1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн төслийн нэр (шаардлагатай бол)

DESIRE (EU-DES!RE)

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн төслийн нэр (шаардлагатай бол)

Book project: Water Harvesting – Guidelines to Good Practice (Water Harvesting)

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)

Institut des Régions Arides de Médenine (Institut des Régions Arides de Médenine) - Тунис

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)

Commissariats Régionaux au Développement Agricole (CRDA) - Тунис

1.3 WOCAT-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл

Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн.

Тийм

1.5 ГТМ Арга барилын Асуулга (ууд) руу хандах (WOCAT ашиглан баримтжуулсан)

2.1 Технологийн товч тодорхойлолт

Технологийн тодорхойлолт:

Jessour is an ancient runoff water harvesting technique widely practiced in the arid highlands

2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тайлбар

Тодорхойлолт:

Jessour technology is generally practised in mountain dry regions (less than 200 mm annually) with medium to high slopes. This technology was behind the installation of very old olive orchards based on rainfed agriculture in rugged landscapes which allowed the local population not only to ensure self-sufficiency but also to provide neighbouring areas many agricultural produces (olive oil, dried figs, palm dates, etc.).

Jessour is the plural of jessr, which is a hydraulic unit made of three components: the impluvium, the terrace and the dyke. The impluvium or the catchment is the area which collects and conveys runoff water. It is bordered by a natural water divide line (a line that demarcates the boundary of a natural area or catchment, so that all the rain that falls on this area is concentrated and drained towards the same outlet). Each unit has its own impluvium, but can also receive excess water from upstream units. The terrace or cropping zone is the area in which farming is practised. It is formed progressively by the deposition of sediment. An artificial soil will then be created, which can be up to 5 m deep close to the dyke. Generally, fruit trees (e.g. olive, fig, almond, and date palm), legumes (e.g. pea, chickpeas, lentil, and faba bean) and barley and wheat are cultivated on these terraces.

Purpose of the Technology: Although the jessour technique was developed for the production of various agricultural crops, it now also plays three additional roles: (1) aquifer recharge, via runoff water infiltration into the terraces, (2) flood control and therefore the protection of infrastructure and towns built downstream, and (3) wind erosion control, by preventing sediment from reaching the downstream plains, where windspeeds can be particularly high.

Establishment / maintenance activities and inputs: In the Jessour, a dyke (tabia, sed, katra) acts as a barrier used to hold back sediment and runoff water. Such dykes are made of earth, and are equipped with a central and/or lateral spillway (masref and/or manfes) and one or two abutments (ktef), assuring the evacuation of excess water. They are trapezoidal and measure 15-50 m in length, 1-4 m in width and 2-5 m in height. In old units, the dyke is stabilised with a covering of dry stones to overcome the erosive effects of water wave action on the front and back of the dyke. The spillway is made of stones arranged in the form of stairs, in order to dissipate the kinetic energy of the overflow.
This technology is currently encountered in the mountain ranges of Matmata of South Eastern Tunisia where the local agricultural activities are based mainly on rainfed agriculture and livestock breeding. However, high rates of migration to cities may threaten the long-term maintenance of those structures.

2.3 Технологийн гэрэл зураг

2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон / бүс нутаг / байршил

2.6 Хэрэгжих огноо

Байгуулсан тодорхой оныг мэдэхгүй бол баримжаа хугацааг тодорхойл:

• >50 жилийн өмнө (уламжлалт)

2.7 Технологийн танилцуулга

Технологийг хэрхэн нэвтрүүлснийг тодорхойл:

• Уламжлалт системийн хэсэг (> 50 жил)

Тайлбар (төслийн төрөл г.м.):

Jessour is an ancient runoff water harvesting technique widely practiced in the arid highlands, which are dominated by outcroppings of calcareous formations and depositions of quaternary calcareous silt.

3.2 Технологи хэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(д)

Тайлбар:

Major land use problems (compiler’s opinion): Loss of surface water (runoff), problems of flooding, water erosion, soil degradation, drought

Future (final) land use (after implementation of SLM Technology): Cropland: Ct: Tree and shrub cropping

Livestock is grazing on crop residues

3.3 Технологи хэрэгжүүлснээс газар ашиглалтад өөрчлөлт гарсан уу?

