Технологиуд

Integrated Farming System [Энэтхэг ]

technologies_1085 - Энэтхэг

Бүрэн гүйцэд байдал: 71%

1. Ерөнхий мэдээлэл

1.2 Технологийг үнэлэх, баримтжуулах ажилд хамаарах мэдээлэл өгсөн хүмүүс, байгууллагуудын холбоо барих мэдээлэл

Мэдээлэл өгсөн хүн (с)

ГТМ мэргэжилтэн :
ГТМ мэргэжилтэн :

Pradhan Gandhi

Энэтхэг

ГТМ мэргэжилтэн :

Pradhan Damodar

Энэтхэг

ГТМ мэргэжилтэн :

Panda R.K

Central Soil & Water Conservation Research & Training Institute

Энэтхэг

ГТМ мэргэжилтэн :

Mohanty B.B

Sarvodaya Samiti

Энэтхэг

Технологи баримтжуулах/үнэлэх ажилд дэмжлэг үзүүлсэн байгууллага(ууд)-ын нэр (шаардлагатай бол)
Sarvodaya Samiti - Энэтхэг

1.3 WOCAT-аар баримтжуулсан өгөгдлийг ашиглахтай холбоотой нөхцөл

Эмхэтгэгч болон гол мэдээлэгч хүн(хүмүүс) WOCAT аргачлалаар баримтжуулсан мэдээллийг ашиглахтай холбоотой нөхцлийг хүлээн зөвшөөрсөн.

Тийм

1.5 ГТМ Арга барилын Асуулга (ууд) руу хандах (WOCAT ашиглан баримтжуулсан)

2. ГТМ Технологийн тодорхойлолт

2.1 Технологийн товч тодорхойлолт

Технологийн тодорхойлолт:

Growing of crops for food, fodder trees and fibre forest in a compact patch.

2.2 Технологийн дэлгэрэнгүй тайлбар

Тодорхойлолт:

This technology has mainly to be applied on 5 Ha.of private waste land of poor farmers to increase production. This technology focuses on life fencing, planting of trees for both timber and food varieties, land development, water availability and green manuring. Three line bamboo plantation has been done by laying method at all along the boundary line. Agave also planted at boundary line to give additional protection. Then proper compartmentation has been done keeping intact the total area of individual land holders. Here 'V' ditches has been provided accross the slope of total land. Some fruit and fodder, forest trees were planted all along the bunds and inside the field. The density of tree plantation at crop field is less. So as to facilitate crop cultivation. Gullies has also been arrested by construction of gully control structures. One waterhole has been excavated for life saving irrigation. To manage field waste and to get green manure three compost pits also established.

Establishment / maintenance activities and inputs: After several meeting and interaction with village people, this technology has been established. All the land users where technology is applied were fully engaged for every construction work. So as to have a clear understaing of each small intervention. As this technology uses locally available materials, its maintenance by land users become easy.

Natural / human environment: Here Soil & Water Conservation has been given importance, hence more vegetative cover has been noticed in and around technology area. Increase of soil fertility has also been noticed. Complete barren land conveted in to crop land. So the technology has positive impact on the environment undoubtedly.

2.3 Технологийн гэрэл зураг

2.5 Энэ үнэлгээнд хамрагдсан технологийг хэрэгжүүлсэн улс орон / бүс нутаг / байршил

Улс :

Энэтхэг

Улс/аймаг/сум:

Orissa

Байршлын дэлгэрэнгүй тодорхойлолт:

Orissa

Технологи өргөн дэлгэрсэн эсхийг тодорхойл:
  • газар дээр жигд тархсан
Технологи газар нутгийн хэмжээнд жигд тархсан бол түүний эзлэх талбайг тодорхойлно уу (км2-аар):

0.05

Хэрэв талбайн хэмжээ тодорхойгүй бол талбайн хэмжээг ойролцоогоор тодорхойлно уу.
  • < 0.1 км2 (10 га)
Тайлбар:

Total area covered by the SLM Technology is 0.05 km2.

