1.2 รายละเอียดที่ติดต่อได้ของผู้รวบรวมและองค์กรที่เกี่ยวข้องในการประเมินและการจัดเตรียมทำเอกสารของเทคโนโลยี

ชื่อขององค์กรซึ่งอำนวยความสะดวกในการทำเอกสารหรือการประเมินเทคโนโลยี (ถ้าเกี่ยวข้อง)

Land Development Department (Land Development Department) - ไทย

1.3 เงื่อนไขการใช้ข้อมูลที่ได้บันทึกผ่านทาง WOCAT

ผู้รวบรวมและวิทยากรหลักยอมรับเงื่อนไขเกี่ยวกับการใช้ข้อมูลที่ถูกบันทึกผ่านทาง WOCAT:

ใช่

1.4 การเปิดเผยเรื่องความยั่งยืนของเทคโนโลยีที่ได้อธิบายไว้

เทคโนโลยีที่ได้อธิบายไว้นี้เป็นปัญหาของความเสื่อมโทรมโทรมของที่ดินหรือไม่ จึงไม่ได้รับการยอมรับว่าเป็นเทคโนโลยีเพื่อการจัดการที่ดินอย่างยั่งยืน:

ไม่ใช่

แสดงความคิดเห็น:

การทำขั้นบันไดดินฐาน 3 เมตร ในแปลงส่งเสริมการปลูกชาจีนบนพื้นที่สูง (แปลง 2000) สามารถช่วยป้องกันการเสื่อมโทรมของทรัพยากรดินและที่ดิน เนื่องจากขั้นบันไดดินที่สร้างขึ้นเพื่อขวางความลาดเทของพื้นที่มีส่วนช่วยลดความยาวความลาดชันให้สั้นลง จึงทำให้ความเร็วและความแรงของน้ำไหลบ่าหน้าดินชะลอลง ส่งผลต่อการรักษาหน้าดินให้คงอยู่ ดินชุ่มชื้นและคงความอุดมสมบูรณ์ของดินไว้ได้

2.1 การอธิบายแบบสั้น ๆ ของเทคโนโลยี

คำจำกัดความของเทคโนโลยี:

ขั้นบันไดดินฐาน 3 เมตร เพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำบนพื้นที่สูง

2.2 การอธิบายแบบละเอียดของเทคโนโลยี

คำอธิบาย:

