Энэ мэдээлэл нь хуучирсан, идэвхигүй хувилбар. Одоогийн хувилбар руу шилжих.
Технологиуд
Идэвхигүй

Agdal [Морокко]

technologies_5166 - Морокко

Бүрэн байдал: 88%

1. Ерөнхий мэдээлэл

1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл

Мэдээлэл өгсөн хүн (с)

Газар ашиглагч :

Ouzayde Mimoun

Association de douar de Taouraoute

Морокко

Газар ашиглагч :

Tahiri Mustapha

Association de douar de Taouraoute

Морокко

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн төслийн нэр (шаардлагатай бол)
Projet de Gestion Participative et Intégrée des Bassins Versants pour la Lutte contre l’Erosion (FAO/GPC/MOR/050/SWI)
Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)
Bern University of Applied Sciences, School of Agricultural, Forest and Food Sciences (HAFL) - Швейцар

1.3 ВОКАТ-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл

Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн:

Тийм

1.4 Технологи тогтвортой гэдгийг баталгаажуулах

Энэ технологийг газрын доройтлыг бууруулж, газрын тогтвортой менежментийг хангахад тохиромжтой гэж үзэж болох уу?

Үгүй

Тайлбар:

Cela réduit la dégradation des terres, et les a dans certaines régions décrites dans la littérature conservée pendent des générations.

1.5 ГТМ Арга барилын Асуулга (ууд) руу хандах (ВОКАТ ашиглан баримтжуулсан)

2. ГТМ Технологийн тодорхойлолт

2.1 Технологийн товч тодорхойлолт

Технологийн тодорхойлолт:

Afin de réduire la dégradation des ressources naturelles tels que les pâturages et les forêts, des périodes de fermeture ou de limitations d'usage sont appliquées dans les terres communautaires de tribues Tamazight dans l'Atlas marocain.

2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тодорхойлолт

Тодорхойлолт:

Au Maroc, les montagnes sont habitées par différentes tribus Tamazight, qui étaient (et le sont encore dans certains endroits) organisés de façon décentralisée avec des conseils tribaux nommées Jmaâ. Dans le pays, les terres sont partagées en terres communautaires, en terres étatiques, ainsi qu’en terres privées, principalement les terres irriguées. Anciennement, la majorité de la population était nomade ou semi- nomade, avec la sédentarisation il y a de moins en moins de nomades. Malgré la sédentarisation de la population, l’élevage reste très important pour des raisons culturelles pour la population, qui élève des petits ruminants même en ville.
Les agdals sont une forme de gestion qui limite l’utilisation de certaines ressources naturelles, comme les pâturages ou la forêt, afin d’en permettre la régénération, ou d’éviter leur destruction. Cette limite peut être temporelle, avec des périodes de fermeture et d’ouverture décidées d’avance, en fonction des conditions, ou en fonction de la quantité de végétation. L’objectif de ces agdals est (ou était) l’augmentation de la production fourragère ainsi que la gestion des risques en constituant des réserves fourragères sur pied en cas de conditions météorologiques défavorables comme la neige.
Certains pâturages, comme ceux d’Agoudim, étaient fermés durant le printemps pour permettre une accumulation d’herbe permettant de combler le manque de fourrage à la fin de l’été, habituel dans cette zone semi-aride. Dans certains agdals forestiers, comme celui de Taouraoute, le pâturage est permis toute l’année, mais l’ébranchage n’est permis qu’en cas de forte couverture neigeuse ne permettant pas au bétail de pâturer, et uniquement un seul jour. De plus, dans cette zone, l’ébranchage se fait par tous les éleveurs ensemble, afin de garantir un contrôle social et la coupe d’une seule branche par arbre.
Ces fermetures et ouvertures sont, ou étaient décidées sur place, par la population locale, avec l’implication de tous les lignages concernés, ou par la Jmaâ. Voir le questionnaire A-3158 dans les références sur plus d’informations sur l’approche.

2.3 Технологийн гэрэл зураг

2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон/ бүс нутаг/ байршил

Улс:

Морокко

Улс/аймаг/сум:

Midelt

Технологи өргөн дэлгэрсэн эсхийг тодорхойл:
  • тодорхой газар хэрэгжсэн/ жижиг талбайд төвлөрсөн
Технологи(иуд) нэвтрүүлсэн талбай тусгай хамгаалалттай газар нутагт байрладаг уу?

Үгүй

Тайлбар:

Il s'agit de zones dans lesquelles les agdals sont, ou étaient, appliquées dans le passé.