Технологи хэрэгжүүлснээс газар ашиглалтад өөрчлөлт гарсан уу?

• Тийм (Технологи хэрэгжүүлэхээс өмнөх үеийн газар ашиглалтын талаархи асуулгыг бөглөнө үү)

Нэг газр нутгийн хэмжээнд хэрэгжих холимог газар ашиглалт:

Тийм

Газар ашиглалтын холимог тогтолцоог (тарилан/бэлчээр/ой мод) тодорхойл:

• Агро-бэлчээр (тарилан-мал аж ахуйн хослуулсан тогтолцоог хамруулан ойлгоно)

3.4 Усан хангамж

Технологи хэрэгжүүлсэн газрын усан хангамж:

• Байгалийн усалгаатай

Тайлбар:

Water supply: rainfed, mixed rainfed - irrigated

3.5 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах

• Салхи / Хамгаалалтын ойн зурвас
• Ус хураах
• Усжуулалтын менежмент (усан хангамж, ус зайлуулалт зэрэг.)

3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ

Тайлбар:

Main measures: structural measures

3.7 Технологийн шийдвэрлэсэн газрын доройтлын үндсэн төрлүүд

Тайлбар:

Main type of degradation addressed: Wt: loss of topsoil / surface erosion

Secondary types of degradation addressed: Wg: gully erosion / gullying

Main causes of degradation: crop management (annual, perennial, tree/shrub), change of seasonal rainfall, Heavy / extreme rainfall (intensity/amounts), poverty / wealth

Secondary causes of degradation: soil management, overgrazing, land tenure

3.8 Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх, сааруулах ба нөхөн сэргээх

Газрын доройтолтой холбоотойгоор Технологи ямар зорилго тавьсан болохыг тодорхойл:

• Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх
• Газрын доройтлыг багасгах сааруулах

Тайлбар:

Main goals: mitigation / reduction of land degradation
Secondary goals: prevention of land degradation

4.1 Технологийн техникийн зураг

4.2 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл

бусад/үндэсний мөнгөн нэгж (тодорхойл):

TD

Хэрэв боломжтой бол үндэсний валютын Америк доллартай харьцах харьцааг бичнэ үү (тухайлбал, 1 ам.дол. = 79,9 Бразил реал): 1 ам.дол. =:

1.3

4.3 Байгуулах үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Хугацаа (улирал)
1.	Dyke construction
2.	Plantations
3.	Spillway construction

4.4 Байгуулалтад шаардагдах зардал ба материал

	Хөрөнгө оруулалтыг дурьдана уу	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн өртөг	Материал бүрийн нийт өртөг	% газар ашиглачаас гарсан зардал
Хөдөлмөр эрхлэлт	Labour	ha	1.0	1200.0	1200.0	100.0
Таримал материал		ha	1.0	800.0	800.0	100.0
Барилгын материал		ha	1.0	1000.0	1000.0	100.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг					3000.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг, ам.доллар					2307.69

Тайлбар:

Duration of establishment phase: 6 month(s)

4.5 Засвар үйлчилгээ / давтагдах үйл ажиллагаа

	Үйл ажиллагаа	Хугацаа/ давтамж
1.	Crop and trees maintenance	Annually
2.	Dyke and spillway maintenance
3.	Repairs
4.	Tillage (against soil sealing)
5.	Tillage (against soil sealing)	Annually and after rainy events

4.6 Засвар үйлчилгээ / урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах зардал ба материал (жилээр)

	Хөрөнгө оруулалтыг дурьдана уу	Хэмжих нэгж	Тоо хэмжээ	Нэгжийн өртөг	Материал бүрийн нийт өртөг	% газар ашиглачаас гарсан зардал
Хөдөлмөр эрхлэлт	Labour	ha	1.0	400.0	400.0	100.0
Таримал материал		ha	1.0	200.0	200.0	100.0
Барилгын материал		ha	1.0	300.0	300.0	100.0
Технологийг арчилах тордоход шаардагдах нийт үнэ өртөг					900.0
Технологи сайжруулах нийт үнэ өртөг, ам.доллар					692.31

Тайлбар:

Machinery/ tools: Tractor, animals and manual works.