ขั้นบันไดดินฐาน 3 เมตร แบบเอียงออก (forward-sloping terraces) เพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำบนพื้นที่สูง ณ สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง หมู่ที่ 5 ตำบลแม่งอน อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ ถูกสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2542 ในแปลงไม้ผลเขตหนาวเก่าของสถานีฯ โดยกรมพัฒนาที่ดินได้ทำการสำรวจ ออกแบบ และจัดทำแนวขั้นบันไดกว้างประมาณ 3 เมตร เพื่อปรับเปลี่ยนสภาพพื้นที่ให้มีความเหมาะสมต่อการเพาะปลูกพืชรวมเนื้อที่ประมาณ 100 ไร่ โดยทางสถานีเกษตรหลวงอ่างขางได้ทำการคัดเลือกเกษตรกรเผ่าปะหล่องจำนวน 50 ครัวเรือน ที่มีความสามารถและความถนัดในการปลูกชา ให้เข้าร่วมโครงการพัฒนาและส่งเสริมอาชีพการปลูกชาจีน (chinese tea) ในปี พ.ศ.2543 และตั้งชื่อแปลงปลูกชาจีนขั้นบันไดดินดังกล่าวว่า “แปลง 2000” ซึ่งมีลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาสลับซับซ้อนที่มีความลาดชันสูงอยู่ในช่วง 16-30 เปอร์เซ็นต์ พื้นที่มีความสูงจากระดับทะเลปานกลาง 1,400 เมตร สภาพพื้นที่มีการระบายน้ำได้ดี ดินเป็นดินลึกมาก (>1.2 เมตร) เนื้อดินร่วน ทรายแป้ง มีระดับอินทรียวัตถุในดินบนปานกลาง (1-3 เปอร์เซ็นต์) และจากข้อมูลของสถานีอุตุนิยมวิทยาดอยอ่างขาง (รหัสสถานี 48302) ซึ่งตั้งอยู่สูงจากระดับทะเลปานกลาง 1,529 เมตร พบว่า อุณหภูมิเฉลี่ยตลอดทั้งปี 22.9 องศาเซลเซียส อุณหภูมิสูงสุด 32.1 องศาเซลเซียสในช่วงเดือนพฤษภาคม อุณหภูมิต่ำสุด 3.9 องศาเซลเซียสในช่วงเดือนธันวาคม ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยตลอดปี 1,925.3 มิลลิเมตร โดยฝนจะเริ่มตกตั้งแต่เดือนเมษายนถึงเดือนตุลาคม
ในอดีตที่ผ่านมาพื้นที่ป่าต้นน้ำลำธารทางภาคเหนือของไทยได้ถูกรบกวนจากภัยธรรมชาติด้านการเปลี่ยนแปลงสภาวะอากาศของโลกและภัยมนุษย์ โดยชาวเขาบนดอยได้บุกรุกแผ้วถางป่าเพื่อปลูกฝิ่นและทำไร่เลื่อนลอยมาอย่างต่อเนื่อง จึงทำให้ธาตุอาหารพืชสูญเสียไปกับตะกอนดินและน้ำไหลบ่าหน้าดิน ความอุดมสมบูรณ์ของดินลดลง จัดเป็นความเสื่อมโทรมของที่ดินประเภทการกัดกร่อนของดินโดยน้ำ W: Wt (loss of topsoil) ทำให้เกิดความเสียหายต่อระบบนิเวศป่าต้นน้ำอย่างกว้างขวาง จนกระทั่งในปี พ.ศ.2512 สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง สถานีวิจัยแห่งแรกของมูลนิธิโครงการหลวง ได้ถูกก่อตั้งขึ้นจากพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ที่มุ่งดำเนินงานวิจัยปลูกพืชเศรษฐกิจเมืองหนาวเพื่อเป็นตัวอย่างแก่เกษตรกรชาวเขาในการนำพืชเหล่านั้นมาเพาะปลูกเป็นอาชีพแทนการปลูกฝิ่น หยุดการตัดไม้และทำไร่เลื่อนลอย มีพืชมากกว่า 50 ชนิด สร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรเพิ่มขึ้น และทำให้มีการใช้ประโยชน์ที่ดินบนพื้นที่สูงได้อย่างยั่งยืนมาจนถึงปัจจุบัน
ขั้นบันไดดินนับเป็นมาตรการอนุรักษ์ดินและน้ำด้วยโครงสร้างแบบคันดิน (S1) ประเภทขั้นบันไดดิน ฐาน 3 เมตร แบบเอียงออก (Forward-sloping terraces) ที่ต้องใช้เงินลงทุนค่อนข้างสูง เฉลี่ยไร่ละ 15,448.60 บาท ทำโดยใช้เครื่องจักรขุดและถมดินบริเวณไหล่เขาให้เป็นชั้นๆ ลดหลั่นกันเป็นขั้นบันไดแบบต่อเนื่อง เพื่อลดความยาวและระดับของความลาดเท ช่วยลดความแรงและความเร็วของน้ำไหลบ่า ควบคุมการชะล้างพังทลายของดิน ช่วยรักษาหน้าดินไม่ให้ถูกชะล้างออกไปจากพื้นที่ คงไว้ซึ่งความอุดมสมบูรณ์ของดิน ช่วยเก็บกักน้ำไว้ในดิน และช่วยให้ไถพรวนดินได้สะดวกมากขึ้น ซึ่งขั้นบันไดดินส่วนใหญ่มักใช้กับพื้นที่ที่มีความลาดชันเกินกว่า 20 เปอร์เซ็นต์ และดินต้องเป็นดินลึกไม่น้อยกว่า 1 เมตร
วัตถุประสงค์ เพื่อช่วยป้องกันรักษาพื้นที่ต้นน้ำให้คงความอุดมสมบูรณ์ ช่วยลด ป้องกัน ฟื้นฟู การเสื่อมโทรมของที่ดิน ช่วยอนุรักษ์ระบบนิเวศ ป้องกันพื้นที่ลุ่มน้ำ/บริเวณท้ายน้ำ ช่วยให้เกษตรกรชาวเขาเพาะปลูกบนพื้นที่สูงได้อย่างยั่งยืนตามมาตรการปลูกพืชขวางความลาดชัน (cross-slope measure) เพื่อปรับปรุงการผลิตให้ดีขึ้น จนสามารถผลิตชาจีนที่มีคุณภาพตามมาตรฐานเกษตรดีที่เหมาะสม (GAP) นอกจากนี้ยังช่วยลดความเสี่ยงของภัยพิบัติ (สภาวะแห้งแล้ง น้ำท่วม แผ่นดินถล่ม) ส่งตลาดได้ตลอดทั้งปี ทำให้มีรายได้เพิ่มขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยลดความขัดแย้งเรื่องการใช้ประโยชน์ที่ดินและทรัพยากรต่างๆ ของกลุ่มชาติพันธุ์ที่อยู่รอบๆ สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง ซึ่งมีด้วยกัน 4 ชนเผ่า ได้แก่ ปะหล่อง มูเซอ จีนยูนนาน และไทยใหญ่
ประโยชน์ที่ได้รับจากการใช้เทคโนโลยีที่สำคัญ คือ ทำให้ทรัพยากรที่ดิน ได้แก่ ดิน น้ำ พืช คงความอุดมสมบูรณ์ และทำให้เกษตรกรโดยรอบสถานีเกษตรหลวงอ่างขางมีรายได้ที่มั่นคงเนื่องจากสามารถปลูกพืชเมืองหนาวบนพื้นที่สูงได้ตลอดปี และช่วยอำนวยความสะดวกในการปฏิบัติงานแปลง 2000 ของเกษตรกร ทำได้ง่ายและสะดวกมากยิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการใส่ปุ๋ย การเก็บเกี่ยวใบชา การขนส่งกล้าชา ขนส่งวัสดุ อุปกรณ์หรือเครื่องมือเครื่องจักรที่จำเป็นต้องใช้ในการเพาะปลูกเข้าสู่แปลง หรือการขนผลิตผลไปยังโรงงานแปรรูปชาผ่านทางลำเลียงในพื้นที่
ผลกระทบในพื้นที่ดำเนินการจากการใช้เทคโนโลยีขั้นบันไดดินฐาน 3 เมตร
1. ผลกระทบด้านเศรษฐกิจสังคมที่เด่นชัด คือ เกษตรกรชาวเขามีความมั่นคงทางรายได้จากการผลิตชาจีนแบบขั้นบันไดซึ่งให้ผลผลิตตลอดทั้งปี ขั้นบันไดดินช่วยเอื้อประโยชน์ให้เกษตรกรปฏิบัติงานแปลง เช่น การเตรียมดินปลูก การใส่ปุ๋ย การกำจัดวัชพืช ได้สะดวก ความเสี่ยงต่อความล้มเหลวในการผลิตชาจีนแทบไม่มี เนื่องจากมีเจ้าหน้าที่ของสถานีเกษตรหลวงอ่างขางคอยให้คำแนะนำส่งเสริมตั้งแต่การคัดเลือกพันธุ์ การปลูก การจัดการดิน การดูแลรักษาแปลง การเก็บเกี่ยว การประกันราคารับซื้อในราคาประกัน นอกจากนี้ยังมีโรงงานแปรรูปชา ทำให้ผลิตชาจีนได้อย่างครบวงจรและยั่งยืน
2. ผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมและนิเวศวิทยา คือ ทำให้ปริมาณน้ำไหลบ่าหน้าดินและตะกอนดินลดลง ความชื้นในดินเพิ่มขึ้น ทำให้เกิดความหลากหลายทางชีวภาพบริเวณแปลง 2000 สิ่งมีชีวิตต่างๆ พบเห็นได้มากขึ้น อาทิ ไส้เดือน ผึ้ง แมลงปอ แมงมุม แมลงเต่าทอง ฯลฯ
3. ผลกระทบด้านสังคมวัฒนธรรม คือ ทุกกลุ่มชาติพันธุ์ได้รับโอกาสรับการจัดสรรที่ดินทำกินตามกลุ่มพืชที่ตนเองถนัดและต้องการผลิต ทำให้เคารพในการใช้ที่ดินตามโซนการปลูก (zoning) ตามที่ได้รับจัดสรรจากสถานีฯ และสิทธิในการใช้น้ำ ทำให้เกิดความเข้มแข็งของสถาบันชุมชน มีการรวมกลุ่มผลิตพืชต่างๆ กลุ่มผลิตปุ๋ยอินทรีย์ เป็นสมาชิกกลุ่มสหกรณ์ ชุมชนเข้มแข็งขึ้น ความรู้เรื่องความเสื่อมโทรมของที่ดิน ตระหนักรู้ว่าการใช้ที่ดินบริเวณไหล่เขา เนินเขา ทำให้เกิดการชะล้างพังทลายของดิน สูญเสียปุ๋ยไปกับตะกอนดินและน้ำไหลบ่า จำเป็นต้องทำขั้นบันไดดินเพื่ออนุรักษ์ดินและน้ำ
สำหรับผลกระทบนอกพื้นที่ดำเนินการนับว่าเป็นผลกระทบเชิงบวก เนื่องจากการทับถมของดินตะกอนบริเวณพื้นที่ท้ายน้ำลดน้อยลงหรือแทบจะไม่มี

