1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн төслийн нэр (шаардлагатай бол)

DESIRE (EU-DES!RE)

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн төслийн нэр (шаардлагатай бол)

Book project: Water Harvesting – Guidelines to Good Practice (Water Harvesting)

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)

Institut des Régions Arides de Médenine (Institut des Régions Arides de Médenine) - Тунис

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)

Commissariats Régionaux au Développement Agricole (CRDA) - Тунис

1.3 ВОКАТ-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл

Мэдээллийг хэзээ (газар дээр нь) цуглуулсан бэ?

22/09/2008

Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн:

Тийм

1.5 ГТМ-ийн Арга барилын талаархи санал асуулгын(д) суурь мэдээлэл

2.1 Технологийн товч тодорхойлолт

Технологийн тодорхойлолт:

Jessour is an ancient runoff water harvesting technique widely practiced in the arid highlands

2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тодорхойлолт

Тодорхойлолт:

Jessour technology is generally practised in mountain dry regions (less than 200 mm annually) with medium to high slopes. This technology was behind the installation of very old olive orchards based on rainfed agriculture in rugged landscapes which allowed the local population not only to ensure self-sufficiency but also to provide neighbouring areas many agricultural produces (olive oil, dried figs, palm dates, etc.).

Jessour is the plural of jessr, which is a hydraulic unit made of three components: the impluvium, the terrace and the dyke. The impluvium or the catchment is the area which collects and conveys runoff water. It is bordered by a natural water divide line (a line that demarcates the boundary of a natural area or catchment, so that all the rain that falls on this area is concentrated and drained towards the same outlet). Each unit has its own impluvium, but can also receive excess water from upstream units. The terrace or cropping zone is the area in which farming is practised. It is formed progressively by the deposition of sediment. An artificial soil will then be created, which can be up to 5 m deep close to the dyke. Generally, fruit trees (e.g. olive, fig, almond, and date palm), legumes (e.g. pea, chickpeas, lentil, and faba bean) and barley and wheat are cultivated on these terraces.

Purpose of the Technology: Although the jessour technique was developed for the production of various agricultural crops, it now also plays three additional roles: (1) aquifer recharge, via runoff water infiltration into the terraces, (2) flood control and therefore the protection of infrastructure and towns built downstream, and (3) wind erosion control, by preventing sediment from reaching the downstream plains, where windspeeds can be particularly high.

Establishment / maintenance activities and inputs: In the Jessour, a dyke (tabia, sed, katra) acts as a barrier used to hold back sediment and runoff water. Such dykes are made of earth, and are equipped with a central and/or lateral spillway (masref and/or manfes) and one or two abutments (ktef), assuring the evacuation of excess water. They are trapezoidal and measure 15-50 m in length, 1-4 m in width and 2-5 m in height. In old units, the dyke is stabilised with a covering of dry stones to overcome the erosive effects of water wave action on the front and back of the dyke. The spillway is made of stones arranged in the form of stairs, in order to dissipate the kinetic energy of the overflow.
This technology is currently encountered in the mountain ranges of Matmata of South Eastern Tunisia where the local agricultural activities are based mainly on rainfed agriculture and livestock breeding. However, high rates of migration to cities may threaten the long-term maintenance of those structures.

2.3 Технологийн гэрэл зураг

2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон/ бүс нутаг/ байршил

2.6 Хэрэгжсэн хугацаа

Байгуулсан тодорхой оныг мэдэхгүй бол баримжаа хугацааг тодорхойл:

• >50 жилийн өмнө (уламжлалт)

2.7 Технологийн танилцуулга

Технологийг хэрхэн нэвтрүүлснийг тодорхойл:

• Уламжлалт системийн хэсэг (> 50 жил)

Тайлбар (төслийн төрөл г.м.):

Jessour is an ancient runoff water harvesting technique widely practiced in the arid highlands, which are dominated by outcroppings of calcareous formations and depositions of quaternary calcareous silt.