2.6 Хэрэгжих огноо

Байгуулсан тодорхой оныг мэдэхгүй бол баримжаа хугацааг тодорхойл:
  • <10 жилийн өмнө (саяхны)

2.7 Технологийн танилцуулга

Технологийг хэрхэн нэвтрүүлснийг тодорхойл:
  • Гадны төсөл/хөтөлбөрийн дэмжлэгтэйгээр
Тайлбар (төслийн төрөл г.м.):

Project SWC Specialist utilizing the earlier experience in the project and other area.

3. ГТМ технологийн ангилал

3.1 Технологийн үндсэн зорилго (д)

  • Үйлдвэрлэлийг сайжруулах
  • Газрын доройтлыг бууруулах, сэргийлэх, нөхөн сэргээх

3.2 Технологи хэвтрүүлсэн газрын одоогийн газар ашиглалтын хэлбэр(д)

Нэг газр нутгийн хэмжээнд хэрэгжих холимог газар ашиглалт:

Тийм


Тариалангийн газар

Тариалангийн газар

  • Олон наст (модлог биш) тариалан
  • Мод, бут тариалах
Олон наст (модлог биш) тариалан - Таримлыг тодорхойлно уу:
  • агав/сисал
Байгалийн ой / модтой газар

Байгалийн ой / модтой газар

  • Мод тарисан, шинээр ойжуулсан
Мод тарих, модгүй газрыг ойжуулах: төрөл зүйлийн гарал үүсэл болон бүтцийг тодорхойлох:
  • Моно орон нутгийн зүйл
Модны төрөл:
  • Bamboo bamboo
Бүтээмжгүй газар

Бүтээмжгүй газар

Тодорхойлно уу:

Wastelands, deserts, glaciers, swamps, recreation areas, etc

Тайлбар:

Major land use problems (compiler’s opinion): Due to slope and lack of vegetation cover, majority top soil were lost and many gullies also formed as a result there was no scope for cultivation.

Major land use problems (land users’ perception): The soil was hard, no fertility, land is slopy. So there was no scope for any kind of cultivation in the same patch of land.

Constraints of wastelands / deserts / glaciers / swamps: Slope, Soil loss

Number of growing seasons per year: 1
Longest growing period in days: 150 Longest growing period from month to month: Jun - Oct

3.5 Технологи ГТМ-ийн аль бүлэгт хамаарах

  • Налуугийн хөндөлн огтлолын дагуух арга хэмжээ
  • Ус хураах
  • Усжуулалтын менежмент (усан хангамж, ус зайлуулалт зэрэг.)

3.6 Технологийг бүрдүүлэх ГТМ арга хэмжээ

Барилга байгууламжийн арга хэмжээ

Барилга байгууламжийн арга хэмжээ

Тайлбар:

Main measures: structural measures

Secondary measures: agronomic measures, vegetative measures

Type of agronomic measures: manure / compost / residues

Type of vegetative measures: aligned: -contour, aligned: -graded strips *<sup>3</sup>, aligned: -against wind

3.7 Технологийн шийдвэрлэсэн газрын доройтлын үндсэн төрлүүд

Хөрс усаар эвдрэх

Хөрс усаар эвдрэх

  • Wt: Хөрсний гадаргын угаагдал
  • Wg: Гуу жалгын элэгдэл
Хөрсний химийн доройтол

Хөрсний химийн доройтол

  • Cn: Үржил шим болон органик агууламж буурах (элэгдлийн шалтгаангүй)
Тайлбар:

Main type of degradation addressed: Wt: loss of topsoil / surface erosion

Secondary types of degradation addressed: Wg: gully erosion / gullying, Cn: fertility decline and reduced organic matter content

Main causes of degradation: other human induced causes (specify) (agricultural causes - Coordination of traditional method of agricultural practices like along the slope, use of long term local varieity of seeds etc.), poverty / wealth (lack of captial)

Secondary causes of degradation: education, access to knowledge and support services (lack of knowledge), Erosion problem, Common social practices

3.8 Газрын доройтлоос урьдчилан сэргийлэх, сааруулах ба нөхөн сэргээх

Газрын доройтолтой холбоотойгоор Технологи ямар зорилго тавьсан болохыг тодорхойл:
  • Хүчтэй доройтсон газрыг нөхөн сэргээх/ сайжруулах
Тайлбар:

Main goals: rehabilitation / reclamation of denuded land

4. Техникийн нөхцөл, хэрэгжилтийн үйл ажиллагаа, материал ба зардал

4.1 Технологийн техникийн зураг

Техник тодорхойлолт (техник зурагтай уялдана):

Diagram showing different soil conservation measures

Location: Maliguda. Koraput/Orissa/India

Date: 15/3/2005

Technical knowledge required for field staff / advisors: moderate

Technical knowledge required for land users: low

Main technical functions: control of dispersed runoff: retain / trap, control of concentrated runoff: retain / trap

Secondary technical functions: reduction of slope length, increase of surface roughness, increase in soil fertility

Agronomic measure: Green Fencing
Material/ species: Bamboo, Agave
Remarks: Two type of Bamboo and Agave provided all round the technology area

Manure / compost / residues
Remarks: 3 compost pits has been established.

Agronomic measure: Tillage with country plough

Aligned: -contour
Vegetative material: G : grass
Number of plants per (ha): 15000
Vertical interval between rows / strips / blocks (m): 0.25
Spacing between rows / strips / blocks (m): 0.25
Vertical interval within rows / strips / blocks (m): 0.3
Width within rows / strips / blocks (m): 0.3

Aligned: -graded strips
Vegetative material: F : fruit trees / shrubs, O : other
Number of plants per (ha): 114
Vertical interval within rows / strips / blocks (m): 9.15
Width within rows / strips / blocks (m): 9.15

Aligned: -against wind
Vegetative material: T : trees / shrubs
Number of plants per (ha): 1
Vertical interval between rows / strips / blocks (m): 1
Spacing between rows / strips / blocks (m): 1
Vertical interval within rows / strips / blocks (m): 1
Width within rows / strips / blocks (m): 0.33

Trees/ shrubs species: Bamboo, Agave (Sisal)

Fruit trees / shrubs species: Mango and Cashew

Other species: Teak, S.Glauca, Subabul

Slope (which determines the spacing indicated above): 4.00%

If the original slope has changed as a result of the Technology, the slope today is (see figure below): 2.00%

Wall/ barrier
Spacing between structures (m): 6
Depth of ditches/pits/dams (m): 0.3
Width of ditches/pits/dams (m): 1.25
Length of ditches/pits/dams (m): 1.7

Structural measure: Pits
Depth of ditches/pits/dams (m): 25
Width of ditches/pits/dams (m): 0.9

Structural measure: 'V'Ditch with bund
Vertical interval between structures (m): 20
Spacing between structures (m): 15
Depth of ditches/pits/dams (m): 0.6
Width of ditches/pits/dams (m): 0.6
Length of ditches/pits/dams (m): 500
Height of bunds/banks/others (m): 1
Width of bunds/banks/others (m): 1.5

Construction material (earth): Bund constructed with earth

Construction material (other): Barries established with bamboo along the boundary for wind break as well as fence.

Slope (which determines the spacing indicated above): 4%

If the original slope has changed as a result of the Technology, the slope today is: 2%

Vegetation is used for stabilisation of structures.

Зохиогч:

Parida S.K, Koraput,Orissa, In

4.2 Материал болон зардалд хамаарах ерөнхий мэдээлэл

бусад/үндэсний мөнгөн нэгж (тодорхойл):

Rupees

Хэрэв боломжтой бол үндэсний валютын Америк доллартай харьцах харьцааг бичнэ үү (тухайлбал, 1 ам.дол. = 79,9 Бразил реал): 1 ам.дол. =:

0.45

Хөлсний ажилчны нэг өрдийн ажлын хөлсийг тодорхойл:

0.88

4.3 Байгуулах үйл ажиллагаа

Үйл ажиллагаа Хугацаа (улирал)
1. Collection of matured bamboo and laying 9" below earth all along boundary in 3 rows May
2. Collection of vertiver strips, trees from local nursery July
3. Planting grasses, trees July to Aug