2.3 รูปภาพของเทคโนโลยี

2.4 วีดีโอของเทคโนโลยี

2.5 ประเทศภูมิภาค หรือสถานที่ตั้งที่เทคโนโลยีได้นำไปใช้และได้รับการครอบคลุมโดยการประเมินนี้

2.6 วันที่การดำเนินการ

ระบุปีที่ใช้:

1999

ถ้าไม่รู้ปีที่แน่นอน ให้ระบุวันที่โดยประมาณ:

• 10-50 ปี

2.7 คำแนะนำของเทคโนโลยี

ให้ระบุว่าเทคโนโลยีถูกแนะนำเข้ามาอย่างไร:

• ทางโครงการหรือจากภายนอก

ความคิดเห็น (ประเภทของโครงการ เป็นต้น) :

เป็นโครงการอนุรักษ์พื้นที่ป่าต้นน้ำ ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพแก่เกษตรกรชาวเขาบริเวณรอบๆ สถานีเกษตรหลางอ่างขาง ให้สามารถทำการเกษตรบนพื้นที่ความลาดชันสูงที่มีการใช้ระบบอนุรักษ์ดินและน้ำให้เกิดประโยชน์สูงสุดและยั่งยืน
ช่วยฟื้นคืนสภาพป่า คืนความอุดมสมบูรณ์ดิน ลดการชะล้าง/ดินถล่ม เพิ่มที่ดินทำกิน

3.1 วัตถุประสงค์หลักของเทคโนโลยี

• ปรับปรุงการผลิตให้ดีขึ้น
• ลด ป้องกัน ฟื้นฟู การเสื่อมโทรมของที่ดิน
• อนุรักษ์ระบบนิเวศน์
• รักษาสภาพหรือปรับปรุงความหลากหลายทางชีวภาพ
• สร้างผลกระทบทางด้านเศรษฐกิจที่เป็นประโยชน์

3.2 ประเภทของการใช้ที่ดินในปัจจุบันที่ได้นำเทคโนโลยีไปใช้

แสดงความคิดเห็น:

เกษตรกรเผ่าปะหล่อง จะปลูกชาจีนบนขั้นบันไดดิน ช่วงปลายฤดูฝนประมาณเดือนสิงหาคมถึงตุลาคม เนื่องจากหลังปลูกแล้วรากของชาจะกระทบกับอากาศที่ค่อนข้างเย็น จะสามารถเจริญเติบโตได้ดีและไม่ประสบปัญหาเหมือนช่วงต้นฤดูฝน ต้นปักชำจะมีอายุประมาณ 10-12 เดือน ก่อนปลูก ใช้ระยะปลูกระหว่างแถว 1.2 เมตร ระยะระหว่างต้น 60 เซนติเมตร มีจำนวนต้นประมาณ 2,200 ต้นต่อไร่ แต่บางช่วงของขั้นบันไดจะปลูกแบบแถวคู่สลับฟันปลา เว้นระยะห่างแถวคู่ประมาณ 40-45 เซนติเมตร ซึ่งในวันลงพื้นที่สำรวจพื้น เมื่อวันที่ 9 ตุลาคม 2561 จะเห็นต้นชาที่เพิ่งปลูกแซมบนขั้นบันไดในแปลง 2000 ดังภาพล่างขวา(4)