2.6 Хэрэгжсэн хугацаа

Байгуулсан тодорхой оныг мэдэхгүй бол баримжаа хугацааг тодорхойл:
  • >50 жилийн өмнө (уламжлалт)

2.7 Технологийн танилцуулга

Технологийг хэрхэн нэвтрүүлснийг тодорхойл:
  • Уламжлалт системийн хэсэг (> 50 жил)

3. ГТМ технологийн ангилал

3.1 Технологийн үндсэн зорилго (ууд)

  • үйлдвэрлэлийг сайжруулах
  • экосистемийг хамгаалах

3.2 Технологи нэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(үүд)

Нэг газр нутгийн хэмжээнд хэрэгжих холимог газар ашиглалт:

Тийм

Газар ашиглалтын холимог тогтолцоог (тарилан/бэлчээр/ой мод) тодорхойл:
  • Ой-мал аж ахуйн систем

Бэлчээрийн газар

Бэлчээрийн газар

Бэлчээрийн мал аж ахуй:
  • Нүүдлийн мал аж ахуй
  • Хагас нүүдлийн бэлчээрийн аж ахуй
  • Ранч
  • Нүүдлийн бэлчээрийн мал аж ахуй
Амьтдын төрөл зүйл:
  • үхрийн аж ахуй - цагаан идээ
  • ямаа
  • хонь
Тариалан-мал аж ахуйн нэгдсэн менежмент хэрэгждэг үү?

Тийм

Хэрэв тийм бол, тодруулна уу:

Le bétail pâture après la récolte des céréales.

Байгалийн ой / модтой газар

Байгалийн ой / модтой газар

  • (Таримал) байгалийн ой/мод бүхий газар
(Сэргээсэн)байгалийн ой/тармаг ойд: Менежментийн төрлийг тодорхойлно уу:
  • Сонгомол огтлол
  • Хатсан мод/мөчрийг тайрах
  • Ойн дагалт баялаг ашиглах
Дээр дурьдсан модны төрөл навч, шилмүүсээ гөвдөг үү эсвэл мөнх ногоон уу?
  • холимог навч, шилмүүсээ гөвдөг/мөнх ногоон

3.4 Усан хангамж

Технологи хэрэгжүүлсэн газрын усан хангамж:
  • Байгалийн усалгаатай

3.5 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах вэ

  • Байгалийн ба сайжруулсан ойн менежмент
  • Газар нутаг чөлөөлөх (ашиглалтыг зогсоох, нөхөн сэргээх)
  • Бэлчээрийн мал аж ахуй ба бэлчээрийн газрын менежмент

3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ

Менежментийн арга хэмжээ

Менежментийн арга хэмжээ

  • M3: Байгаль ба нийгмийн орчинд тохируулан зохион байгуулах
  • M4: Үйл ажиллагааны цаг хугацаанд том өөрчлөлт орно

3.7 Технологид харгалзах газрын доройтлын төрөл

биологийн доройтол

биологийн доройтол

  • Bc: Ургамлан нөмрөг багасах
  • Bq: биомасс буурах
  • Bs: Ургамлын чанар, төрөл зүйл, олон янз байдал буурах

3.8 Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх, сааруулах ба нөхөн сэргээх

Газрын доройтолтой холбоотойгоор Технологи ямар зорилго тавьсан болохыг тодорхойл:
  • газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх
  • Газрын доройтлыг бууруулах

4. Техникийн нөхцөл, хэрэгжүүлсэн үйл ажиллагаа, материал ба зардал

4.1 Технологийн техник зураг

Техник тодорхойлолт (техник зургийн тайлбар):

Douar hypothétique (au centre), entouré de champs cultivés. Le bétail n'est pas autorisé à entrer dans les champs pendant la période de culture.
En haut à droite, il y a un agdal pastoral interdisant au bétail d'entrer pendant une certaine période afin de régénérer l'herbe, comme il en existait à Ardouz. En bas à droite, un pâturage est pâturé.
En haut à gauche, il y a un agdal forestier avec interdiction d'ébrancher, et en bas à gauche, le bétail pâture des branches taillées durant un seul jour spécifique, en commun par les bergers, pendant un hiver de fortes neiges.