3.2 Технологи нэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(үүд)

Тайлбар:

Major land use problems (compiler’s opinion): Loss of surface water (runoff), problems of flooding, water erosion, soil degradation, drought

Future (final) land use (after implementation of SLM Technology): Cropland: Ct: Tree and shrub cropping

Livestock is grazing on crop residues

Хэрэв технологи нэвтрүүлснээр газар ашиглалтад өөрчлөлт гарсан бол технологи нэвтрүүлэхээс өмнө байсан газар ашиглалтын хэлбэрийг тодорхойлно уу:

Grazing land: Ge: Extensive grazing land

3.3 Газар ашиглалтын тухай нэмэлт мэдээлэл

Технологи хэрэгжүүлсэн газрын усан хангамж:

• Байгалийн усалгаатай

Тайлбар:

Water supply: rainfed, mixed rainfed - irrigated

Жилд ургамал ургах улирлын тоо:

• 1

Тодорхойлно уу:

Longest growing period in days: 180Longest growing period from month to month: Oct - Mar

3.4 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах вэ

• Салхины хамгаалалтын ойн зурвас
• Ус хуримтлуулах
• Усжуулалтын менежмент (усан хангамж, ус зайлуулалт зэрэг.)

3.5 Технологийн хамрах талбай

Технологи өргөн дэлгэрсэн эсхийг тодорхойл:

• газар дээр жигд тархсан

Технологи газар нутгийн хэмжээнд жигд тархсан бол түүний эзлэх талбайг дундажаар тооцож тэмдэглэ:

• 100-1,000 км2

Тайлбар:

This technology is developed mainly in the upstream areas of the study watershed (mountainous zone of Béni Khédache). This system is based on runoff water harvesting for fruit trees cropping (mainly olives). The cropping areas are relatively small and rarely exceed 0.25 ha.

3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ

Тайлбар:

Main measures: structural measures

3.7 Технологид харгалзах газрын доройтлын төрөл

Тайлбар:

Main type of degradation addressed: Wt: loss of topsoil / surface erosion

Secondary types of degradation addressed: Wg: gully erosion / gullying

Main causes of degradation: crop management (annual, perennial, tree/shrub), change of seasonal rainfall, Heavy / extreme rainfall (intensity/amounts), poverty / wealth

Secondary causes of degradation: soil management, overgrazing, land tenure

3.8 Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх, сааруулах ба нөхөн сэргээх

Газрын доройтолтой холбоотойгоор Технологи ямар зорилго тавьсан болохыг тодорхойл:

• газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх
• Газрын доройтлыг бууруулах

Тайлбар:

Main goals: mitigation / reduction of land degradation
Secondary goals: prevention of land degradation

4.1 Технологийн техник зураг

4.2 Техникийн үзүүлэлт/ техникийн зургийн тайлбар

Left: Cross-section of dyke (locally called tabia) and terrace (cropping area).
The Jessour ensure the collection of both runoff water and sediments allowing creating very deep ‘artificial’ soils (terrace) which form a very good reservoir for water and nutrients to be used by fruit trees and annual crops.
Right: The spillway allows the overflow to the other Jessour downstream. It also represents the symbol of water sharing equity between different farmers in the same watershed. (Drawing adapted from El Amami (1984))

Location: Mountainous zone near Beni Khedache. Medenine

Date: 1984

Technical knowledge required for field staff / advisors: moderate

Technical knowledge required for land users: moderate

Main technical functions: increase of infiltration, sediment retention / trapping, sediment harvesting, harvesting of runoff water / water trapping

Secondary technical functions: control of concentrated runoff: retain / trap, improvement of ground cover, increase / maintain water stored in soil, increase of groundwater level / recharge of groundwater, increase of biomass (quantity)

Spillway
Height of bunds/banks/others (m): 2-5
Width of bunds/banks/others (m): 0.4-0.6
Length of bunds/banks/others (m): 2-6

Dam/ pan/ pond
Vertical interval between structures (m): 2-3
Spacing between structures (m): 30-70
Height of bunds/banks/others (m): 2-6
Width of bunds/banks/others (m): 1-5
Length of bunds/banks/others (m): 10-40

Construction material (earth): Main dyke

Construction material (stone): Spillway and in some cases the dyke (external coating)

Construction material (concrete): Occasionally for consolidation of the spillway.

Lateral gradient along the structure: <1%

Specification of dams/ pans/ ponds: Capacity 300-1000m3

Catchment area: 1-10ham2

Beneficial area: 0.01-1ham2

For water harvesting: the ratio between the area where the harvested water is applied and the total area from which water is collected is: 1:5

4.3 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл

бусад/үндэсний мөнгөн нэгж (тодорхойл):

TD

Ам.доллар ба үндэсний мөнгөн нэгж хоорондын хөрвөх үнийг тодорхойл (шаардлагатай бол): 1 USD =:

1.3

4.4 Бий болгох үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Арга хэмжээний төрөл	Хугацаа
1.	Dyke construction	Барилга байгууламжийн
2.	Plantations	Барилга байгууламжийн
3.	Spillway construction	Барилга байгууламжийн