3.3 Has land use changed due to the implementation of the Technology?

แสดงความคิดเห็น:

Ca : การปลูกพืชล้มลุก (Annual cropping) ในอดีตเกษตรกรชาวเขามีการปลูกข้าวไร่และข้าวโพดเลี้ยงสัตว์แบบหมุนเวียนในพื้นที่ป่า เพื่อเลี้ยงสมาชิกในครัวเรือน ก่อนที่ทางสถานีเกษตรหลวงเกษตรอ่างขางจะขอความร่วมมือไปยังกรมพัฒนาที่ดินให้ช่วยจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำแบบขั้นบันไดดินฐาน 3 เมตร เพื่อจัดสรรที่ดินทำกินให้เกษตรกรชาวเขาทำการเกษตรในพื้นที่ที่มีการใช้ระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ และใช้ที่ดินให้เกิดประสิทธิภาพและยั่งยืน

3.4 การใช้น้ำ

การใช้น้ำของที่ดินที่มีการใช้เทคโนโลยีอยู่:

• น้ำฝนร่วมกับการชลประทาน

แสดงความคิดเห็น:

การใช้ที่ดินเพื่อปลูกชาจีนในแปลง 2000 จำนวน 2 สายพันธุ์ คือ พันธุ์ก้านอ่อน และ พันธุ์เบอร์ 12 เป็นการปลูกแบบอาศัยน้ำฝนเป็นหลัก ร่วมกับระบบการให้น้ำแบบพ่นฝอย ที่มีระบบการกระจายน้ำจากบ่อ (แทงก์) ส่งตามท่อพีวีซีไปยังแปลงปลูก ซึ่งวิธีให้น้ำแบบนี้ต้องลงทุนสูงแต่ให้ผลคุ้มค่า

3.5 กลุ่ม SLM ที่ตรงกับเทคโนโลยีนี้

• มาตรการปลูกพืชขวางความลาดชัน (cross-slope measure)
• การลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติบนพื้นฐานของระบบนิเวศ

3.6 มาตรการ SLM ที่ประกอบกันเป็นเทคโนโลยี

แสดงความคิดเห็น:

เทคโนโลยีขั้นบันไดดินต่อเนื่องฐาน 3 เมตร ที่จัดทำขึ้นเพื่ออนุรักษ์ดินและน้ำบริเวณป่าต้นน้ำในเขตป่าสงวนแห่งชาติ จำเป็นต้องอาศัยผู้มีความรู้/ความเชี่ยวชาญด้านการจัดทำระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่สูง ต้องใช้ค่าใช้จ่ายสูง ซึ่งเกษตรกรไม่สามารถดำเนินการได้ด้วยตนเอง แต่จะช่วยรักษาขั้นบันไดให้คงสภาพสมบูรณ์มากที่สุด เพื่อปลูกชาได้อย่างยั่งยืนต่อไป..

3.7 รูปแบบหลักของการเสื่อมโทรมของที่ดินที่ได้รับการแก้ไขโดยเทคโนโลยี

แสดงความคิดเห็น:

ด้วยเหตุที่ทรัพยากรดินเสื่อมโทรมลงเนื่องด้วยพื้นที่ป่าอนุรักษ์
ถูกรบกวนจากภัยธรรมชาติด้านการเปลี่ยนแปลงสภาวะอากาศของโลกและภัยมนุษย์ โดยเกษตรกรชาวเขาได้บุกรุกแผ้วถางป่าเพื่อปลูกฝิ่นและทำไร่เลื่อนลอยบริเวณไหล่เขามาอย่างต่อเนื่อง ทำให้ธาตุอาหารพืชสูญเสียไปกับตะกอนดินและน้ำไหลบ่า ความอุดมสมบูรณ์ของดินลดลง ส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อระบบนิเวศ ป่าต้นน้ำลำธาร จึงจำเป็นต้องหาทางแนวทางป้องกันและลดความเสื่อมโทรมของที่ดิน เพื่อให้ใช้ประโยชน์ที่ดินได้อย่างยั่งยืน

3.8 การป้องกัน การลดลง หรือการฟื้นฟูความเสื่อมโทรมของที่ดิน

ระบุเป้าหมายของเทคโนโลยีกับความเสื่อมโทรมของที่ดิน:

• ป้องกันความเสื่อมโทรมของที่ดิน
• ลดความเสื่อมโทรมของดิน

แสดงความคิดเห็น:

ข้อสังเกต มาตรการอนุรักษ์ด้วยโครงสร้างขั้นบันไดดินฐาน 3 เมตร ในแปลง 2000 ที่จัดทำขึ้น สามารถช่วยป้องกันและลดความเสื่อมโทรมของที่ดินได้ ซึ่งจากสภาพพื้นที่เดิมเป็นแปลงไม้ผลเขตหนาวที่เสื่อมโทรม ให้ผลผลิตต่ำมาก มีการชะล้างพังทลายของดินสูง เสี่ยงต่อการเกิดดินถล่ม จนกระทั่งปี พ.ศ.2542 ทางสถานีเกษตรหลวงอ่างขาง ได้ขอรับการสนับสนุนจากกรมพัฒนาที่ดิน โดย ศูนย์ปฏิบัติการพัฒนาที่ดินโครงการหลวง ศพล. ให้เข้ามาดำเนินการปรับเปลี่ยนพื้นที่ลาดชันภูเขาสูงที่ไม่มีระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ เป็นขั้นบันไดดินแบบต่อเนื่อง
โดยการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคและกรมชลประทานให้การสนับสนุนเรื่องไฟฟ้าและการชลประทาน