The technology establishment and maintenance costs met by the land users are 100% if executed on a private basis, but it can range from 10 to 50% when the site is subject to a publicly-funded programme.

4.7 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл

Өртөг зардлыг тодорхойлох гол хүчин зүйлсийг дурьдана уу:

Found in inaccessible and even remote areas, labour is the most determining factors affecting the costs of this system.

5.1 Уур амьсгал

5.2 Байрзүйн зураг

Гадаргын талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:

Altitudinal zone: 101-500 m a.s.l. (This is the most appropriate location)
Landforms: Mountain slopes (This is the most appropriate location)

5.3 Хөрс

Боломжтой бол хөрсний бүрэн тодорхойлолт, боломжит мэдээллийг өгнө үү, жишээ нь хөрсний төрөл, хөрсний урвалын орчин/хүчиллэг байдал, катион солилцох чадавхи, азотын хэмжээ, давсжилт г.м.

Soil depth: Very shallow-shallow. Very deep in particular case of loess deposits.
Soil fertility is: Very low
Soil drainage/infiltration is: Medium
Soil water storage: Medium

5.4 Усны хүртээм ба чанар

Усны чанар, нөөцийн талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:

Water quality untreated: Poor drinking water (treatement required) (ground water better than surface water (cisterns))

5.5 Биологийн төрөл зүйл

5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчидын онцлог шинж

Газар ашиглагчдын бусад шаардлагатай шинж чанарыг тодорхойл:

Land users applying the Technology are mainly common / average land users
Difference in the involvement of women and men: Historically, the hard work is done by men.
Population density: 10-50 persons/km2
Annual population growth: < 0.5%
10% of the land users are rich and own 20% of the land.
80% of the land users are average wealthy and own 75% of the land.
10% of the land users are poor and own 5% of the land.
Off-farm income specification: The technique is very ancient and, therefore, ALL the farmers apply this technology. The only difference is the number of the owned units.
Off-farm incomes come from migration, construction works, commerce, tourism sector, administration or informal activities.
Level of mechanization: Manual work and animal traction (Especially in remote areas with difficult access)

5.7 Технологи нэвтрүүлэхэд газар ашиглагчийн ашигласан газрын дундаж талбай

5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх

Газар өмчлөл:

• Хувь хүн, тодорхой цол эргэмгүй

Газар ашиглах эрх:

• Хувь хүн

Ус ашиглах эрх:

• Хувь хүн

Тайлбар:

The communal rule applies in this region: the farmer owns the terrace (the cropping area) and its impluvium from which the runoff is harvested.

5.9 Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж

6.1 Технологийн талбай дахь үр нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө

Үйлдвэрлэл

Орлого, зарлага

Нийгэм-соёлын үр нөлөө

Экологийн үр нөлөө

Усны эргэлт/ илүүдэл

Хөрс

6.2 Технологийн талбайн гадна үзүүлсэн үр нөлөө

6.3 Технологийн уур амьсгалын өөрчлөлт ба Уур амьсгалаас хамаарах аюул/гамшигт үзэгдэлд өртөх байдал ба эмзэг байдал (газар ашиглагч нарын дүгнэлтээр)

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

Уур амьсгалын аажим өөрчлөлт

	Улирал	Өсөх эсвэл буурах	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
Жилийн дундаж температур		Өсөлт	Сайн

Уур амьсгалаас хамаарах аюулууд (гамшигууд)

Цаг уурын гамшигууд

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
Орон нутгийн аадар бороо	Сайн
Орон нутгийн салхин шуурга	Сайн

Уур амьсгалын гамшигууд

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
Ган гачиг	Сайн

Гидрологийн гамшиг

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
усны үер (гол)	Сайн биш

Бусад уур амьсгалд хамаарах үр дагаварууд

Бусад уур амьсгалд хамаарах үр дагаварууд

	Технологи түүний нөлөөг хэрхэн бууруулж байна?
Ургалтын хугацаа багасах	Сайн

6.4 Зардал ба үр ашгийн шинжилгээ

Үр ашгийг барилга байгууламжийн зардалтай (газар ашиглагчдын үзэл бодлоор) хэрхэн харьцуулах вэ?