4.5 Бий болгоход шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг

	Зардлын нэр, төрөл	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн үнэ	Зардал бүрийн нийт өртөг	Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт	Labour	ha	1.0	1200.0	1200.0	100.0
таримал материал		ha	1.0	800.0	800.0	100.0
Барилгын материал		ha	1.0	1000.0	1000.0	100.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг					3000.0

Тайлбар:

Duration of establishment phase: 6 month(s)

4.6 Арчилгаа/ урсгал үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Арга хэмжээний төрөл	Хугацаа/ давтамж
1.	Crop and trees maintenance	Барилга байгууламжийн	Annually
2.	Dyke and spillway maintenance	Барилга байгууламжийн
3.	Repairs	Барилга байгууламжийн
4.	Tillage (against soil sealing)	Барилга байгууламжийн
5.	Tillage (against soil sealing)	Барилга байгууламжийн	Annually and after rainy events

4.7 Арчилгаа/урсгал ажилд шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг (нэг жилд)

	Зардлын нэр, төрөл	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн үнэ	Зардал бүрийн нийт өртөг	Нийт дүнгээс газар ашиглагчийн төлсөн %
Хөдөлмөр эрхлэлт	Labour	ha	1.0	400.0	400.0	100.0
таримал материал		ha	1.0	200.0	200.0	100.0
Барилгын материал		ha	1.0	300.0	300.0	100.0
Технологийн арчилгаа/урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах нийт үнэ өртөг					900.0

Тайлбар:

Machinery/ tools: Tractor, animals and manual works.

The technology establishment and maintenance costs met by the land users are 100% if executed on a private basis, but it can range from 10 to 50% when the site is subject to a publicly-funded programme.

4.8 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл

Өртөг, зардалд нөлөөлөх гол хүчин зүйл:

Found in inaccessible and even remote areas, labour is the most determining factors affecting the costs of this system.

5.1 Уур амьсгал

5.2 Гадаргын хэлбэр

Гадаргын талаархи тодорхойлолт ба бусад тайлбар:

Altitudinal zone: 101-500 m a.s.l. (This is the most appropriate location)
Landforms: Mountain slopes (This is the most appropriate location)

5.3 Хөрс

Боломжтой бол хөрсний бүрэн тодорхойлолт, боломжит мэдээллийг өгнө үү, жишээ нь хөрсний төрөл, хөрсний урвалын орчин/хүчиллэг байдал, катион солилцох чадавхи, азотын хэмжээ, давсжилт г.м.

Soil depth: Very shallow-shallow. Very deep in particular case of loess deposits.
Soil fertility is: Very low
Soil drainage/infiltration is: Medium
Soil water storage: Medium

5.4 Усны хүртээмж ба чанар

Усны чанар, нөөцийн талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:

Water quality untreated: Poor drinking water (treatement required) (ground water better than surface water (cisterns))

5.5 Биологийн олон янз байдал

5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тухай мэдээлэл

Газар ашиглагчдын бусад шинж чанарыг тодорхойл:

Land users applying the Technology are mainly common / average land users
Difference in the involvement of women and men: Historically, the hard work is done by men.
Population density: 10-50 persons/km2
Annual population growth: < 0.5%
10% of the land users are rich and own 20% of the land.
80% of the land users are average wealthy and own 75% of the land.
10% of the land users are poor and own 5% of the land.
Off-farm income specification: The technique is very ancient and, therefore, ALL the farmers apply this technology. The only difference is the number of the owned units.
Off-farm incomes come from migration, construction works, commerce, tourism sector, administration or informal activities.
Level of mechanization: Manual work and animal traction (Especially in remote areas with difficult access)

5.7 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчийн өмчилж буй, эзэмшиж буй, түрээсэлж буй эсвэл ашиглаж буй (ашиглах эрх) газрын талбай

5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх

Газар өмчлөл:

• хувь хүн, өмчийн гэрчилгээгүй

Газар ашиглах эрх:

• хувь хүн

Ус ашиглах эрх:

• хувь хүн

Тайлбар:

The communal rule applies in this region: the farmer owns the terrace (the cropping area) and its impluvium from which the runoff is harvested.