4.1 แบบแปลนทางเทคนิคของเทคโนโลยี

4.2 ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับการคำนวณปัจจัยนำเข้าและค่าใช้จ่าย

ให้ระบุว่าค่าใช้จ่ายและปัจจัยนำเข้าได้รับการคำนวณอย่างไร:

• ต่อพื้นที่ที่ใช้เทคโนโลยี

อื่นๆ หรือสกุลเงินประจำชาติ (ระบุ):

บาท

If relevant, indicate exchange rate from USD to local currency (e.g. 1 USD = 79.9 Brazilian Real): 1 USD =:

15448.6

4.3 กิจกรรมเพื่อการจัดตั้ง

	กิจกรรม	Timing (season)
1.	1. การสำรวจคัดเลือกพื้นที่และออกแบบขั้นบันไดดิน	Sปีแรก (2541)
2.	2. การทำหลักกำหนดแนวการขุด	Sปีแรก (2541)
3.	3. ดําเนินการขุด เคลื่อนย้ายดิน และปรับแต่งพื้นที่	Sก่อนฤดูฝน(2542)
4.	4. การปลูกหญ้าแฝกรักษาขั้นบันได	Vช่วงต้นฤดูฝน(2542)
5.	5. การปลูกชาจีน (เตรียมที่ดิน การปลูก)	Mฤดูฝน(ส.ค.-ต.ค.43)
6.	6. การใส่ปุ๋ย 3 ครั้ง เดือนกุมภาพันธ์ มิถุนายน ตุลาคม	Mก.พ., มิ.ย., ต.ค.
7.	7. การให้น้ำ	Mตลอดช่วงปลูก
8.	8. การใส่ปุ๋ย	Mตลอดช่วงปลูก
9.	9. การเก็บเกี่ยว	Aช่วงเก็บเกี่ยว
10.	10. การบำรุงรักษาเทคโนโลยีขั้นบันไดดินฐาน 3 เมตร	?ช่วงฤดูแล้ง(เม.ย.)

แสดงความคิดเห็น:

-

4.4 ค่าใช้จ่ายของปัจจัยนำเข้าที่จำเป็นสำหรับการจัดตั้ง

	ปัจจัยนำเข้า	หน่วย	ปริมาณ	ค่าใช้จ่ายต่อหน่วย	ค่าใช้จ่ายทั้งหมดต่อปัจจัยนำเข้า	%ของค่าใช้จ่ายที่ก่อให้เกิดขึ้นโดยผู้ใช้ที่ดิน
แรงงาน	สำรวจพื้นที่ 1 วัน	แรง	0.5	175.82	87.91
แรงงาน	ปักแนวไม้หลักกำหนดแนวขุด ขึ้น-ลง และแนวระดับ 1 วัน	แรง	4.0	175.82	703.28
แรงงาน	ปลูกหญ้าแฝก ระยะห่าง 10 ซม. (1 แถว 40 ม. = 400 กล้าx8 แถว)	กล้า	3200.0	1.65	5280.0
แรงงาน	แรงงานขุดดินปริมาตร 2.4 ม3/ม	ลบ.ม.	88.0	100.88	8877.44
อุปกรณ์	เครื่องจักรกลขุดปริมาตร 2.4 ม.3/ม	ลบ.ม.
อุปกรณ์	ไม้หลัก	อัน	100.0	5.0	500.0
วัสดุด้านพืช	กล้าหญ้าแฝก (พด. สนับสนุน)	กล้า	3200.0
ค่าใช้จ่ายทั้งหมดของการจัดตั้งเทคโนโลยี					15448.63
Total costs for establishment of the Technology in USD					1.0

ถ้าผู้ใช้ที่ดินรับภาระน้อยกว่า 100% ของค่าใช้จ่าย ให้ระบุว่าใครเป็นผู้รับผิดชอบส่วนที่เหลือ:

กรมพัฒนาที่ดิน โดย ศพล. รับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการจัดทำขั้นบันไดดินทั้งหมด

แสดงความคิดเห็น:

-

4.5 การบำรุงรักษาสภาพหรือกิจกรรมที่เกิดขึ้นเป็นประจำ

	กิจกรรม	ช่วงระยะเวลา/ความถี่
1.	ซ่อมแซมขั้นบันไดดิน	Sซ่อมฤดูแล้ง 3-5 ปี ครั้ง

แสดงความคิดเห็น:

กรณีที่ขั้นบันไดดินชำรุดไม่มาก ขนาดร่องริ้วกว้าง 5--20 เซนติเมตร และลึกไม่มาก ส่วนใหญ่เกษตรกรเจ้าของแปลงจะดำเนินการซ่อมปรับแต่งขั้นบันไดเองในช่วงฤดูแล้ง

4.6 ค่าใช้จ่ายของปัจจัยนำเข้าและกิจกรรมที่เกิดขึ้นเป็นประจำที่ต้องการการบำรุงรักษา (ต่อปี)

	ปัจจัยนำเข้า	หน่วย	ปริมาณ	ค่าใช้จ่ายต่อหน่วย	ค่าใช้จ่ายทั้งหมดต่อปัจจัยนำเข้า	%ของค่าใช้จ่ายที่ก่อให้เกิดขึ้นโดยผู้ใช้ที่ดิน
แรงงาน	แรงงานปรับแต่งขั้นบันไดดิน	แรง	1.0	500.0	500.0	100.0
ค่าใช้จ่ายทั้งหมดของการบำรุงรักษาสภาพเทคโนโลยี					500.0
Total costs for maintenance of the Technology in USD					0.03

ถ้าผู้ใช้ที่ดินรับภาระน้อยกว่า 100% ของค่าใช้จ่าย ให้ระบุว่าใครเป็นผู้รับผิดชอบส่วนที่เหลือ:

ค่าใช้จ่ายดำเนินงานบำรุงรักษาขั้นบันไดดินทั้งหมด รับผิดชอบโดย ศพล.พด.