Үр ашгийг засвар үйлчилгээ/ урсгал зардалтай (газар ашиглагчдын үзэл бодлоор) хэрхэн харьцуулах вэ?

6.5 Технологи нутагшуулах

Технологийг өөрийн талбайд нэвтрүүлсэн бусад иргэдээс хэд нь үүнийг өөрийн хүчээр, өөрөөр хэлбэл ямар нэг материал, техникийн дэмжлэг, төлбөр авалгүй хийсэн бэ?

• 91-100%

Тайлбар:

10% of land user families have adopted the Technology with external material support

90% of land user families have adopted the Technology without any external material support

Comments on spontaneous adoption: This technique is very ancient and it is therefore already fully adopted/used in the region.

There is a moderate trend towards spontaneous adoption of the Technology

6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд

Газар ашиглагчдын тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Well known technique by the local population How can they be sustained / enhanced? training of new generations

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
This technique allowed a expansion of cropping lands in the mountain area How can they be sustained / enhanced? encourage maintenance of existing structure
Allows crop production in very dry environments (with less than 200 mm of rainfall) How can they be sustained / enhanced? encourage maintenance of existing structure
Collects and accumulates water, soil and nutrients behind the tabia and makes it available to crops How can they be sustained / enhanced? encourage maintenance of existing structure
Reduced damage by flooding How can they be sustained / enhanced? encourage maintenance of existing structure
Well adapted technology for the ecological environment How can they be sustained / enhanced? ensure maintenance works

6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийн хэрхэн даван туулах арга замууд

Газар ашиглагч нарын тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл	Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Productivity of the land is very low	Development of alternative income generation activities.
Land ownership fragmentation	New land access

Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл	Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Risks related to the climatic changes	It needs to be combined with supplemental irrigation
Risk of local know how disappearence	Trainig of new generations
Land ownership fragmentation	Agrarian reform

7.1 Мэдээллийн аргууд / эх сурвалжууд

7.2 Хүртээмжтэй ном, бүтээлийн ишлэл

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

El Amami, S. 1984. Les aménagements hydrauliques traditionnels en Tunisie. Centre de Recherche en Génie Rural (CRGR), Tunis, Tunisia. 69 pp.

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

ENGREF - Tunis

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Ennabli, N. 1993. Les aménagements hydrauliques et hydro-agricoles en Tunisie. Imprimerie Officielle de la République Tunisienne, Tunis, 255 pp.

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

INAT - Tunis

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Ben Mechlia, N., Ouessar, M. 2004. Water harvesting systems in Tunisia. In: Oweis, T., Hachum, A., Bruggeman, A. (eds). Indigenous water harvesting in West Asia and North Africa, , ICARDA, Aleppo, Syria, pp: 21-41.

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

ICARDA

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Genin, D., Guillaume, H., Ouessar, M., Ouled Belgacem, A., Romagny, B., Sghaier, M., Taamallah, H. (eds) 2006. Entre la désertification et le développement : la Jeffara tunisienne. CERES, Tunis, 351 pp.

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

IRA; IRD

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Ouessar M. 2007. Hydrological impacts of rainwater harvesting in wadi Oum Zessar watershed (Southern Tunisia). Ph.D. thesis, Faculty of Bioscience Engineering, Ghent University, Ghent, Belgium, 154 pp.

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

IRA

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Sghaier, M., Mahdhi, N., De Graaff, J., Ouessar, M. 2002. Economic assessment of soil and water conservation works: case of the wadi Oum Zessar watershed in south-eastern Tunisia.TRMP paper n° 40, Wageningen University, The Netherlands, pp: 101-113.

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

IRA