Зохиогч:

Stefan Graf

Он, сар, өдөр:

28/06/2019

4.2 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл

бусад/үндэсний мөнгөн нэгж (тодорхойл):

DH marocains

Хэрэв боломжтой бол үндэсний валютын Америк доллартай харьцах харьцааг бичнэ үү (тухайлбал, 1 ам.дол. = 79,9 Бразил реал): 1 ам.дол. =:

10.0

4.3 Бий болгох үйл ажиллагаа

Тайлбар:

Il s'agit d'un questionnaire rassemblant plusieurs modes de gestion ancestraux dans divers douars, avec des coûts qui ne peuvent pas être calculés et qui dépendent fortement de la situation locale.

4.4 Бий болгоход шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг

Тайлбар:

Il s'agit d'un questionnaire rassemblant plusieurs modes de gestion ancestraux dans divers douars, avec des coûts qui ne peuvent pas être calculés et qui dépendent fortement de la situation locale.

4.5 Арчилгаа/ урсгал үйл ажиллагаа

Тайлбар:

Il s'agit d'un questionnaire rassemblant plusieurs modes de gestion ancestraux dans divers douars, avec des coûts qui ne peuvent pas être calculés et qui dépendent fortement de la situation locale.

4.6 Арчилгаа/урсгал ажилд шаардагдсан зардал, хөрөнгийн өртөг (нэг жилд)

Тайлбар:

Il s'agit d'un questionnaire rassemblant plusieurs modes de gestion ancestraux dans divers douars, avec des coûts qui ne peuvent pas être calculés et qui dépendent fortement de la situation locale.

4.7 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл

Өртөг, зардалд нөлөөлөх гол хүчин зүйл:

Des coûts existeraient pour implémenter de nouveaux agdals car il faudrait organiser des ateliers de négociations impliquant toute la population. Une fois qu'un agdal est en place, les coûts dépendent des discussions et des situations avec les utilisateurs des terres, allant d'aucune discussion à des discussions sans fin.

5. Байгаль ба нийгмийн нөхцөл

5.1 Уур амьсгал

Жилийн нийлбэр хур тундас
  • < 250 мм
  • 251-500 мм
  • 501-750 мм
  • 751-1,000 мм
  • 1,001-1,500 мм
  • 1,501-2,000 мм
  • 2,001-3,000 мм
  • 3,001-4,000 мм
  • > 4,000 мм
Хур тунадасны талаархи тодорхойлолт/ тайлбар:

Pluviométrie très variable d'année en année

Агро-уур амьсгалын бүс
  • хагас хуурай

5.2 Гадаргын хэлбэр

Дундаж налуу:
  • хавтгай (0-2 %)
  • бага зэрэг налуу (3-5 %)
  • дунд зэрэг налуу (6-10 % )
  • хэвгий (11-15 %)
  • налуу (16-30 %)
  • их налуу (31-60 % )
  • эгц налуу (>60 %)
Гадаргын хэлбэр:
  • тэгш өндөрлөг / тал
  • нуруу
  • уулын энгэр
  • дов толгод
  • бэл
  • хөндий
Өндрийн бүслүүр:
  • 0-100 д.т.д. м.
  • 101-500 д.т.д. м.
  • 501-1,000 д.т.д м.
  • 1,001-1,500 д.т.д м.
  • 1,501-2,000 д.т.д м.
  • 2,001-2,500 д.т.д. м.
  • 2,501-3,000 д.т.д. м.
  • 3,001-4,000 д.т.д м.
  • > 4,000 д.т.д. м.
Технологи дараах асуудалд хандсан эсэхийг тодорхойл:
  • гүдгэр нөхцөл

5.3 Хөрс

Хөрсний дундаж зузаан:
  • маш нимгэн (0-20 см)
  • нимгэн (21-50 см)
  • дунд зэрэг зузаан (51-80 см)
  • зузаан (81-120 cм)
  • маш зузаан (>120 cм)
Хөрсний бүтэц (өнгөн хөрс):
  • бүдүүн/ хөнгөн (элсэрхэг)
Хөрсний бүтэц (>20 см-ээс доош):
  • бүдүүн/ хөнгөн (элсэрхэг)
Өнгөн хөрсөнд агуулагдах ялзмаг:
  • дунд (1-3 % )
  • бага (<1 % )

5.4 Усны хүртээмж ба чанар

Гадаргын усны хүртээмж:

дунд зэрэг

Усны чанар (цэвэршүүлээгүй):

муу чанарын ундны ус (цэвэршүүлэх шаардлагатай)

Усны чанар гэж:

гадаргын ус

Усны давсжилтын асуудал бий юу?

Үгүй

Энэ газар үерт автдаг уу?