แสดงความคิดเห็น:

-

4.7 ปัจจัยสำคัญที่สุดที่มีผลกระทบต่อค่าใช้จ่าย

ปัจจัยสำคัญที่สุดที่มีผลกระทบต่อค่าใช้จ่ายต่างๆ:

construction of continuous bench terrace and maintenance cost, which it is all invested by government sector, Land Development Department.

5.1 ภูมิอากาศ

5.2 สภาพภูมิประเทศ

ให้ระบุถ้าเทคโนโลยีได้ถูกนำไปใช้:

• ไม่เกี่ยวข้อง

ความคิดเห็นและข้อมูลจำเพาะเพิ่มเติมเรื่องสภาพภูมิประเทศ:

ใช้เทคโนโลยีบริเวณ •เนินเขา slope 20-35% •ลาดชันเชิงซ้อน/ลาดชันสูง slope >35%
การจำแนกระดับความลาดชัน by LDD •เนินเขา slope 20-35% •ลาดชันเชิงซ้อน/ลาดชันสูง slope >35%

5.3 ดิน

(ถ้ามี) ให้แนบคำอธิบายเรื่องดินแบบเต็มหรือระบุข้อมูลที่มีอยู่ เช่น ชนิดของดิน ค่า pH ของดินหรือความเป็นกรดของดิน ความสามารถในการแลกเปลี่ยนประจุบวก ไนโตรเจน ความเค็ม เป็นต้น:

สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง มีขอบเขตพื้นที่รับผิดชอบ 16,577 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ส่งเสริมหลัก 5 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านนอแล บ้านขอบด้ง บ้านปางม้า บ้านคุ้ม และ บ้านหลวง ประชากร จำนวน 3,929 คน 703 ครอบครัว ประกอบด้วย เผ่าปะหล่อง, มูเซอดำ, ไทใหญ่ และจีนยูนาน ศาสนา พุทธ, คริสต์เป็นส่วนใหญ่ และนับถือผีบางส่วน ภูมิทัศน์โดยรวมมีสภาพเป็นเทือกเขาสูง สลับซับซ้อน ล้อมรอบ ที่ตั้ง มีลักษณะเป็นรูปแอ่งกระทะ มีพื้นที่เกษตรกรรมที่มีการส่งเสริมชุมชนชาวเขาปลูกพืชเมืองหนาว และเป็นพื้นที่ทหารและความมั่นคงชายแดน สภาพป่าโดยทั่วไปเป็นป่าสนและป่าดิบ ดินอยู่สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 1,400 เมตร แม่น้ำที่สำคัญมีทั้งหมด 4 สาย คือ ห้วยแห้ง ห้วยซ่าน ห้วยอ่างขาง และห้วยแม่เผอะ
ลักษณะดินส่วนใหญ่เป็นดินชุดบ้านหลวง (Ban Luang Series) ดินร่วนเหนียว ดินชุดอ่างขาง (Angkhang Series) เป็นดินที่เกิดจากหินปูน หินเชลล์ ดินดาน สภาพของดินโดยรวมมีโครงสร้างดินดี พื้นที่มีความลาดชันสูงสภาพค่อนข้างเป็นกรด (pH 4.5-6.0)

5.4 ความเป็นประโยชน์และคุณภาพของน้ำ

ความเค็มของน้ำเป็นปัญหาหรือไม่:

ไม่ใช่

กำลังเกิดน้ำท่วมในพื้นที่หรือไม่:

ไม่ใช่

ความคิดเห็นและข้อมูลจำเพาะเพิ่มเติมเรื่องคุณภาพและปริมาณน้ำ:

แต่เดิมที่ไม่มีการจัดทำระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ เมื่อฝนตกหนักโดยเฉพาะในช่วงฤดูฝนจะทำให้เกิดน้ำกัดเซาะและไหลบ่ารุนแรง พัดพาเอาดินบนหายไปจากพื้นที่ปลูก ทำให้อินทรียวัตถุและธาตุอาหารพืชสูญเสียไป บริเวณที่เกิดเป็นร่องริ้ว ร่องลึก ทำให้ยากต่อการไถพรวน และปฏิบัติงานแปลง และส่งผลให้พื้นที่ท้ายน้ำเกิดการสะสมตะกอนดินจนร่องน้ำ แหล่งน้ำตามธรรมชาติตื้นเขิน

5.5 ความหลากหลายทางชีวภาพ

ความคิดเห็นและข้อมูลจำเพาะเพิ่มเติมของความหลากหลายทางชีวภาพ:

บริเวณแปลง 2000สามารถพบเห็นแมลงตัวห้ำและแมลงตัวเบียน อาทิ แมลงปอ ด้วงเต่าลาย มวน ผึ้ง มด ฯลฯ ไส้เดือนดิน เป็นต้น

