
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Trees are ever green even during dry periods when pasture are burnt or dried up
салхины хурд
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Trees act as wind breaks
бичил уур амьсгал
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Trees act as shade for livestock
6.2 Технологийн талбайн гадна үзүүлсэн үр нөлөө
газар доорхи ус/голын усны бохирдол
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Trees cover reduce surface runoff which carries pollutants such as animal dung into water sources. Leaves help filtering ground water.
хөрш зэргэлдээ газарт учирах хохирол
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:
Less livestock movement / trampling on neighbouting fields
6.3 Технологийн уур амьсгалын өөрчлөлт ба Уур амьсгалаас хамаарах аюул/гамшигт үзэгдэлд өртөх байдал ба эмзэг байдал (газар ашиглагч нарын дүгнэлтээр)
Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт
Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт
Улирал | Уур амьсгалын өөрчлөлт/экстрим үзэгдлийн төрөл | Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна? | |
---|---|---|---|
Жилийн дундаж хур тундас | Бууралт | Маш сайн | |
Улирлын хур тундас | Хуурай улирал | Бууралт | Маш сайн |
Уур амьсгалаас хамаарах аюулууд (гамшигууд)
Уур амьсгалын гамшигууд
Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна? | |
---|---|
Ган гачиг | Маш сайн |
6.4 Зардал ба үр ашгийн шинжилгээ
Үр ашгийг барилга байгууламжийн зардалтай (газар ашиглагчдын үзэл бодлоор) хэрхэн харьцуулах вэ?
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:
Бага зэрэг сөрөг
Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:
Маш эерэг
Үр ашгийг засвар үйлчилгээ/ урсгал зардалтай (газар ашиглагчдын үзэл бодлоор) хэрхэн харьцуулах вэ?
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:
Бага зэрэг эерэг
Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:
Маш эерэг
6.5 Технологи нутагшуулах
- 1-10 %
Технологийн нэвтрүүлсэн иргэдээс хэд нь өөрийн санаачлагаар буюу өөр эх үүсвэрээс материалын болон мөнгөн дэмжлэг авалгүй нэвтрүүлсэн бэ?
- 0-10%
Тайлбар:
Adoption is a process and this project was implemented for three years; within this period the farmers who spontaneously adopted the technology were very few.
6.6 Дасан зохицох
Хувьсан өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдалд Технологид сүүлд ямар нэг шинэчлэл хийгдсэн үү?
Үгүй
6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд
Газар ашиглагчдын тодорхойлсон давуу тал/боломжууд |
---|
It is cheap to establish |
Does not require maintenance |
Produces pasture throughout the year |
Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон давуу тал/боломжууд |
---|
Produces good quality pasture high in protein content |
Animals produce good quality manure which can be applied in crop fields |
6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийн хэрхэн даван туулах арга замууд
Газар ашиглагч нарын тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл | Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ? |
---|---|
Trees take almost a year to grow and able to be used for feeding animals |
7. Ном зүй ба холбоосууд
7.1 Мэдээллийн аргууд / эх сурвалжууд
- Газар ашиглагчтай хийсэн ярилцлага
1
- тайлан болон бусад эх сурвалжийн бүрдэл
1
7.2 Хүртээмжтэй ном, бүтээлийн ишлэл
Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:
Feedipedia
Хаанаас авч болох вэ? Зардал?
https://www.feedipedia.org/node/586
7.3 Холбогдох мэдээллийн интернет дэх нээлттэй холбоосууд
Гарчиг/ тодорхойлолт :
Calliandra for livestock
URL:
http://old.worldagroforestry.org/Units/Library/Books/PDFs/98_Calliandra_for_livestock.pdf
Холбоос ба модулууд
Бүгдийг харуулах Бүгдийг хаахХолбоосууд
On-farm indigenous pasture establishment demonstrations [Кени]
On-farm indigenous pasture establishment demonstrations offer a practical approach to encourage adoption in the arid and semi-arid environments in Kenya.
- Мэдээлэл цуглуулсан: Kevin Mganga
Модулууд
Модуль байхгүй байна