4.4 Байгуулалтад шаардагдах зардал ба материал

Хөрөнгө оруулалтыг дурьдана уу Хэмжих нэгж Тоо хэмжээ Нэгжийн өртөг Материал бүрийн нийт өртөг % газар ашиглачаас гарсан зардал
Хөдөлмөр эрхлэлт Labour ha 1.0 313.0 313.0
Тоног төхөөрөмж Animal traction ha 1.0 7.72 7.72
Таримал материал Seeds ha 1.0 39.22 39.22
Таримал материал Seedlings ha 1.0 99.0 99.0
Бордоо ба биоцид Biocides ha 1.0 12.33 12.33
Бордоо ба биоцид Compost/manure ha 1.0 32.0 32.0
Бордоо ба биоцид Others ha 1.0 193.33 193.33
Барилгын материал Stone ha 1.0 13.0 13.0
Барилгын материал Earth ha 1.0 55.55 55.55
Барилгын материал Pitcher ha 1.0 13.55 13.55
Бусад Compost pit ha 1.0 5.0 5.0
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг 783.7
Технологи бий болгох нийт үнэ өртөг, ам.доллар 1741.56
Тайлбар:

Duration of establishment phase: 48 month(s)

4.5 Засвар үйлчилгээ / давтагдах үйл ажиллагаа

Үйл ажиллагаа Хугацаа/ давтамж
1. Tillage Jan to June / Twice
2. Line showing July / Once
3. Weeding Sept / Once
4. Fertilizer Application Sept to Oct / Once
5. Harvesting Nov / Once
6. Manuring, weeding and hoeing September /
7. Catchpit, pitcher irrigation November /
8. Spraying with plant protection materials December /

4.6 Засвар үйлчилгээ / урсгал үйл ажиллагаанд шаардагдах зардал ба материал (жилээр)

Тайлбар:

Convert of degraded fellow private land to a cultivable land on adopting new low cost technology in a 5 Ha. Compact patch. The following benefits -
(1) Slope of the land reduced.
(2) Land protected from severe soil erosion.
(3) Increase the moisture region of the soil.
(4) Soil fertility/ standy increased farmers achieved the minimum common needs (basic) common needy product from the technology i.e food, fuel and fodder etc.

4.7 Зардалд нөлөөлж байгаа хамгийн чухал хүчин зүйл

Өртөг зардлыг тодорхойлох гол хүчин зүйлсийг дурьдана уу:

(1) High slope:- Slope reduced Nos. of structure adopted. Labour engagement are expose of sub-surface soil used Nos. of planting materials.
(2) Diference:- The planting materials are not locally available and transported from 20 K.Ms distance (Bamboo, Vertiver, Mango, Cashew)
(3) Comunication was not up to SWC spot during the establishment period.

5. Хүн, байгалийн хүрээлэн буй орчин

5.1 Уур амьсгал

Жилийн нийлбэр хур тундас
  • <250 мм
  • 251-500 мм
  • 501-750 мм
  • 751-1,000 мм
  • 1,001-1,500 мм
  • 1,501-2,000 мм
  • 2,001-3,000 мм
  • 3,001-4,000 мм
  • > 4,000 мм
Агро-уур амьсгалын бүс
  • Хагас чийглэг

Eastern Ghat High Land

5.2 Байрзүйн зураг

Дундаж налуу:
  • Тэгш (0-2 %)
  • Бага зэрэг хэвгий (3-5 %)
  • Дунд зэрэг хэвгий (6-10 % )
  • Долгиорхог (11-15 %)
  • Толгодорхог (16-30 %)
  • Эгц налуу (31-60 % )
  • Огцом эгц налуу (>60 %)
Гадаргын хэлбэр:
  • Тэгш өндөрлөг/тэгш тал
  • Зоо, хяр
  • Уулын энгэр, хажуу
  • Ухаа, гүвээ, дов толгод
  • Уулын бэл
  • Хөндий, хоолой, нам хотос
Өндөршлийн бүс:
  • 0-100 м д.т.д
  • 101-500 м д.т.д
  • 501-1,000 м д.т.д
  • 1,001-1,500 м д.т.д
  • 1,501-2,000 м д.т.д
  • 2,001-2,500 м д.т.д
  • 2,501-3,000 м д.т.д
  • 3,001-4,000 м д.т.д
  • > 4,000 м д.т.д
Гадаргын талаархи тайлбар ба бусад тодорхойлолт:

Landforms: Hill slopes (ranked 1), ridges (ranked 2) and valley floors (ranked 3)
Slopes on average: Moderate (land Slope having undulated topography)

5.3 Хөрс

Хөрсний дундаж зузаан:
  • Маш нимгэн (0-20 см)
  • Нимгэн (21-50 см)
  • Дунд зэрэг зузаан (51-80 см)
  • Зузаан (81-120 cм)
  • Маш зузаан (>120 cм)
Хөрсний бүтэц (өнгөн хөрс):
  • Сийрэг/хөнгөн (элсэрхэг)
  • Дунд зэрэг (шавранцар)
Өнгөн хөрсний органик нэгдэл:
  • Бага (<1 % )
Боломжтой бол хөрсний бүрэн тодорхойлолт, боломжит мэдээллийг өгнө үү, жишээ нь хөрсний төрөл, хөрсний урвалын орчин/хүчиллэг байдал, катион солилцох чадавхи, азотын хэмжээ, давсжилт г.м.

Soil texture: Medium (ranked 1, sandy loam to silty clay loam) and coarse/light
Soil fertility: Low (ranked 1) and medium (ranked 2)
Topsoil organic matter: Low (loss of top soils due to heavy run off, ranked 1)
Soil drainage/infiltration: Medium (soil varies from loam to silly clay loam, ranked 2)
Soil water storage capacity: Low

5.6 Технологи нэвтрүүлсэн газар ашиглагчидын онцлог шинж

Фермээс гадуурх орлого:
  • Нийт орлогын % 10-50 хувь
Чинээлэг байдлыг харьцангуй түвшин:
  • Ядуу
  • Дундаж
Газар ашиглагчдын бусад шаардлагатай шинж чанарыг тодорхойл:

Population density: < 10 persons/km2

Annual population growth: 2% - 3%

24% of the land users are rich and own 30% of the land.
45% of the land users are average wealthy and own 56% of the land (30% of house hold comes in standard wealth.).
31% of the land users are poor and own 14% of the land (70% of house hold comes below average).

Off-farm income specification: Through various training, interaction with specialist, they acquire more knowledge about other small business like Goatery, Poultry, Pisciculture, Beekeeping, Floriculture and also marketing facility and utilizing these knowledge their off-farm income increase.

5.8 Газар эзэмшил, газар ашиглах эрх, ус ашиглах эрх

Газар өмчлөл:
  • Хувь хүн, цол эргэм бүхий
Газар ашиглах эрх:
  • Хувь хүн

6. Үр нөлөө ба дүгнэлт

6.1 Технологийн талбай дахь үр нөлөө

Нийгэм-эдийн засгийн үр нөлөө

Үйлдвэрлэл

Газар тариалангийн үйлдвэрлэл

буурсан
нэмэгдсэн

тэжээл үйлдвэрлэл

буурсан
нэмэгдсэн

тэжээлийн чанар

буурсан
нэмэгдсэн

модлогийн бүтээмж

буурсан
нэмэгдсэн
Орлого, зарлага

тариалангийн газрын орлого

буурсан
нэмэгдсэн
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Finding market and getting better price f or product

эдийн засгийн ялгаа

Нэмэгдсэн
Буурсан

Нийгэм-соёлын үр нөлөө

олон нийтийн институц

суларсан
хүчирхэгжсэн
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Formation of UG/ SHG

ГТМ/ газрын доройтлын талаархи мэдлэг

буурсан
сайжирсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Imparting teaching to nearby village people on erosion, loss of top soil and timely aprehension at field

Экологийн үр нөлөө

Усны эргэлт/ илүүдэл

гадаргын урсац

Нэмэгдсэн
Буурсан
ГТМ хэрэгжхээс өмнөх тоо хэмжээ:

50

ГТМ хэрэгжсэнээс хойшхи тоо хэмжээ:

40

илүүдэл ус урсгах

буурсан
сайжирсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Safe disposal of water.