5.6 ลักษณะของผู้ใช้ที่ดินที่นำเทคโนโลยีไปปฏิบัติใช้

ระบุลักษณะอื่นๆที่เกี่ยวข้องของผู้ใช้ที่ดิน:

ที่ดิน เกษตรกรเจ้าของแปลงและสมาชิกในครอบครัวจะช่วยกันปฏิบัติงานแปลง เช่น เก็บเกี่ยวใบชา กำจัดวัชพืช ใส่ปุ๋ย ปลูกซ่อมต้นชา ฯลฯ โดยจะไม่นิยมจ้างแรงงาน

5.7 Average area of land used by land users applying the Technology

5.8 กรรมสิทธิ์ในที่ดิน สิทธิในการใช้ที่ดินและสิทธิในการใช้น้ำ

กรรมสิทธิ์ในที่ดิน:

• รายบุคคล ไม่ได้รับสิทธิครอบครอง

สิทธิในการใช้ที่ดิน:

• เกี่ยวกับชุมชน (ถูกจัดระเบียบ)

สิทธิในการใช้น้ำ:

• เกี่ยวกับชุมชน (ถูกจัดระเบียบ)

ระบุ:

-

แสดงความคิดเห็น:

นายจาย และผู้ใช้ที่ดินรายอื่น ล้วนไร้ซึ่งกรรมสิทธิ์ในการครอบครองที่ดิน เป็นเพียงสิทธิในการใช้ประโยชน์ที่ดินทางการเกษตร โดยผ่านการจัดสรรที่ดินทำกินของสถานีเกษตรหลวงอ่างขาง เพื่อแบ่งเป็นโซนปลูกไม้ผล โซนปลูกพืชผัก โซนปลูกไม้ดอก/ไม้ประดับ เป็นต้น

5.9 การเข้าถึงบริการและโครงสร้างพื้นฐาน

แสดงความคิดเห็น:

มีกลุ่มสหกรณ์ฯ ช่วยสนับสนุนด้านปัจจัยการผลิต เช่น ปุ๋ย
ชีวภัณฑ์กำจัดแมลงศัตรูพืช ฯลฯ

6.1 ผลกระทบในพื้นที่ดำเนินการ (On-site) จากการใช้เทคโนโลยี

ผลกระทบทางด้านเศรษฐกิจและสังคม

การผลิต

ความเป็นประโยชน์และคุณภาพของน้ำ

รายได้และค่าใช้จ่าย

ผลกระทบด้านสังคมวัฒนธรรมอื่น ๆ

ผลกระทบด้านนิเวศวิทยา

วัฐจักรน้ำหรือน้ำบ่า

ดิน

ความหลากหลายทางชีวภาพของพืชและสัตว์

ลดความเสี่ยงของภัยพิบัติ

Specify assessment of on-site impacts (measurements):

almost land users have been continuously advised in tea plantation and organic farming by local officers of the Station.

6.2 ผลกระทบนอกพื้นที่ดำเนินการ (Off-site) จากการใช้เทคโนโลยี

Specify assessment of off-site impacts (measurements):

-

6.3 การเผชิญและความตอบสนองของเทคโนโลยีต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ค่อยเป็นค่อยไป และสภาพรุนแรงของภูมิอากาศ / ภัยพิบัติ (ที่รับรู้ได้โดยผู้ใช้ที่ดิน)

สภาพรุนแรงของภูมิอากาศ (ภัยพิบัติ)

ภัยพิบัติทางอุตุนิยมวิทยา

	เทคโนโลยีมีวิธีการรับมืออย่างไร
พายุฝนประจำท้องถิ่น	ดีมาก

ภัยพิบัติจากน้ำ

	เทคโนโลยีมีวิธีการรับมืออย่างไร
ดินถล่ม	ดี

แสดงความคิดเห็น:

-

6.4 การวิเคราะห์ค่าใช้จ่ายและผลประโยชน์ที่ได้รับ

ผลประโยชน์ที่ได้รับเปรียบเทียบกับค่าใช้จ่ายในการจัดตั้งเป็นอย่างไร (จากมุมมองของผู้ใช้ที่ดิน)

ผลประโยชน์ที่ได้รับเปรียบเทียบกับค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษาหรือต้นทุนที่เกิดขึ้นซ้ำอีก เป็นอย่างไร (จากมุมมองของผู้ใช้ที่ดิน)

แสดงความคิดเห็น:

ผู้ใช้ที่ดินไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใดๆ ในการจัดสร้างขั้นบันไดดินฐาน 3 เมตร เนื่องจากรัฐ โดย ศพล.พด.เป็นผู้ออกค่าใช้จ่ายในการจัดทำทั้งหมด ยกเว้นการซ่อมบำรุงขั้นบันไดที่เกษตรกรเจ้าของที่ดินจัดสรรดำเนินการปรังแต่งเอง (เป็นค่าแรงงานตนเอง)

6.5 การปรับตัวของเทคโนโลยี

• 11-50%

ถ้ามีข้อมูลให้บอกปริมาณด้วย (จำนวนของครัวเรือนหรือครอบคลุมพื้นที่):

เฉพาะปลูกชาอินทรีย์ แปลง 2000 มีเกษตรกรจำนวน 39 ราย ที่ทำการเกษตรชาขั้นบันได และยังมีพื้นที่แปลงปลูกพืชสมุนไพร ไม้ผล พืชผัก อื่นๆ ที่ทำขั้นบันไดดินฐาน 3 เมตร ไม่ต่ำกว่า 50 เปอร์เซ็นต์

Of all those who have adopted the Technology, how many did so spontaneously, i.e. without receiving any material incentives/ payments?