5.9 Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж

6.1 Технологийн талбайд үзүүлсэн нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө

Үйлдвэрлэл

Орлого, зарлага

Нийгэм-соёлын үр нөлөө

Экологийн үр нөлөө

Усны эргэлт/ илүүдэл

Хөрс

6.2 Технологийн талбайн гадна үзүүлсэн үр нөлөө

6.3 Технологийн уур амьсгалын өөрчлөлт, цаг агаарын гамшигт үзэгдэлд өртөх байдал ба эмзэг байдал (газар ашиглагчийн бодлоор)

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

	Улирал	Уур амьсгалын өөрчлөлт/экстрим үзэгдлийн төрөл	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
жилийн дундаж температур		Өсөлт	сайн

Уур амьсгалаас хамаарах аюул (гамшиг)

Цаг уурын гамшигт үзэгдэл

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
орон нутгийн аадар бороо	сайн
орон нутгийн салхин шуурга	сайн

Уур амьсгалын гамшиг

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
ган гачиг	сайн

Усзүйн гамшиг

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
усны үер (гол)	муу

Уур амьсгалд хамаарах бусад үр дагавар

Уур амьсгалд хамаарах бусад үр дагавар

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
цргалтын хугацаа багасах	сайн

6.4 Өртөг ба ашгийн шинжилгээ

Бий болгох зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?

Арчилгаа/урсгал зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?

6.5 Технологи нэвтрүүлэлт

Технологи нэвтрүүлсэн хүмүүсээс хэд нь өөрийн хүчээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ, өөрөөр хэлбэл гадны тусламж дэмжлэг авалгүйгээр?

• 90-100 %

Тайлбар:

10% of land user families have adopted the Technology with external material support

90% of land user families have adopted the Technology without any external material support

Comments on spontaneous adoption: This technique is very ancient and it is therefore already fully adopted/used in the region.

There is a moderate trend towards spontaneous adoption of the Technology

6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд

Газар ашиглагчдын тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Well known technique by the local population How can they be sustained / enhanced? training of new generations

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
This technique allowed a expansion of cropping lands in the mountain area How can they be sustained / enhanced? encourage maintenance of existing structure
Allows crop production in very dry environments (with less than 200 mm of rainfall) How can they be sustained / enhanced? encourage maintenance of existing structure
Collects and accumulates water, soil and nutrients behind the tabia and makes it available to crops How can they be sustained / enhanced? encourage maintenance of existing structure
Reduced damage by flooding How can they be sustained / enhanced? encourage maintenance of existing structure
Well adapted technology for the ecological environment How can they be sustained / enhanced? ensure maintenance works

6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийг хэрхэн даван туулах арга зам

Газар ашиглагч нарын тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл	Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Productivity of the land is very low	Development of alternative income generation activities.
Land ownership fragmentation	New land access

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл	Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Risks related to the climatic changes	It needs to be combined with supplemental irrigation
Risk of local know how disappearence	Trainig of new generations
Land ownership fragmentation	Agrarian reform

7.2 Ном, хэвлэлийн ишлэл

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

El Amami, S. 1984. Les aménagements hydrauliques traditionnels en Tunisie. Centre de Recherche en Génie Rural (CRGR), Tunis, Tunisia. 69 pp.

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

ENGREF - Tunis

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Ennabli, N. 1993. Les aménagements hydrauliques et hydro-agricoles en Tunisie. Imprimerie Officielle de la République Tunisienne, Tunis, 255 pp.

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

INAT - Tunis

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Ben Mechlia, N., Ouessar, M. 2004. Water harvesting systems in Tunisia. In: Oweis, T., Hachum, A., Bruggeman, A. (eds). Indigenous water harvesting in West Asia and North Africa, , ICARDA, Aleppo, Syria, pp: 21-41.

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

ICARDA

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Genin, D., Guillaume, H., Ouessar, M., Ouled Belgacem, A., Romagny, B., Sghaier, M., Taamallah, H. (eds) 2006. Entre la désertification et le développement : la Jeffara tunisienne. CERES, Tunis, 351 pp.

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

IRA; IRD

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Ouessar M. 2007. Hydrological impacts of rainwater harvesting in wadi Oum Zessar watershed (Southern Tunisia). Ph.D. thesis, Faculty of Bioscience Engineering, Ghent University, Ghent, Belgium, 154 pp.

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

IRA

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Sghaier, M., Mahdhi, N., De Graaff, J., Ouessar, M. 2002. Economic assessment of soil and water conservation works: case of the wadi Oum Zessar watershed in south-eastern Tunisia.TRMP paper n° 40, Wageningen University, The Netherlands, pp: 101-113.

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

IRA