Хөрс

хөрсний чийг

буурсан
нэмэгдсэн
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Adopting soil conservation activities

хөрсөн бүрхэвч

буурсан
сайжирсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Practising cropping

хөрс алдагдах

Нэмэгдсэн
Буурсан
ГТМ хэрэгжхээс өмнөх тоо хэмжээ:

46

ГТМ хэрэгжсэнээс хойшхи тоо хэмжээ:

20

Уур амьсгал болон гамшгийн эрсдлийг бууруулах

салхины хурд

Нэмэгдсэн
Буурсан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Planting of bamboo at boundary

Бусад экологийн үр нөлөө

Soil fertility

decreased
increased
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

On decomposition of straw

Biodiversity

decreased
increased

Seed quality

decreased
increased
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Better procurement of good quality of seeds

6.2 Технологийн талбайн гадна үзүүлсэн үр нөлөө

хуурай улиралд ашиглах найдвартай, тогтвортой урсгал

буурсан
нэмэгдсэн
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

Stream flow remains up to February

Доод урсгалын үер

Нэмэгдсэн
багассан
Тайлбар/ тодорхой дурьдах:

No flooding seen

6.4 Зардал ба үр ашгийн шинжилгээ

Үр ашгийг барилга байгууламжийн зардалтай (газар ашиглагчдын үзэл бодлоор) хэрхэн харьцуулах вэ?
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

Эерэг

Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

Эерэг

Үр ашгийг засвар үйлчилгээ/ урсгал зардалтай (газар ашиглагчдын үзэл бодлоор) хэрхэн харьцуулах вэ?
Богино хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

Эерэг

Урт хугацаанд эргэн төлөгдөх байдал:

Эерэг

6.5 Технологи нутагшуулах

Боломжтой бол, тоогоор илэрхийл (өрхийн тоо эсвэл бүрхэх талбай):

26

Тайлбар:

6 land user families have adopted the Technology with external material support

20 land user families have adopted the Technology without any external material support

Comments on spontaneous adoption: survey results

There is a moderate trend towards spontaneous adoption of the Technology

Comments on adoption trend: Some land users adopted the technology partially. As the technology has different measures, some took field bunds with local grasses, some did tree plantation. Some are planning to plant bamboo in their plot boundary.

6.7 Технологийн давуу тал/боломжууд

Газар ашиглагчдын тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Low cost technology
Early adoptbility by the farmers

How can they be sustained / enhanced? Over all it is a best technology with proper management by the farmers
Combination of production gain from bamboo and crop, less use of chemical fertilizer as green manure is available localy.
Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон давуу тал/боломжууд
Low cost and simple tech nology.

How can they be sustained / enhanced? Proper understanding by land user for technology
Materials are used for the technology available locally
Due to increase of income migration is reduced

How can they be sustained / enhanced? Proper adoption of technology
Reduction of runoff and soil loss and increase of soil fertility and soil moisture regime has been increase

How can they be sustained / enhanced? Adopting proper cropping pattern.

6.8 Технологийн дутагдалтай/сул тал/аюул болон тэдгээрийн хэрхэн даван туулах арга замууд

Газар ашиглагч нарын тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Ownerships of land and additional taxation there on after implementation of technology. Clear understanding by competant authority ( By revenue people)
Fruit trees died Beneficiaries planted Cashew instead of fruit trees.
Эмхэтгэгч, бусад мэдээлэл өгсөн хүмүүсийн өнцгөөс тодорхойлсон сул тал/ дутагдал/ эрсдэл Тэдгээрийг хэрхэн даван туулах вэ?
Clear understanding of the technology. Regular meeting with local representatives.
Availability of materials in the technology area. Alternative available materials must be used in technology area.

7. Ном зүй ба холбоосууд

7.1 Мэдээллийн аргууд / эх сурвалжууд

7.2 Хүртээмжтэй ном, бүтээлийн ишлэл

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Watershed Survey Report

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

Director of Soil Conservation, Orissa, Bhubaneswar

Гарчиг, зохиогч, он, ISBN:

Plan and Estimate

Хаанаас авч болох вэ? Зардал?

-do-

Модулууд