• 0-10%

แสดงความคิดเห็น:

หากเกษตรกรไม่มีแรงจูงใจดังกล่าว จะไม่ทำขั้นบันไดดินอย่างแน่นอน (0%) เนื่องจากเป็นโครงสร้างอนุรักษ์ดินและน้ำที่มีต้นทุนสูงมาก ต้องใช้เครื่องจักรกล และต้องอาศัยนักวิชาการและนายช่างผู้มีความรู้และชำนาญงานดำเนินการจึงจะทำสำเร็จ

6.6 การปรับตัว

เทคโนโลยีได้รับการปรับเปลี่ยนเมื่อเร็วๆนี้ เพื่อให้ปรับตัวเข้ากับสภาพที่กำลังเปลี่ยนแปลงหรือไม่:

ไม่ใช่

6.7 จุดแข็ง / ข้อได้เปรียบ / โอกาสของเทคโนโลยี

จุดแข็ง / ข้อได้เปรียบ / โอกาสในทัศนคติของผู้ใช้ที่ดิน
ขั้นบันไดดินช่วยชะลอความแรงและลดความเร็วของน้ำไหลบ่าหน้าดิน และลดปริมาณดินตะกอน
ช่วยลดปริมาณการใช้ปุ๋ย เนื่องจากไม่สูญเสียธาตุอาหารพืชในรูปของปุ๋ยไปกับน้ำไหลบ่าและตะกอนดิน
ช่วยให้เกษตกรปฏิบัติหรือจัดการพื้นที่เกษตรได้ง่ายและสะดวกมากยิ่งขึ้น

จุดแข็ง / ข้อได้เปรียบ / โอกาสในทัศนคติของผู้รวบรวมหรือวิทยากรหลัก
ขั้นบันไดดินช่วยชะลอความแรงและลดความเร็วของน้ำไหลบ่าหน้าดิน และลดปริมาณการสูญเสียดิน
ขั้นบันไดสามารถช่วยดักกรองน้ำฝน ทำให้น้ำฝนค่อยๆ แทรกซึมลงไปในดินได้มากขึ้น สร้างความชื้นในดิน น้ำฝนส่วนที่เกินก็จะค่อยๆ ไหลบ่าลงไปเป็นชั้นๆ ตามขั้นบันไดดิน
เทคโนโลยีดังกล่าวนี้ ช่วยให้เกษตรกรประหยัดค่าใช้จ่ายเรื่องปุ๋ย (ทั้งปริมาณปุ๋ยที่ใช้ และเวลาใส่ปุ๋ย) เนื่องจากปริมาณธาตุอาหารพืชในปุ๋ยที่สูญเสียไปกับน้ำไหลบ่าและตะกอนดินน้อยลง
ช่วยให้เกษตรกรสามารถปฏิบัติงานได้สะดวกมากขึ้น ไม่เสี่ยงต่อการลื่นไถลจากที่สูงลงไป.

6.8 จุดอ่อน / ข้อเสียเปรียบ / ความเสี่ยงของเทคโนโลยีและวิธีการแก้ไข

จุดอ่อน / ข้อเสียเปรียบ / ความเสี่ยงในทัศนคติของผู้ใช้ที่ดิน	มีวิธีการแก้ไขได้อย่างไร
เทคโนโลยีมีค่าใช้จ่ายสูง/แพง	รัฐควรช่วยสนับสนุนงบประมาณดำเนินการ
ต้องใช้ผู้มีความรู้ ความชำนาญ ในการออกแบบและก่อสร้าง	รัฐช่วยจัดเจ้าหน้าที่ให้ความช่วยเหลือ
ขั้นบันไดดินชำรุด	ดูแล ซ่อมแซม ด้วยตนเองได้ หากชำรุดไม่มาก

จุดอ่อน / ข้อเสียเปรียบ / ความเสี่ยงในทัศนคติของผู้รวบรวมหรือวิทยากรหลัก	มีวิธีการแก้ไขได้อย่างไร
เทคโนโลยีมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง จำเป็นต้องใช้เครื่องจักรกล	หน่วยงานของรัฐควรช่วยสนับสนุนงบประมาณดำเนินการ
จำเป็นต้องใช้ผู้มีความรู้ ความชำนาญ ในการออกแบบและก่อสร้าง	เจ้าหน้ารัฐควรช่วยให้ความรู้ และดำเนินงานก่อสร้าง
การเกิดความเสียหายต่อขั้นบันไดดิน (ขั้นบันไดดินชำรุด) จากน้ำฝนและน้ำไหลบ่าหน้าดิน หรือเหตุการณ์อื่นๆ	ต้องจัดหางบประมาณในการดูแล ซ่อมบำรุง ขั้นบันไดดิน ประจำปี หรือ ทุกๆ 3-5 ปี หรืองบเร่งด่วน

7.1 วิธีการและแหล่งข้อมูล

7.2 การอ้างอิงถึงสิ่งตีพิมพ์

หัวข้อ, ผู้เขียน, ปี, หมายเลข ISBN:

-

ชื่อเรื่อง ผู้เขียน ปี ISBN:

-

7.3 Links to relevant online information

ชื่อเรื่องหรือคำอธิบาย:

การทำขั้นบันไดดินเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่ต้นน้ำ (ความลาดชัน 35-60%)

URL:

http://www.dnp.go.th/watershed/ ส่วนอำนวยการ/จัดทำระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ โครงการทำขั้นบันไดดิน.pdf

7.4 General comments

-