Үгүй

5.5 Биологийн олон янз байдал

Зүйлийн олон янз байдал:
  • дунд зэрэг
Амьдрах орчны олон янз байдал:
  • дунд зэрэг

5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчдын тухай мэдээлэл

Суурьшмал эсвэл нүүдлийн:
  • Суурьшмал
  • Нүүдэлийн
Үйлдвэрлэлийн системийн зах зээлийн чиг баримжаа:
  • холимог (амьжиргаа ба худалдаанд)
Бусад эх үүсвэрээс олох орлого:
  • Нийт орлогын 10 %-иас доош
  • Нийт орлогын 10-50 %
Чинээлэг байдлын түвшин:
  • ядуу
  • дундаж
Хувь хүн эсвэл бүлэг:
  • бүлэг / олон нийтийн
Хүйс:
  • эмэгтэй
  • эрэгтэй
Газар ашиглагчийн нас:
  • залуус
  • дунд нас

5.7 Газар ашиглагчийн технологи нэвтрүүлсэн газрын дундаж талбайн хэмжээ

  • < 0.5 га
  • 0.5-1 га
  • 1-2 га
  • 2-5 га
  • 5-15 га
  • 15-50 га
  • 50-100 га
  • 100-500 га
  • 500-1,000 га
  • 1,000-10,000 га
  • > 10,000 га
Энэ талбай том, жижиг, дунд алинд хамаарах вэ (орон нутгийн нөхцөлд харгалзуулна уу)?
  • дунд-хэмжээний
Тайлбар:

Les terres communales sont grandes.

5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх

Газар өмчлөл:
  • төрийн
  • нэгдлийн/ тосгон
Газар ашиглах эрх:
  • нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
  • нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
Ус ашиглах эрх:
  • нээлттэй хүртэх (зохион байгуулалтгүй)
  • нэгдлийн хэлбэрээр (зохион байгуулалттай)
Газар ашиглах эрх нь уламжлалт эрхзүйн тогтолцоонд суурилсан уу?

Тийм

Тодорхойлно уу:

Les communautés possèdent des terres communautaires, et ont le droit de faire pâturer le bétail dans les forêts, qui appartiennent à l'état.

5.9 Дэд бүтэц, үйлчилгээний хүртээмж

эрүүл мэнд:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
боловсрол:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
техник зөвлөгөө:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
хөдөлмөр эрхлэлт (жишээ нь, ХАА-аас өөр):
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
зах зээл:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
эрчим хүчний хангамж:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
зам тээвэр:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
усан хангамж ба ариутгал:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн
санхүүгийн үйлчилгээ:
  • ядуу
  • дунд зэргийн
  • сайн

6. Үр нөлөө ба дүгнэлт

6.1 Технологийн талбайд үзүүлсэн нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө

Үйлдвэрлэл

тэжээл үйлдвэрлэл

буурсан
нэмэгдсэн
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Certains éleveurs disent que les agdals fonctionnaient bien pour augmenter la production fourragère, d'autres disent que cela dépend des années et de la pluie.

ойн чанар

буурсан
нэмэгдсэн
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Les images satellitaires montrent que les zones avec des agdals forestiers (dans lesquels l'ébranchage est interdit sauf en cas de couverture neigeuse fermée, comme à Taouraoute), les forêts sont de meilleure qualité que celles adjacentes.

Талбайд илэрсэн үр нөлөөг үнэлнэ үү (хэмжилт):

A part les images satellitaires montrant la biomasse forestière, l'évaluation des impacts est basée sur des souvenirs, parfois anciens, d'éleveurs.

6.3 Технологийн уур амьсгалын өөрчлөлт, цаг агаарын гамшигт үзэгдэлд өртөх байдал ба эмзэг байдал (газар ашиглагчийн бодлоор)

Тайлбар:

Selon certains éleveurs, la pluviométrie changeait le succès des agdals pour la strate herbacée

6.4 Өртөг ба ашгийн шинжилгээ

Арчилгаа/урсгал зардалтай харьцуулахад ямар ашиг өгсөн бэ (газар ашиглагчийн бодлоор)?
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

сөрөг

Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

бага зэрэг эерэг

Тайлбар:

La mise en place est ancienne. Maintenant, une vision à court terme fait que les agdals sont souvent abandonnés, car les éleveurs ne peuvent pas faire pâturer leur bétail dans certaines zones, ou ne peuvent pas ébrancher.

6.5 Технологи нэвтрүүлэлт

  • > 50%
Технологи нэвтрүүлсэн хүмүүсээс хэд нь өөрийн хүчээр технологийг хэрэгжүүлсэн бэ, өөрөөр хэлбэл гадны тусламж дэмжлэг авалгүйгээр?
  • 91-100%
Тайлбар:

Quant c'est mis en place, les agdals sont obligatoires pour tous.

6.6 Дасан зохицох

Бий болсон өөрчлөлтөд зохицуулан технологийг өөрчилсөн үү?

Тийм

Бусад (тодорхойлно уу):

Changements organisationnels et de pouvoir

Дасан зохицох зорилгоор технологид хийсэн өөрчлөлт (хийц, материал, төрөл зүйл г.м.):

La majorité des zones ont abandonné les agdals visant à protéger la strate herbacée. Le douar de Taouraoute à réintroduit un agdal interdisant l'ébranchage pendant toute l'année, sauf en cas de neige ne permettant pas au bétail de pâturer.

6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд

Газар ашиглагчдын тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Le fait de ne pas couper les branches pendant la saison de croissance conserve la forêt.
Les agdals augmentaient la production d'herbe.
Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Des agdals bien gérés permettent une augmentation de la production fourragère et une réduction du surpâturage.

6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийг хэрхэн даван туулах арга зам

Газар ашиглагч нарын тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Des agdals saisonniers pour la strate herbacée réduisent la surface de pâturage. Faire de petites surfaces d'agdals, et faire pâturer les troupeaux ensemble (Tawala) dans des rotations à haute densité afin de réduire la surface totale pâturée par période.
Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Les agdals forestiers (interdiction d'ébranchage sauf en cas de neige profonde) ne permettent pas la régénération des arbres. Combiner les agdals forestiers avec des périodes de fermeture plus longues, afin de permettre aux jeunes arbres de dépasser la surface broutée. Alternativement, protégér les jeunes arbres individuellement par des gaines.
Nécessite une gestion commune des ressources gourmandes en temps, ainsi qu'une collaboration de tous les acteurs. Vulgariser les principes d'Ostrom sur la gestion des ressources communes auprès de tous les acteurs.

7. Ном зүй ба холбоосууд

7.1 Мэдээлэл цуглуулсан арга/эх үүсвэр

  • Хээрийн уулзалт, судалгаа

Questionnement de Jmaâ dans plusieurs villages ainsi que d'autres utilisateurs des terres (nomades et sédentaires).

  • Газар ашиглагчтай хийсэн ярилцлага

Questionnement de Jmaâ dans plusieurs villages ainsi que d'autres utilisateurs des terres (nomades et sédentaires).

  • ГТМ-ийн мэргэжилтэн/шинжээчтэй хийсэн ярилцлага

Echange avec différents acteurs de la zone de Midelt et y ayant effectué de la recherche.

  • тайлан болон бусад эх сурвалжийн бүрдэл

Voir littérature.

Мэдээллийг хэзээ (газар дээр нь) цуглуулсан бэ?

16/05/2017

Тайлбар:

Plusieurs interviews ont étés faits, de 2017 à 2019.

7.2 Ном, хэвлэлийн ишлэл

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Agdal Patrimoine socio-écologique de l'Atlas marocain, Auclair & Alifriqui, 2012, ISBN 978-9954-28-105-5

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

http://horizon.documentation.ird.fr/exl-doc/pleins_textes/divers13-07/010059469.pdf

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Governing the Commons, Ostrom, 1990, ISBN: 9781316455845

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

http://www.burmalibrary.org/docs20/Ostrom-1990-governing_the_commons.pdf

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Understanding institutional diversity, Ostrom, 2005, ISBN: 9780691122380

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

https://www.wtf.tw/ref/ostrom_2005.pdf

7.3 Холбогдох мэдээллийн интернет холбоос

Гарчиг/ тодорхойлолт:

Patrimony for Resilience: evidence from the Forest Agdal in the Moroccan High Atlas Mountains. 2011. Ecology and Society 16(4)

URL:

https://sci-hub.tw/10.5751/es-04429-160424 and https://www.ecologyandsociety.org/vol16/iss4/art24/

Гарчиг/ тодорхойлолт:

« Agdal » Les voies imazighen de la patrimonialisation du territoire. Auclair et al.

URL:

http://www.documentation.ird.fr/hor/fdi:010055394

Гарчиг/ тодорхойлолт:

Gestion des ressources naturelles par la Jmaâ (conseil tribal)

URL:

https://qcat.wocat.net/en/wocat/approaches/view/approaches_3158/

Холбоос ба модулууд

Бүгдийг дэлгэх Бүгдийг хаах

Модулууд